Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۱۷
ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
کتاب «شرح دعای سلامتی امام زمان(عج)»، اثر [[محسن قرائتی]] درباره توضیح و شرح این دعا نگارش شده است. | کتاب «شرح دعای سلامتی امام زمان(عج)»، اثر [[محسن قرائتی]] درباره توضیح و شرح این دعا نگارش شده است. | ||
==متن== | ==متن== | ||
دعای سلامتی امام زمان(ع) با عبارات گوناگونی در منابع نقل شده است. متن این دعا به نقل از «[[مصباح المتهجد|مِصْباحُ الْمُتَهَجِّد]]» [[شیخ طوسی]] چنین است: «اللَّهُمَ کُنْ لِوَلِیکَ فُلَانِ بْنِ فُلَانٍ فِی هَذِهِ السَّاعَةِ وَ فِی کُلِّ سَاعَةٍ وَلِیاً وَ حَافِظاً وَ قَائِداً وَ نَاصِراً وَ دَلِیلًا وَ عَیناً حَتَّی تُسْکِنَهُ أَرْضَکَ طَوْعاً وَ تُمَتِّعَهُ فِیهَا طَوِیلًا؛ خدایا برای ولیات باش فلان بن فلان در این ساعت و در هر ساعت، سرپرست و نگهبان و پیشوا و یاور و راهنما و دیدهبان، تا او را با رغبت مردم در زمینت سکونت دهی و زمانی طولانی بهرهمندش سازی».<ref>طوسی، مصباح | دعای سلامتی امام زمان(ع) با عبارات گوناگونی در منابع نقل شده است. متن این دعا به نقل از «[[مصباح المتهجد|مِصْباحُ الْمُتَهَجِّد]]» [[شیخ طوسی]] چنین است: «اللَّهُمَ کُنْ لِوَلِیکَ فُلَانِ بْنِ فُلَانٍ فِی هَذِهِ السَّاعَةِ وَ فِی کُلِّ سَاعَةٍ وَلِیاً وَ حَافِظاً وَ قَائِداً وَ نَاصِراً وَ دَلِیلًا وَ عَیناً حَتَّی تُسْکِنَهُ أَرْضَکَ طَوْعاً وَ تُمَتِّعَهُ فِیهَا طَوِیلًا؛ خدایا برای ولیات باش فلان بن فلان در این ساعت و در هر ساعت، سرپرست و نگهبان و پیشوا و یاور و راهنما و دیدهبان، تا او را با رغبت مردم در زمینت سکونت دهی و زمانی طولانی بهرهمندش سازی».<ref>طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۶۳۰و۶۳۱؛ ترجمه از مفاتیح الجنان، ترجمه حسین انصاریان.</ref> این [[دعا]] در کتاب [[اقبال الاعمال]]، با افزودههایی نقل شده است.<ref>سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۸۵.</ref> | ||
در کتاب [[تهذیب الاحکام]] این دعا از [[امام باقر(ع)]] و [[امام صادق(ع)]]، نقل شده است؛<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۱۰۲و۱۰۳.</ref> اما در سایر منابع عبارت «الصَّالِحِینَ» آمده و مشخص نشده از کدام [[امام]] نقل شده است.<ref>نگاه کنید به: کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۶۲؛ طوسی، مصباح | در کتاب [[تهذیب الاحکام]] این دعا از [[امام باقر(ع)]] و [[امام صادق(ع)]]، نقل شده است؛<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۱۰۲و۱۰۳.</ref> اما در سایر منابع عبارت «الصَّالِحِینَ» آمده و مشخص نشده از کدام [[امام]] نقل شده است.<ref>نگاه کنید به: کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۶۲؛ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۶۳۰و۶۳۱؛ ابن مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۶۱۲.</ref> | ||
در بیشتر منابعی که این دعا را نقل کردهاند عبارت «فُلَانِ بْنِ فُلَانٍ» آمده است.<ref>نگاه کنید به: کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۶۲؛ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۱۰۳؛ طوسی، مصباح | در بیشتر منابعی که این دعا را نقل کردهاند عبارت «فُلَانِ بْنِ فُلَانٍ» آمده است.<ref>نگاه کنید به: کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۶۲؛ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۱۰۳؛ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۶۳۰و۶۳۱؛ ابن مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۶۱۲؛ کفعمی، البلد الامین، ۱۴۱۸ق، ص۲۰۳.</ref> [[سید بن طاووس]] در اقبال به جای فلان بن فلان، اینگونه آورده است: «اللَّهُمَ کُنْ لِوَلِیکَ الْقَائِمِ بِأَمْرِکِ الْحُجَّةِ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ الْمَهْدِی عَلَیهِ وَ عَلَی آبَائِهِ أَفْضَلُ الصَّلَاةِ وَ السَّلَامِ».<ref>سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۸۵.</ref> در کتاب [[مصباح کفعمی]] نیز «مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ الْمَهْدِی» آمده است.