امام موسی کاظم علیه‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

امام موسی کاظم علیه‌السلام (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۸ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۱۰

۱۷۲ بایت حذف‌شده ، ‏۸ مهٔ ۲۰۲۳

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

Mahdavi

Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor

۱٬۱۸۹

ویرایش

@@ خط ۵۷: / خط ۵۷: @@
 '''وصیت امام صادق(ع) و سرگردانی برخی شیعیان'''
-در منابع آمده است [[امام صادق(ع)]] با توجه به سخت‌گیری‌های [[عباسیان]] و برای حفظ جان امام کاظم(ع)، پنج نفر {{یادداشت| ۱-[[منصور دوانیقی]] حاکم عباسی۲-محمد بن سلیمان حاکم [[مدینه]]۳- [[عبدالله افطح]] فرند امام صادق۴- [[حمیده]] (همسر امام صادق)۵- امام کاظم با این [[وصیت]] امام صادق(ع) توطئه منصور برای شناسایی وصیّ امام صادق (ع) و قتل او خنثی شد.}}ـ از جمله خلیفه عباسی ـ را به عنوان وصی خود معرفی کرد.<ref>{{پک|پیشوایی|۱۳۷۲ش|ک= سیره پیشوایان|ص=ص۴۱۴}}</ref> هر چند امام صادق(ع)، بارها امامِ پس از خود را به اصحاب خاصش معرفی کرده بود، اما این اقدام تا حدی وضع را برای شیعیان ابهام‌آلود کرد. در این دوره، برخی از اصحاب برجسته امام صادق(ع) مانند [[مؤمن طاق]] و [[هشام بن سالم]] نیز دچار تردید شده بودند. آنان ابتدا به سراغ [[عبدالله افطح]]، که ادعای [[امامت]] کرده بود، رفتند و از او درباره [[زکات]] پرسیدند. اما پاسخ‌های عبدالله آنها را قانع نکرد. آن دو سپس با موسی بن جعفر(ع) ملاقات کردند و با پاسخ‌های وی قانع‌ شدند و [[امامت]] او را پذیرفتند.<ref> {{پک|کشّی|۱۴۰۹ق| ک=رجال|ص=ص۲۸۲-۲۸۳}}</ref>
+در منابع آمده است [[امام صادق(ع)]] با توجه به سخت‌گیری‌های [[عباسیان]] و برای حفظ جان امام کاظم(ع)، پنج نفر {{یادداشت| ۱-[[منصور دوانیقی]] حاکم عباسی۲-محمد بن سلیمان حاکم [[مدینه]]۳- [[عبدالله افطح]] فرند امام صادق۴- [[حمیده]] (همسر امام صادق)۵- امام کاظم با این [[وصیت]] امام صادق(ع) توطئه منصور برای شناسایی وصیّ امام صادق (ع) و قتل او خنثی شد.}}ـ از جمله خلیفه عباسی ـ را به عنوان وصی خود معرفی کرد.<ref>پیشوایی، سیره پیشوایان، ۱۳۷۲ش، ص۴۱۴.</ref> هر چند امام صادق(ع)، بارها امامِ پس از خود را به اصحاب خاصش معرفی کرده بود، اما این اقدام تا حدی وضع را برای شیعیان ابهام‌آلود کرد. در این دوره، برخی از اصحاب برجسته امام صادق(ع) مانند [[مؤمن طاق]] و [[هشام بن سالم]] نیز دچار تردید شده بودند. آنان ابتدا به سراغ [[عبدالله افطح]]، که ادعای [[امامت]] کرده بود، رفتند و از او درباره [[زکات]] پرسیدند. اما پاسخ‌های عبدالله آنها را قانع نکرد. آن دو سپس با موسی بن جعفر(ع) ملاقات کردند و با پاسخ‌های وی قانع‌ شدند و [[امامت]] او را پذیرفتند.<ref> {{کشّی، رجال،‌۱۴۰۹ق، ص۲۸۲-۲۸۳.</ref>
