Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۳٬۳۸۱
ویرایش
لشکر عمر بن سعد: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Naimi (←به شهادت رساندن امام حسین و اصحاب: اصلاح و ویرایش) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''لشکر عمر بن سعد''' | '''لشکر عمر بن سعد''' سپاهی بود که [[عمر بن سعد]] به‌دستور [[عبیدالله بن زیاد]] جمع‌آوری کرد و در [[روز عاشورا]] در [[کربلا]] با [[امام حسین(ع)]] و یارانش جنگید و آنان را به [[شهادت]] رساند؛ سپس اهل بیت امام را به [[اسارت در شام|اسارت]] برد. | ||
بیشتر منابع تعداد سپاه عمر بن سعد را بیش از ۲۰ هزار دانسته‌اند. لشکر عمر بن سعد از طیف‌های مختلف اهالی کوفه تشکیل شده بود که با انگیزه‌های مختلفی در کربلا حضور یافته بودند. بیشتر آنان را از لحاظ عقیدتی [[عثمانی‌مذهب]] دانسته‌اند | بیشتر منابع تعداد سپاه عمر بن سعد را بیش از ۲۰ هزار دانسته‌اند. لشکر عمر بن سعد از طیف‌های مختلف اهالی [[کوفه]] تشکیل شده بود که با انگیزه‌های مختلفی در کربلا حضور یافته بودند. بیشتر آنان را از لحاظ عقیدتی [[عثمانی‌مذهب]] دانسته‌اند. افرادی از [[خوارج]] نیز در میان آنان حاضر بودند و گروهی از لشکریان ابن سعد با انگیزه دشمنی با [[اهل بیت]] و برخی دیگر با تهدید و تطمیع ابن زیاد در کربلا حاضر شده بودند. | ||
==نام و تعداد== | ==نام و تعداد== | ||
فرماندهی سپاهی که در [[روز عاشورا]] در برابر [[امام حسین(ع)]] قرار گرفت بر عهده [[عمر بن سعد بن ابی‌وقاص]] بود و به همین دلیل نیز به لشکر عمر بن سعد معروف است. بنا بر گزارش بیشتر منابع، تعداد افراد این لشکر در آغاز حدود ۴۰۰۰ نفر بود<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۴۰۹؛ دینوری، الاخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۲۵۳.</ref> و با پیوستن لشکرهای دیگر به آن، به بیش از ۲۰۰۰۰ تن | فرماندهی سپاهی که در [[روز عاشورا]] در برابر [[امام حسین(ع)]] قرار گرفت بر عهده [[عمر بن سعد بن ابی‌وقاص]] بود و به همین دلیل نیز به لشکر عمر بن سعد معروف است. بنا بر گزارش بیشتر منابع، تعداد افراد این لشکر در آغاز حدود ۴۰۰۰ نفر بود<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۴۰۹؛ دینوری، الاخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۲۵۳.</ref> و با پیوستن لشکرهای دیگر به آن، به بیش از ۲۰۰۰۰ تن رسید؛<ref>ابن اعثم کوفی، الفتوح، ج۵، ص۸۹-۹۰؛ ابن طاوس؛ اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۸۵.</ref> البته شمار لشکریان عمر سعد را بین ۶ تا ۳۵ هزار تن گزارش کرده‌اند و اعدادی همچون ۶ هزار،<ref> ابن جوزی، تذکرة الخواص، ۱۴۱۸ق، ص۲۲۶.</ref> ۱۴ هزار،<ref>طبری، دلایل الامامه، ۱۴۱۳ق، ص۱۷۸.</ref> ۱۷ هزار،<ref>کاشفی، روضة الشهداء، ۱۳۸۲ش، ص۳۴۶.</ref> ۲۲ هزار، ۲۸ هزار،<ref> مسعودی، اثبات الوصیه، ۱۴۲۶ق، ص۱۶۶.</ref> ۳۰ هزار،<ref> ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ج ۴، ص۸۶؛ شیخ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، مجلس ۷۰، ص۴۶۱، ح۱۰.</ref> ۳۲ هزار<ref>کاشفی، روضة الشهداء، ۱۳۸۲ش، ص۳۴۶.</ref> نیز در برخی منابع ذکر شده است. | ||
==شکل‌گیری== | ==شکل‌گیری== | ||
