پرش به محتوا

ابراهیم بن علی عاملی کفعمی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
تمیزکاری
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جز (تمیزکاری)
خط ۵۲: خط ۵۲:
| پانویس =
| پانویس =
}}
}}
'''تقی‌الدین ابراهیم بن علی عاملی کَفعَمی''' (۸۴۰-۹۰۵ق)، از عالمان [[شیعه]] در قرن نهم هجری. وی در [[جبل عامل]] [[لبنان]] می‌زیسته و نسبش به [[حارث همدانی]] می‌رسد. کفعمی به دلیل مهارت در دانش‌های مختلف در عصر خویش و تسلط به علوم متعدد، تألیفات متنوعی دارد؛ از این رو شخصیت‌نگاران و تراجم‌نویسان، از او به بزرگی یاد کرده‌اند. [[المصباح کفعمی|المصباح]] و [[البلد الامین]] از جمله آثار مشهور او در ادعیه و زیارات است.
'''تقی‌الدین ابراهیم بن علی عاملی کَفعَمی''' (۸۴۰-۹۰۵ق)، از عالمان [[شیعه]] در قرن نهم هجری. وی در [[جبل عامل]] [[لبنان]] می‌زیسته و نسبش به [[حارث همدانی]] می‌رسد. وی تألیفات متعددی در علوم مختلف دارد. [[المصباح کفعمی|المصباح]] و [[البلد الامین]] از جمله آثار مشهور او در ادعیه و زیارات است.


== ولادت و نسب ==
== ولادت و نسب ==
خط ۵۹: خط ۵۹:
نسب وی به [[حارث همدانی]]، صحابی [[حضرت علی]](ع) می‌رسد. کفعمی نیز در پایان کتاب [[جنة الامان الواقیة و جنة الایمان الباقیة (کتاب)|مصباح]]، خود را حارثی معرفی کرده است. کفعمی منسوب به روستای کفرعیما است در نزدیکی جِبشیت و هم اکنون تنها آثار ویرانه‌های این روستا باقی و خالی از سکنه است.<ref>اعیان الشیعه، ج ۲، ص۱۸۵.</ref>
نسب وی به [[حارث همدانی]]، صحابی [[حضرت علی]](ع) می‌رسد. کفعمی نیز در پایان کتاب [[جنة الامان الواقیة و جنة الایمان الباقیة (کتاب)|مصباح]]، خود را حارثی معرفی کرده است. کفعمی منسوب به روستای کفرعیما است در نزدیکی جِبشیت و هم اکنون تنها آثار ویرانه‌های این روستا باقی و خالی از سکنه است.<ref>اعیان الشیعه، ج ۲، ص۱۸۵.</ref>


== خاندان کفعمی ==
== خاندان کفعمی =
خاندان کفعمی نیز مانند بقیۀ علمای جبل عامل مملو از چهره‌های درخشان است که هر یک برای فخر و سیادت یک خاندان بر اهل زمان خود کافی است. پدر او شیخ علی کفعمی استاد فرزند خویش بوده و به او [[اجازه روایت|اجازۀ نقل حدیث]] داده و از مشایخ اجازۀ او به شمار می‌رود. پدرش که از علمای عامل و عارف بالله بود، زندگی و فرزندان خود را وقف خدمت به اسلام و تشیع کرد و در نتیجه فرزندانی تربیت نمود که عبارتند از:
پدر وی، شیخ علی کفعمی، از علمای منطقه بود. و کفعمی نزد وی تحصیل کرد و از او [[اجازه روایت|اجازۀ نقل حدیث]] دریافت کرد.
# '''شیخ تقی‌الدین ابراهیم کفعمی'''، مؤلف کتاب المصباح و...
# '''شیخ شمس الدین محمد جبعی عاملی'''، متوفای ۸۸۶ ه‍ که او نیز از علمای اسلام و جد بزرگ [[شیخ بهایی|شیخ بهایی]] است و بدین سان نسب شیخ بهایی و کفعمی هر دو حارثی است.
# '''شیخ جمال الدین احمد بن محمد''' برادر دیگر اوست، وی از مؤلفین شیعه است و کتاب «[[زبدة البیان فی عمل شهر رمضان|زبدة البیان فی عمل شهر رمضان]]» از او به جای مانده است. شیخ جمال الدین هم ظاهرا قبل از ابراهیم کفعمی رحلت نموده و کفعمی در کتب خود از کتاب او نیز مطالبی نقل کرده است.<ref>نرم افزار جامع فقه اهل بیت.</ref>


== اساتید و شاگردان ==
وی دو برادر به نام‌های شمس الدین محمد(متوفای ۸۸۶ ه‍) و جمال الدین احمد دارد که هر دو از علما بودند. شیخ شمس الدین محمد، جد بزرگ [[شیخ بهایی|شیخ بهایی]] است و شیخ جمال الدین احمد مؤلف کتاب «[[زبدة البیان فی عمل شهر رمضان|زبدة البیان فی عمل شهر رمضان]]» است. شیخ جمال الدین ظاهرا قبل از ابراهیم کفعمی رحلت نموده است.<ref>نرم افزار جامع فقه اهل بیت.</ref>
 
