پرش به محتوا

قالی‌شویان (آیین): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:قالی شویان.jpg|thumb|قالی شویان]]
[[پرونده:قالی شویان.jpg|thumb|قالی شویان]]
'''آیین سنتی و مذهبی قالی‌شویان'''، مراسمی است که همه ساله در دومین [[جمعه]] پاییز مصادف با [[شهادت]] [[امامزاده]] [[علی بن محمد باقر|سلطان‌علی بن محمد باقر]] در [[مشهد اردهال]] برگزار می شود. در این مراسم که به «جمعه قالی» نیز شهرت یافته، اهالی فین کاشان در یک مراسم نمادین، با چوب‌دستی‌هایی، قالیچه‌ای را در نهر آبی که در نزدیکی آنجاست شست و شو می دهند. هر سال بسیاری از مردم [[ایران]] برای حضور در مراسم قالی شویان و دیدن این آیین تاریخی به مشهد اردهال سفر می کنند.
'''آیین سنتی و مذهبی قالی‌شویان'''، مراسمی است که همه ساله در دومین [[جمعه]] پاییز مصادف با [[شهادت]] [[امامزاده]] [[علی بن محمد باقر|سلطان‌علی بن محمد باقر]] در [[مشهد اردهال]] برگزار می‌شود. در این مراسم که به «جمعه قالی» نیز شهرت یافته، اهالی فین کاشان در یک مراسم نمادین، با چوب‌دستی‌هایی، قالیچه‌ای را در نهر آبی که در نزدیکی آنجاست شست و شو می‌دهند. هر سال بسیاری از مردم [[ایران]] برای حضور در مراسم قالی شویان و دیدن این آیین تاریخی به مشهد اردهال سفر می‌کنند.


== تاریخچه مراسم ==
== تاریخچه مراسم ==
بنابر نقل ها و روایاتی که سینه به سینه روایت شده، امامزاده سلطان‌علی از فرزندان [[امام باقر]] به درخواست اهالی [[کاشان]] قدیم به [[ایران]] آمد و پس از مدتی توسط حاکمان وقت به [[شهادت]] رسید. گفته شده سلطان‌علی را هنگام [[دعا]] و [[نماز]] در محلی که اکنون به قتلگاه معروف است به شهادت رساند. دو روز پس از شهادت خبر به فینی‌ها رسید. فینی‌ها با بیل، چوب و چماق خود را به اردهال رساندند و در روز سوم شهادت، پیکر پاک امام‌زاده را در یک تخته قالی نهاده به سر نهر آبی که اکنون به نهر شاهزاده حسین معروف است، بردند و [[غسل میت|غسل]] دادند و بعد در محل کنونی به خاک سپردند. به روایت دیگر، جسد پاره پاره امام‌زاده را بدون غسل روی قالی گذاشتند و به بالای تپه بردند و [[دفن]] کردند. بعد قالی آغشته به خون امام‌زاده را با آب جوی شستند. می‌گویند وقتی فینی‌ها مشغول غسل و دفن بودند، اهالی خاوه از راه می‌رسند و کمک می‌کنند؛ به همین علت فینی‌ها در دومین جمعه مهرماه به مشهد اردهال می‌آیند و مراسم خاکسپاری او را زنده نگه می‌دارند.<ref>[http://vmic.ir/%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%A9%D9%84%DB%8C-%D8%B7%D8%A8%D9%82%D9%87-%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C-%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1/%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D8%AA-%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D8%B1%D8%B3%D9%85-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D8%8C%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D8%AC%D8%B4%D9%86%D9%87%D8%A7/%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86-%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%85-%D9%85%D8%B1%D8%A8%D9%88%D8%B7-%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D8%B4%D9%85%D8%B3%DB%8C/201-%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86-%D9%82%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B4%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF-%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%D9%84-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%86 موزه مجازی میراث معنوی ایران.]</ref>
بنابر نقل‌ها و روایاتی که سینه به سینه روایت شده، امامزاده سلطان‌علی از فرزندان [[امام باقر]] به درخواست اهالی [[کاشان]] قدیم به [[ایران]] آمد و پس از مدتی توسط حاکمان وقت به [[شهادت]] رسید. گفته شده سلطان‌علی را هنگام [[دعا]] و [[نماز]] در محلی که اکنون به قتلگاه معروف است به شهادت رساندند. دو روز پس از شهادت خبر به فینی‌ها رسید. فینی‌ها با بیل، چوب و چماق خود را به اردهال رساندند و در روز سوم شهادت، پیکر پاک امام‌زاده را در یک تخته قالی نهاده به سر نهر آبی که اکنون به نهر شاهزاده حسین معروف است، بردند و [[غسل میت|غسل]] دادند و بعد در محل کنونی به خاک سپردند. به روایت دیگر، جسد پاره پاره امام‌زاده را بدون غسل روی قالی گذاشتند و به بالای تپه بردند و [[دفن]] کردند. بعد قالی آغشته به خون امام‌زاده را با آب جوی شستند. می‌گویند وقتی فینی‌ها مشغول غسل و دفن بودند، اهالی خاوه از راه می‌رسند و کمک می‌کنند؛ به همین علت فینی‌ها در دومین جمعه مهرماه به مشهد اردهال می‌آیند و مراسم خاکسپاری او را زنده نگه می‌دارند.<ref>[http://vmic.ir/%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%A9%D9%84%DB%8C-%D8%B7%D8%A8%D9%82%D9%87-%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C-%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1/%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D8%AA-%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D8%B1%D8%B3%D9%85-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D8%8C%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D8%AC%D8%B4%D9%86%D9%87%D8%A7/%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86-%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%85-%D9%85%D8%B1%D8%A8%D9%88%D8%B7-%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D8%B4%D9%85%D8%B3%DB%8C/201-%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86-%D9%82%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B4%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF-%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%D9%84-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%86 موزه مجازی میراث معنوی ایران.]</ref>
 
