Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۱۷۹
ویرایش
جز (←شأن نزول: ویرایش شکلی) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
منابع تفسیری شأن نزولهایی برای آیه ایثار ذکر کردهاند: | منابع تفسیری شأن نزولهایی برای آیه ایثار ذکر کردهاند: | ||
# [[پیامبر اسلام]] در تقسیم غنیمتهای [[بنینضیر|قبیله بنینضیر]]، به [[انصار]] اختیار دادند که اگر میخواهید اموال و خانههایتان را با [[مهاجرین|مهاجران]] تقسیم کنید و سپس با آنها در این غنیمتها شریک گردید و یا اموال و خانههایتان برای شما باشد ولی سهمی از غنائم نداشته باشید. انصار در جواب گفتند که اموال خود را با مهاجران تقسیم میکنیم و از غنائم نیز سهمی نمیخواهیم.<ref>طبرسی، مجمع | # [[پیامبر اسلام]] در تقسیم غنیمتهای [[بنینضیر|قبیله بنینضیر]]، به [[انصار]] اختیار دادند که اگر میخواهید اموال و خانههایتان را با [[مهاجرین|مهاجران]] تقسیم کنید و سپس با آنها در این غنیمتها شریک گردید و یا اموال و خانههایتان برای شما باشد ولی سهمی از غنائم نداشته باشید. انصار در جواب گفتند که اموال خود را با مهاجران تقسیم میکنیم و از غنائم نیز سهمی نمیخواهیم.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۹، ص۳۹۰.</ref> بیشتر [[مفسر|مفسران]] این شأن نزول را پذیرفته و آنرا مناسب با ظاهر آیه دانستهاند.<ref>محمدی ریشهری، دانشنامه قرآن و حدیث، ۱۳۹۱ش، ج۱، ص۱۹۴.</ref> | ||
# شخصی گرسنه نزد پیامبر اسلام(ص) آمد و طلب غذا کرد. پیامبر پس از اینکه از نبود عذا در منزلش مطلع شد، از [[صحابه پیامبر(ص)|اصحابش]] پرسید چه کسی میتواند این شخص را مهمان کند؟ در منابع تفسیری از فردی انصاری نام برده شده که پذیرفت مهمان را به خانه خود ببرد، درحالیکه تنها به اندازه کودکان خود غذا داشت. وی و همسرش با خاموش کردن چراغ خانه و خواباندن کودکان، غذا را جلوی مهمان قرار داده همراه او بر سر سفره نشستند و بدون آنكه چیزى از غذا در دهان بگذارند، با مهمان همراهی کردند تا او گمان كند آنها نیز همراه او غذا میخورند در حالی که گرسنه خوابیدند.<ref>واحدی نیشابوری، أسباب نزول القرآن، ۱۴۱۱ق، ص۴۳۹.</ref> | # شخصی گرسنه نزد پیامبر اسلام(ص) آمد و طلب غذا کرد. پیامبر پس از اینکه از نبود عذا در منزلش مطلع شد، از [[صحابه پیامبر(ص)|اصحابش]] پرسید چه کسی میتواند این شخص را مهمان کند؟ در منابع تفسیری از فردی انصاری نام برده شده که پذیرفت مهمان را به خانه خود ببرد، درحالیکه تنها به اندازه کودکان خود غذا داشت. وی و همسرش با خاموش کردن چراغ خانه و خواباندن کودکان، غذا را جلوی مهمان قرار داده همراه او بر سر سفره نشستند و بدون آنكه چیزى از غذا در دهان بگذارند، با مهمان همراهی کردند تا او گمان كند آنها نیز همراه او غذا میخورند در حالی که گرسنه خوابیدند.<ref>واحدی نیشابوری، أسباب نزول القرآن، ۱۴۱۱ق، ص۴۳۹.</ref> | ||
# در منابع روایی داستان مرد انصاری را برای [[امام علی علیهالسلام|امام علی(ع)]] و [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه(س)]] نیز نقل کردهاند؛<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل أبیطالب علیهم السلام، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص۷۴</ref> ولی برخی [[مفسران]] معتقدند این آیه در مورد انصار نازل شده و آنچه برای امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س) نقل شده بیشتر از باب تطبیق آیه است؛ یعنی این واقعه پس از نزول آیه بوده و میتوان مفاد آیه را بر آنها نیز تطبیق داد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۳، ص۵۱۹.