 === انشعاب در شیعه===
-در دوره [[امامت]] موسی بن جعفر(ع)، فرقه‌های [[اسماعیلیه]]، [[فطحیه]] و [[ناووسیه]] شکل گرفت. هر چند در زمان حیات [[امام صادق(ع)]]، زمینه انشعاب در [[شیعه]] فراهم شده بود، اما  انشعابی در میان آنان رخ نداد. ولی با شهادت امام صادق(ع)، و آغاز امامت موسی بن جعفر، شیعیان به فرقه‌های مختلفی منشعب شدند؛ گروهی از آنان، مرگ [[اسماعیل بن جعفر|اسماعیل]] پسر امام صادق(ع) را انکار کرده، او را [[امام]] می‌دانستند. شماری از این گروه، که از حیات اسماعیل مأیوس شدند، پسر او [[محمد بن اسماعیل بن جعفر الصادق|محمد]] را امام دانستند. این گروه به [[اسماعیلیه]] شهرت یافتند. برخی دیگر [[عبدالله افطح|عبدالله اَفْطَح]] را [[امام]] دانسته، به [[فطحیه|فَطَحیه]] مشهور شدند ولی پس  از مرگ او که حدود ۷۰ روز پس از شهادت امام صادق(ع) رخ داد، به امامت موسی بن جعفر معتقد شدند. شماری نیز به پیروی از شخصی به نام ناووس در امامت حضرت صادق(ع) توقف کردند و عده‌ای به [[امامت]] [[محمد دیباج]] معتقد شدند.<ref>{{پک|نوبختی|۱۴۰۴ق|ک= فرق الشیعه|ص=ص۶۶-۷۹}}</ref>
+در دوره [[امامت]] موسی بن جعفر(ع)، فرقه‌های [[اسماعیلیه]]، [[فطحیه]] و [[ناووسیه]] شکل گرفت. هر چند در زمان حیات [[امام صادق(ع)]]، زمینه انشعاب در [[شیعه]] فراهم شده بود، اما  انشعابی در میان آنان رخ نداد. ولی با شهادت امام صادق(ع)، و آغاز امامت موسی بن جعفر، شیعیان به فرقه‌های مختلفی منشعب شدند؛ گروهی از آنان، مرگ [[اسماعیل بن جعفر|اسماعیل]] پسر امام صادق(ع) را انکار کرده، او را [[امام]] می‌دانستند. شماری از این گروه، که از حیات اسماعیل مأیوس شدند، پسر او [[محمد بن اسماعیل بن جعفر الصادق|محمد]] را امام دانستند. این گروه به [[اسماعیلیه]] شهرت یافتند. برخی دیگر [[عبدالله افطح|عبدالله اَفْطَح]] را [[امام]] دانسته، به [[فطحیه|فَطَحیه]] مشهور شدند ولی پس  از مرگ او که حدود ۷۰ روز پس از شهادت امام صادق(ع) رخ داد، به امامت موسی بن جعفر معتقد شدند. شماری نیز به پیروی از شخصی به نام ناووس در امامت حضرت صادق(ع) توقف کردند و عده‌ای به [[امامت]] [[محمد دیباج]] معتقد شدند.<ref>{نوبختی، فرق الشیعه، ۱۴۰۴ق، ص۶۶-۷۹.</ref>
