کاربر ناشناس
خطبه امام حسین در منا: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Salvand جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Salvand جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{در دست ویرایش ۲|ماه=اکتبر|روز=۱۷|سال=۲۰۱۵|چند = 2}} | {{در دست ویرایش ۲|ماه=اکتبر|روز=۱۷|سال=۲۰۱۵|چند = 2}} | ||
'''خطبه امام حسین(ع) در منا'''، از [[خطبه]]های مهیّج و تاریخی [[امام حسین(ع)]] در سال ۵۸ق، یعنی دو سال قبل از مرگ [[معاویة بن ابی سفیان|معاویه]] و در اختناق و فشار حکومت [[اموی]]. | '''خطبه امام حسین(ع) در منا'''، از [[خطبه]]های مهیّج و تاریخی [[امام حسین(ع)]] در سال ۵۸ق، یعنی دو سال<ref>در برخی از نسخه‌های کتاب سلیم بن قیس آمده است یک سال.</ref> قبل از مرگ [[معاویة بن ابی سفیان|معاویه]] و در اختناق و فشار حکومت [[اموی]]. | ||
این خطبه در مجموع از سه بخش تشکیل شده که بخش اول آن را [[سلیم بن قیس هلالی]] در کتابش و بخش دوم و سوم را [[ابن شعبه حرانی|حسن بن شعبه حرانی]] در [[تحف العقول]] و [[علامه مجلسی]] در [[بحار الانوار]] نقل کرده‌اند. | این خطبه در مجموع از سه بخش تشکیل شده که بخش اول آن را [[سلیم بن قیس هلالی]] در کتابش و بخش دوم و سوم را [[ابن شعبه حرانی|حسن بن شعبه حرانی]] در [[تحف العقول]] و [[علامه مجلسی]] در [[بحار الانوار]] نقل کرده‌اند. | ||
==محتوای خطبه== | ==محتوای خطبه== | ||
گرچه اين خطبه داراى جهات مختلف و ابعاد گوناگونى است، در مجموع از سه بخش مستقل تشكيل | گرچه اين [[خطبه]] داراى جهات مختلف و ابعاد گوناگونى است، در مجموع از سه بخش مستقل تشكيل شده است: | ||
* '''بخش اول:''' حاوى | * '''بخش اول:''' حاوى فضائل [[امیرالمومنین|امير مؤمنان]] و [[اهل بیت(ع)|خاندان عصمت]]. | ||
* '''بخش دوم:''' دعوت به امر به معروف و | * '''بخش دوم:''' دعوت به [[امر به معروف و نهی از منکر]] و اهميت اين وظيفه بزرگ [[اسلام]]ى. | ||
* '''بخش سوم:''' وظيفه علما و لزوم قيام آنان در مقابل ستمگران و مفاسد و مضرات سكوت روحانيون در مقابل زورگويان و آثار زيانبار و خطرناك سهل‌انگارى آنان از انجام اين وظيفه بزرگ الهى. | * '''بخش سوم:''' وظيفه علما و لزوم قيام آنان در مقابل ستمگران و مفاسد و مضرات سكوت [[روحانی|روحانيون]] در مقابل زورگويان و آثار زيانبار و خطرناك سهل‌انگارى آنان از انجام اين وظيفه بزرگ [[الله|الهى]].<ref>نجمی، ص۳۴۰-۳۴۱.</ref> | ||
==منابع خطبه== | ==منابع خطبه== | ||
به تناسب تشكيل اين خطبه از سه بخش مستقل، هر يك از مورخان و محدثان و علما و محقّقان به نقل بخشى از آن كه ارتباط به بحث او داشته بسنده نموده و از نقل بقيّه خطبه صرف نظر كرده‌اند و حتى گاهى تنها به نقل يك جمله از آن اكتفا و گاهى نيز به محتواى مجموع خطبه اشاره نموده‌اند، مثلاً: | به تناسب تشكيل اين [[خطبه]] از سه بخش مستقل، هر يك از مورخان و محدثان و علما و محقّقان به نقل بخشى از آن كه ارتباط به بحث او داشته بسنده نموده و از نقل بقيّه خطبه صرف نظر كرده‌اند و حتى گاهى تنها به نقل يك جمله از آن اكتفا و گاهى نيز به محتواى مجموع خطبه اشاره نموده‌اند، مثلاً: | ||
۱. سليم بن قيس هلالى (د ۹۰ق ) به تناسب بحثى كه دارد فقط بخش اول خطبه را ذکر می‌کند و تاريخ و محل ايراد خطبه را نيز مشخص مى‌نمايد. | ۱. سليم بن قيس هلالى (د ۹۰ق ) به تناسب بحثى كه دارد فقط بخش اول خطبه را ذکر می‌کند و تاريخ و محل ايراد خطبه را نيز مشخص مى‌نمايد.<ref>ر.ک: سلیم بن قیس، ص۲۰۶.</ref> | ||
۲. حسن بن شعبه حرّانى از محدثان قرن چهارم در تحف العقول به نقل بخش دوم و سوم خطبه اكتفا کرده است. علامه مجلسی نیز در بحار الانوار به نقل از تحف العقول، این دو بخش را آورده است. | ۲. حسن بن شعبه حرّانى از محدثان قرن چهارم در تحف العقول<ref>ر.ک: حرانی، ۱۶۸.</ref> به نقل بخش دوم و سوم خطبه اكتفا کرده است. علامه مجلسی نیز در بحار الانوار<ref>ر.ک: مجلسی، ج۱۰۰، ص۷۹، ح۳۷.</ref> به نقل از تحف العقول، این دو بخش را آورده است. | ||
