لشکر عمر بن سعد: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Khoshnoudi (بحث | مشارکتها) (اصلاح لینک) |
Khoshnoudi (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
==نام و تعداد== | ==نام و تعداد== | ||
فرماندهی سپاهی که در [[روز عاشورا]] در برابر [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] قرار گرفت بر عهده [[عمر بن سعد|عمر بن سعد بن ابی‌وقاص]] بود و به همین دلیل نیز به لشکر عمر بن سعد معروف است. بنا بر گزارش بیشتر منابع، تعداد افراد این لشکر در آغاز حدود ۴۰۰۰ نفر بود<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۴۰۹؛ دینوری، الاخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۲۵۳.</ref> و با پیوستن لشکرهای دیگر به آن، به بیش از ۲۰۰۰۰ تن رسید؛<ref>ابن اعثم کوفی، الفتوح، ج۵، ص۸۹-۹۰؛ ابن طاوس؛ اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۸۵.</ref> البته شمار لشکریان عمر سعد را بین ۶ تا ۳۵ هزار تن گزارش کرده‌اند و اعدادی همچون ۶ هزار،<ref> ابن جوزی، تذکرة الخواص، ۱۴۱۸ق، ص۲۲۶.</ref> ۱۴ هزار،<ref>طبری، دلایل الامامه، ۱۴۱۳ق، ص۱۷۸.</ref> ۱۷ هزار،<ref>کاشفی، روضة الشهداء، ۱۳۸۲ش، ص۳۴۶.</ref> ۲۲ هزار، ۲۸ هزار،<ref> مسعودی، اثبات الوصیه، ۱۴۲۶ق، ص۱۶۶.</ref> ۳۰ هزار،<ref> ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ج ۴، ص۸۶؛ شیخ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، مجلس ۷۰، ص۴۶۱، ح۱۰.</ref> | فرماندهی سپاهی که در [[روز عاشورا]] در برابر [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] قرار گرفت بر عهده [[عمر بن سعد|عمر بن سعد بن ابی‌وقاص]] بود و به همین دلیل نیز به لشکر عمر بن سعد معروف است. بنا بر گزارش بیشتر منابع، تعداد افراد این لشکر در آغاز حدود ۴۰۰۰ نفر بود<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۴۰۹؛ دینوری، الاخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۲۵۳.</ref> و با پیوستن لشکرهای دیگر به آن، به بیش از ۲۰۰۰۰ تن رسید؛<ref>ابن اعثم کوفی، الفتوح، ج۵، ص۸۹-۹۰؛ ابن طاوس؛ اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۸۵.</ref> البته شمار لشکریان عمر سعد را بین ۶ تا ۳۵ هزار تن گزارش کرده‌اند و اعدادی همچون ۶ هزار،<ref> ابن جوزی، تذکرة الخواص، ۱۴۱۸ق، ص۲۲۶.</ref> ۱۴ هزار،<ref>طبری، دلایل الامامه، ۱۴۱۳ق، ص۱۷۸.</ref> ۱۷ هزار،<ref>کاشفی، روضة الشهداء، ۱۳۸۲ش، ص۳۴۶.</ref> ۲۲ هزار، ۲۸ هزار،<ref> مسعودی، اثبات الوصیه، ۱۴۲۶ق، ص۱۶۶.</ref> ۳۰ هزار،<ref> ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ج ۴، ص۸۶؛ شیخ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، مجلس ۷۰، ص۴۶۱، ح۱۰.</ref> ۳۲ هزار<ref>کاشفی، روضة الشهداء، ۱۳۸۲ش، ص۳۴۶.</ref> نیز در برخی منابع ذکر شده است. امام حسین (ع) در روز عاشورا در اشعاری از لشکریان دشمن به دانه‌های درشت باران تعبیر کرده است.<ref> مقرم، مقتل الحسین، بصیرتی، ۱۳۹۴، ص۳۴۵.</ref> | ||
نویسنده کتاب لمعات الحسین ازاین تعبیر استفاده کرده که ابن سعدبا لشگری انبوه چون دانه‌های باران شدید در کربلا حضور داشته است.<ref>حسینی طهرانی ،لمعات الحسین ،انتشارات باقرالعلوم،ص ۳۳ </ref> | نویسنده کتاب لمعات الحسین ازاین تعبیر استفاده کرده که ابن سعدبا لشگری انبوه چون دانه‌های باران شدید در کربلا حضور داشته است.<ref>حسینی طهرانی ،لمعات الحسین ،انتشارات باقرالعلوم،ص ۳۳ </ref> | ||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
==گروه‌ها و انگیزه‌ها== | ==گروه‌ها و انگیزه‌ها== | ||
