کاربر ناشناس
طاهریان: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Kmhoseini |
imported>Kmhoseini بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
==تمایل به تشیع== | ==تمایل به تشیع== | ||
در منابع تاریخی روایات متضادی درباره رفتار طاهریان در برابر شیعیان ثبت شده که تصمیم گیری درباره تمایل یا عدم تمایل آنان به تشیع را دشوار می سازد. | در منابع تاریخی روایات متضادی درباره رفتار طاهریان در برابر [[شیعیان]] ثبت شده که تصمیم گیری درباره تمایل یا عدم تمایل آنان به تشیع را دشوار می سازد. | ||
=== | ===شواهد بر شیعه بودن طاهریان=== | ||
بر اساس گزارشی مشهور، طاهر بن حسین در روز آخر زندگی خود، در سال 207 هجری نام مامون را از خطبه انداخت<ref>گردیزی، زین الاخبار، ص297</ref> و بر اساس برخی روایات، به همین دلیل در همان شب طاهر را زهر خوراندند و به قتل رساندند.<ref>یعقوبی، البلدان، ص 142؛ تتوی، تاریخ الفی، ج2، ص1484</ref> بر اساس گزارش برخی از منابع متاخر طاهر بن حسین نه تنها نام مامون را از خطبه انداخت بلکه در عوض به نام قاسم بن علی یکی از نوادگان امام سجاد(ع) خطبه خواند.<ref>بناکتی، روضه الالباب، ص 160؛ رحمتی، بررسی نقش تشیع در قیام طاهر، ص205</ref> | بر اساس گزارشی مشهور، طاهر بن حسین در روز آخر زندگی خود، در سال 207 هجری نام [[مامون]] را از خطبه انداخت<ref>گردیزی، زین الاخبار، ص297</ref> و بر اساس برخی روایات، به همین دلیل در همان شب طاهر را زهر خوراندند و به قتل رساندند.<ref>یعقوبی، البلدان، ص 142؛ تتوی، تاریخ الفی، ج2، ص1484</ref> بر اساس گزارش برخی از منابع متاخر طاهر بن حسین نه تنها نام مامون را از خطبه انداخت بلکه در عوض به نام قاسم بن علی یکی از نوادگان امام سجاد(ع) خطبه خواند.<ref>بناکتی، روضه الالباب، ص 160؛ رحمتی، بررسی نقش تشیع در قیام طاهر، ص205</ref> | ||
نویسندگان طرفدار نظریه شیعه بودن طاهر بن حسین، افزون بر این روایت، که دلیل اصلی نویسندگان در انتساب تشیع به طاهریان است، شواهدی دیگری از زندگی طاهر بن حسین مطرح کرده اند از جمله اینکه او پیوندهای خانوادگی با شیعیان داشت و هنگامی که امام رضا به خراسان آمد دیداری با آن حضرت داشت و او را احترام کرد و با او بیعت نمود.<ref>رحمتی، ص 201-202</ref> | نویسندگان طرفدار نظریه شیعه بودن طاهر بن حسین، افزون بر این روایت، که دلیل اصلی نویسندگان در انتساب تشیع به طاهریان است، شواهدی دیگری از زندگی طاهر بن حسین مطرح کرده اند از جمله اینکه او پیوندهای خانوادگی با شیعیان داشت و هنگامی که [[امام رضا]](ع) به خراسان آمد دیداری با آن حضرت داشت و او را احترام کرد و با او بیعت نمود.<ref>رحمتی، ص 201-202</ref> | ||
درباره علاقه سایر طاهریان به شیعیان نیز شواهدی در منابع تاریخی وجود دارد. از جمله اینکه برخی گفته اند سلیمان بن عبدالله بن طاهر که فرمانده نبرد با حسن بن زید علوی بود به دلیل تمایل به علویان در این جنگ سستی کرد و از حسن بن زید شکست خورد.<ref>ابن خلدون، | درباره علاقه سایر طاهریان به شیعیان نیز شواهدی در منابع تاریخی وجود دارد. از جمله اینکه برخی گفته اند سلیمان بن عبدالله بن طاهر که فرمانده نبرد با حسن بن زید علوی بود به دلیل تمایل به علویان در این جنگ سستی کرد و از [[داعی کبیر|حسن بن زید]] شکست خورد.<ref>ابن خلدون، ديوان المبتدأ و الخبر، ج3، ص 357-358</ref> | ||
بر اساس گزارشی دیگر، زمانی از عبدالله بن طاهر نزد مامون سعایت کردند و از علاقه او به اولاد علی(ع) سخن راندند و مامون برای اینکه او را امتحان کند، جاسوسی را نزد عبدالله فرستاد که او را به امامت قاسم بن ابراهیم بن طباطبا دعوت کند اما عبدالله بن طاهر از خیانت به مامون امنتاع کرد.<ref>ابن اثیر، الکامل، ج6، ص 402</ref> برخی این داستان را دلیلی بر شیعه نبودن طاهریان دانسته اند<ref>جعفریان، تاریخ تشیع در ایران، ص 270</ref> اما نقل چنین حکایتی به خودی خود نشان دهنده وجود شایعاتی درباره تشیع طاهریان دارد. | بر اساس گزارشی دیگر، زمانی از عبدالله بن طاهر نزد مامون سعایت کردند و از علاقه او به اولاد علی(ع) سخن راندند و مامون برای اینکه او را امتحان کند، جاسوسی را نزد عبدالله فرستاد که او را به امامت قاسم بن ابراهیم بن طباطبا دعوت کند اما عبدالله بن طاهر از خیانت به مامون امنتاع کرد.<ref>ابن اثیر، الکامل، ج6، ص 402</ref> برخی این داستان را دلیلی بر شیعه نبودن طاهریان دانسته اند<ref>جعفریان، تاریخ تشیع در ایران، ص 270</ref> اما نقل چنین حکایتی به خودی خود نشان دهنده وجود شایعاتی درباره تشیع طاهریان دارد. | ||