 === فعالیت غالیان===
-در دوره امام کاظم(ع)، [[غالیان]] نیز فعال بودند. در این دوره [[بشیریه|فرقه بشیریه]] شکل گرفت که منسوب به [[محمد بن بشیر]] از [[اصحاب امام کاظم (ع)|اصحاب موسی بن جعفر]] بود. او در زمان حیات امام، دروغ‌هایی به آن حضرت می‌بست.<ref>{{پک|۱۴۱۱ق|عاملی|ک= التحریر الطاوسی|ص=ص۵۲۴}}</ref> محمد بن بشیر می‌گفت آن کسی که مردم به عنوان موسی بن جعفر می‌شناسند، آن موسی بن جعفری نیست که امام و حجت خداوند است<ref>طوسی، اختیار معرفة الرجال، ۱۴۰۹ق، ص۴۸۲.</ref> و مدعی بود موسی بن جعفر حقیقی نزد وی است و می‌تواند امام را به آنها نشان دهد.<ref>طوسی، اختیار معرفة الرجال، ۱۴۰۹ق، ص۴۸۰.</ref> او در شعبده‌بازی مهارت داشت و صورتی مانند صورت امام کاظم(ع) ساخته بود و آن را به عنوان امام کاظم(ع) به مردم نشان می‌داد و برخی نیز فریب او را خورده بودند.<ref>طوسی، اختیار معرفة الرجال، ۱۴۰۹ق، ص۴۸۰.</ref> محمد بن بشیر و پیروانش قبل از شهادت امام کاظم(ع) در جامعه شایعه کرده بودند که امام کاظم(ع) زندان نرفته و زنده است و نمی‌میرد. <ref>رک: حاجی‌زاده، «جریان غلو در عصر امام کاظم(ع)»، ص۱۱۲.</ref> امام کاظم محمد بن بشیر را [[نجس]] می‌شمرد و [[لعن]] می‌کرد و ریختن خون او را مباح دانست.<ref>{{پک|کشّی|۱۴۰۹ق| ک=رجال|ص= ص۴۸۲}}</ref>
+در دوره امام کاظم(ع)، [[غالیان]] نیز فعال بودند. در این دوره [[بشیریه|فرقه بشیریه]] شکل گرفت که منسوب به [[محمد بن بشیر]] از [[اصحاب امام کاظم (ع)|اصحاب موسی بن جعفر]] بود. او در زمان حیات امام، دروغ‌هایی به آن حضرت می‌بست.<ref>عاملی،‌ التحریر الطاوسی،‌ ۱۴۱۱ق، ص۵۲۴.</ref> محمد بن بشیر می‌گفت آن کسی که مردم به عنوان موسی بن جعفر می‌شناسند، آن موسی بن جعفری نیست که امام و حجت خداوند است<ref>طوسی، اختیار معرفة الرجال، ۱۴۰۹ق، ص۴۸۲.</ref> و مدعی بود موسی بن جعفر حقیقی نزد وی است و می‌تواند امام را به آنها نشان دهد.<ref>طوسی، اختیار معرفة الرجال، ۱۴۰۹ق، ص۴۸۰.</ref> او در شعبده‌بازی مهارت داشت و صورتی مانند صورت امام کاظم(ع) ساخته بود و آن را به عنوان امام کاظم(ع) به مردم نشان می‌داد و برخی نیز فریب او را خورده بودند.<ref>طوسی، اختیار معرفة الرجال، ۱۴۰۹ق، ص۴۸۰.</ref> محمد بن بشیر و پیروانش قبل از شهادت امام کاظم(ع) در جامعه شایعه کرده بودند که امام کاظم(ع) زندان نرفته و زنده است و نمی‌میرد. <ref>رک: حاجی‌زاده، «جریان غلو در عصر امام کاظم(ع)»، ص۱۱۲.</ref> امام کاظم محمد بن بشیر را [[نجس]] می‌شمرد و [[لعن]] می‌کرد و ریختن خون او را مباح دانست.<ref>کشّی، رجال، ۱۴۰۹ق، ص۴۸۲.</ref>
