ملا حسین واعظ کاشفی: تفاوت میان نسخه‌ها

ملا حسین واعظ کاشفی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۹ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۰:۰۴

۵ بایت اضافه‌شده ، ‏۲۹ ژوئیهٔ ۲۰۱۹

جز

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

Roohish

Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor

۶٬۲۱۵

ویرایش

@@ خط ۲۹: / خط ۲۹: @@
 '''کمال الدّین حسین بن علی واعظ کاشفی سبزواری'''، (متوفی [[سال ۹۱۰قمری|۹۱۰ق]]) عالم [[قرن نهم هجری قمری|قرن نهم]] و [[قرن دهم هجری قمری|دهم]] قمری در منطقه [[خراسان]]، و اهل [[سبزوار]]. معروفیت وی به دلیل تالیف کتاب [[روضه الشهدا]] ست که آن را در اواخر عمر خود نگاشته. او واعظ بوده و شعر نیز می‌گفته است. لقب واعظ و تخلّص وی به کاشفی نیز به همین جهت است. مجالس وعظ و سخنرانی‌های وی در آن دوره شهرت داشته و معاصران وی از جایگاه او نزد مردم و همچنین حاکمان وقت سخن گفته‌اند.
 ==زندگی‌نامه==
-ملا حسین ملقب به کمال الدین<ref>خواند میر،  حبیب السیر فی اخبار افراد بشر، ۱۳۳۳ش، ج۴، ۳۶۴</ref> فرزند علی در نیمه اول قرن نهم هجری قمری به متولد شد<ref>عنبرانی، مروری بر زندگی کاشفی، ۱۳۷۰ش، ص۲۵</ref> برخی به صورت احتمالی سال [[سال ۸۳۰قمری|۸۳۰ق]] را سال تولد وی دانسته‌اند<ref>کاشفی و نقد و بررسی روضه الشهدا، ص۲۷ </ref> وی شهرت به کاشفی و البیهقی دارد<ref>کاشفی، فتوت نامه سلطانی، ۱۳۵۰ش، ص۱۷</ref> گاهی از او سبزواری،<ref>خواند میر، حبیب السیر فی اخبار افراد بشر، ۱۳۳۳ش، ج۴، ۳۶۴</ref>هروی<ref>کاشفی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ۱۴۰۱ق، ص۱۸۵</ref> و بیهقی<ref>کاشفی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ۱۴۰۱ق، ص۱۸۵</ref> نیز یاد شده‌ است. همه کسانی که نسبت به زندگی کاشفی همت گماشته‌اند به این موضوع تصریح کرده‌اند که وی در سبزوار متولد شده است.<ref>اصفهانی، ص۳۱۰، شیرازی، ج، ۱۱۵</ref>
+ملا حسین ملقب به کمال‌الدین<ref>خواند میر، حبیب السیر، ۱۳۳۳ش، ج۴، ۳۶۴</ref> فرزند علی در نیمه اول قرن نهم هجری قمری به متولد شد<ref>عنبرانی، مروری بر زندگی کاشفی، ۱۳۷۰ش، ص۲۵</ref> برخی به صورت احتمالی سال [[سال ۸۳۰قمری|۸۳۰ق]] را سال تولد وی دانسته‌اند<ref>کاشفی و نقد و بررسی روضه الشهدا، ص۲۷ </ref> وی شهرت به کاشفی و البیهقی دارد<ref>کاشفی، فتوت نامه سلطانی، ۱۳۵۰ش، ص۱۷</ref> گاهی از او سبزواری،<ref>خواند میر، حبیب السیر، ۱۳۳۳ش، ج۴، ۳۶۴</ref>هروی<ref>کاشفی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ۱۴۰۱ق، ص۱۸۵</ref> و بیهقی<ref>کاشفی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ۱۴۰۱ق، ص۱۸۵</ref> نیز یاد شده‌ است. همه کسانی که نسبت به زندگی کاشفی همت گماشته‌اند به این موضوع تصریح کرده‌اند که وی در سبزوار متولد شده است.<ref>اصفهانی، ص۳۱۰، شیرازی، ج، ۱۱۵</ref>
 وی مدتی از عمر خود را در هرات و نیشابور سپری کرده و در آنجا به وعظ و ارشاد می‌پرداخته‌است. به گفته برخی، کاشفی در وعظ و خطابه یگانه بود و در مجلس وعظ او ازدحام می‌شد علاوه بر آن آواز خوشی داشت و از آن هنگام سخن گفتن بهره می‌برد.<ref>عنبرانی، مروری بر زندگی کاشفی، ۱۳۷۰ش، ص۸۴</ref>
