الکافی (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Khoshnoudi (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Khoshnoudi (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
| مشخصات نشر = | | مشخصات نشر = | ||
}} | }} | ||
'''الکافی''' از منابع [[حدیث|حدیثی]] [[شیعه]] و مهم‌ترین و معتبرترین منبع از [[کتب اربعه]] است. این کتاب نوشته محمد بن یعقوب بن اسحاق مشهور به [[ثقة الاسلام]] [[کلینی|کُلینی]] است که آن را در مدت ۲۰ سال گردآوری کرده است. الکافی که در سه بخش [[اصول کافی|اصول]]، [[فروع کافی|فروع]] و [[روضه کافی|روضه]] تألیف شده، محل رجوع عالمان [[شیعه]] است. | '''الکافی''' از منابع [[حدیث|حدیثی]] [[شیعه]] و مهم‌ترین و معتبرترین منبع از [[کتب اربعه]] است. این کتاب نوشته محمد بن یعقوب بن اسحاق مشهور به [[ثقة‌الاسلام|ثقة الاسلام]] [[محمد بن یعقوب کلینی|کُلینی]] است که آن را در مدت ۲۰ سال گردآوری کرده است. الکافی که در سه بخش [[اصول کافی|اصول]]، [[فروع کافی|فروع]] و [[روضه کافی|روضه]] تألیف شده، محل رجوع عالمان [[شیعه]] است. | ||
[[اصول کافی]] مشهور‌ترین بخش الکافی محسوب می‌شود. کلینی بر آن بوده تا احادیث الکافی را بر اساس عدم مخالفت با [[قرآن]] و موافقت با [[اجماع]] جمع‌آوری کند. | [[اصول کافی]] مشهور‌ترین بخش الکافی محسوب می‌شود. کلینی بر آن بوده تا احادیث الکافی را بر اساس عدم مخالفت با [[قرآن]] و موافقت با [[اجماع]] جمع‌آوری کند. | ||
کلینی به دلیل ارتباط با اصحاب ائمه و دسترسی به [[اصول اربعمأة]] روایات این کتاب را با کمترین [[اسناد|واسطه]] نقل کرده است. گروهی از عالمان شیعه معتقد به صحت تمامی روایات آن بوده‌اند و در مقابل گروهی از عالمان شیعه وجود احادیث ضعیف در کافی را قبول دارند. گفته شده نامگذاری این کتاب منتسب به [[امام زمان(عج)]] است ولی بسیاری از علما با این ادعا مخالفت کرده‌اند. | کلینی به دلیل ارتباط با اصحاب ائمه و دسترسی به [[اصول اربعمائه|اصول اربعمأة]] روایات این کتاب را با کمترین [[اسناد|واسطه]] نقل کرده است. گروهی از عالمان شیعه معتقد به صحت تمامی روایات آن بوده‌اند و در مقابل گروهی از عالمان شیعه وجود احادیث ضعیف در کافی را قبول دارند. گفته شده نامگذاری این کتاب منتسب به [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام زمان(عج)]] است ولی بسیاری از علما با این ادعا مخالفت کرده‌اند. | ||
== نویسنده== | == نویسنده== | ||
{{اصلی|کلینی}} | {{اصلی|کلینی}} | ||
محمد بن یعقوب بن اسحاق کلینی رازی مشهور به [[ثقة الاسلام]] و شیخ المشایخ، عالم برجسته [[شیعه|شیعی]] دوران [[غیبت صغری]] است. او با برخی از [[محدث|محدثان]] که بدون واسطه از [[امام عسکری(ع)]] یا [[امام هادی(ع)]] [[حدیث]] شنیده بودند، ملاقات کرده است. وی در نیمه دوم قرن سوم و نیمه اول قرن چهارم هجری قمری از بزرگ‌ترین محدثین شیعه به شمار می‌رفت. براساس آنچه در بیان جایگاه شخصیتی و علمی کلینی در [[کتب تراجم]] و تاریخ آمده است، همگان از موافق و مخالف، از فضل و عظمت وی یاد کرده‌اند.