 ==فعالیت علمی==
-از امام کاظم(ع) فعالیت‌های علمی متفاوتی گزارش شده است؛ متن این فعالیت‌ها در قالب روایات، مناظره و گفتگوی علمی در کتاب‌های حدیثی شیعه آمده است.<ref> {{پک|طبرسی|۱۴۰۳ق|ک= الاحتجاج|ص=ج۲، ص۳۸۵-۳۹۶}}؛ {{پک|مجلسی|۱۴۰۳ق|ک=بحارالانوار|ص= ج۱۰، ص۲۳۴-۲۴۹}}</ref>
+از امام کاظم(ع) فعالیت‌های علمی متفاوتی گزارش شده است؛ متن این فعالیت‌ها در قالب روایات، مناظره و گفتگوی علمی در کتاب‌های حدیثی شیعه آمده است.<ref>طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۳۸۵-۳۹۶؛ مجلسی،‌ بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۰، ص۲۳۴-۲۴۹.</ref>
 ===روایات ===
@@ خط ۷۹: / خط ۷۹: @@
 }}
-[[حدیث|احادیث]] فراوانی از امام کاظم(ع)، در منابع حدیثی شیعه روایت شده است؛‌ این روایات بیشتر در موضوعات [[کلام|کلامی]] چون [[توحید]]<ref>{{پک|کلینی|۱۴۰۷ق|ک= الکافی|ص=ج۱، ص۱۴۱}}</ref>، [[بداء]]<ref>{{پک|کلینی|۱۴۰۷ق|ک= الکافی|ص= ج۱، ص۱۴۸-۱۴۹}}</ref> و [[ایمان]]<ref>{{پک|کلینی|۱۴۰۷ق|ک= الکافی|ص= ج۲، ص۳۸-۳۹}}</ref> و نیز موضوعات [[اخلاق|اخلاقی]] است.<ref>{{پک|قرشی|۱۴۲۹ق| ک=حیاة الامام موسی بن جعفر|ص=ج۲، ص۱۹۰-۲۷۸، ۲۹۷-۳۰۷}}</ref> همچنین مناجات‌هایی از جمله دعای [[جوشن صغیر]] از وی نقل شده است. در اسناد این روایات از او با تعابیری چون الکاظم، ابی‌الحسن، ابی‌الحسن الاول، ابی‌الحسن الماضی، العالم<ref>{{پک|کلینی|۱۴۰۷ق|ک= الکافی|ص= ج۱، ص۱۴۹}}</ref> و العبد الصالح یاد شده است. [[عزیزالله عطاردی]] ۳۱۳۴ حدیث  از او در ''مُسْنَدُ الامام الکاظم'' گردآورده است.<ref>{{پک|عطاردی|۱۴۰۹ق|ک= مسند امام الکاظم|ص= ج‌۱، مقدمه}}</ref> ابوعمران مَروَزی بغدادی (م۲۹۹ق) از عالمان [[اهل‌سنت]] نیز شماری از احادیث امام هفتم شیعیان را در ''مسند الامام موسی بن جعفر'' آورده است.<ref>{{پک|مروزی|۱۴۲۵ق|ک=مسندالاامام موسی بن جعفر علیه‌السلام|ص=ص۱۸۷-۲۳۲}}</ref>
+[[حدیث|احادیث]] فراوانی از امام کاظم(ع)، در منابع حدیثی شیعه روایت شده است؛‌ این روایات بیشتر در موضوعات [[کلام|کلامی]] چون [[توحید]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۱۴۱.</ref>، [[بداء]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق،‌ ج۱، ص۱۴۸-۱۴۹.</ref> و [[ایمان]]<ref>{{کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۸-۳۹.</ref> و نیز موضوعات [[اخلاق|اخلاقی]] است.<ref>قرشی، حیاة الامام موسی بن جعفر، ۱۴۲۹ق، ج۲، ص۱۹۰-۲۷۸، ۲۹۷-۳۰۷.