بیشتر افراد سپاه [[عمر بن سعد]] از اهالی و گروه‌های مختلف [[کوفه]]<ref>ابن جوزی، تذکرة الخواص، ۱۴۱۸ق، ص۲۲۶.</ref> با انگیزه‌های متفاوت تشکیل شده بود.<ref>نگاه کنید به: هدایت‌پناه، بازتاب تفکر عثمانی در واقعه کربلا، ۱۳۸۹ش، ص۱۶۶.</ref> منابع تاریخی این گروه‌ها را از نظر عقیدتی [[عثمانی‌مذهب]] دانسته<ref>نگاه کنید به: هدایت پناه، بازتاب تفکر عثمانی در واقعه کربلا، ۱۳۸۹ش، ص۱۶۶.</ref> و از افرادی مانند: [[ابوبردة بن عوف ازدی]]،<ref>منقری، وقعة الصفین، ۱۴۰۴ق، ص۵.</ref> شیبان بن مخروم،<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۱۴، ص۲۲۱.</ref> [[کثیر بن شهاب حارثی|کثیر بن شهاب]]،<ref>بلاذری، فتوح البلدان، ۱۹۸۸م، ص۳۰۱.</ref> [[کعب بن جابر | بیشتر افراد سپاه [[عمر بن سعد]] از اهالی و گروه‌های مختلف [[کوفه]]<ref>ابن جوزی، تذکرة الخواص، ۱۴۱۸ق، ص۲۲۶.</ref> با انگیزه‌های متفاوت تشکیل شده بود.<ref>نگاه کنید به: هدایت‌پناه، بازتاب تفکر عثمانی در واقعه کربلا، ۱۳۸۹ش، ص۱۶۶.</ref> منابع تاریخی این گروه‌ها را از نظر عقیدتی [[عثمانی‌مذهب]] دانسته<ref>نگاه کنید به: هدایت پناه، بازتاب تفکر عثمانی در واقعه کربلا، ۱۳۸۹ش، ص۱۶۶.</ref> و از افرادی مانند: [[ابوبردة بن عوف ازدی]]،<ref>منقری، وقعة الصفین، ۱۴۰۴ق، ص۵.</ref> شیبان بن مخروم،<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۱۴، ص۲۲۱.</ref> [[کثیر بن شهاب حارثی|کثیر بن شهاب]]،<ref>بلاذری، فتوح البلدان، ۱۹۸۸م، ص۳۰۱.</ref> [[کعب بن جابر ازدی|کعب بن جابر]]، [[عمر بن سعد]]، [[بشر بن سوط همدانی قابضی|بشر بن سوط]] و [[عمارة بن عقبة ابی‌معیط]] با چنین منش عقیدتی نام برده‌اند.<ref>هدایت‌پناه، بازتاب تفکر عثمانی در واقعه کربلا، ۱۳۸۹ش، ص۸۷-۹۵.</ref> | ||
شماری از لشکریان عمر بن سعد از هواداران [[بنی‌امیه]] و از مخالفان [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] و دشمن [[شیعه|شیعیان]] او بودند؛ [[شیبان بن مخزوم]]،<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ج۱۴، ص۲۲۱.</ref> [[شبث بن ربعی تمیمی|شبث بن ربعی]] {{یادداشت| وی از سوی [[معاویه]] مأمور ترور [[امام حسن(ع)]] شده بود}}،<ref>صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۲۲۰-۲۲۱.</ref> [[کثیر بن عبدالله شعبی]]،<ref> بلاذری، فتوح البلدان، ۱۹۸۸م، ص۳۰۱. </ref> [[شمر بن ذی‌الجوشن]]، [[عمر بن سعد]]، [[زحر بن قیس جعفی|زحر بن قیس]]، [[عزرة بن قیس]] و [[عمرو بن حجاج زبیدی]] از این دسته به شمار می‌روند.<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۰۰ق، ج۵، ص۲۵۵؛ طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۲۶۹-۲۷۰.</ref> | شماری از لشکریان عمر بن سعد از هواداران [[بنی‌امیه]] و از مخالفان [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] و دشمن [[شیعه|شیعیان]] او بودند؛ [[شیبان بن مخزوم]]،<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ج۱۴، ص۲۲۱.</ref> [[شبث بن ربعی تمیمی|شبث بن ربعی]] {{یادداشت| وی از سوی [[معاویه]] مأمور ترور [[امام حسن(ع)]] شده بود}}،<ref>صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۲۲۰-۲۲۱.</ref> [[کثیر بن عبدالله شعبی]]،<ref> بلاذری، فتوح البلدان، ۱۹۸۸م، ص۳۰۱. </ref> [[شمر بن ذی‌الجوشن]]، [[عمر بن سعد]]، [[زحر بن قیس جعفی|زحر بن قیس]]، [[عزرة بن قیس]] و [[عمرو بن حجاج زبیدی]] از این دسته به شمار می‌روند.<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۰۰ق، ج۵، ص۲۵۵؛ طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۲۶۹-۲۷۰.</ref> | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
* [[عزرة بن قیس احمسی|عزرة بن قیس]] سواره‌نظام، | * [[عزرة بن قیس احمسی|عزرة بن قیس]] سواره‌نظام، | ||
* [[شبث بن ربعی تمیمی|شبث بن ربعی]] پیاده نظام، | * [[شبث بن ربعی تمیمی|شبث بن ربعی]] پیاده نظام، | ||
