Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۲۱۵
ویرایش
روضه اربعین: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Pourrezaei جزبدون خلاصۀ ویرایش |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{سوگواری محرم}} | {{سوگواری محرم}} | ||
'''روضه اربعین''' از روضه‌های [[شیعیان]] در شب و روز و شام [[اربعین]] که بیشتر به بازگشت [[اسرای کربلا|اسرای اهل بیت]] به [[کربلا]] بر سر مزار [[شهدای کربلا|کشتگان کربلا]] و سوگواری آنان و نیز به زیارت روز اربعین | '''روضه اربعین''' از روضه‌های [[شیعیان]] در شب و روز و شام [[اربعین]] که بیشتر به بازگشت [[اسرای کربلا|اسرای اهل بیت]] به [[کربلا]] بر سر مزار [[شهدای کربلا|کشتگان کربلا]] و سوگواری آنان و نیز به زیارت روز اربعین [[جابر بن عبدالله انصاری]] و [[عطیه عوفی]] از قبور شهدا اشاره می‌شود. | ||
==نقل تاریخی== | ==نقل تاریخی== | ||
===بازگشت اسرا=== | ===بازگشت اسرا=== | ||
در مورد زمان بازگشت [[اسیران کربلا|اسرای اهل بیت]] به کربلا و زیارت قبور شهدا برخی معتقدند این اتفاق در سال نخست روی نداده و بلکه به دلیل دوری مسافت، اصلا چنین زیارتی ممکن نبوده، زیرا پیمودن مسیر [[کوفه]] تا [[شام]] و سپس بازگشت به کربلا در مدت زمان ۴۰ روز، برای کاروان اسرای کربلا ممکن نبوده است. [[محدث نوری]]<ref>نوری، لؤلؤ و مرجان، ص۲۰۸ - ۲۰۹</ref> و [[شیخ عباس قمی]]<ref>قمی، منتهی الآمال، ص۵۲۴ -۵۲۵.</ref> طرفدار این نظریه هستند. علاوه بر این که گزارش معتبری نیز بر اثبات این رویداد در دست نیست.<ref>سبحانی نیا، | در مورد زمان بازگشت [[اسیران کربلا|اسرای اهل بیت]] به کربلا و زیارت قبور شهدا برخی معتقدند این اتفاق در سال نخست روی نداده و بلکه به دلیل دوری مسافت، اصلا چنین زیارتی ممکن نبوده، زیرا پیمودن مسیر [[کوفه]] تا [[شام]] و سپس بازگشت به کربلا در مدت زمان ۴۰ روز، برای کاروان اسرای کربلا ممکن نبوده است. [[محدث نوری]]<ref>نوری، لؤلؤ و مرجان، ص۲۰۸ - ۲۰۹</ref> و [[شیخ عباس قمی]]<ref>قمی، منتهی الآمال، ص۵۲۴ -۵۲۵.</ref> طرفدار این نظریه هستند. علاوه بر این که گزارش معتبری نیز بر اثبات این رویداد در دست نیست.<ref>سبحانی نیا، رنجبر، ص۱۶۸-۱۷۲</ref> | ||
و برخی دیگر معتقدند که اسرای کربلا از [[شام]] به [[عراق]] رفته و در روز اربعین، یعنی ۴۰ روز بعد از [[واقعه عاشورا]]، به کربلا رسیدند ودر آنجا [[جابر بن عبدالله انصاری]] و برخی از [[بنی هاشم]] را نیز دیده‌اند و پس از [[زیارت]] [[امام حسین(ع)]] به [[مدینه]] رفته‌اند. این نظریه در ''[[لهوف]]'' [[سید ابن طاووس]] به تصریح ذکر شده است. <ref>ابن طاووس، ص۲۲۵</ref> | و برخی دیگر معتقدند که اسرای کربلا از [[شام]] به [[عراق]] رفته و در روز اربعین، یعنی ۴۰ روز بعد از [[واقعه عاشورا]]، به کربلا رسیدند ودر آنجا [[جابر بن عبدالله انصاری]] و برخی از [[بنی هاشم]] را نیز دیده‌اند و پس از [[زیارت]] [[امام حسین(ع)]] به [[مدینه]] رفته‌اند. این نظریه در ''[[لهوف]]'' [[سید ابن طاووس]] به تصریح ذکر شده است.<ref>ابن طاووس، ص۲۲۵</ref> | ||