[[عمر بن سعد]] پیش از [[واقعه کربلا]]، بیرون از شهر [[کوفه]] در محلی به نام [[حمام اعین]] به قصد عزیمت به [[ری]] و جنگ با دیلمیان، اردو زده بود. اما پیش از حرکت به سمت ری، کاروان [[امام حسین(ع)]] در [[کربلا]] توقف کرد. [[عبیدالله بن زیاد]] حاکم [[بصره]] و کوفه، از عمر بن سعد خواست قبل از حرکت به ری، جهت مبارزه با امام حسین(ع) به کربلا برود. عمر بن سعد ابتدا نپذیرفت اما عبیدالله ولایت بر ری را مشروط به حضور او در کربلا | [[عمر بن سعد]] پیش از [[واقعه کربلا]]، بیرون از شهر [[کوفه]] در محلی به نام [[حمام اعین]] به قصد عزیمت به [[ری]] و جنگ با دیلمیان، اردو زده بود. اما پیش از حرکت به سمت ری، کاروان [[امام حسین(ع)]] در [[کربلا]] توقف کرد. [[عبیدالله بن زیاد]] حاکم [[بصره]] و کوفه، از عمر بن سعد خواست قبل از حرکت به ری، جهت مبارزه با امام حسین(ع) به کربلا برود. عمر بن سعد ابتدا نپذیرفت اما عبیدالله ولایت بر ری را مشروط به حضور او در کربلا نمود؛ در نتیجه عمر بن سعد با لشکرش، به کربلا رفت.<ref>نک: طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۴۰۹؛ دینوری، الاخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۲۵۳.</ref> | ||
=== تقویت لشکر توسط ابن زیاد=== | === تقویت لشکر توسط ابن زیاد=== | ||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
==گروه‌ها و انگیزه‌ها== | ==گروه‌ها و انگیزه‌ها== | ||
بیشتر افراد سپاه [[عمر بن سعد]] از اهالی و گروه‌های مختلف شهر [[کوفه]]<ref>ابن جوزی، تذکرة الخواص، ۱۴۱۸ق، ص۲۲۶.</ref> با انگیزه‌های متفاوت تشکیل شده بود.<ref>ر. ک. هدایت‌پناه، بازتاب تفکر عثمانی در واقعه کربلا، ۱۳۸۹ش، ص۱۶۶.</ref> منابع تاریخی این گروه‌ها را از نظر عقیدتی [[عثمانی‌مذهب]] دانسته<ref>ر. ک. هدایت پناه، بازتاب تفکر عثمانی در واقعه کربلا، ۱۳۸۹ش، ص۱۶۶.</ref> و از افرادی مانند: [[ابوبردة بن عوف ازدی]]،<ref>منقری، وقعة الصفین، ۱۴۰۴ق، ص۵.</ref> شیبان بن مخروم<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ج۱۴، ص۲۲۱.</ref>، [[کثیر بن شهاب حارثی|کثیر بن شهاب]]<ref>بلاذری، فتوح البلدان، ۱۹۸۸م، ص۳۰۱.</ref>، [[کعب بن جابر ازدی|کعب بن جابر]]، [[عمر بن سعد]]، [[بشر بن سوط قابضی|بشر بن سوط]] و [[عمارة بن عقبة ابی‌معیط]] با چنین منش عقیدتی نام برده‌اند.<ref>هدایت‌پناه، بازتاب تفکر عثمانی در واقعه کربلا، ۱۳۸۹ش، ص۸۷-۹۵.</ref> | بیشتر افراد سپاه [[عمر بن سعد]] از اهالی و گروه‌های مختلف شهر و[[کوفه]]<ref>ابن جوزی، تذکرة الخواص، ۱۴۱۸ق، ص۲۲۶.</ref> با انگیزه‌های متفاوت تشکیل شده بود.<ref>ر. ک. هدایت‌پناه، بازتاب تفکر عثمانی در واقعه کربلا، ۱۳۸۹ش، ص۱۶۶.</ref> منابع تاریخی این گروه‌ها را از نظر عقیدتی [[عثمانی‌مذهب]] دانسته<ref>ر. ک. هدایت پناه، بازتاب تفکر عثمانی در واقعه کربلا، ۱۳۸۹ش، ص۱۶۶.</ref> و از افرادی مانند: [[ابوبردة بن عوف ازدی]]،<ref>منقری، وقعة الصفین، ۱۴۰۴ق، ص۵.</ref> شیبان بن مخروم<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ج۱۴، ص۲۲۱.</ref>، [[کثیر بن شهاب حارثی|کثیر بن شهاب]]<ref>بلاذری، فتوح البلدان، ۱۹۸۸م، ص۳۰۱.</ref>، [[کعب بن جابر ازدی|کعب بن جابر]]، [[عمر بن سعد]]، [[بشر بن سوط قابضی|بشر بن سوط]] و [[عمارة بن عقبة ابی‌معیط]] با چنین منش عقیدتی نام برده‌اند.<ref>هدایت‌پناه، بازتاب تفکر عثمانی در واقعه کربلا، ۱۳۸۹ش، ص۸۷-۹۵.</ref> | ||
