محمد بن اشعث بن قیس کندی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''محمد بن اشعث بن قیس کندی'''، معروف به ابن اشعث، از عاملان [[واقعه کربلا]].

 

محمد بن اشعث، فرماندهی نیروهای [[ابن زیاد]] را در دستگیری [[مسلم بن عقیل]] بر عهده داشت. در [[روز عاشورا]] منزلت انتساب [[امام حسین(ع)]] به [[پیامبر اکرم(ص)|پیامبر اکرم]] را انکار کرد. پس از واقعه کربلا از مخالفان [[قیام مختار]] بود و نیروهای [[مختار]] به او دست نیافتند تا اینکه در جنگ [[مصعب بن زبیر|مصعب]] با [[مختار]] کشته شد.

پدرش، [[اشعث بن قیس کندی]] رئیس [[قبیله کنده]] و کارگزار [[امام علی(ع)]] در [[آذربایجان (کشور)|آذربایجان]] بود. او در [[جنگ صفین]] در لشکر آن حضرت  حضور داشت و در تحریک [[خوارج]] بر علیه امام نقش داشت.<ref> بلاذری، انساب‌الاشراف، ج۲، ص۲۹۶؛ طبری، تاریخ، ج۴، ص۵۶۱.</ref>

مادرش‌ ام فروه دختر ابوقحافه بود و از این‌رو خواهر زاده [[خلیفه اول]] است.<ref> ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ج۴، ص۱۹۵۰.</ref> برادرش [[قیس بن اشعث کندی|قیس بن اشعث]]، در [[واقعه کربلا]] از سپاهیان [[عمر بن سعد]] بود<ref> طبری، تاریخ، ج۵، ص۴۲۳.</ref> که در غارت خیمه‌ها نقش داشت.<ref> طبری، تاریخ، ج۵، ص۴۵۳؛ بلاذری، انساب‌الاشراف، ج۳، ص۲۰۴.</ref> خواهرش [[جعده همسر امام حسن|جعده]]، همسر [[امام حسن مجتبی(ع)]] بود و ایشان را به [[شهادت]] رساند.<ref> مسعودی، مروج‌الذهب، ج۲، ص۴۲۷.</ref>

[[امام صادق(ع)]] اشعث بن قیس را در شهادت [[امام علی]](ع) و پسرش محمد را در شهادت [[امام حسین(ع)]] شریک دانسته و به نقش دخترش جعده، در شهادت امام حسن(ع) اشاره کرده است.<ref>کافی، کلینی، ج۸، ص۱۶۷.</ref>

محمد بن اشعث از کسانی بود که علیه [[حجر بن عدی]] نیز شهادت داد.<ref>بلاذری، انساب‌الاشراف، ج۵، ص۲۵۴.</ref>

محمد بن اشعث در متفرق کردن اهالی کوفه از اطراف [[مسلم بن عقیل]] نقش مهمی داشت.<ref> دینوری، اخبارالطوال، ص۲۳۹.</ref> [[طوعه]] کنیز [[اشعث بن قیس]] بود.<ref> طبری، تاریخ، ج۵، ص۳۷۱.</ref> پسر طوعه گزارش حضور مسلم در خانه مادرش را به ابن اشعث رساند. او نیز گزارش را به [[ابن زیاد]] داد.<ref> دینوری، اخبارالطوال، ص۲۳۹؛ اصفهانی، مقاتل‌الطالبیین، ص۱۰۶.</ref> ابن اشعث، فرمانده نیروهایی بود که از طرف ابن زیاد با امان دادن به مسلم بن عقیل، او را دستگیر کردند.<ref> اصفهانی، مقاتل‌الطالبیین، ص۱۰۷؛ ابن اثیر، الکامل، ج۴، ص۳۳.</ref>

