سبیکه: تفاوت میان نسخه‌ها

'''سَبیکه'''، همسر [[امام رضا علیه السلام|امام رضا(ع)]] و مادر [[امام جواد (ع)]]. بنا بر  روایات، کنیزی<ref>علامه مجلسی، بحارالانوار، بیروت، ج۵۰، ص۱.</ref> از نسل [[ماریه قبطیه]] بود.<ref>کلینی، اصول کافی، ۱۳۸۷ش، ج۲، ص۶۶۴</ref> او را به نام‌های، دُرّه، خَیزُران، رَیحانَه<ref>علامه مجلسی، بحارالانوار، بیروت، ج۵۰، صز</ref> و سُکَینَه،<ref>عاشور، موسوعه اهل البیت، بیروت، ج۱۶، ص۱۴</ref> هم خوانده‌اند.<ref>امین، اعیان الشیعه، بیروت، ج۲، ص۳۲</ref> نام خیزران را [[امام رضا (ع)]] برایش انتخاب کرد.<ref>علامه مجلسی، بحارالانوار، بیروت، ج۵۰، ص۷؛ امین، اعیان الشیعه، بیروت، ج۲، ص۳۲</ref> [[شیخ صدوق]] نام او را «خیزران» نقل کرده است.<ref>عاشور، موسوعه اهل البیت، بیروت، ج۱۶، ص۱۴</ref> کنیه‌ سبیکه، ام‌الحسن بوده است.<ref>ابن شهرآشوب، المناقب، ج۴، ص۳۷۹؛ طبری، دلائل الامامه، ص۲۰۹</ref>

سبیکه را مرّیسی (<small>روستایی در مصر</small>) یا قبطی (<small>سرزمین [[مصر]]</small>) یا مرُسی (<small>شهری در کشور مغرب</small>) دانسته‌اند.<ref>علامه مجلسی، بحارالانوار، بیروت، ج۵۰، ص۷</ref>

نقل شده است که وقتی سبیکه می‌خواست امام جواد (ع) را به دنیا بیاورد، امام رضا (ع) خواهرش، [[حکیمه دختر امام کاظم (ع)|حکیمه]]، را نزد او و برای کمک به  قابله فرستاد.<ref>علامه مجلسی، بحارالانوار، بیروت، ج۵۰، ص۱۰</ref> در حدیثی، [[حضرت محمد|پیامبر خدا (ص)]] او را کنیزی پاک‌دهان دانسته که خداوند رحم او را برای به دنیا آوردن یک [[امامان شیعه|امام]] انتخاب کرده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۲۳.</ref>

<ref group="یادداشت">البته در درستی سند و محتوای این روایت تردید است؛ برای نمونه رجوع کنید به مقاله: طیبی، ناهید، «خوانش و بررسی روایات مربوط به خَیزُران، مادر امام جواد(ع)»، فصل‌نامه تاریخ اسلام، بهار ۱۳۹۵، شماره ۶۵.</ref>

[[علی بن حسین مسعودی|مسعودی]] هم در [[اثبات الوصیه]] او را ستوده است.<ref>نک: مسعودی، اثبات الوصیه للامام علی بن ابی طالب، ۱۳۸۴ش، ص۲۱۶</ref>

*امین، محسن، اعیان الشیعه، تحقیق حسن امین، دارالتعارف للمطبوعات، بیروت.

*طبری، محمد بن جریر، دلائل الامامه، دارالذخایر، قم.

*عاشور، علی، موسوعه اهل البیت (علیهم السلام)، دار نظیر عبود، بیروت.

*کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ترجمه مهدی آیت‌اللهی، جهان آرا، تهران، ۱۳۸۷ ش.

*کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، دار الکتب الاسلامیة، تهران، ۱۴۰۷ ق.

*مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمه الاطهار علیهم السلام، تصحیح جمعی از محققان، دار احیاء التراث العربی، بیروت.

*مسعودی، علی بن حسین، اثبات الوصیه للامام علی بن ابی طالب (علیه السلام)، انصاریان، قم، ۱۳۸۴ ش.