<ref>بحرالعلوم، الفوائد الرجالیه، ۱۳۶۳ش، ج۳، ص۳۲۵</ref> | محمد بن یعقوب بن اسحاق کلینی رازی مشهور به [[ثقة‌الاسلام|ثقة الاسلام]] و شیخ المشایخ، عالم برجسته [[شیعه|شیعی]] دوران [[غیبت صغرا|غیبت صغری]] است. او با برخی از [[محدث|محدثان]] که بدون واسطه از [[امام حسن عسکری علیه‌السلام|امام عسکری(ع)]] یا [[امام هادی علیه‌السلام|امام هادی(ع)]] [[حدیث]] شنیده بودند، ملاقات کرده است. وی در نیمه دوم قرن سوم و نیمه اول قرن چهارم هجری قمری از بزرگ‌ترین محدثین شیعه به شمار می‌رفت. براساس آنچه در بیان جایگاه شخصیتی و علمی کلینی در [[کتب تراجم]] و تاریخ آمده است، همگان از موافق و مخالف، از فضل و عظمت وی یاد کرده‌اند.<ref>بحرالعلوم، الفوائد الرجالیه، ۱۳۶۳ش، ج۳، ص۳۲۵</ref> | ||
== انگیزه تالیف و علت نامگذاری == | == انگیزه تالیف و علت نامگذاری == | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
در علت نامگذاری کتاب به کافی دو نکته بیان شده است: | در علت نامگذاری کتاب به کافی دو نکته بیان شده است: | ||
# کلام خود کلینی در خطبه کتاب طهارت است که می‌گوید: این کتاب، برای همه فنون علم دین کافی است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج ۱، ص۱۴.(مقدمه)</ref> | # کلام خود کلینی در خطبه کتاب طهارت است که می‌گوید: این کتاب، برای همه فنون علم دین کافی است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج ۱، ص۱۴.(مقدمه)</ref> | ||
# نام کتاب برگرفته از کلامی است که به [[امام زمان]](عج) نسبت داده شده که فرمود: این کتاب، برای [[شیعیان]] ما کافی است. این جمله زمانی صادر گشته که کافی بر امام(ع) عرضه شده و ایشان آن را تحسین کرده است.<ref>غفار، الکلینی و الکافی، ۱۴۱۶ق، ص۳۹۲.</ref> (البته چنین حدیثی وجود ندارد و صرفاً یک ادعا است.) | # نام کتاب برگرفته از کلامی است که به [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام زمان]](عج) نسبت داده شده که فرمود: این کتاب، برای [[شیعیان]] ما کافی است. این جمله زمانی صادر گشته که کافی بر امام(ع) عرضه شده و ایشان آن را تحسین کرده است.<ref>غفار، الکلینی و الکافی، ۱۴۱۶ق، ص۳۹۲.</ref> (البته چنین حدیثی وجود ندارد و صرفاً یک ادعا است.) | ||
== جایگاه کتاب نزد عالمان شیعه == | == جایگاه کتاب نزد عالمان شیعه == | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
::کتاب کافی از تمام کتب اصول، مضبوط‌‌‌‌‌تر و جامع‌تر است و بهترین و بزرگ‌ترین تألیف [[فرقه ناجیه]]([[امامیه]]) است.<ref>مجلسی، مرآة العقول، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۳.</ref> | ::کتاب کافی از تمام کتب اصول، مضبوط‌‌‌‌‌تر و جامع‌تر است و بهترین و بزرگ‌ترین تألیف [[فرقه ناجیه]]([[امامیه]]) است.<ref>مجلسی، مرآة العقول، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۳.</ref> | ||
[[آقا بزرگ تهرانی]] می‌گوید: | [[آقابزرگ تهرانی|آقا بزرگ تهرانی]] می‌گوید: | ||
::کافی کتابی است که در نقل حدیث از [[ | ::کافی کتابی است که در نقل حدیث از [[اهل‌البیت علیهم‌السلام|اهل‌بیت(ع)]]، مانند آن نوشته نشده است.<ref> تهرانی، الذریعه، ج ۱۷، ص۲۴۵.</ref> | ||
[[ | [[محمدامین استرآبادی|استرآبادی]] از قول دانشمندان و اساتید خویش نقل می‌کند که برابر یا نزدیک کتاب کافی در [[اسلام]] نگاشته نشده است.<ref>استرآبادی، الفوائد المدنیه، ۱۴۲۴ق، ص۵۲۰.</ref> | ||