[[پرونده:مشهد اردهال.jpg|150px|بندانگشتی|نمایی از مرقد علی بن محمد باقر(ع) در مشهد اردهال، محل برگزاری مراسم قالی‌شویان]]
[[پرونده:مشهد اردهال.jpg|150px|بندانگشتی|نمایی از مرقد علی بن محمد باقر(ع) در مشهد اردهال، محل برگزاری مراسم قالی‌شویان]]
== مکان و زمان مراسم ==
== مکان و زمان مراسم ==
خط ۱۲: خط ۱۱:
== آداب و رسوم برگزاری مراسم ==
== آداب و رسوم برگزاری مراسم ==
===جمعه جار ===
===جمعه جار ===
یک هفته پیش از مناسک قالی شویان، معمولاً در نخستین جمعه از فصل پاییز، مراسم جار در فین برگزار می‌‌گردد.
یک هفته پیش از مناسک قالی شویان، معمولاً در نخستین جمعه از فصل پاییز، مراسم جار در فین برگزار میگردد.
این روز که در میان فینی ها به «جمعه جار» معروف است، روز فراخوانی مردم به مراسم قالی‌شویان در مشهد اردهال است. تعیین روز قالی شویان و اعلام آن به مردم به عهده ستاد برگزاری مراسم سنتی مذهبی قالی‌شویان فین است. این گروه روز مراسم قالی‌شویان را معمولاً در دومین جمعه پائیز تعیین می‌‌کنند.<ref>[http://shahideardehal.ir/?page_id=47 وبسایت رسمی قالی شویان.]</ref>اما اگر مصادف با روزهای سوگواری یا جشن های مذهبی باشد به یک هفته بعد یا قبل موکول می گردد.
این روز که در میان فینی‌ها به «جمعه جار» معروف است، روز فراخوانی مردم به مراسم قالی‌شویان در مشهد اردهال است. تعیین روز قالی شویان و اعلام آن به مردم به عهده ستاد برگزاری مراسم سنتی مذهبی قالی‌شویان فین است. این گروه روز مراسم قالی‌شویان را معمولاً در دومین جمعه پائیز تعیین میکنند.<ref>[http://shahideardehal.ir/?page_id=47 وبسایت رسمی قالی شویان.]</ref>اما اگر مصادف با روزهای سوگواری یا جشن‌های مذهبی باشد به یک هفته بعد یا قبل موکول می‌گردد.


=== بازار مشهد اردهال ===
=== بازار مشهد اردهال ===
یکی دیگر از برنامه های قالی‌شویان، احداث بازاری به مدت یک هفته تا ده روز است و صاحبان حرفه‌های مختلف، کالاها و اجناس خود را به مردم و زائران عرضه می‌کنند. گفته شده مردم آن منطقه معتقدند خرید لوازم و اسباب خانه در مشهد اردهال در کنار بقعه امامزاده سلطانعلی باعث خیر و برکت می شود. <ref>احسان آزادبخش، مروری بر مراسم قالی شویان</ref>
یکی دیگر از برنامه‌های قالی‌شویان، احداث بازاری به مدت یک هفته تا ده روز است و صاحبان حرفه‌های مختلف، کالاها و اجناس خود را به مردم و زائران عرضه می‌کنند. گفته شده مردم آن منطقه معتقدند خرید لوازم و اسباب خانه در مشهد اردهال در کنار بقعه امامزاده سلطانعلی باعث خیر و برکت می‌شود.<ref>احسان آزادبخش، مروری بر مراسم قالی شویان</ref>
[[پرونده:قالی شویان 2.jpg|thumb|تصویری از آیین اصلی قالی‌شویان]]
[[پرونده:قالی شویان 2.jpg|thumb|تصویری از آیین اصلی قالی‌شویان]]
=== مراسم اصلی قالی شویان ===
=== مراسم اصلی قالی شویان ===
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۲۳

ویرایش