پرش به محتوا

ابومسلم خراسانی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
تمیزکاری
imported>Salvand
جز (←‏لید: جزئی)
جز (تمیزکاری)
خط ۵۲: خط ۵۲:
| پانویس =
| پانویس =
}}
}}
'''اَبومُسلم خُراسانی''' (کشته‌شده در [[سال ۱۳۷ هجری قمری|۱۳۷ق]]) [[داعی]] مشهور [[بنی‌عباس]] که در سال ۱۲۹ق علیه [[بنی‌امیه]] قیام کرد. او از شعار [[الرضا من آل محمد]] استفاده می‌کرد به همین دلیل تعدادی از شیعیان با او همکاری کردند. قیام ابومسلم از [[مرو]] آغاز شد و به [[خلافت]] سلسله بنی‌عباس و کشته‌شدن مروان بن محمد، آخرین خلیفه اموی در [[مصر]] انجامید. او سپس والی [[خراسان]] شد و در ۱۳۷ق به دستور [[منصور دوانیقی|منصور]]، دومین خلیفه عباسی، به دلیل بیم از قدرت‌گرفتنِ او کشته شد.
'''اَبومُسلم خُراسانی''' (کشته‌شده در [[سال ۱۳۷ هجری قمری|۱۳۷ق]]) [[داعی]] مشهور [[بنی‌عباس]] که در سال ۱۲۹ق علیه [[بنی‌امیه]] قیام کرد. او از شعار [[الرضا من آل محمد]] استفاده می‌کرد به همین دلیل تعدادی از [[شیعیان]] با او همکاری کردند. قیام ابومسلم از [[مرو]] آغاز شد و به [[خلافت]] سلسله بنی‌عباس و کشته‌شدن مروان بن محمد، آخرین خلیفه اموی در [[مصر]] انجامید. او سپس والی [[خراسان]] شد و در سال ۱۳۷ق به دستور [[منصور دوانیقی|منصور]]، دومین خلیفه عباسی، به دلیل بیم از قدرت‌گرفتنِ او کشته شد.


درباره زندگی و شخصیت ابومسلم، روایت‌های پراکنده و گاه متناقضی وجود دارد. او در نوجوانی با داعیان بنی‌عباس در [[کوفه]] آشنا شد و در ۱۲۹ق به دستور [[ابراهیم بن محمد بن علی بن عبدالله بن عباس|ابراهیم بن محمد]]، امام عباسی برای تبلیغ به [[خراسان]] رفت. ابومسلم دو نامه به [[امام صادق(ع)]] نوشت و از او برای پذیرفتن [[خلافت]] دعوت کرد، اما امام نپذیرفت. ابومسلم پس از سقوط بنی‌امیه، با افراد و قیام‌های متمایل به امام صادق(ع) و [[علویان]] رفتار تندی داشت و آنان را سرکوب کرد.
درباره زندگی و شخصیت ابومسلم، روایت‌های پراکنده و گاه متناقضی وجود دارد. او در نوجوانی با داعیان بنی‌عباس در [[کوفه]] آشنا شد و در سال ۱۲۹ق به دستور [[ابراهیم بن محمد بن علی بن عبدالله بن عباس|ابراهیم بن محمد]]، امام عباسی برای تبلیغ به [[خراسان]] رفت. ابومسلم دو نامه به [[امام صادق(ع)]] نوشت و از او برای پذیرفتن [[خلافت]] دعوت کرد، اما امام صادق(ع) نپذیرفت. او پس از سقوط بنی‌امیه، با افراد و قیام‌های متمایلِ به امام صادق(ع) و [[علویان]] رفتار تندی داشت و آنان را سرکوب کرد.