اینان معتقدند این بازگشت ممکن | اینان معتقدند این بازگشت ممکن بوده و روایاتی که از این رویداد خبر داده‌اند، معتبرند.<ref>نک: رنجبر، ۱۷۲-۱۸۷؛ فاضل، کل مقاله.</ref> از جمله کتاب‌های مشهور در اثبات این نظر و پاسخ به مخالفان کتاب ''[[تحقیق درباره اول اربعین حضرت سیدالشهداء(ع)]]'' نوشتۀ [[سید محمد علی قاضی طباطبایی]] است. | ||
===زیارت جابر=== | ===زیارت جابر=== | ||
[[جابر بن عبدالله انصاری]] که از [[صحابه]] [[پیامبر اسلام]](ص) است به عنوان نخستین زائر امام حسین(ع) شناخته می‌شود. بنابر روایات دینی، او در اولین چهلم شهادت امام حسین(ع) در سال ۶۱ ه.ق به همراه [[عطیه عوفی]] به [[کربلا]] آمد و قبر امام حسین(ع) را زیارت کرد. <ref>قمی، سفینه البحار، ج۸، ص۳۸۳</ref> | [[جابر بن عبدالله انصاری]] که از [[صحابه]] [[پیامبر اسلام]](ص) است به عنوان نخستین زائر امام حسین(ع) شناخته می‌شود. بنابر روایات دینی، او در اولین چهلم شهادت امام حسین(ع) در سال ۶۱ ه.ق به همراه [[عطیه عوفی]] به [[کربلا]] آمد و قبر امام حسین(ع) را زیارت کرد.<ref>قمی، سفینه البحار، ج۸، ص۳۸۳</ref> | ||
==روضه== | ==روضه== | ||
در روضه اربعین، ماجرای بازگشت اسرای اهل بیت از [[شام]] به کربلا توسط [[روضه خوان]] بازگو می‌شود. طبق این روضه وقتی کاروان اسرا به دو راهی کربلا و [[مدینه]] می‌رسند [[بشیر بن جذلم]] از امام سجاد(ع) می‌پرسد به کربلا برویم یا مدینه؟ [[امام سجاد(ع)]] اختیار را به حضرت زینب(س) می‌دهد و ایشان کربلا را انتخاب می‌کند.<ref>اشعری، | در روضه اربعین، ماجرای بازگشت اسرای اهل بیت از [[شام]] به کربلا توسط [[روضه خوان]] بازگو می‌شود. طبق این روضه وقتی کاروان اسرا به دو راهی کربلا و [[مدینه]] می‌رسند [[بشیر بن جذلم]] از امام سجاد(ع) می‌پرسد به کربلا برویم یا مدینه؟ [[امام سجاد(ع)]] اختیار را به حضرت زینب(س) می‌دهد و ایشان کربلا را انتخاب می‌کند.<ref>اشعری، ص۲۴۷</ref> وقتی کاروان به کربلا می‌رسند هر یک از اسرا به سراغ قبری می‌رود و در کنار آن گریه و زاری می‌کند. معمولا طبق این روضه حضرت زینب و [[سکینه بنت امام حسین|سکینه]] بر سر مزار امام حسین(ع)، [[ام کلثوم دختر امام علی(ع)|ام کلثوم]] بر سر مزار [[حضرت عباس(ع)]]، [[لیلا مادر علی اکبر|لیلا]] بر سر مزار [[علی اکبر(ع)]]، [[رباب بنت امرؤ القیس|رباب]] بر سر مزار [[علی اصغر]](ع) و سکینه عروس [[قاسم ابن الحسن|قاسم(ع)]] بر سر مزار همسرش می‌روند. البته طبق اسناد تاریخی لیلی در کربلا حضور نداشته و ماجرای [[عروسی قاسم بن الحسن|عروسی قاسم]](ع) نیز از [[تحریفات عاشورا|تحریفات]] واقعه عاشورا است. در این روضه حضرت زینب(س) شرح آنچه در کربلا و کوفه گذشته را برای امام حسین(ع) تشریح می‌کند و از خطبه‌های تند خود علیه [[ابن زیاد|ابن زیاد]] و [[یزید بن معاویه|یزید]] سخن می‌گوید.<ref>اشعری، صص۲۴۷تا۲۵۲</ref> | ||