پرچم لشکر نیز در دست [[زید (غلام عمر بن سعد)|زید]]، غلام ابن‌سعد | پرچم لشکر نیز در دست [[زید (غلام عمر بن سعد)|زید]]، غلام ابن‌سعد بود.<ref> طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۴۲۲، ۴۳۶؛ دینوری، اخبارالطوال، ۱۳۶۸ش، ص۲۵۶.</ref> | ||
عمر بن سعد، [[حر بن یزید ریاحی]] را به فرماندهی بنی‌تمیم و بنی‌همدان برگزید. اما حرّ از لشکر او جدا شد و به امام حسین(ع) و یارانش پیوست.<ref> طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۴۲۷؛ مفید، الارشاد، ۱۳۹۹ق، ج۲، ص۹۹.</ref> | عمر بن سعد، [[حر بن یزید ریاحی]] را به فرماندهی بنی‌تمیم و بنی‌همدان برگزید. اما حرّ از لشکر او جدا شد و به امام حسین(ع) و یارانش پیوست.<ref> طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۴۲۷؛ مفید، الارشاد، ۱۳۹۹ق، ج۲، ص۹۹.</ref> | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
== کشتگان== | == کشتگان== | ||
درباره کشته‌شدگان لشکر عمر بن سعد آمار دقیقی وجود ندارد. برخی منابع [[شیعه]] از کشته شدن ۲۲۵ یا ۲۲۶ تن توسط یاران [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] خبر داده‌اند<ref>شیخ صدوق،الامالی،۱۳۷۶ش ص۲۲۳ـ۲۲۶؛ فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۳۷۵ش، ص۱۸۶-۱۸۸.</ref> و برخی این عدد را حدود ۹۰۰ | درباره کشته‌شدگان لشکر عمر بن سعد آمار دقیقی وجود ندارد. برخی منابع [[شیعه]] از کشته شدن ۲۲۵ یا ۲۲۶ تن توسط یاران [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] خبر داده‌اند<ref>شیخ صدوق،الامالی،۱۳۷۶ش ص۲۲۳ـ۲۲۶؛ فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۳۷۵ش، ص۱۸۶-۱۸۸.</ref> و برخی این عدد را حدود ۹۰۰ نفر دانسته‌اند.<ref>ابن شهرآشوب، مناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۱۰۹ـ۱۱۴.</ref> بر پایه روایتی که در [[مناقب آل ابی‌طالب (کتاب)|مناقب ابن شهر آشوب]] آمده است امام حسین(ع) خود در [[روز عاشورا]] ۱۹۵۰ نفر از لشکریان عمر بن سعد را کشت و شماری را نیز مجروح کرد.<ref>ابن شهر آشوب، مناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۱۱۰.</ref> همچنین در [[اثبات الوصیة للامام علی بن ابی‌طالب (مسعودی)|اثبات الوصیه]] شمار کشته‌های لشکر عمر بن سعد به دست امام حسین(ع) ۱۸۰۰ تن ذکر شده است.<ref>مسعودی، اثبات الوصیه، ۱۴۲۶ق، ص۱۶۸.</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
| خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
* ابن شهر آشوب مازندرانی، مناقب آل ابی‌طالب علیهم‌السلام، قم، علامه، ۱۳۷۹ق. | * ابن شهر آشوب مازندرانی، مناقب آل ابی‌طالب علیهم‌السلام، قم، علامه، ۱۳۷۹ق. | ||
* ابن طاووس، علی بن موسی، اللهوف، جهان، تهران، ۱۳۴۸ش. | * ابن طاووس، علی بن موسی، اللهوف، جهان، تهران، ۱۳۴۸ش. | ||
* ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایه والنهایه، | * ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایه والنهایه، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۷ق/۱۹۸۶م. | ||
* بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الأشراف (۵)، تحقیق: احسان عباس، بیروت، جمعیة المستشرقین الألمانیة، ۱۹۷۹م/۱۴۰۰ق. | * بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الأشراف (۵)، تحقیق: احسان عباس، بیروت، جمعیة المستشرقین الألمانیة، ۱۹۷۹م/۱۴۰۰ق. | ||
* [http://lib.eshia.ir/22014/14/221 ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، بیروت، دارالفکر، لبنان، ۱۴۱۵ق.] | * [http://lib.eshia.ir/22014/14/221 ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، بیروت، دارالفکر، لبنان، ۱۴۱۵ق.] | ||