</ref> | # در منابع روایی داستان مرد انصاری را برای [[امام علی علیهالسلام|امام علی(ع)]] و [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه(س)]] نیز نقل کردهاند؛<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل أبیطالب علیهم السلام، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص۷۴</ref> ولی برخی [[مفسران]] معتقدند این آیه در مورد انصار نازل شده و آنچه برای امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س) نقل شده بیشتر از باب تطبیق آیه است؛ یعنی این واقعه پس از نزول آیه بوده و میتوان مفاد آیه را بر آنها نیز تطبیق داد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۳، ص۵۱۹.</ref> | ||
# شأن نزولهای دیگری نیز برای آیه ایثار نقل شده است.<ref>سیوطی، الدر | # شأن نزولهای دیگری نیز برای آیه ایثار نقل شده است.<ref>سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۱۹۵: قرطبی، الجامع لأحكام القرآن، ۱۳۶۴ش، ج۱۹، ص۲۵.</ref> [[علامه طباطبایی]] این داستانها را از باب تطبیق دانسته که آیه بر داستان آنها نیز صدق میکند ولی شأن نزول آیه نیستند.<ref>طباطبائی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۹، ص۲۰۹.</ref> | ||
== محتوای آیه == | == محتوای آیه == | ||
آیه ایثار را در شأن انصار دانستهاند.<ref>مغنیه، الكشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ۱۴۲۴ق، ج۴، ص۵۰۴.</ref> برخی مفسران معتقدند اختلافی در اینکه این آیه در شأن انصار است، وجود ندارد.<ref>قرطبی، الجامع لأحكام القرآن، ۱۳۶۴ش، ج۱۹، ص۲۰.</ref> | آیه ایثار را در شأن انصار دانستهاند.<ref>مغنیه، الكشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ۱۴۲۴ق، ج۴، ص۵۰۴.</ref> برخی مفسران معتقدند اختلافی در اینکه این آیه در شأن انصار است، وجود ندارد.<ref>قرطبی، الجامع لأحكام القرآن، ۱۳۶۴ش، ج۱۹، ص۲۰.</ref> | ||
[[خداوند]] در ابتدای آیه، انصار را چنین توصیف میکند که پیش از آنکه مهاجران به [[مدینه]] هجرت کنند، در مدینه ساکن شدند و برای پیامبر و مهاجران به بهترین وجه میزبانی کردند.<ref>مغنیه، تفسیر الكاشف، ۱۴۲۴ق، ج۷، ص۲۹۰.</ref> آنها پیش از آنکه مهاجران به مدینه بیایند، [[ایمان]] آوردند.<ref>شیخ طوسی، | [[خداوند]] در ابتدای آیه، انصار را چنین توصیف میکند که پیش از آنکه مهاجران به [[مدینه]] هجرت کنند، در مدینه ساکن شدند و برای پیامبر و مهاجران به بهترین وجه میزبانی کردند.<ref>مغنیه، تفسیر الكاشف، ۱۴۲۴ق، ج۷، ص۲۹۰.</ref> آنها پیش از آنکه مهاجران به مدینه بیایند، [[ایمان]] آوردند.<ref>شیخ طوسی، التبیان، بیروت، ج۹، ص۵۶۵.</ref> | ||
در ادامه آیه سه توصیف از انصار میآورد «مهاجران را دوست میدارند»، «و در دل خود نیازى به آنچه به مهاجران داده شده، احساس نمیكنند» و «آنان را بر خود مقدّم میدارند هر چند خودشان بسیار نیازمند باشند».<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۳، ص۵۱۷-۵۱۸.</ref> به این ترتیب «محبت»، «بلندنظرى» و «ایثار» را سه ویژگى انصار برمیشمارد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۳، ص۵۱۸.</ref> | در ادامه آیه سه توصیف از انصار میآورد «مهاجران را دوست میدارند»، «و در دل خود نیازى به آنچه به مهاجران داده شده، احساس نمیكنند» و «آنان را بر خود مقدّم میدارند هر چند خودشان بسیار نیازمند باشند».<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۳، ص۵۱۷-۵۱۸.</ref> به این ترتیب «محبت»، «بلندنظرى» و «ایثار» را سه ویژگى انصار برمیشمارد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۳، ص۵۱۸.</ref> |