+[[پرونده:مقبره کاشفی در هرات.jpg|بندانگشتی|250px|تصویری از مقبره ملا حسین کاشفی در هرات]]
 وی در سال ۸۶۰ق در اثر خوابی که دید از [[مشهد]] به هرات عزیمت کرد.<ref>تاریخ ادبیات، ج۴، ص۵۲۳</ref>
+===وفات===
+در سال وفات کاشفی اختلاف است. برخی سال وفات وی را ۹۰۰ق، و بعضی دیگر ۹۰۶ق<ref>کشف الظنون، ج۱، ۴۴۶، ۶۱۳</ref>و یا۹۱۰ق دانسته‌اند.<ref>خواندمیر، حبیب السیر، ۱۳۳۳ش، ج۴، ص۳۲۵</ref> به گفته برخی آرامگاه وی در سبزوار، بین آرامگاه [[حاج ملا هادی سبزواری]]، و بنای مصلای شهر قرار دارد.<ref>روضة‌الشهداء، ص۸-۱۰. حکیمه دبیران-علی تسنیمی، کاشفی و نقد و بررسی روضه‌الشهداء.</ref> برخی نیز محل دفن وی را هرات و در نزدیکی قبر عبدالرحمن جامی می‌دانند.<ref>تاریخ روضة الصفا, ج۷, ص۲۷۷.</ref>
 ==تحصیلات==
 کاشفی تحصیلات مقدماتی خود را در سبزوار آغاز کرد.<ref>عنبرانی، مروری بر زندگی کاشفی، ۱۳۷۰ش، ص۸۴</ref> وی در پایان حکومت تیموریان و هم‌دوره سلطان حسین میرزا بایقرا وزیر [[علیشیر نوایی]] می‌زیسته و از نویسندگان زبردست زمان خود به شمار می‌رود.<ref>عنبرانی، مروری بر زندگی کاشفی، ۱۳۷۰ش، ص۸۴ </ref>
 کاشفی علوم دینی، ریاضی و خوشنویسی را در نوجوانی آموخت، سپس به عرفان روی آورد. به گفته برخی، وی در همه دانش‌های متداول آن روز سر آمد دوران بود.<ref>عنبرانی، مروری بر زندگی کاشفی، ۱۳۷۰ش، ص۸۴ </ref> وی شعر نیز می‌سرود و از تخلص کاشفی استفاده می‌کرد.<ref>عنبرانی، مروری بر زندگی کاشفی، ۱۳۷۰ش، ص۸۶</ref> [[شهید مطهری]] ضمن وارد دانستن نقدهایی به وی<ref>مجموعه‌آثاراستادشهید مطهری، ج۱۷، ص: ۹۴</ref>از او تمجید کرده‌ است.<ref>مجموعه‌آثاراستادشهید مطهری، ج۱۷، ص: ۹۴و ۱۳۲</ref>
-==کتاب روضه الشهدا==
-{{اصلی|روضة الشهداء (کتاب)}}
-از ویژگی‌هایی که روضة الشهداء را ماندگار کرده، شیوایی بیان و قلم نویسنده است. البته این کتاب به رغم شهرت فراوان، به دلیل ضعف‌های محتوایی، مورد مخالفت عالمان و محققان قرار گرفته و اعتراضات جدی به آن وارد شده است. از دیدگاه منتقدان، مهمترین اشکالات روضة الشهدا نگاه صوفیانه، نقل‌های نادرست و قصه‌گویی‌های کاشفی است.<ref>روضة‌الشهداء، ص۸-۱۰</ref>
 ==مذهب==
@@ خط ۷۲: / خط ۷۰: @@
 برخی از معاصرین برآنند که وی، در عین حال که از اهل سنت به شمار می‌آمده اما به [[امامان شیعه|دوازده امام]] نیز ارادات داشته است. لذا باید وی و امثال وی را سنی دوازده امامی نامید.<ref>جعفریان،‌ تاریخ تشیع در ایران،‌ ۱۳۹۰ش، ص۱۷۹</ref>
-==تاثیرات==
+==تأثیرات==
 کاشفی نشان داد که سنت [[سوگواری محرم|عزاداری]] برای [[امام حسین(ع)]]،‌ در ادب فارسی جایگاه بلندی داشته و پیش از عصر [[صفویان|صفوی]] در میان اهل‌سنت و شیعیان ایرانی رواج داشته است. برخی تالیف کتاب روضة الشهدا را موجب تسریع در گرایش به تشیع، در بعضی از نقاط ایران دانسته‌اند.<ref>جعفریان،‌ تاریخ تشیع در ایران،‌ ۱۳۹۰ش، ص۸۴۵</ref>
+[[پرونده:کتاب روضة الشهداء.jpg|200px|بندانگشتی|کتاب روضة الشهداء]]
-==وفات==