===شواهدی بر شیعه نبودن طاهریان=== | ===شواهدی بر شیعه نبودن طاهریان=== | ||
نویسندگانی که مخالف نظریه تشیع طاهریان هستند، روایت خطبه خواندن طاهر به نام یکی از علویان را قابل اعتماد نمی دانند و اظهار علاقه او به امام رضا را نیز در راستای | نویسندگانی که مخالف نظریه تشیع طاهریان هستند، روایت خطبه خواندن طاهر به نام یکی از علویان را قابل اعتماد نمی دانند و اظهار علاقه او به [[امام رضا]](ع) را نیز در راستای سیاست‌های [[مامون]] تفسیر می‌کنند و در مجموع دلایل تشیع طاهریان را ضعیف می دانند.<ref>جعفریان، تاریخ تشیع در ایران، ص270؛ ترکمنی آذر، تاریخ سیاسی شیعیان اثنی عشری در ایران، </ref> برخی از پژوهشگران نیز با بررسی رفتار سیاسی طاهریان در برابر عباسیان، این خاندان را از پیروان سرسخت و وفادار عباسیان به شمار آورده اند.<ref>فلاح زاده، رفتار سیاسی طاهریان در قبال خلافت عباسی</ref> آنان در عوض به برخی گزارش های تاریخی استناد می کنند که نشان دهنده رفتار دشمنانه برخی از اعضای خاندان طاهریان با شیعیان است. | ||
درباره خود طاهر بن حسین نقل شده که هنگامی که در جنگ با امین بغداد را تصرف کرد و با مخالفت گروهی از علویان و شیعیان این شهر مواجه شد، با آنان بد رفتاری کرد و اموالشان را مصادره کرد. از | درباره خود طاهر بن حسین نقل شده که هنگامی که در جنگ با امین [[بغداد]] را تصرف کرد و با مخالفت گروهی از علویان و شیعیان این شهر مواجه شد، با آنان بد رفتاری کرد و اموالشان را مصادره کرد. از دیگر دلایل دشمنی طاهریان با شیعیان، کشته شدن یحیی بن عمر بن یحیی علوی به دست محمد بن عبدالله بن طاهر است. یحیی بن عمر در زمان مستعین به سال 250 هجری در کوفه خروج کرد و خلیفه محمد بن عبدالله بن طاهر را رئیس شرطه بغداد بود، برای مقابله با او گسیل کرد و او یحیی را شکست داد و به قتل رساند.<ref>طبری، تاریخ امم و الملوک، ج9، ص 267-279</ref> | ||
شاهد دیگر نیز اخراج فضل بن شاذان از نیشابور به فرمان عبدالله بن طاهر و نیز کشته شدن ابو یحیی احمد بن داود جرجانی از مولفان شیعه مذهب به دست محمد بن طاهر است.<ref>نجاشی، رجال، ص 454</ref> | شاهد دیگر نیز اخراج [[فضل بن شاذان]] از نیشابور به فرمان عبدالله بن طاهر و نیز کشته شدن ابو یحیی احمد بن داود جرجانی از مولفان شیعه مذهب به دست محمد بن طاهر است.<ref>نجاشی، رجال، ص 454</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
* یعقوبی احمد بن اسحاق، البلدان، تحقیق محمد امین صناوی، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1422 | * یعقوبی احمد بن اسحاق، البلدان، تحقیق محمد امین صناوی، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1422 | ||
* فلاح زاده، سید حسین، رفتار سیاسی طاهریان در قبال خلافت عباسی، مجله تاریخ نامه ایران بعد از اسلام، شماره 2، بهار و تابستان 1390 | * فلاح زاده، سید حسین، رفتار سیاسی طاهریان در قبال خلافت عباسی، مجله تاریخ نامه ایران بعد از اسلام، شماره 2، بهار و تابستان 1390 | ||
* ابن خلدون، ديوان المبتدأ و الخبر فى تاريخ العرب و البربر و من عاصرهم من ذوى الشأن الأكبر، عبد الرحمن بن محمد بن خلدون (م 808)، تحقيق خليل شحادة، بيروت، دار الفكر، ط الثانية، 1408/1988. | |||
* تاريخ الأمم و الملوك ، أبو جعفر محمد بن جرير الطبري (م 310)، تحقيق محمد أبو الفضل ابراهيم ، بيروت، دار التراث ، ط الثانية، 1387/1967.ُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُُّّّّّّّّّّّّّّّّّّّّّّّّّّّّّّّّّّّّّّّ | |||