[[آیت الله خویی]] از قول استادش [[محمدحسین نائینی|میرزا محمدحسین نائینی]]، مناقشه در اسناد روایات کافی را حرفه و ترفند عاجزان و ناتوانان خوانده است.<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۴۱۳ق، ج ۱، ص۹۹.</ref> | [[سید ابوالقاسم خویی|آیت الله خویی]] از قول استادش [[محمدحسین غروی نائینی|میرزا محمدحسین نائینی]]، مناقشه در اسناد روایات کافی را حرفه و ترفند عاجزان و ناتوانان خوانده است.<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۴۱۳ق، ج ۱، ص۹۹.</ref> | ||
کلینی چنانکه در مقدمه کتاب آورده، احادیث را بر اساس معیار '''عدم مخالفت با [[قرآن]]''' و '''موافقت با [[اجماع]]''' جمع‌آوری کرده است و در آنجا که وجهی برای ترجیح نمی‌دید، یکی از دو روایت متعارض را که در نظرش به صحت نزدیک‌تر بوده برگزیده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۸۹.</ref> | کلینی چنانکه در مقدمه کتاب آورده، احادیث را بر اساس معیار '''عدم مخالفت با [[قرآن]]''' و '''موافقت با [[اجماع]]''' جمع‌آوری کرده است و در آنجا که وجهی برای ترجیح نمی‌دید، یکی از دو روایت متعارض را که در نظرش به صحت نزدیک‌تر بوده برگزیده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۸۹.</ref> | ||
== امتیاز کتاب == | == امتیاز کتاب == | ||
کلینی در زمان تألیف کافی با استفاده از [[اصول اربعمأة]] (۴۰۰ کتابچه حدیثی که توسط اصحاب ائمه نوشته شده بودند) و دیدار حضوری با اصحاب [[ائمه اطهار]](ع) یا کسانی که اصحاب را دیده بودند، احادیث را با کمترین واسطه به دست آورده است. همزمانی با [[نواب اربعه]] راه را برای تحقیق در درستی یا نادرستی احادیث هموار ساخته بود.<ref>سید بن طاووس، کشف المحجة، ۱۳۷۰ق، ص۱۵۹.</ref> البته نسبت به قسمت اخیر این ادعا باید گفت: عرضه کتاب بر ائمه رسم شایعی نبوده و نسبت کتب عرضه شده به کتب عرضه نشده اندک است. به علاوه، کلینی هیچ ارتباطی ویژه با نواب اربعه نداشته است.<ref>شبیری زنجانی، جرعه‌ای از دریا، ۱۳۹۲ش، ج۱، صص۱۷۳-۱۷۴.</ref> | کلینی در زمان تألیف کافی با استفاده از [[اصول اربعمائه|اصول اربعمأة]] (۴۰۰ کتابچه حدیثی که توسط اصحاب ائمه نوشته شده بودند) و دیدار حضوری با اصحاب [[امامان شیعه|ائمه اطهار]](ع) یا کسانی که اصحاب را دیده بودند، احادیث را با کمترین واسطه به دست آورده است. همزمانی با [[نواب اربعه]] راه را برای تحقیق در درستی یا نادرستی احادیث هموار ساخته بود.<ref>سید بن طاووس، کشف المحجة، ۱۳۷۰ق، ص۱۵۹.</ref> البته نسبت به قسمت اخیر این ادعا باید گفت: عرضه کتاب بر ائمه رسم شایعی نبوده و نسبت کتب عرضه شده به کتب عرضه نشده اندک است. به علاوه، کلینی هیچ ارتباطی ویژه با نواب اربعه نداشته است.<ref>شبیری زنجانی، جرعه‌ای از دریا، ۱۳۹۲ش، ج۱، صص۱۷۳-۱۷۴.</ref> | ||
