confirmed، templateeditor
۱۱٬۷۸۷
ویرایش
جنگ جمل: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
تمیز کاری
جز (اضافه کردن پیوند به بیرون) |
جز (تمیز کاری) |
||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
| یادداشت = | | یادداشت = | ||
}} | }} | ||
'''جنگ جَمَل'''، نخستین جنگ دوره [[خلافت]] [[امام علی(ع)]] که توسط گروهی به رهبری [[عایشه]] همسر [[پیامبر اسلام(ص)]]، و [[طلحه]] و [[زبیر]] علیه [[امام علی(ع)]] به راه افتاد. این جنگ در [[سال ۳۶ هجری قمری|سال ۳۶ قمری]] و در اطراف [[بصره]] رخ داد. عایشه و همراهانش این جنگ را به بهانه خون‌خواهی [[عثمان]] به راه‌انداختند. عایشه در این نبرد حضور داشت و بر شتری سرخ‌موی سوار بود و علت نامگذاری این جنگ به جمل (شتر نر) همین است. این جنگ که نخستین جنگ داخلی [[مسلمانان]] محسوب می‌شود با پیروزی سپاه امام علی و کشته شدن طلحه و زبیر و بازداشت عایشه و فرستادن او به [[مدینه]] به اتمام رسید. | '''جنگ جَمَل'''، نخستین جنگ دوره [[خلافت]] [[امام علی(ع)]] که توسط گروهی به رهبری [[عایشه]] همسر [[پیامبر اسلام(ص)]]، و [[طلحه]] و [[زبیر]] علیه [[امام علی(ع)]] به راه افتاد. این جنگ در [[سال ۳۶ هجری قمری|سال ۳۶ قمری]] و در اطراف [[بصره]] رخ داد. عایشه و همراهانش این جنگ را به بهانه خون‌خواهی [[عثمان]] به راه‌انداختند. عایشه در این نبرد حضور داشت و بر شتری سرخ‌موی سوار بود و علت نامگذاری این جنگ به جمل (شتر نر) همین است. این جنگ که نخستین جنگ داخلی [[مسلمانان]] محسوب می‌شود با پیروزی سپاه امام علی و کشته شدن طلحه و زبیر و بازداشت عایشه و فرستادن او به [[مدینه]] به اتمام رسید. | ||
از آنجا که سران سپاه جمل با امام علی به عنوان [[خلیفه]]، [[بیعت]] کرده و سپس بیعت خود را شکسته و وارد جنگ شده بودند، به [[ناکثین]] (بیعت شکنان) معروف شدند و این جنگ نیز جنگ با ناکثین نامیده شد. | از آنجا که سران سپاه جمل با امام علی به عنوان [[خلیفه]]، [[بیعت]] کرده و سپس بیعت خود را شکسته و وارد جنگ شده بودند، به [[ناکثین]] (بیعت شکنان) معروف شدند و این جنگ نیز جنگ با ناکثین نامیده شد. | ||
جنگ جمل باعث انتقال مرکزیت خلافت مسلمین از [[مدینه]] به [[کوفه]] در [[عراق]] شد و به علت بروز درگیری بین چند تن از [[صحابه]] و شخص خلیفه، زمینه‌ای برای ظهور برخی نظریه‌های جدید [[کلام|کلامی]] و [[فقه|فقهی]] میان مذاهب اسلامی در باب سیاست گشت. | جنگ جمل باعث انتقال مرکزیت خلافت مسلمین از [[مدینه]] به [[کوفه]] در [[عراق]] شد و به علت بروز درگیری بین چند تن از [[صحابه]] و شخص خلیفه، زمینه‌ای برای ظهور برخی نظریه‌های جدید [[کلام|کلامی]] و [[فقه|فقهی]] میان مذاهب اسلامی در باب سیاست گشت. | ||
==رخدادها و کلیات == | ==رخدادها و کلیات == | ||
جنگ جمل، اولین جنگ دوران امام علی(ع)،<ref>طباطبایی، شیعه در اسلام، ۱۳۸۸ش، ص۴۲.</ref> و نخستین جنگ میان دو گروه مسلمان،<ref>دلشاد تهرانی، سودای پیمان‌شکنان، ۱۳۹۴ش، ص۱۴.</ref> در [[۱۰ جمادی الاولی]]<ref>شیخ مفید، الجمل والنصرة، ۱۳۷۴ش، ص۳۳۶؛ مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۳۵۱؛ یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۱۸۲.</ref> یا به روایتی دیگر در نیمه [[جمادی‌الثانی]] [[سال ۳۶ هجری قمری|سال ۳۶ قمری]]<ref>طبری، تاريخ الامم و الملوک، ۱۹۷۰م، ج۴، ص۵۰۱.