پرش به محتوا

سرمه کشیدن: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۹۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۸ مهٔ ۲۰۲۰
جز
تمیزکاری
جز (برگرداندن مطلب حذف شده)
جز (تمیزکاری)
خط ۸: خط ۸:
بر اساس روایات اکتحال فایده‌هایی دارد. کمک به رشد مو، جلوگیری از ریزش اشک زیاد، گوارایی آب دهان، تیزبینی و جلای چشم از جمله آنها است.
بر اساس روایات اکتحال فایده‌هایی دارد. کمک به رشد مو، جلوگیری از ریزش اشک زیاد، گوارایی آب دهان، تیزبینی و جلای چشم از جمله آنها است.


== معرفی ==
== مفهوم‌شناسی و جایگاه==
سرمه کشیدن چشم که به آن در [[فقه]]، اکتحال گفته می‌شود،<ref>وجدانی فخر، الجواهر الفخریة، ۱۴۲۶ق، ج‌۴، ص۲۵۵.</ref> از روش‌های زینت<ref>عاملی، معالم الدین، ۱۴۱۸ق، ج‌۲، ص۹۰۶؛ جمعی از مؤلفان، مجله فقه اهل‌بیت(ع)، قم، ج‌۲۲، ص۶۹.</ref> و از اعمال [[مستحب|مستحبی]] است که به مردان و زنان سفارش شده است.<ref> نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج‌۱، ص۳۹۶.</ref> اکتحال در لغت به معنای قراردادن چیزی بر روی چشم است<ref>ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ج‌۱۱، ص۵۸۴؛ محمود، معجم المصطلحات، ج‌۱، ص۲۷۰.</ref> و یا هر چیز مفیدی که برای درمان، روی چشم گذاشته می‌شود.<ref> ازدی، كتاب الماء، ۱۳۸۷ش، ج‏۳، ص۱۱۰۲؛ زبیدی، تاج العروس، ۱۴۱۴ق، ج‏۱۵، ص۶۴۹.</ref>  
سرمه کشیدن چشم که به آن در [[فقه]]، اکتحال گفته می‌شود،<ref>وجدانی فخر، الجواهر الفخریة، ۱۴۲۶ق، ج‌۴، ص۲۵۵.</ref> از روش‌های زینت<ref>عاملی، معالم الدین، ۱۴۱۸ق، ج‌۲، ص۹۰۶؛ جمعی از مؤلفان، مجله فقه اهل‌بیت(ع)، قم، ج‌۲۲، ص۶۹.</ref> و از اعمال [[مستحب|مستحبی]] است که به مردان و زنان سفارش شده است.<ref> نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج‌۱، ص۳۹۶.</ref> اکتحال در لغت به معنای قراردادن چیزی بر روی چشم است<ref>ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ج‌۱۱، ص۵۸۴؛ محمود، معجم المصطلحات، ج‌۱، ص۲۷۰.</ref> و یا هر چیز مفیدی که برای درمان، روی چشم گذاشته می‌شود.<ref> ازدی، كتاب الماء، ۱۳۸۷ش، ج‏۳، ص۱۱۰۲؛ زبیدی، تاج العروس، ۱۴۱۴ق، ج‏۱۵، ص۶۴۹.</ref>  


در منابع [[اسلام|اسلامی]] از سرمه کشیدن به‌عنوان یکی از [[سنت|سنت‌ها]] در [[سیره نبوی]] یاد شده<ref>  نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج‌۱، ص۳۹۶.</ref> و [[امامان شیعه|ائمه(ع)]] نیز بر آن تأکید کرده<ref> کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج‌۶، ص۴۹۳.</ref> و آن را از نشانه‌های [[ایمان]] دانسته‌اند؛<ref> حر عاملی، هدایة الأمة، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۱۵۰‌؛ طبرسی، مکارم الأخلاق، ۱۴۱۲ق، ص۴۶.</ref> و یاران خود را به سرمه کشیدن تشویق می‌کردند.<ref> حر عاملی، هدایة الأمة، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۱۴۹.</ref>
در منابع [[اسلام|اسلامی]] از سرمه کشیدن به‌عنوان یکی از [[سنت|سنت‌ها]] در [[سیره نبوی]] یاد شده<ref>  نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج‌۱، ص۳۹۶.</ref> و [[امامان شیعه|ائمه(ع)]] نیز بر آن تأکید کرده<ref> کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج‌۶، ص۴۹۳.</ref> و آن را از نشانه‌های [[ایمان]] دانسته‌اند؛<ref> حر عاملی، هدایة الأمة، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۱۵۰‌؛ طبرسی، مکارم الأخلاق، ۱۴۱۲ق، ص۴۶.</ref> و یاران خود را به سرمه کشیدن تشویق می‌کردند.<ref> حر عاملی، هدایة الأمة، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۱۴۹.</ref>


در [[تفسیر]] آیه «وَ لا یبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلّا ما ظَهَرَ مِنْها»<ref>سوره نور، آیه۳۱.</ref> روایتی از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]]<ref>قرشی، قاموس قرآن، ۱۴۱۲ق، ج‌۳، ص۱۹۷.</ref> و [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] نقل شده<ref>جمعی از مؤلفان، مجله فقه اهل‌بیت(ع)، قم، ج‌۲۲، ص۶۹.</ref> که سرمه چشم را از زینت‌های ظاهری [[مباح]] برای زنان، معرفی کرده‌اند؛ از این‌رو برخی از محققان سرمه کشیدن را از احتمالات جمله «إِلّا ما ظَهَرَ مِنْها» دانسته‌<ref> جمعی ازمؤلفان، مجله فقه اهل‌بیت(ع)، قم، ج‌۵۴، ص۱۵۵.</ref> و عده‌ای از [[مجتهد|فقها]] جز زینت‌های ممنوعه برای زنان در برابر [[نامحرم]] نمی‌دانند.<ref> امام خمینی، توضیح المسائل محشی، ۱۴۲۴ق، ج‌۲، ص۹۲۸-۹۲۹.</ref>
== فواید در روایات ==
 