نظم و جامعیت کتاب، دیگر خصوصیت کافی است. این کتاب به لحاظ نظم و ترتیب در دسته‌بندی روایات، تعداد روایات و تمامیت سلسله سند احادیث و به جهت جامعیت و کاملیت در برگیرنده موضوعات مختلف نظیر اعتقادی، فقهی، اخلاقی، اجتماعی و... منحصر به فرد است. وی در این باره کوشیده است احادیث مفصل‌تر، صحیح‌تر و روشن‌تر را در ابتدای باب بیاورد و سپس احادیث مجمل و مبهم را ذکر کند.<ref>مصطفوی، ترجمه اصول کافی، ۱۳۶۹ش، ج ۱، ص۱۰.</ref> | نظم و جامعیت کتاب، دیگر خصوصیت کافی است. این کتاب به لحاظ نظم و ترتیب در دسته‌بندی روایات، تعداد روایات و تمامیت سلسله سند احادیث و به جهت جامعیت و کاملیت در برگیرنده موضوعات مختلف نظیر اعتقادی، فقهی، اخلاقی، اجتماعی و... منحصر به فرد است. وی در این باره کوشیده است احادیث مفصل‌تر، صحیح‌تر و روشن‌تر را در ابتدای باب بیاورد و سپس احادیث مجمل و مبهم را ذکر کند.<ref>مصطفوی، ترجمه اصول کافی، ۱۳۶۹ش، ج ۱، ص۱۰.</ref> | ||
==تایید کتاب توسط امام زمان(عج)== | ==تایید کتاب توسط امام زمان(عج)== | ||
بعضی درباره کافی گفته‌اند که بر [[امام زمان(عج)]] عرضه شده و آن حضرت فرمود: | بعضی درباره کافی گفته‌اند که بر [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام زمان(عج)]] عرضه شده و آن حضرت فرمود: | ||
::«الکافی کاف لشیعتنا» یعنی کتاب کافی برای شیعه ما بس است،<ref>غفار، الکلینی و الکافی، ۱۴۱۶ق، ص۳۹۷</ref> این مطلب صحت ندارد: | ::«الکافی کاف لشیعتنا» یعنی کتاب کافی برای شیعه ما بس است،<ref>غفار، الکلینی و الکافی، ۱۴۱۶ق، ص۳۹۷</ref> این مطلب صحت ندارد: | ||
[[علامه مجلسی]] می‌گوید: | [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] می‌گوید: | ||
::اینکه بعضی از گزاف گویان به طور یقین می‌گویند همه کتاب کافی بر امام قائم(عج) عرضه شده است چون کافی در [[بغداد]] شهر نمایندگان آن حضرت بوده است، بطلان سخن آنان بر هیچ عاقلی پوشیده نیست.<ref>«و أمّا جزم بعض المجازفین بکون جمیع الکافی معروضا علی القائم علیه‌السلام لکونه فی بلدة السفراء فلا یخفی ما فیه علی ذی لبّ»، مجلسی، مرآة العقول، ۱۳۶۳ش، ص۲۲.</ref> | ::اینکه بعضی از گزاف گویان به طور یقین می‌گویند همه کتاب کافی بر امام قائم(عج) عرضه شده است چون کافی در [[بغداد]] شهر نمایندگان آن حضرت بوده است، بطلان سخن آنان بر هیچ عاقلی پوشیده نیست.<ref>«و أمّا جزم بعض المجازفین بکون جمیع الکافی معروضا علی القائم علیه‌السلام لکونه فی بلدة السفراء فلا یخفی ما فیه علی ذی لبّ»، مجلسی، مرآة العقول، ۱۳۶۳ش، ص۲۲.</ref> | ||
[[میرزا حسین نوری]] آورده است: | [[میرزا حسین نوری]] آورده است: | ||
::این شایعه که می‌گویند کافی را بر حضرت حجت(عج) عرضه شده و فرموده است: کافی برای شیعه ما کافی است اصلی ندارد و در تألیفات اصحاب ما از آن اثری نیست» وی از [[ | ::این شایعه که می‌گویند کافی را بر حضرت حجت(عج) عرضه شده و فرموده است: کافی برای شیعه ما کافی است اصلی ندارد و در تألیفات اصحاب ما از آن اثری نیست» وی از [[محمدامین استرآبادی|محدث استرآبادی]] نقل می‌کند که چنین حدیثی وجود ندارد.<ref>نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۱۶ق، ج۳، ص۴۷۰</ref> | ||
== ساختار و محتوا== | == ساختار و محتوا== | ||
| خط ۱۴۵: | خط ۱۴۵: | ||