۳. مرحوم طبرسى (د ۵۸۸) ضمن اشاره به انگيزه ايراد اين خطبه - كه ظلم و فشار بيش از حد معاويه بوده - | ۳. مرحوم طبرسى (د ۵۸۸) ضمن اشاره به انگيزه ايراد اين خطبه - كه ظلم و فشار بيش از حد معاويه بوده - خلاصه‌اى از آن را در چند سطر نقل و تصريح مى‌كند اين خطبه دو سال قبل از مرگ معاويه و در مِنا و در حضور بيش از هزار نفر از شخصيت‌هاى مذهبى آن روز ايراد گرديده است.<ref>نجمی، ص۳۴۱-۳۴۲؛ ر.ک: طبرسی، ج۲، ص۱۷.</ref> | ||
==انگیزه و شرایط محیطی== | ==انگیزه و شرایط محیطی== | ||
سلیم بن قیس برای نشان‌دادن انگیزه امام حسین(ع) از خواندن این خطبه و توضیح شرایط محیطی آن روزگار، پیش از نقل خطبه، چهار بخشنامه معاویه به کارگزارانش را می‌آورد و درباره پیامدهای آنها سخن می‌گوید. | امام حسین(ع) این خطبه را دو سال قبل از مرگ معاویه و در منا خواند.<ref>نجمی، ص۳۴۰.</ref> سلیم بن قیس برای نشان‌دادن انگیزه امام حسین(ع) از خواندن این خطبه و توضیح شرایط محیطی آن روزگار، پیش از نقل خطبه، چهار بخشنامه معاویه به کارگزارانش را می‌آورد و درباره پیامدهای آنها سخن می‌گوید.<ref>نجمی، ص۳۴۳.</ref> | ||
معاویه در بخشنامه اول از کسانی که درباره امام علی(ع) و خاندانش فضیلتی نقل کنند، تبری می‌جوید و حمایتش را از آنان برمی‌دارد. او همچنین دستور می‌دهد شهادت شیعیان را نپذیرند و هر کس که برای عثمان فضیلتی نقل کرد، حقوق و مزایا معین کنند. | معاویه در بخشنامه اول از کسانی که درباره امام علی(ع) و خاندانش فضیلتی نقل کنند، تبری می‌جوید و حمایتش را از آنان برمی‌دارد. او همچنین دستور می‌دهد شهادت شیعیان را نپذیرند و هر کس که برای عثمان فضیلتی نقل کرد، حقوق و مزایا معین کنند.<ref>نجمی، ص۳۴۳-۳۴۴.</ref> | ||
معاویه در بخشنامه دوم دستور داد درباره فضائل صحابه و دو خليفه (عمر و ابوبكر) حديث نقل کنند و مشابه فضائل امام علی(ع) را برای صحابه بیاورند و این کار را باعث چشم‌روشنی خودش و کوبیدن ابوتراب خواند. | معاویه در بخشنامه دوم دستور داد درباره فضائل صحابه و دو خليفه (عمر و ابوبكر) حديث نقل کنند و مشابه فضائل امام علی(ع) را برای صحابه بیاورند و این کار را باعث چشم‌روشنی خودش و کوبیدن ابوتراب خواند.<ref>نجمی، ص۳۴۴.</ref> | ||
او در بخشنامه سوم نوشت مراقب مردم باشند و هر کس متهم به دوستی با علی(ع) و خاندانش بود، اسمش را از دیوان و دفتر حقوق و مزایا محو کنند و سهمیه‌اش را از بیت المال قطع کنند. | او در بخشنامه سوم نوشت مراقب مردم باشند و هر کس متهم به دوستی با علی(ع) و خاندانش بود، اسمش را از دیوان و دفتر حقوق و مزایا محو کنند و سهمیه‌اش را از بیت المال قطع کنند.<ref>نجمی، ص۳۴۵.</ref> | ||
در بخشنامه چهارم آمده بود: هركسى راكه متهم به دوستى خاندان على باشد تحت فشار شديد قرار بدهيد و خانه او را بر سرش خراب كنيد تا براى ديگران نيز عبرت باشد. | در بخشنامه چهارم آمده بود: هركسى راكه متهم به دوستى خاندان على باشد تحت فشار شديد قرار بدهيد و خانه او را بر سرش خراب كنيد تا براى ديگران نيز عبرت باشد.<ref>نجمی، ص۳۴۶.</ref> | ||
==متن خطبه== | ==متن خطبه== | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{ | {{پانویس۲}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | |||
* حرانی، حسن بن شعبه، تحف العقول، قم، انتشارات شریف رضی، ۱۳۸۰ق. | |||
* سلیم بن قیس هلالی، کتاب سلیم، بیروت، دارالفنون. | |||
*طبرسی، الاحتجاج. | |||
* فرهنگ جامع سخنان امام حسین (ع)، تدوین: گروه حدیث پژوهشکده باقرالعلوم، ترجمه علی مؤیدی، چ۲، قم، نشر معروف، ۱۳۸۵ش. | |||
* مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، تهران، مکتبة الاسلامیة، ۱۳۶۳ش. | |||
* نجمی، محمدصادق، سخنان حسین بن علی(ع) از مدینه تا کربلا، ویرایش دوم، چ۹، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۱ش. | |||
{{پایان}} | |||
[[رده:سخنان امام حسین (ع)]] | |||