ملاعلی معصومی همدانی: تفاوت میان نسخه‌ها

ملاعلی تألیفات متعددی داشت که برخی از آنها عبارتند از:‌ رساله در اجتهاد و تقلید،‌ قاعده لاضرر و لاضرار، پژوهشی در علم رجال و اسرار الصلوة.

==زندگینامه==

علی بن ابراهیم معصومی معروف به آخوند ملاعلی همدانی در [[۱۲ ربیع‌الاول]] سال ۱۳۱۲ق (۱۲۷۴ش) در روستای «وَفْس»، از توابع شهرستان رَزَن-[[همدان]]، به دنیا آمد.<ref>عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۱۳۷۲ش، ص۳۳۳؛ پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۰۴؛ ذکاوتی قراگزلو و دیگران،‌ «نجوم امت: حضرت آیت الله العظمی آخوند ملاعلی همدانی»، ص۵۷.</ref> پدر او ابراهیم،‌ که کشاورزی ساده و با ایمان بود، ملاعلی را برای تحصیل علوم شرعی و تربیت اسلامی نزد آخوند ملا محمدتقی ثابتی برد.<ref>عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۱۳۷۲ش، ص۳۳۳؛‌ پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۰۴.</ref>

ملاعلی پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی، برای ادامه تحصیل راهی شهر همدان شد و به یادگیری دروسی همچون صرف، نحو، معانی بیان و [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] پرداخت و سپس برای تکمیل دروس به [[حوزه علمیه تهران]] رفت.<ref>عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۱۳۷۲ش، ص۳۳۳ و۳۳۴؛‌ پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۰۴؛ ذکاوتی قراگزلو و دیگران،‌ «نجوم امت: حضرت آیت الله العظمی آخوند ملاعلی همدانی»، ص۵۷.</ref> در مدت پنج سال حضورش در [[تهران]]، دروس منطق،‌ [[فلسفه]]، ریاضیات و هیئت را نزد اساتیدی چون [[ملامحمد هیدجی]] معروف به حکیم هیدجی، فیلسوف و عارف زنجانی و [[میرزا مهدی آشتیانی]] از فیلسوفان و عارفان تهرانی گذارند.<ref>پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۰۴.</ref>

در سال ۱۳۵۰ق با درخواست مردم همدان و پیشنهاد استادش شیخ عبدالکریم حائری، برای سرپرستی حوزه علمیه همدان به همدان بازگشت.<ref>عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۱۳۷۲ش، ص۳۳۵؛ ذکاوتی قراگزلو و دیگران،‌ «نجوم امت: حضرت آیت الله العظمی آخوند ملاعلی همدانی»، ص۵۸.</ref>

ملاعلی صاحب سه پسر با نام‌های حسن، محمد و حسین و چند دختر بود.<ref>عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۱۳۷۲ش، ص۳۶۲و۳۶۳؛ پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۱۵.</ref> حسن معصومی در پیکار با رژیم شاه در سال ۱۳۵۳ش به [[شهادت]] رسید.<ref>عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۱۳۷۲ش، ص۳۶۲و۳۶۳؛ پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۱۵.</ref> مهندس حسین معصومی نیز فارغ التحصیل تاریخ علم و عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف، عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی و از ویراستاران ارشد مرکز [[دایره المعارف بزرگ اسلامی]] است.<ref>[https://www.hamshahrionline.ir/news/240284 «زندگینامه حسین معصومی همدانی»، سایت همشهری آنلاین.]</ref>

===ارتباط با امام خمینی و انقلاب ===

===درگذشت===

[[پرونده:تشییع جنازه ملاعلی معصومی همدانی در همدان.jpg|بندانگشتی|[[تشییع جنازه]] آخوند ملاعلی همدانی در همدان.]]

گفته شده که آیات عظام [[سید محمدرضا گلپایگانی|گلپایگانی]]، خوانساری و شاهرودی و گروهی از مردم و دانشجویان شهرهای مختلفی چون [[قم]]، تبریز،‌ [[مشهد]] و [[شیراز]] در تشییع جنازه ملاعلی حضور داشتند.<ref>مؤمن،‌ «آخوند ملاعلی معصومی همدانی»، ص۲۹.</ref> بنابر گزارش‌ها، پس از درگذشت ملاعلی، در شهرهای مختلف همچون [[قم]]،‌ [[تهران]] و [[تبریز]] و از سوی علما و مراجع تقلیدی چون [[آیت الله مرعشی نجفی]] مجالس ترحیم برگزار شد.<ref>مؤمن،‌ «آخوند ملاعلی معصومی همدانی»، ص۲۸-۳۱.</ref> گفته شده [[تشییع جنازه]] و مجالس ترحیم ملاعلی تبدیل به تظاهراتی علیه رژیم پهلوی شد.<ref>مؤمن،‌ «آخوند ملاعلی معصومی همدانی»، ص۲۸-۳۱.</ref>

==ویژگی‌های اخلاقی==

برخی از ویژگی‌های اخلاقی ملاعلی همدانی این طور ذکر شده است: گشاده‌رویی، توجه به جایگاه [[روحانیت]] و روحانیون،‌ [[زهد]] و ساده‌زیستی، اهل [[دعا]] و [[ذکر]] و [[معنویت]].<ref>پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۰۸-۵۱۰؛ عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۱۳۷۲ش، ص۳۳۹ و ۳۴۹.</ref> ملاعلی بسیار [[تواضع|متواضع]] بود. با وجود اینکه او از شاگردان برجسته [[عبدالکریم حائری یزدی|شیخ عبدالکریم]] بود، حاضر به چاپ [[رساله توضیح المسائل]] نشد و می‌گفت:‌ «به هر یک از این رساله‌های عملیه موجود که منتشر شده‌اند، عمل کنید، مبرء از تکلیف و مسقط ذمه است و نیازی به چاپ رساله دیگر نیست.» همچنین با وجود اصرار مردم می‌گفت‌ «نیازی به صرف [[بیت المال]] و خرج [[سهم امام]] در این مورد نمی‌بینم. من مسائل جدیدی ندارم که در این رساله‌ها نیامده باشد؛ فقط در چند مسأله با مراجع حاضر اختلاف نظر دارم که خواستاران می‌توانند شفاها بپرسند.»<ref>پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۱۱.</ref>

*شیخ عمادالدین علی گنبدی(درگذشت ۱۳۶۴ق)، ملاعلی در عرفان و اخلاق از این استاد بهره برد؛

*شیخ علی دامغانی(درگذشت ۱۳۷۲ق)، ملاعلی فقه و اصول و کلام را نزد این استاد فراگرفت؛

*[[میرزا مهدی آشتیانی]](درگذشت ۱۳۷۲ق)؛

*[[میرزا جواد ملکی تبریزی]](درگذشت ۱۳۴۳ق)،‌ ملاعلی در اخلاق و عرفان نزد این استاد تلمّذ کرد؛

*سید مصطفی هاشمی،

*سیداحمد خسروشاهی تبریزی،،

*[[سید ابوالحسن موسوی همدانی]]،

*[[احمد صابری همدانی]]،

*سیدصادق شریعتمداری تبریزی،

*سید رضا فاضلیان،

*شیخ علی انصاری.<ref>عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه،‌۱۳۷۲ش، ص۳۵۵و۳۵۶؛ پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۰۷ و۵۰۸؛‌ادهم نژاد، «در محضر بزرگان: سیره آخوند ملاعلی معصومی همدانی»، ص۱۷۹.</ref>