محمد بن اشعث، در روز عاشورا، منزلت انتساب امام حسین(ع) به [[پیامبر اکرم(ص)]] را انکار کرد. از این رو مورد نفرین امام قرار گرفت.<ref> ابن‌اعثم،الفتوح، ج۵، ص۹۷. ج۶، ص۲۴۲؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۳۵، ص۳۰۲.</ref>

به گفته برخی منابع متأخر، بلافاصله پس از نفرین امام، برای قضای حاجت به کناری رفت، عقربی او را نیش زد و با عورتی برهنه جان داد.<ref> مقرم، مقتل‌الحسین، ص۲۴۰؛ صدوق، امالی، ص۱۵۸.</ref> این گزارش، با گزارش منابع تاریخی از فعالیت او در [[قیام مختار]]<ref> ابن‌جوزی، المنتظم، ج۶، ص۶۴؛ مسعودی، مروج‌الذهب، ج۳، ص۵۹.</ref> و قتلش در جنگ مصعب با مختار در [[سال ۶۷ قمری |سال ۶۷ق]]<ref> دینوری، اخبارالطوال، ص۳۰۱-۳۰۴؛ مسعودی، مروج‌الذهب، ج۳، ص۹۸؛ ابن‌اثیر، الکامل، ج۴، ص۲۷۷.</ref> ناسازگار است.

[[حوشب بن یعلی همدانی|حَوشَب بن یعلی هَمدانی]] به دستور مختار، قصر و روستای ابن اشعث را در [[قادسیه]] محاصره کرد تا او را دستگیر کند. اما ابن اشعث از یک در مخفی فرار کرد. به دستور مختار قصر او ویران شد و با مصالح آن، خانه [[حجر بن عدی]] که به دست هواداران ابن زیاد ویران شده بود بازسازی شد.<ref> طبری، تاریخ، ج۶، ص۶۶؛ ابن‌اعثم، الفتوح، ج۶، ص۲۵۴-۲۵۵.</ref>

محمد بن اشعث و دیگر قاتلان امام حسین همین که شنیدند مختار در جستجوی آنان است گریختند. زمانی که از شورش اهالی کوفه باخبر شدند به کوفه برگشتند و فرماندهی این شورش را بر عهده گرفتند. اما همین که این شورش شکست خورد، او به همراه [[شبث بن ربعی]] و دیگر قاتلان امام حسین (ع) به [[بصره]] گریختند و [[مصعب بن زبیر]] را به جنگ با مختار تحریک کردند.<ref> ابن‌جوزی، المنتظم، ج۶، ص۶۴؛ مسعودی، مروج‌الذهب، ج۳، ص۵۹.</ref> او در ۶۷ق نامه مصعب را به ملهب بن ابی صفره کارگزارش در فارس رساند.<ref>طبری، تاریخ، ج۶، ص۹۴.</ref>

ابن اشعث سال ۶۷ق در جنگ مصعب با مختار کشته شد.<ref> دینوری، اخبارالطوال، ص۳۰۱-۳۰۴؛ مسعودی، مروج‌الذهب، ج۳، ص۹۸؛ ابن‌اثیر، الکامل، ج۴، ص۲۷۷؛ طبری، تاریخ، ج۶، ص۱۱۵.</ref> ابن حبان گفته است که وی به دست مختار کشته شد.<ref>ابن‌حبان، الثقات، ج۵، ص۳۵۲. به نقل از دانشنامه امام حسین، ج۹، ص۲۹۶.</ref>

فرزندش، عبدالرحمن بن محمد بن اشعث كندی، (۹۵ق) از حامیان خاندان [[اموی]] بود که به‌تدریج به یکی از مخالفان آنان تبدیل شد و علیه ایشان دست به شورش زد. شورش او از سال ۸۱ تا سال ۸۲ قمری ادامه یافت و دامنه آن از [[سیستان]] تا [[بصره]] گسترش پیدا کرد. وی به دلیل همین شورش علیه [[حجاج بن یوسف]]، مشهور شد.<ref> طبری، تاریخ، ج۳، ص۱۳۸.</ref>

{{پانویس2}}