<ref>کفعمی، المصباح، ۱۴۰۵ق، ص۵۸۶.</ref> [[محمد تقی مجلسی]] گفته است که ظاهر عبارت دعا شاهد این است که گفتن نام [[امام زمان(ع)]] به جای فلان بن فلان جایز است؛ البته اگر از القاب آن حضرت استفاده شود بهتر است؛ زیرا در این صورت میان [[روایات|روایاتی]] که از نام بردن اسم خاص امام منع کردهاند و احادیثی که آن را جایز دانستهاند، جمع و سازگاری ایجاد شده است.<ref>مجلسی، روضة المتقین، ۱۴۰۶ق، ج۳، ص۴۴۹.</ref> در کتاب [[مفاتیح الجنان]] گفته شده به جای فلان بن فلان، «الحُجَّةِ بْنِ الحَسَنِ» بگویید.<ref>قمی، مفاتیح الجنان، مجمع إحیاء الثقافة الإسلامیة، ص۳۰۷، ذیل دعای شب ۲۳ ماه رمضان.</ref> برخی به جهت اینکه در دعا «فلان بن فلان» آمده، احتمال دادهاند این دعا برای امام هر عصری باشد نه مخصوص امام زمان(ع)؛ البته در این صورت نیز دعا شامل امام زمان(ع) میشود.<ref>نگاه کنید به: قرائتی، شرح دعای سلامتی امام زمان(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۴۸.</ref> | ||
==زمان قرائت دعا== | ==زمان قرائت دعا== | ||
براساس عبارات ابتدایی دعا،{{یادداشت|این عبارات چنین است: «تُکرِّرُ فِی لَیلَةِ ثَلَاثٍ وَ عِشْرِینَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ هَذَا الدُّعَاءَ سَاجِداً وَ قَائِماً وَ قَاعِداً وَ عَلَی کلِّ حَالٍ وَ فِی الشَّهْرِ کلِّهِ وَ کیفَ أَمْکنَک وَ مَتَی حَضَرَک مِنْ دَهْرِک تَقُولُ بَعْدَ تَحْمِیدِ اللَّهِ تَبَارَک وَ تَعَالَی وَ الصَّلَاةِ عَلَی النَّبِی ص...» (کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۶۲؛ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۱۰۲و۱۰۳؛ طوسی، مصباح | براساس عبارات ابتدایی دعا،{{یادداشت|این عبارات چنین است: «تُکرِّرُ فِی لَیلَةِ ثَلَاثٍ وَ عِشْرِینَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ هَذَا الدُّعَاءَ سَاجِداً وَ قَائِماً وَ قَاعِداً وَ عَلَی کلِّ حَالٍ وَ فِی الشَّهْرِ کلِّهِ وَ کیفَ أَمْکنَک وَ مَتَی حَضَرَک مِنْ دَهْرِک تَقُولُ بَعْدَ تَحْمِیدِ اللَّهِ تَبَارَک وَ تَعَالَی وَ الصَّلَاةِ عَلَی النَّبِی ص...» (کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۶۲؛ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۱۰۲و۱۰۳؛ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۶۳۰.)}} این دعا، هرچند مخصوص شب [[۲۳ رمضان|۲۳ ماه رمضان]] است؛ اما آن را در همه حال و زمان میتوان خواند؛ زیرا گفته شده این دعا را در هر حالتی(ایستاده، نشسته و سجده) در شب ۲۳ ماه رمضان و بلکه کل [[ماه رمضان]] و در همه لحظات عمر تکرار کنید.<ref>نگاه کنید به: کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۶۲؛ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۱۰۲و۱۰۳؛ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۶۳۰؛ ابن مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۶۱۲؛ کفعمی، البلد الامین، ۱۴۱۸ق، ص۲۰۳؛ سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۸۵.</ref> برهمین اساس گفته شده تکرار این دعا در هر شبانه روز و در نمازها شایسته است.<ref>نگاه کنید به: قرائتی، شرح دعای سلامتی امام زمان(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۳۵و۳۶.</ref> | ||
همچنین توصیه شده این دعا پس از حمد و ستایش [[خدا]] و [[صلوات]] بر [[پیامبر(ص)]] خوانده شود.<ref>نگاه کنید به: کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۶۲؛ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۱۰۲و۱۰۳؛ طوسی، مصباح | همچنین توصیه شده این دعا پس از حمد و ستایش [[خدا]] و [[صلوات]] بر [[پیامبر(ص)]] خوانده شود.<ref>نگاه کنید به: کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۶۲؛ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۱۰۲و۱۰۳؛ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۶۳۰؛ ابن مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۶۱۲؛ کفعمی، البلد الامین، ۱۴۱۸ق، ص۲۰۳؛ سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۸۵.</ref> | ||