</ref>، بین سپاه [[امام علی(ع)]] از یک سو و سپاه [[طلحه]] و [[زبیر]] و [[عایشه]] از سوی دیگر، در نزدیکی [[بصره]] آغاز شد.<ref>بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ش، ج۳، ص۴۱؛ حموی، معجم البلدان، ۱۹۹۵م، ذیل کلمه «خُرَیبَة»؛ سمعانی، الأنساب، ۱۴۰۰ق، ج۱۲، ص۱۸۰.</ref> جنگ، از ظهر میان سپاه اصحاب جمل و سپاه [[امام علی(ع)]] درگرفت و تا غروب آفتاب ادامه داشت<ref>بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ش، ج۳، ص۳۸.</ref> و اصحاب جمل سرانجام مغلوب شدند.<ref>بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ش، ج۳، ص۳۷.</ref> [[امام علی(ع)]] پس از جنگ جمل، در ۱۲ رجب ۳۶ هجری وارد [[کوفه]] شد و در آنجا سکونت گزید.<ref>دینوری، الأخبار الطوال، ۱۳۳۰ق، ص۱۵۴.</ref> [[امام علی(ع)]] در [[خطبه شقشقیه]]، به پیمان‌شکنی عده‌ای در دوران خلافت خود اشاره کرده است.<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۲۰۰.</ref> [[ابن ابی الحدید]]، در [[شرح نهج البلاغه (ابن ابی الحدید)|شرح نهج البلاغه]]، پیمان‌شکنان یا ناکثین را اصحاب جمل دانسته و روایتی را نقل کرده که بر اساس آن، [[حضرت محمد(ص)]] به [[امام علی(ع)]] خبر داده است که با ناکثین و قاسطین و مارقین خواهد جنگید.<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۲۰۱.</ref> | جنگ جمل، اولین جنگ دوران امام علی(ع)،<ref>طباطبایی، شیعه در اسلام، ۱۳۸۸ش، ص۴۲.</ref> و نخستین جنگ میان دو گروه مسلمان،<ref>دلشاد تهرانی، سودای پیمان‌شکنان، ۱۳۹۴ش، ص۱۴.</ref> در [[۱۰ جمادی الاولی]]<ref>شیخ مفید، الجمل والنصرة، ۱۳۷۴ش، ص۳۳۶؛ مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۳۵۱؛ یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۱۸۲.</ref> یا به روایتی دیگر در نیمه [[جمادی‌الثانی]] [[سال ۳۶ هجری قمری|سال ۳۶ قمری]]<ref>طبری، تاريخ الامم و الملوک، ۱۹۷۰م، ج۴، ص۵۰۱.</ref>، بین سپاه [[امام علی(ع)]] از یک سو و سپاه [[طلحه]] و [[زبیر]] و [[عایشه]] از سوی دیگر، در نزدیکی [[بصره]] آغاز شد.<ref>بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ش، ج۳، ص۴۱؛ حموی، معجم البلدان، ۱۹۹۵م، ذیل کلمه «خُرَیبَة»؛ سمعانی، الأنساب، ۱۴۰۰ق، ج۱۲، ص۱۸۰.</ref> جنگ، از ظهر میان سپاه اصحاب جمل و سپاه [[امام علی(ع)]] درگرفت و تا غروب آفتاب ادامه داشت<ref>بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ش، ج۳، ص۳۸.</ref> و اصحاب جمل سرانجام مغلوب شدند.<ref>بلاذری، جمل من أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ش، ج۳، ص۳۷.</ref> [[امام علی(ع)]] پس از جنگ جمل، در ۱۲ رجب ۳۶ هجری وارد [[کوفه]] شد و در آنجا سکونت گزید.<ref>دینوری، الأخبار الطوال، ۱۳۳۰ق، ص۱۵۴.</ref> [[امام علی(ع)]] در [[خطبه شقشقیه]]، به پیمان‌شکنی عده‌ای در دوران خلافت خود اشاره کرده است.<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۲۰۰.</ref> [[ابن ابی الحدید]]، در [[شرح نهج البلاغه (ابن ابی الحدید)|شرح نهج البلاغه]]، پیمان‌شکنان یا ناکثین را اصحاب جمل دانسته و روایتی را نقل کرده که بر اساس آن، [[حضرت محمد(ص)]] به [[امام علی(ع)]] خبر داده است که با ناکثین و قاسطین و مارقین خواهد جنگید.<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۲۰۱.</ref> | ||