== اساتید ==
کفعمی اساتید فراوانی داشته که در کتب رجال و تراجم به آنها اشاره شده است. سه تن از معروف‌ترین اساتید او عبارتند از:
کفعمی اساتید فراوانی داشته که در کتب رجال و تراجم به آنها اشاره شده است. سه تن از معروف‌ترین اساتید او عبارتند از:
# [[علی بن حسن کفعمی|علی بن حسن کفعمی]] پدر او که [[اجازه حدیث|اجازۀ روایت]] نیز به او داده است.
# [[علی بن حسن کفعمی|علی بن حسن کفعمی]] پدر او که [[اجازه حدیث|اجازۀ روایت]] نیز به او داده است.
خط ۷۱: خط ۷۰:
# [[سید علی بن عبدالحسین موسوی حسینی]]، مؤلف کتاب «[[رفع الملامة عن علی فی ترک الامامة|رفع الملامة عن علی علیه‌السلام فی ترک الإمامة]]»
# [[سید علی بن عبدالحسین موسوی حسینی]]، مؤلف کتاب «[[رفع الملامة عن علی فی ترک الامامة|رفع الملامة عن علی علیه‌السلام فی ترک الإمامة]]»


در کتب رجال و تراجم، نامی از شاگردان او به میان نیامده است.
 
[[پرونده:کتاب البلد الامین.jpg|بندانگشتی|150px|کتاب البلد الامین]]
[[پرونده:کتاب البلد الامین.jpg|بندانگشتی|150px|کتاب البلد الامین]]


== تألیفات ==
== تألیفات ==
[[پرونده:کتاب مصباح کفعمی.jpg|بندانگشتی|150px|کتاب مصباح کفعمی]]
[[پرونده:کتاب مصباح کفعمی.jpg|بندانگشتی|150px|کتاب مصباح کفعمی]]
مرحوم شیخ ابراهیم کفعمی در طول حدود ۶۵ سال زندگی خود، کتب و رساله‌های علمی فراوانی تألیف نموده که تنوع موضوعات ([[عرفان]]، [[سیر و سلوک]]، ادبیات، شعر، تاریخ، [[دعا]] و زیارات) آنها دلیل علوم سرشار این عالم است.
ابراهیم کفعمی در علوم مختلف چون ([[عرفان]]، [[سیر و سلوک]]، ادبیات، شعر، تاریخ، [[دعا]] و زیارات) تألیفاتی دارد.
 
همچنین اختصاص دادن چند کتاب از تألیفات خود، به ادعیه و زیارات حجتی قاطع بر زهد و تقوا و التزام او به مبانی فکری و عملی [[ائمه اطهار]](ع) است.


[[سید محسن امین|سید محسن امین]] در [[اعیان الشیعة (کتاب)|أعیان الشیعه]] هنگام برشمردن تألیفات کفعمی، اسامی ۴۹ کتاب را فهرست نموده که حجم بعضی از آنها به بیش از ۱۰۰۰ صفحه می‌رسد.
[[سید محسن امین|سید محسن امین]] در [[اعیان الشیعة (کتاب)|أعیان الشیعه]]، ۴۹ اثر برای وی برشمرده است از جمله:
# [[جنة الامان الواقیة و جنة الایمان الباقیة (کتاب)|جنة الأمان الواقیة و جنة الإیمان الباقیة]] یا مصباح کفعمی. علت نام‌گذاری به مصباح هم آن است که این کتاب بر شیوۀ [[مصباح المتهجد]] [[شیخ طوسی|شیخ طوسی]] نوشته شده بود و به خاطر شباهت به مصباح شیخ، مصباح نامیده شد و به خاطر تمایز از آن به مصباح کفعمی شهرت یافت.
# [[جنة الامان الواقیة و جنة الایمان الباقیة (کتاب)|جنة الأمان الواقیة و جنة الإیمان الباقیة]] یا مصباح کفعمی. علت نام‌گذاری به مصباح هم آن است که این کتاب بر شیوۀ [[مصباح المتهجد]] [[شیخ طوسی|شیخ طوسی]] نوشته شده بود و به خاطر شباهت به مصباح شیخ، مصباح نامیده شد و به خاطر تمایز از آن به مصباح کفعمی شهرت یافت.
# الجنة الواقیة، مختصر مصباح است.
# الجنة الواقیة، مختصر مصباح است.
خط ۹۵: خط ۹۲:


== اشعار و خطابه‌های ادبی ==
== اشعار و خطابه‌های ادبی ==
کفعمی در عرصه ادبیات، شعر و خطابه نیز تبحر خاصی داشت تا جایی که تلمسانی عالم [[اهل سنت]] درباره خطبه قرآنی کفعمی از وی به تجلیل و ستایش می‌پردازد.<ref>نفح الطیب، ج ۷، ص۳۴۰.</ref> یکی از شاهکارهای ادبی کفعمی، شعری درباره [[روز غدیر]] و اسماء آن روز و مدح مناقب و فضائل [[امیرالمؤمنین]](ع) است که به قصیده رائیه شهرت دارد.<ref>اعیان الشیعه، ج ۲، ص۱۸۶ به بعد.</ref> <ref>المقام الاسنی، ص ۱۰.</ref>
کفعمی ادیب هم بوده است. وی خطبه قرانی دارد که تلمسانی عالم [[اهل سنت]] از وی به خاطر این خطبه ستایش کرده است.<ref>نفح الطیب، ج ۷، ص۳۴۰.</ref> وی خطبه‌ای درباره [[روز غدیر]] دارد که به قصیده رائیه شهرت دارد.<ref>اعیان الشیعه، ج ۲، ص۱۸۶ به بعد.</ref> <ref>المقام الاسنی، ص ۱۰.</ref>
{{شعر|نستعلیق}}
{{شعر|نستعلیق}}
{{ب|بحقّک مولاي فاشفع لمن|أتاك بمدح شفاء الصدور}}
{{ب|بحقّک مولاي فاشفع لمن|أتاك بمدح شفاء الصدور}}
۱۳۷

ویرایش