{{پایان}}نخستین مطلبِ کتاب روضه نامه‌ای است که [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] خطاب به [[شیعه|شیعیان]] و اصحابش به عنوان دستورالعمل برایشان صادر کرده تا با مطالعه و دقت وبحث در مضامینش و فراگرفتن و بکاربستن آن بتوانند در زندگی اجتماعی و تعامل با دیگران (مخالفان وکسانی که با آنان هم عقیده نیستند) بر اساس اصول اخلاقی و ایمانی برخورد کنند و زمینه متهم شدن و بدبینی را نسبت به خودشان فراهم نسازند.این نامه با توصیه به درخواست عافیت از پروردگار و رعایت آرامش و وقار و حیا و تعامل نیکو با اهل باطل شروع و با توصیه به اطاعت [[خدا|خداوند]] و پیروی از [[اهل‌البیت علیهم‌السلام|اهل بیت(ع)]] پایان یافته است. <ref>کلینی، الروضه من الکافی، ۱۳۴۸ش، ج۸، ص۲-۱۴.</ref> | {{پایان}}نخستین مطلبِ کتاب روضه نامه‌ای است که [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] خطاب به [[شیعه|شیعیان]] و اصحابش به عنوان دستورالعمل برایشان صادر کرده تا با مطالعه و دقت وبحث در مضامینش و فراگرفتن و بکاربستن آن بتوانند در زندگی اجتماعی و تعامل با دیگران (مخالفان وکسانی که با آنان هم عقیده نیستند) بر اساس اصول اخلاقی و ایمانی برخورد کنند و زمینه متهم شدن و بدبینی را نسبت به خودشان فراهم نسازند.این نامه با توصیه به درخواست عافیت از پروردگار و رعایت آرامش و وقار و حیا و تعامل نیکو با اهل باطل شروع و با توصیه به اطاعت [[خدا|خداوند]] و پیروی از [[اهل‌البیت علیهم‌السلام|اهل بیت(ع)]] پایان یافته است. <ref>کلینی، الروضه من الکافی، ۱۳۴۸ش، ج۸، ص۲-۱۴.</ref> | ||
روایت پایانی کتاب از [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر (ع)]] در پاسخ مردی است که به حضرت گفت: شما خاندان رحمت هستید که خداوند شما را مخصوص و ویژه آن گردانیده، | روایت پایانی کتاب از [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر (ع)]] در پاسخ مردی است که به حضرت گفت: شما خاندان رحمت هستید که خداوند شما را مخصوص و ویژه آن گردانیده، | ||
امام فرمود: ما این چنین هستیم، و خدا را سپاسگزاریم. ما هیچ کسی را در گمراهی نمی‌افکنیم و از راه راست بیرون نمی‌بریم. همانا دنیا به پایان نرسد تا آنکه خداوند متعال | امام فرمود: ما این چنین هستیم، و خدا را سپاسگزاریم. ما هیچ کسی را در گمراهی نمی‌افکنیم و از راه راست بیرون نمی‌بریم. همانا دنیا به پایان نرسد تا آنکه خداوند متعال مردی از خاندان ما [[اهل‌البیت علیهم‌السلام|اهل بیت]] را مبعوث می‌کند که به [[قرآن|کتاب خدا]] عمل می‌کند و در میان شما عمل زشتی نمی‌بیند مگر آنکه انکارش می‌کند( با آن مقابله می کند)<ref>کلینی، الروضه من الکافی، ۱۳۴۸ش، ج۸، ص۳۹۶.</ref> | ||
== تعداد روایات کافی== | == تعداد روایات کافی== | ||
تعداد روایات کتاب کافی را با رقم‌های مختلف ذکر کرده‌اند. [[ | تعداد روایات کتاب کافی را با رقم‌های مختلف ذکر کرده‌اند. [[یوسف بن احمد بحرانی|یوسف بحرانی]] در [[لؤلؤة البحرین]] ۱۶۱۹۹، دکتر حسین علی محفوظ در مقدمه کافی ۱۵۱۷۶، [[علامه مجلسی|علامه مجلسی]] ۱۶۱۲۱ و برخی از معاصران مثل شیخ عبدالرسول الغفار ۱۵۵۰۳ حدیث شمارش کرده‌اند. این اختلاف رقمها ناشی از شیوه شمردن احادیث است. به این معنی که برخی روایتی را که با دو سند ذکر شده، دو روایت، و بعضی آن را یک روایت به حساب آورده‌اند. گروهی روایات مرسله را نیز یک حدیث شمرده و برخی آن را در شمارش به حساب نیاورده‌اند. البته در موارد نادر هم می‌تواند علت اختلاف، نبودنِ برخی روایات در برخی نسخه‌ها باشد.<ref>غفار، الکلینی و الکافی، ۱۴۱۶ق، ص۴۰۱-۴۰۲.</ref> | ||