شماری از لشکریان عمر بن سعد از هواداران [[بنی‌امیه]] و از مخالفان [[امام علی(ع)]] و دشمن [[شیعیان]] او بودند؛ [[شیبان بن مخزوم]]<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ج۱۴، ص۲۲۱.</ref>، [[شبث بن ربعی]] {{یادداشت| وی از سوی [[معاویه]] مأمور ترور [[امام حسن(ع)]] شده بود}}،<ref>صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۲۲۰-۲۲۱.</ref> [[کثیر بن عبدالله شعبی]]<ref> بلاذری، فتوح البلدان، ۱۹۸۸م، ص۳۰۱. </ref>، [[شمر بن ذی‌الجوشن]]، [[عمر بن سعد]]،[[زحر بن قیس جعفی|زحر بن قیس]]،[[عزرة بن قیس]] و [[عمرو بن حجاج زبیدی]] از این دسته به شمار می‌روند.<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۰۰ق، ج۵، ص۲۵۵؛ طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۲۶۹-۲۷۰.</ref> | شماری از لشکریان عمر بن سعد از هواداران [[بنی‌امیه]] و از مخالفان [[امام علی(ع)]] و دشمن [[شیعیان]] او بودند؛ [[شیبان بن مخزوم]]<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ج۱۴، ص۲۲۱.</ref>، [[شبث بن ربعی]] {{یادداشت| وی از سوی [[معاویه]] مأمور ترور [[امام حسن(ع)]] شده بود}}،<ref>صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۲۲۰-۲۲۱.</ref> [[کثیر بن عبدالله شعبی]]<ref> بلاذری، فتوح البلدان، ۱۹۸۸م، ص۳۰۱. </ref>، [[شمر بن ذی‌الجوشن]]، [[عمر بن سعد]]،[[زحر بن قیس جعفی|زحر بن قیس]]،[[عزرة بن قیس]] و [[عمرو بن حجاج زبیدی]] از این دسته به شمار می‌روند.<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۰۰ق، ج۵، ص۲۵۵؛ طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۲۶۹-۲۷۰.</ref> | ||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
==جداشدگان== | ==جداشدگان== | ||
در [[روز عاشورا]] افرادی از لشکر عمر بن سعد جدا شدند و به سپاه امام حسین پیوستند | در [[روز عاشورا]] افرادی از لشکر عمر بن سعد جدا شدند و به سپاه امام حسین پیوستند. [[حر بن یزید ریاحی]]،<ref> طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۴۲۷؛ مفید، الارشاد، ۱۳۹۹ق، ج۲، ص۹۹.</ref> [[ابو الحتوف بن حرث انصاری عجلانی|ابوالحتوف]] و [[سعد بن حرث انصاری]]<ref>سماوی، ابصارالعین، ۱۴۱۹ق، ص۱۵۹.</ref>، [[نعمان بن عمرو ازدی راسبی|نعمان]] و [[حلاس بن عمرو ازدی راسبی]]<ref>سماوی، ابصارالعین، ۱۴۱۹ق، ص۱۸۷.</ref> ، [[بکر بن حی تیمی|بکر بن حیّ تیمی]] <ref>سماوی، ابصارالعین، ۱۴۱۹ق، ص۱۹۴.</ref>، [[قاسم بن حبیب بن ابی بشر ازدی|قاسم بن حبیب]]<ref>سماوی، ابصارالعین، ۱۴۱۹ق، ص۱۸۶.</ref>، [[جوین بن مالک]] <ref>سماوی، ابصارالعین، ۱۴۱۹ق، ص۱۹۴.</ref> و [[ابوالشعثاء کندی]] <ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۴۴۵.</ref> [[عمرو بن ضبیعه]]<ref>سماوی، ابصارالعین، ۱۴۱۹ق، ص۱۹۴.</ref> از آن جمله‌اند.البته برخی از نویسندگان معتقدند برخی از این افراد به قصد جنگ با امام حسین در لشکر ابن سعد نیامده بودند؛ بلکه از آنجا که ابن زیاد راه‌های خروجی کوفه را بسته بود آنان از طریق لشکر ابن زیاد خود را به امام حسین رساندند.{{مدرک}} | ||
{{ | |||
==اقدامات== | == اقدامات در کربلا== | ||