==مضمون== | ==مضمون== | ||
در دعای سلامتی امام زمان(ع) با عبارتهای مختلف برای سلامتی امام دعا شده است.<ref>نگاه کنید به: قرائتی، شرح دعای سلامتی امام زمان(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۶۱.</ref> در این دعا با شش واژه «ولیاً»، «حافظاً»، «قائداً»، «ناصراً»، «دلیلاً» و «عیناً» از [[خداوند]] خواسته شده تا سرپرست و ولی امام باشد و او را تحت حفظ، رهبری، نصرت و حراست خود قرار دهد.<ref>قرائتی، شرح دعای سلامتی امام زمان(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۶۱.</ref> گفته شده کلمه «ولی» جامعتر از سایر واژگان است و به همین جهت نخست ذکر شده است.<ref>قرائتی، شرح دعای سلامتی امام زمان(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۶۱.</ref> واژه «حافظاً» نیز به دعا برای سلامتی امام تصریح دارد.<ref>نگاه کنید به: قرائتی، شرح دعای سلامتی امام زمان(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۶۱و۶۲.</ref> | در دعای سلامتی امام زمان(ع) با عبارتهای مختلف برای سلامتی امام دعا شده است.<ref>نگاه کنید به: قرائتی، شرح دعای سلامتی امام زمان(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۶۱.</ref> در این دعا با شش واژه «ولیاً»، «حافظاً»، «قائداً»، «ناصراً»، «دلیلاً» و «عیناً» از [[خداوند]] خواسته شده تا سرپرست و ولی امام باشد و او را تحت حفظ، رهبری، نصرت و حراست خود قرار دهد.<ref>قرائتی، شرح دعای سلامتی امام زمان(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۶۱.</ref> گفته شده کلمه «ولی» جامعتر از سایر واژگان است و به همین جهت نخست ذکر شده است.<ref>قرائتی، شرح دعای سلامتی امام زمان(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۶۱.</ref> واژه «حافظاً» نیز به دعا برای سلامتی امام تصریح دارد.<ref>نگاه کنید به: قرائتی، شرح دعای سلامتی امام زمان(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۶۱و۶۲.</ref> | ||
درباره دعا برای سلامتی امام زمان(ع) گفته شده است امام دوازدهم همانند سایر امامان(ع) دارای حیات طبیعی است و دچار بیماری و مشکلات میشود. ازاینرو، دعا و [[صدقه]] برای سلامتی امام(ع) ضروری است.<ref>قرائتی، شرح دعای سلامتی امام زمان(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۶۲.</ref> در ادعیه منقول از امامان(ع) نیز برای سلامتی امام زمان(ع) دعا شده است.<ref>به عنوان نمونه نگاه کنید به: طوسی، مصباح | درباره دعا برای سلامتی امام زمان(ع) گفته شده است امام دوازدهم همانند سایر امامان(ع) دارای حیات طبیعی است و دچار بیماری و مشکلات میشود. ازاینرو، دعا و [[صدقه]] برای سلامتی امام(ع) ضروری است.<ref>قرائتی، شرح دعای سلامتی امام زمان(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۶۲.</ref> در ادعیه منقول از امامان(ع) نیز برای سلامتی امام زمان(ع) دعا شده است.<ref>به عنوان نمونه نگاه کنید به: طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۴۰۹و۴۱۳ و ج۲، ص۴۰۵.</ref> | ||
جنبه دیگر دعا برای حفظ امام این است که دعا برای حفظ امام در راستای انجام رسالت و تحمل بار امامت - چه در دوران غیبت و چه ظهور- است؛ زیرا تحمل چنین بار سنگینی نیازمند حفظ و عنایت ویژه الهی است.<ref>قرائتی، شرح دعای سلامتی امام زمان(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۶۷.</ref> | جنبه دیگر دعا برای حفظ امام این است که دعا برای حفظ امام در راستای انجام رسالت و تحمل بار امامت - چه در دوران غیبت و چه ظهور- است؛ زیرا تحمل چنین بار سنگینی نیازمند حفظ و عنایت ویژه الهی است.<ref>قرائتی، شرح دعای سلامتی امام زمان(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۶۷.</ref> | ||
خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
==سند و اعتبار== | ==سند و اعتبار== | ||