==زندگی و نسب==
==زندگی و نسب==
روایت‌ها درباره تاریخ و محل تولد، والدین و تبار ابومسلم پراکنده و متناقض است. برخی از این گزارش‌ها مطالب خلاف واقع و جانبداری منفی یا مثبت آشکاری دارند که گفته شده از سوی مخالفان ابومسلم مانند [[بنی‌عباس]]، و نیز توسط هواداران او یا مخالفان بنی‌عباس بوجود امده است.<ref>بهرامیان و سجادی، «ابومسلم خراسانی»، ۱۳۷۳ش، ج۶، ص۲۲۶-۲۴۴.</ref> سال تولد او بین ۱۰۰ تا ۱۰۵ق(۷۲۴م) تخمین زده شده، و ۱۳۷ق(۷۵۵م) سال مرگ او گفته شده است. در برخی منابع، نام او را ابراهیم‌بن‌ختکان و کنیه‌اش را ابواسحاق گفته‌اند.<ref>اخبار الدولةالعباسیة، ۱۹۷۱م، ص۲۵۵.</ref> در جای دیگری، او را ابراهیم‌بن‌عثمان نامیده‌اند.<ref>نسفی، القند، ۱۳۷۸ش، ص۲۱۴.</ref> برخی مورخان تبار او را پارسی دانسته و اسم وی را بهزادان‌بن‌بَنداد هُرمز نوشته شده و ادعا شده که بنداد، پدر ابومسلم، بعد از [[اسلام|مسلمان شدن]]، نام خود را به عثمان تغییر داد.<ref>حموی، معجم‌الادباء،‌ ۱۴۱۴ق، ج۵، ص۲۰۰.</ref> هم‌چنین گفته شده در دیدار ابومسلم با [[ابراهیم‌بن‌محمد]]، امام عباسی، ابراهیم از او خواسته که کنیه و نام خود را به ابومسلم عبدالرحمان بن مسلم تغییر دهد تا بهتر بتواند فعالیت کند.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۸ق، ج۳، ص۸۳.</ref> شهرهای پوشنگ (نزدیک [[هرات]])، [[کوفه]] و [[اصفهان]] به عنوان زادگاه ابومسلم ثبت شده‌اند.<ref>حموی، بلدان، ۱۳۹۹ق، ج۱، ص۷۵۸؛ طبری، تاریخ طبری، ۱۸۶۹م، ج۷، ص۳۶۰؛به نقل از بهرامیان و سجادی، «ابومسلم خراسانی»، ۱۳۷۳ش، ج۶، ص۲۲۶-۲۴۴.</ref>  
روایت‌ها درباره تاریخ و محل تولد، والدین و تبار ابومسلم پراکنده و متناقض است. در برخی از این گزارش‌ها جانبداری منفی یا مثبت دارند که گفته شده از سوی مخالفان ابومسلم مانند [[بنی‌عباس]]، و نیز توسط هواداران او یا مخالفان بنی‌عباس به وجود آمده است.<ref>بهرامیان و سجادی، «ابومسلم خراسانی»، ۱۳۷۳ش، ج۶، ص۲۲۶-۲۴۴.</ref> سال تولد او بین ۱۰۰ تا ۱۰۵ق(۷۲۴م) تخمین زده شده، و ۱۳۷ق(۷۵۵م) سال مرگ او گفته شده است. در برخی منابع، نام او را ابراهیم‌بن‌ختکان و کنیه‌اش را ابواسحاق گفته‌اند.<ref>اخبار الدولةالعباسیة، ۱۹۷۱م، ص۲۵۵.</ref> در جای دیگری، او را ابراهیم‌بن‌عثمان نامیده‌اند.<ref>نسفی، القند، ۱۳۷۸ش، ص۲۱۴.</ref> برخی مورخان تبار او را پارسی دانسته و اسم وی را بهزادان‌بن‌بَنداد هُرمز نوشته شده و ادعا شده که بنداد، پدر ابومسلم، بعد از [[اسلام|مسلمان شدن]]، نام خود را به عثمان تغییر داد.