لشکریان عمر بن سعد در کربلا اقداماتی انجام دادند که برخی از آنها عبارتند از: | |||
===بستن آب=== | === بستن آب بر روی امام حسین و اصحابش=== | ||
پس از رسیدن نامه ابن زیاد به عمر بن سعد که از او خواسته بود میان امام حسین و آب جدایی افکند، به دستور ابن سعد، [[عمرو بن حجاج]] در [[۷ محرم]]، با پانصد سوار به کنار [[فرات|شریعه فرات]] رفت تا مانع دسترسی امام حسین (ع) و یارانش به آب شوند.<ref> دینوری، اخبارالطوال، ۱۳۶۸ش، ص۲۵۵؛ طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۴۱۲؛ مفید، الارشاد، ۱۳۹۹ق، ج۲، ص۸۶.</ref> | |||
=== | === شهادت امام حسین و اصحاب=== | ||
سپاهیان عمر سعد در روز عاشورا آغازگر جنگ بودند. نخستین تیر را خود عمر بن سعد | سپاهیان عمر سعد در روز عاشورا آغازگر جنگ بودند. نخستین تیر را خود عمر بن سعد انداخت.<ref>ابن طاووس، اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۱۰.</ref>آنان امام حسین و یارانش را به شهادت رساندند. سپس آنچه را که حضرت به تن داشت، بردند. [[قیس بن اشعث]] و [[بحر بن کعب]]، (لباس)<ref> طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۵۴۳.</ref>، [[اسود بن خالد اودی]] (نعلین)، [[جمیع بن خلق اودی]] (شمشیر)، [[اخنس بن مرثد]] ([[عمامه]])، [[بجدل بن سلیم]] (انگشتر) و [[عمر بن سعد]]، (زره)<ref> ابن طاوس، اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۳۰.</ref> آن‌حضرت را ربودند. | ||
===آتش زدن خیمه‌ها=== | ===آتش زدن خیمه‌ها=== | ||
| خط ۶۹: | خط ۵۷: | ||
سپاهیان عمر بن سعد سرهای [[شهدای کربلا]] را از تن جدا کردند و به دستور عمر بن سعد به کوفه فرستادند. [[خولی بن یزید اصبحی]] و [[حمید بن مسلم ازدی]] سر حسین بن علی(ع) را به سوی [[عبیدالله بن زیاد]] بردند. همچنین [[شمر بن ذی‌الجوشن]]، [[قیس بن اشعث]]، [[عمرو بن حجاج]] و [[عزره بن قیس]] سرهای دیگر شهدا را به کوفه بردند.<ref> بلاذری، انساب‌الاشراف، ۱۳۹۷ق، ج۳، ص۴۱۱؛ طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۴۵۶.</ref> | سپاهیان عمر بن سعد سرهای [[شهدای کربلا]] را از تن جدا کردند و به دستور عمر بن سعد به کوفه فرستادند. [[خولی بن یزید اصبحی]] و [[حمید بن مسلم ازدی]] سر حسین بن علی(ع) را به سوی [[عبیدالله بن زیاد]] بردند. همچنین [[شمر بن ذی‌الجوشن]]، [[قیس بن اشعث]]، [[عمرو بن حجاج]] و [[عزره بن قیس]] سرهای دیگر شهدا را به کوفه بردند.<ref> بلاذری، انساب‌الاشراف، ۱۳۹۷ق، ج۳، ص۴۱۱؛ طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۴۵۶.</ref> | ||
=== اسارت اهل بیت | === اسارت اهل بیت امام === | ||
به دستور عمر بن سعد، سپاهیان او اجساد کشتگان لشکر خود را [[دفن]] کردند<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۷ق، ج۳، ص۴۱۱.</ref> سپس بازماندگان کاراوان امام حسین | به دستور عمر بن سعد، سپاهیان او اجساد کشتگان لشکر خود را [[دفن]] کردند<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۷ق، ج۳، ص۴۱۱.</ref> سپس بازماندگان کاراوان امام حسین را به [[اسارت در شام|اسارت]] گرفته و به کوفه نزد ابن زیاد و سپس به [[شام]] به دربار [[یزید]] فرستادند.<ref> طبری، تاریخ‌الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۴۵۶.</ref> | ||
== کشتگان== | == کشتگان== | ||