دعای سلامتی امام زمان(ع) در دو کتاب [[الکافی]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۶۲، ح۴.</ref> و [[تهذیب الاحکام]]<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۱۰۲، ح۳۷.</ref> از [[کتب اربعه|کتب اربعه شیعه]] نقل شده است. این دعا، در منابع روایی و ادعیه، تنها از طریق [[محمد بن عیسی بن عبید|محمد بن عیسی بن عُبَید]]{{یادداشت|سند دعا چنین است: «مُحَمَّدُ بْنُ عِیسَی بِإِسْنَادِهِ عَنِ الصَّالِحِینَ ع»(کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۶۲؛ طوسی، مصباح | دعای سلامتی امام زمان(ع) در دو کتاب [[الکافی]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۶۲، ح۴.</ref> و [[تهذیب الاحکام]]<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۱۰۲، ح۳۷.</ref> از [[کتب اربعه|کتب اربعه شیعه]] نقل شده است. این دعا، در منابع روایی و ادعیه، تنها از طریق [[محمد بن عیسی بن عبید|محمد بن عیسی بن عُبَید]]{{یادداشت|سند دعا چنین است: «مُحَمَّدُ بْنُ عِیسَی بِإِسْنَادِهِ عَنِ الصَّالِحِینَ ع»(کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۶۲؛ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۶۳۰؛ ابن مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۶۱۱.) در تهذیب به جای«الصالحین»، «الصَّادِقِینَ» آمده است.(طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۱۰۲) سند اقبال کاملتر و اینگونه است: «ذَکَرَهُ ابْنُ أَبِی قُرَّةَ فِی کتَابِهِ-: فَقَالَ بِإِسْنَادِهِ إِلَی عَلِی بْنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِی بْنِ فَضَّالٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَی بْنِ عُبَیدِ بِإِسْنَادِهِ عَنِ الصَّالِحِینَ ع...»(سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۸۵).}} نقل شده<ref>نگاه کنید به: کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۶۲؛ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۱۰۲و۱۰۳؛ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۶۳۰؛ ابن مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۶۱۲؛ سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۸۵.</ref> و به گفته [[علامه مجلسی]]، [[سند روایت|سند]] آن [[مرسل]] است.<ref>مجلسی، مرآة العقول، ۱۴۰۴ق، ج۱۶، ص۳۹۴؛ مجلسی، ملاذالاخیار فی فهم تهذیب الاخبار، ۱۴۰۶ق، ج۵، ص۱۰۶.</ref> درباره [[وثاقت]] محمد بن عیسی اختلاف نظر وجود دارد.<ref>نگاه کنید به: علامه حلی، رجال العلامة الحلی، ۱۴۱۱ق، ص۱۴۲.</ref> [[نجاشی]]<ref>نجاشی، رجال نجاشی، ۱۳۶۵ش، ص۳۳۳.</ref> او را ثقه و [[شیخ طوسی]]<ref>طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ص۳۹۱.</ref> او را ضعیف شمرده است. از نظر [[علامه حلی]]، نظر قوی، پذیرش روایات نقل شده از محمد بن عیسی است.<ref>علامه حلی، رجال العلامة الحلی، ۱۴۱۱ق، ص۱۴۲.</ref> | ||
محسن قرائتی برآن است با وجود مرسل بودن سند دعا، شواهدی همچون وجود دعا در کافی و تهذیب و کتب معتبری مانند [[المزار الکبیر]] اثر [[ابن مشهدی]]،<ref>ابن مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۶۱۲.</ref> [[المصباح کفعمی|المصباح]] اثر [[کفعمی]]<ref>کفعمی، المصباح، ۱۴۰۵ق، ص۵۸۶.</ref> و [[اقبال الاعمال]] اثر [[سید بن طاووس]]؛<ref>سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۸۵.</ref> و سازگاری مضامین دعا با عقل و نقل و اینکه تمام جملات و عبارات این دعا در ادعیه دیگر نیز آمده است، بر اعتبار و صحت دعا دلالت دارند.<ref>قرائتی، شرح دعای سلامتی امام زمان(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۲۶-۲۹.</ref> | محسن قرائتی برآن است با وجود مرسل بودن سند دعا، شواهدی همچون وجود دعا در کافی و تهذیب و کتب معتبری مانند [[المزار الکبیر]] اثر [[ابن مشهدی]]،<ref>ابن مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۶۱۲.</ref> [[المصباح کفعمی|المصباح]] اثر [[کفعمی]]<ref>کفعمی، المصباح، ۱۴۰۵ق، ص۵۸۶.</ref> و [[اقبال الاعمال]] اثر [[سید بن طاووس]]؛<ref>سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۸۵.</ref> و سازگاری مضامین دعا با عقل و نقل و اینکه تمام جملات و عبارات این دعا در ادعیه دیگر نیز آمده است، بر اعتبار و صحت دعا دلالت دارند.<ref>قرائتی، شرح دعای سلامتی امام زمان(ع)، ۱۳۹۳ش، ص۲۶-۲۹.</ref> |