==اعتبار روایات کتاب== | ==اعتبار روایات کتاب== | ||
درباره اعتبار روایات کافی دو دیدگاه وجود دارد: | درباره اعتبار روایات کافی دو دیدگاه وجود دارد: | ||
برخی همچون [[محدث نوری]] همه روایات کافی را معتبر و بی‌نیاز از بررسی [[رجال|رجالی]] دانسته و دلایلی مانند جایگاه ممتاز کتاب کافی و مولف آن در نزد علما و نیز حضور او در دوره [[غیبت صغری]] و امکان بررسی روایات او از سوی [[نواب اربعه|نایبان امام زمان]] را برای این نظر ذکر کرده‌اند.<ref>سبحانی، کافی کافی نیست، کتاب ماه دین، ش۱۳۰ و ۱۳۱، ص۶۱-۶۴، به نقل از مـستدرک الوسائل، ج۳، ص۵۳۲.</ref> | برخی همچون [[میرزا حسین نوری|محدث نوری]] همه روایات کافی را معتبر و بی‌نیاز از بررسی [[علم رجال|رجالی]] دانسته و دلایلی مانند جایگاه ممتاز کتاب کافی و مولف آن در نزد علما و نیز حضور او در دوره [[غیبت صغرا|غیبت صغری]] و امکان بررسی روایات او از سوی [[نواب اربعه|نایبان امام زمان]] را برای این نظر ذکر کرده‌اند.<ref>سبحانی، کافی کافی نیست، کتاب ماه دین، ش۱۳۰ و ۱۳۱، ص۶۱-۶۴، به نقل از مـستدرک الوسائل، ج۳، ص۵۳۲.</ref> | ||
در مقابل، گروهی از علما بر این دلایل خدشه کرده و گفته‌اند بین کلینی و نایبان امام، رفت و آمدی نبوده و از همین رو روایتی از آنان نقل نکرده و در صورت عرضه کتاب به نایبان، این امر در مقدمه کتاب (که پس از تالیف خود کتاب نگاشته شده) اشاره می‌شد. از سوی دیگر برخی راویان و منابع کافی از نظر رجالی ضعیف شمرده شده است و بنابراین نمی‌توان روایات کتاب کافی را بی‌نیاز از بررسی‌های رجالی دانست.<ref>[http://www.ketabmah.ir/ViewPdf.aspx?paperid=21246 سبحانی، کافی کافی نیست، کتاب ماه دین، ش۱۳۰ و ۱۳۱، ص۶۵-۶۸.]</ref> | در مقابل، گروهی از علما بر این دلایل خدشه کرده و گفته‌اند بین کلینی و نایبان امام، رفت و آمدی نبوده و از همین رو روایتی از آنان نقل نکرده و در صورت عرضه کتاب به نایبان، این امر در مقدمه کتاب (که پس از تالیف خود کتاب نگاشته شده) اشاره می‌شد. از سوی دیگر برخی راویان و منابع کافی از نظر رجالی ضعیف شمرده شده است و بنابراین نمی‌توان روایات کتاب کافی را بی‌نیاز از بررسی‌های رجالی دانست.<ref>[http://www.ketabmah.ir/ViewPdf.aspx?paperid=21246 سبحانی، کافی کافی نیست، کتاب ماه دین، ش۱۳۰ و ۱۳۱، ص۶۵-۶۸.]</ref> | ||
== شروح کافی == | == شروح کافی == | ||
کتاب کافی از دوره‌های نخست، مورد توجه عالمان و حدیث پژوهان بوده، بنابراین کارهای بسیاری درباره آن انجام شده است. [[ | کتاب کافی از دوره‌های نخست، مورد توجه عالمان و حدیث پژوهان بوده، بنابراین کارهای بسیاری درباره آن انجام شده است. [[آقابزرگ تهرانی|آقا بزرگ تهرانی]] در کتاب [[الذریعة الی تصانیف الشیعة (کتاب)|الذریعه]] ۲۷ شرح نوشته شده بر بخش اصول کافی یا تمامی کتاب و ۱۰ حاشیه بر آن را معرفی کرده است.<ref>تهرانی، الذریعه، ج ۱۳، ص۹۵ – ۹۹.</ref> | ||
{{ستون-شروع|۲}} | {{ستون-شروع|۲}} | ||
* شرح کافی [[ملا صدرا]] متوفای ۱۰۵۰ ق. | * شرح کافی [[ملا صدرا]] متوفای ۱۰۵۰ ق. | ||