<ref>حموی، معجم‌الادباء،‌ ۱۴۱۴ق، ج۵، ص۲۰۰.</ref> هم‌چنین گفته شده در دیدار ابومسلم با [[ابراهیم‌بن‌محمد]]، امام عباسی، ابراهیم از او خواسته که کنیه و نام خود را به ابومسلم عبدالرحمان بن مسلم تغییر دهد تا بهتر بتواند فعالیت کند.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۸ق، ج۳، ص۸۳.</ref> شهرهای پوشنگ (نزدیک [[هرات]])، [[کوفه]] و [[اصفهان]] به عنوان زادگاه ابومسلم ثبت شده‌اند.<ref>حموی، بلدان، ۱۳۹۹ق، ج۱، ص۷۵۸؛ طبری، تاریخ طبری، ۱۸۶۹م، ج۷، ص۳۶۰؛به نقل از بهرامیان و سجادی، «ابومسلم خراسانی»، ۱۳۷۳ش، ج۶، ص۲۲۶-۲۴۴.</ref>  


پدر ابومسلم در بیشتر متون تاریخی، [[عرب]] یا از [[موالی|موالیان]] عرب معرفی شده است.<ref>بهرامیان و سجادی، «ابومسلم خراسانی»، ۱۳۷۳ش، ج۶، ص۲۲۶-۲۴۴.</ref> برخی منابع، پدر ابومسلم را ساکن یکی از روستاهای [[اصفهان]] دانسته‌اند که دهقانی می‌کرد.<ref>اخبار الدولةالعباسیة، ۱۹۷۱م، ص۲۲۵.</ref> او سپس به خدمت ادریس بن مَعقل عِجلی درآمد و اندکی پیش یا پس از تولد ابومسلم درگذشت.<ref>اخبار الدولةالعباسیة، ۱۹۷۱م، ص۲۶۳.</ref> دوران فعالیت ابومسلم هم‌زمان با امامت [[امام صادق علیه‌السلام|حضرت جعفر صادق(ع)]](۱۴۸-۱۱۴ق) و خلافت [[هُشام‌بن‌عبدالملک]] (۱۲۵-۱۰۵ق)، وَلید‌بن‌یَزید(۱۲۶-۱۲۵ق)، یزیدبن‌ولید(شش ماه ۱۲۶ق)، ابراهیم‌بن‌ولید(۱۲۷-۱۲۶ق)، [[مَروان‌بن‌محمد]](۱۳۲-۱۲۷ق)، [[سَفّاح]] (۱۳۶-۱۳۲ق) و [[منصور عباسی|منصور]] (۱۵۸-۱۳۶ق) بود.<ref>بهرامیان و سجادی، «ابومسلم خراسانی»، ۱۳۷۳ش، ج۶، ص۲۲۶-۲۴۴.</ref>
پدر ابومسلم در بیشتر متون تاریخی، [[عرب]] یا از [[موالی|موالیان]] عرب معرفی شده است.<ref>بهرامیان و سجادی، «ابومسلم خراسانی»، ۱۳۷۳ش، ج۶، ص۲۲۶-۲۴۴.</ref> برخی منابع، پدر ابومسلم را ساکن یکی از روستاهای [[اصفهان]] دانسته‌اند که دهقانی می‌کرد.<ref>اخبار الدولةالعباسیة، ۱۹۷۱م، ص۲۲۵.</ref> او سپس به خدمت ادریس بن مَعقل عِجلی درآمد و اندکی پیش یا پس از تولد ابومسلم درگذشت.<ref>اخبار الدولةالعباسیة، ۱۹۷۱م، ص۲۶۳.</ref> دوران فعالیت ابومسلم هم‌زمان با امامت [[امام صادق علیه‌السلام|حضرت جعفر صادق(ع)]](۱۴۸-۱۱۴ق) و خلافت [[هُشام‌بن‌عبدالملک]] (۱۲۵-۱۰۵ق)، وَلید‌بن‌یَزید(۱۲۶-۱۲۵ق)، یزیدبن‌ولید(شش ماه ۱۲۶ق)، ابراهیم‌بن‌ولید(۱۲۷-۱۲۶ق)، [[مَروان‌بن‌محمد]](۱۳۲-۱۲۷ق)، [[سَفّاح]] (۱۳۶-۱۳۲ق) و [[منصور عباسی|منصور]] (۱۵۸-۱۳۶ق) بود.<ref>بهرامیان و سجادی، «ابومسلم خراسانی»، ۱۳۷۳ش، ج۶، ص۲۲۶-۲۴۴.</ref>