-در سال وفات کاشفی اختلاف است. برخی سال وفات وی را ۹۰۰ق، و بعضی دیگر ۹۰۶ق<ref>کشف الظنون، ج۱، ۴۴۶، ۶۱۳</ref>و یا۹۱۰ق دانسته‌اند.<ref>خواندمیر، حبیب السیر فی اخبار افراد بشر، ۱۳۳۳ش، ج۴، ص۳۲۵</ref> به گفته برخی آرامگاه وی در سبزوار، بین آرامگاه [[حاج ملا هادی سبزواری]]، و بنای مصلای شهر قرار دارد.<ref>روضة‌الشهداء، ص۸-۱۰. حکیمه دبیران-علی تسنیمی، کاشفی و نقد و بررسی روضه‌الشهداء.</ref> برخی نیز محل دفن وی را هرات و در نزدیکی قبر عبدالرحمن جامی می‌دانند.<ref>تاریخ روضة الصفا, ج۷, ص۲۷۷.</ref>
-[[پرونده:مقبره کاشفی در هرات.jpg|بندانگشتی|250px|تصویری از مقبره ملا حسین کاشفی در هرات]]
 ==آثار==
-ملا حسین واعظ کاشفی آثار بسیاری از خود به یادگار گذاشته است،<ref>عنبرانی، مروری بر زندگی کاشفی، ۱۳۷۰ش، ص۸۶</ref> از جمله آثار وی عبارتند از:
+ملا حسین واعظ کاشفی آثار بسیاری از خود به یادگار گذاشته است،<ref>عنبرانی، مروری بر زندگی کاشفی، ۱۳۷۰ش، ص۸۶</ref>
+===کتاب روضه الشهدا===
+{{اصلی|روضة الشهداء (کتاب)}}
+از ویژگی‌هایی که روضة الشهداء را ماندگار کرده، شیوایی بیان و قلم نویسنده است. البته این کتاب به رغم شهرت فراوان، به دلیل ضعف‌های محتوایی، مورد مخالفت عالمان و محققان قرار گرفته و اعتراضات جدی به آن وارد شده است. از دیدگاه منتقدان، مهمترین اشکالات روضة الشهدا نگاه صوفیانه، نقل‌های نادرست و قصه‌گویی‌های کاشفی است.<ref>روضة‌الشهداء، ص۸-۱۰</ref>
+===دیگر آثار===
+از جمله آثار وی عبارتند از:
 {{ستون-شروع|۳}}
-آئینه سکندری یا جام جم.
+*آئینه سکندری یا جام جم.
+*اختیارات النجوم.
-اختیارات النجوم.
+*[[جواهر التفسیر]].
+*مواهب علیه بدایع الافکار، فی صنایع الاشعار.
-[[جواهر التفسیر]].
+*[[فتوت نامه سلطانی]].
+*اخلاق محسنی یا جواهر الاسرار.
-مواهب علیه بدایع الافکار، فی صنایع الاشعار.
+*انوار سهیلی.
+*اربعون حدیثا یا الرساله العلمیه فی الاحادیث النوبیه.
-[[فتوت نامه سلطانی]].
+*اسرار قاسمی در دانش کیماگری به فارسی.
+*بدایع الافکار فی صنایع الاشعار.
-[[اخلاق محسنی]] یا جواهر الاسرار.
+*تحفه الصلوات.
+*تحفه العلیه فی علم حروف.
-انوار سهیلی.
+*تفسیر حسینی یا المواهب العلیه.
+*مخزن الانشاء.
-[[روضه الشهدا]].
+*لب لباب مثنوی.
+*تفسیر زهرا وین یا عروس.
-اربعون حدیثا یا الرساله العلمیه فی الاحادیث النوبیه.
+*تفسیر [[سوره یوسف]].
+*تفسیر [[قرآن مجید]].
-اسرار قاسمی در دانش کیماگری به فارسی.
+*ده مجلس خلاصه روضه الشهدا.
+*سبعه کاشفیه در ستاره شناسی.
-بدایع الافکار فی صنایع الاشعار.
+*شرح الاسماء الحسنی.
+*فضل الصلوات علی النبی.
-تحفه الصلوات.
+*مطلع الانوار.
+*و آثار دیگر<ref>عنبرانی، مروری بر زندگی کاشفی، ۱۳۷۰ش، ص۸۶ </ref>
-تحفه العلیه فی علم حروف.
-تفسیر حسینی یا المواهب العلیه.
-مخزن الانشاء.
-لب لباب مثنوی.
-تفسیر زهرا وین یا عروس.
-تفسیر [[سوره یوسف]].
-تفسیر [[قرآن مجید]].
-ده مجلس خلاصه روضه الشهدا.
-سبعه کاشفیه در ستاره شناسی.
-شرح الاسماء الحسنی.
-فضل الصلوات علی النبی.
-مطلع الانوار.
-و آثار دیگر<ref>عنبرانی، مروری بر زندگی کاشفی، ۱۳۷۰ش، ص۸۶ </ref>
 {{پایان}}