</ref> همچنین مناجات‌هایی از جمله دعای [[جوشن صغیر]] از وی نقل شده است. در اسناد این روایات از او با تعابیری چون الکاظم، ابی‌الحسن، ابی‌الحسن الاول، ابی‌الحسن الماضی، العالم<ref>کلینی، الکافی، ج۱، ص۱۴۹.</ref> و العبد الصالح یاد شده است. [[عزیزالله عطاردی]] ۳۱۳۴ حدیث  از او در ''مُسْنَدُ الامام الکاظم'' گردآورده است.<ref>عطاردی، مسند امام الکاظم، ۱۴۰۹ق، ج‌۱، مقدمه.</ref> ابوعمران مَروَزی بغدادی (م۲۹۹ق) از عالمان [[اهل‌سنت]] نیز شماری از احادیث امام هفتم شیعیان را در ''مسند الامام موسی بن جعفر'' آورده است.<ref>مروزی، مسندالاامام موسی بن جعفر علیه‌السلام، ۱۴۲۵ق، ص۱۸۷-۲۳۲.</ref>
 از موسی بن جعفر، آثار دیگری نیز روایت شده است:
 * [[علی بن جعفر]]، برادر امام کاظم(ع) کتابی با عنوان المسائل داشت که در آن مسئله‌هایی را که از امام کاظم(ع) پرسیده و جواب آن‌ها را دریافت کرده بود ثبت کرده بود.<ref>شیخ طوسی، فهرست، ۱۴۲۰ق، ص۲۶۴.</ref> موضوع این کتاب مسائل [[فقه|فقهی]] است.<ref>نجاشی، رجال نجاشی، ۱۳۶۵ش، ص۲۵۲.</ref> این کتاب با عنوان [[مسائل علی بن جعفر و مستدرکاتها]] توسط [[موسسه آل البیت]] منتشر شده است.
-* رساله‌ای درباره [[عقل]] که خطاب به [[هشام بن حکم]] نوشته شده است.<ref>{{پک|کلینی|۱۴۰۷ق|ک= الکافی|ص= ج۱، ص۱۳-۲۰}}؛ {{پک|احمدی میانجی|۱۴۲۶ق|ک= مکاتیب الائمه|ص=ج۴، ص۴۸۳-۵۰۱}}</ref>
+* رساله‌ای درباره [[عقل]] که خطاب به [[هشام بن حکم]] نوشته شده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۱۳-۲۰؛ احمدی میانجی،  مکاتیب الائمه، ۱۴۲۶ق، ج۴، ص۴۸۳-۵۰۱.</ref>
-* رساله‌ای درباره [[توحید]] که در پاسخ به سؤالات فتح بن عبدالله است.<ref>{{پک|احمدی میانجی|۱۴۲۶ق|ک=مکاتیب الائمه|ص=ج۴، ص۳۵۷-۳۵۹}}؛ {{پک|قرشی|۱۴۲۹ق| ک=حیاة الامام موسی بن جعفر|ص=ج۲، ص۲۳۸}}</ref>
+* رساله‌ای درباره [[توحید]] که در پاسخ به سؤالات فتح بن عبدالله است.<ref>احمدی میانجی، مکاتیب الائمه، ۱۴۲۶ق، ج۴، ص۳۵۷-۳۵۹؛ قرشی، حیاة الامام موسی بن جعفر، ۱۴۲۹ق، ج۲، ص۲۳۸.</ref>
-* [[علی بن یقطین]] نیز مسائلی را که از موسی بن جعفر فرا گرفته بود، در کتابی با عنوان ''مسائل عن ابی الحسن موسی بن جعفر‌'' جمع‌آوری کرده است.<ref>{{پک|طوسی|۱۴۲۰ق|ک= الفهرست|ص=ص۲۷۱}}</ref>
+* [[علی بن یقطین]] نیز مسائلی را که از موسی بن جعفر فرا گرفته بود، در کتابی با عنوان ''مسائل عن ابی الحسن موسی بن جعفر‌'' جمع‌آوری کرده است.<ref>طوسی، الفهرست، ۱۴۲۰ق، ص۲۷۱.</ref>
 === مناظر‌ه‌ها و گفتگوها===