گاهی نیز در این مجلس حضرت زینب(ع) از امام حسین(ع) تقاضا می‌نماید تا کودکان را سرشماری نکند زیرا در مورد [[حضرت رقیه|رقیه(س)]] شرمسار است. | گاهی نیز در این مجلس حضرت زینب(ع) از امام حسین(ع) تقاضا می‌نماید تا کودکان را سرشماری نکند زیرا در مورد [[حضرت رقیه|رقیه(س)]] شرمسار است. | ||
از دیگر مطالبی که در این روضه بیان | از دیگر مطالبی که در این روضه بیان می‌شود گفتگوی امام سجاد(ع) با جابر بن عبدالله انصاری است. | ||
== | ==نمونۀ اشعار== | ||
{{ | {{شعر۲|عرض=۷۰ | ||
|شمیم جان فزای کوی بابم|مرا اندر مشام جان برآید | |شمیم جان فزای کوی بابم|مرا اندر مشام جان برآید | ||
|گمانم کربلا شد عمه نزدیک|که بوی مشک و ناب و عنبر آید | |گمانم کربلا شد عمه نزدیک|که بوی مشک و ناب و عنبر آید | ||
|بگوشم عمه از گهواره گور|در این صحرا صدای اصغر آید | |بگوشم عمه از گهواره گور|در این صحرا صدای اصغر آید | ||
|مهار ناقه را یکدم نگهدار|که استقبال لیلا، اکبر آید | |مهار ناقه را یکدم نگهدار|که استقبال لیلا، اکبر آید | ||
| | |مران‌ای ساربان یکدم که داماد|سر راه عروس مضطر آید | ||
|حسین | |حسین را‌ای صبا برگو که از شام|بکویت زینب غم پرور آید | ||
| | |ولی‌ای عمه دارم التماسی|قبول خاطر زارت گر آید | ||
|که چون اندر سر قبر شهیدان|تو را از گریه کام دل برآید | |که چون اندر سر قبر شهیدان|تو را از گریه کام دل برآید | ||
|در این صحرا مکن منزل که ترسم|دوباره شمر دون با خنجر آید | |در این صحرا مکن منزل که ترسم|دوباره شمر دون با خنجر آید | ||
|کند جودی به محشر، محشر از نو|اگر در حشر ما این دفتر آید<ref>دیوان جودی، | |کند جودی به محشر، محشر از نو|اگر در حشر ما این دفتر آید<ref>دیوان جودی، ص۱۵۹</ref>}} | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس۲}} | {{پانویس۲}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* ابن طاووس، علی بن موسی، الملهوف علی قتلی الطفوف، اسوه، قم، ۱۴۱۴ | * ابن طاووس، علی بن موسی، الملهوف علی قتلی الطفوف، اسوه، قم، ۱۴۱۴ ه.ق. | ||
* اشعری، عبدالحسین، | * اشعری، عبدالحسین، ۷۲مجلس در عزای مظلوم، انصار المهدی، قم، بهار ۱۳۷۷ش. | ||
* جودی، کلیات جودی، کتابفروشی علیمه اسلامیه، تهران، ناصرخسرو، | * جودی، کلیات جودی، کتابفروشی علیمه اسلامیه، تهران، ناصرخسرو، بی‌تا. | ||
* رنجبر، محسن، پژوهشی در اربعین حسینی، مجله تاریخ در آیینه پژوهش، بهار ۱۳۸۴ش، شماره۵ | * رنجبر، محسن، پژوهشی در اربعین حسینی، مجله تاریخ در آیینه پژوهش، بهار ۱۳۸۴ش، شماره۵ | ||
* سبحانی نیا، محمد تقی، تحقیقی درباره اربعین حسینی، مجله تاریخ در آیینه پژوهش، تابستان ۱۳۸۴ش، شماره۶. | * سبحانی نیا، محمد تقی، تحقیقی درباره اربعین حسینی، مجله تاریخ در آیینه پژوهش، تابستان ۱۳۸۴ش، شماره۶. | ||