== فوائد اکتحال در روایات ==
در [[حدیث|روایات]] اسلامی به استفاده از سرمه و فوائد آن برای چشم اشاره<ref>برای نمونه نگاه کن به: صدوق، ثواب الأعمال، ۱۴۰۶ق، ص۲۲؛ شهید اول، الدروس الشرعیة، ۱۴۱۷ق، ج‌۳، ص۵۱.</ref> و در پاره‌ای از روایات برای پیشگیری<ref> صدوق، ثواب الأعمال، ۱۴۰۶ق، ص۲۲.</ref> و درمان برخی از بیماری‌های چشم سفارش شده است.<ref> ابنا بسطام، طب الأئمة، ۱۴۱۱ق، ص۸۳؛ طبرسی، مکارم الأخلاق، ۱۴۱۲ق، ص۴۶.</ref> [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] سرمه کشیدن در شب را برای بدن مفید و در روز زینت دانسته است.<ref> عاملی، معالم الدین، ۱۴۱۸ق، ج‌۲، ص۹۰۶؛ اصفهانی، لوامع صاحبقرانی، ۱۴۱۴ق، ج‌۱، ص۴۶۱.</ref> همچنین در روایتی دیگر، کمک به رشد مو، جلوگیری از ریزش اشک زیاد، گوارایی آب دهان و جلای چشم از فوائد سرمه کشیدن معرفی شده است.<ref> کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۴۹۲؛ صدوق، ثواب الأعمال، ۱۴۰۶ق، ص۲۲.</ref>
در [[حدیث|روایات]] اسلامی به استفاده از سرمه و فوائد آن برای چشم اشاره<ref>برای نمونه نگاه کن به: صدوق، ثواب الأعمال، ۱۴۰۶ق، ص۲۲؛ شهید اول، الدروس الشرعیة، ۱۴۱۷ق، ج‌۳، ص۵۱.</ref> و در پاره‌ای از روایات برای پیشگیری<ref> صدوق، ثواب الأعمال، ۱۴۰۶ق، ص۲۲.</ref> و درمان برخی از بیماری‌های چشم سفارش شده است.<ref> ابنا بسطام، طب الأئمة، ۱۴۱۱ق، ص۸۳؛ طبرسی، مکارم الأخلاق، ۱۴۱۲ق، ص۴۶.</ref> [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] سرمه کشیدن در شب را برای بدن مفید و در روز زینت دانسته است.<ref> عاملی، معالم الدین، ۱۴۱۸ق، ج‌۲، ص۹۰۶؛ اصفهانی، لوامع صاحبقرانی، ۱۴۱۴ق، ج‌۱، ص۴۶۱.</ref> همچنین در روایتی دیگر، کمک به رشد مو، جلوگیری از ریزش اشک زیاد، گوارایی آب دهان و جلای چشم از فوائد سرمه کشیدن معرفی شده است.<ref> کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۴۹۲؛ صدوق، ثواب الأعمال، ۱۴۰۶ق، ص۲۲.</ref>


خط ۳۵: خط ۳۳:


سرمه از موانع رسیدن آب [[وضو]] به بدن دانسته شده که باید قبل از وضو از روی چشم پاک شود.<ref> کابلی، رساله توضیح المسائل، ۱۴۲۶ق، ص۴۰.</ref>
سرمه از موانع رسیدن آب [[وضو]] به بدن دانسته شده که باید قبل از وضو از روی چشم پاک شود.<ref> کابلی، رساله توضیح المسائل، ۱۴۲۶ق، ص۴۰.</ref>
عده‌ای از [[مجتهد|فقها]] سرمه کشیدن را جز زینت‌های ممنوعه برای زنان در برابر [[نامحرم]] نمی‌دانند.<ref> برای نمونه نگاه کنید به: امام خمینی، توضیح المسائل (محشی)، ۱۴۲۴ق، ج‌۲، ص۹۲۸-۹۲۹.</ref> همچنین برخی از محققان سرمه کشیدن را از مصادیق «إِلّا ما ظَهَرَ مِنْها»(زینت‌هایی که پوشاندنشان بر زنان در برابر نامحرم واجب نیست) در آیه «وَ لا یبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلّا ما ظَهَرَ مِنْها»<ref>سوره نور، آیه۳۱.</ref> دانسته‌اند<ref> جمعی ازمؤلفان، مجله فقه اهل‌بیت(ع)، قم، ج‌۵۴، ص۱۵۵.</ref> در [[تفسیر]] آیه مذکور روایتی از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]]<ref>قرشی، قاموس قرآن، ۱۴۱۲ق، ج‌۳، ص۱۹۷.</ref> و [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] نقل شده<ref>جمعی از مؤلفان، مجله فقه اهل‌بیت(ع)، قم، ج‌۲۲، ص۶۹.</ref> که سرمه چشم از زینت‌های ظاهری [[مباح]] برای زنان، معرفی شده است.


==پانویس==
==پانویس==