۱۶٬۵۸۸
ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (افزایش منبع) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (تمیزکاری) |
||
خط ۳: | خط ۳: | ||
از نظر فقیهان شیعه نواصب، [[نجس]] و در حکم [[کفر|کفار]] هستند؛ از اینرو خوردن [[ذبیحه]] آنان، پرداخت [[صدقه]] به آنها و ازدواج با آنان، جایز نیست و از [[مسلمانان]] [[ارث]] نمیبرند. | از نظر فقیهان شیعه نواصب، [[نجس]] و در حکم [[کفر|کفار]] هستند؛ از اینرو خوردن [[ذبیحه]] آنان، پرداخت [[صدقه]] به آنها و ازدواج با آنان، جایز نیست و از [[مسلمانان]] [[ارث]] نمیبرند. | ||
<br /> | <br /> | ||
به گفته برخی نویسندگان، ناصبیگری با [[قتل عثمان]] آغاز و در [[حکومت بنیامیه]] رسمیت یافت. جلوگیری از نشر فضایل اهل بیت، قتل شیعیان و [[سب علی(ع)|سب امام علی(ع)]] بر منابر از پیامدهای ناصبیگری در این دوران ذکر شده است. [[معاویه بن ابیسفیان | به گفته برخی نویسندگان، ناصبیگری با [[قتل عثمان]] آغاز و در [[حکومت بنیامیه]] رسمیت یافت. جلوگیری از نشر فضایل اهل بیت، قتل شیعیان و [[سب علی(ع)|سب امام علی(ع)]] بر منابر از پیامدهای ناصبیگری در این دوران ذکر شده است. [[معاویه بن ابیسفیان]]، [[خوارج]]، [[عثمانیه]] و [[حریز بن عثمان]] را از نواصب معروف به شمار آوردهاند. | ||
<br /> | <br /> | ||
عالمان شیعی آثاری درباره نواصب و ناصبیگری نوشتهاند؛ النصب و النواصب نوشته محسن معلم، رساله «الشهاب الثاقب فی بیان معنی النواصب» اثر [[محدث بحرانی]] و رساله «مال الناصب و انه لیس کل مخالف ناصباً» اثر [[سید عبدالله جزایری]] از این موارد است. | عالمان شیعی آثاری درباره نواصب و ناصبیگری نوشتهاند؛ النصب و النواصب نوشته محسن معلم، رساله «الشهاب الثاقب فی بیان معنی النواصب» اثر [[محدث بحرانی]] و رساله «مال الناصب و انه لیس کل مخالف ناصباً» اثر [[سید عبدالله جزایری]] از این موارد است. | ||
==مفهومشناسی== | ==مفهومشناسی== | ||
نصب، به معنای دشمنی کردن با اهل بیت و یا دوستداران آنان و آشکار کردن آن است.<ref> طریحی، مجمع البحرین، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۱۷۴.</ref> البته دشمنی با دوستداران اهل بیت<ref> شهید ثانی، روض الجنان، ۱۴۰۲ق، ج۱، ص۴۲۰.</ref> و [[شیعه|شیعیان]] آنان<ref>ابن ادریس حلی، اجوبة مسائل و رسائل، ۱۴۲۹ق، ص۲۲۷؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۶۴.</ref> در صورتی نصب | نصب، به معنای دشمنی کردن با اهل بیت و یا دوستداران آنان و آشکار کردن آن است.<ref> طریحی، مجمع البحرین، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۱۷۴.</ref> البته دشمنی با دوستداران اهل بیت<ref> شهید ثانی، روض الجنان، ۱۴۰۲ق، ج۱، ص۴۲۰.</ref> و [[شیعه|شیعیان]] آنان<ref>ابن ادریس حلی، اجوبة مسائل و رسائل، ۱۴۲۹ق، ص۲۲۷؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۶۴.</ref> را در صورتی نصب دانستهاند که دشمنی با آنان به خاطر محبت<ref>شهید ثانی، روض الجنان، ۱۴۰۲ق، ج۱، ص۴۲۰.</ref> و پیرویشان از اهل بیت باشد.<ref> طریحی، مجمع البحرین، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۱۷۴.</ref> | ||
<br /> | <br /> | ||
مشهور | مشهور عالمان مسلمان، ناصبی را کسی میدانند که با اهل بیت دشمن باشد و دشمنی خود را با آنان آشکار کند<ref>برای نمونه نگاه کنید به: شهید ثانی، روض الجنان، ۱۴۰۲ق، ج۱، ص۴۲۰؛ بحرانی، الحدائق الناضره، ۱۴۰۵ق، ج۵، ص۱۸۶، ج۲۴، ص۶۰؛ سبحانی، الخمس، ۱۴۲۰ق، ص۶۰.</ref> و یا بغض [[امام علی(ع)]] را جزو دین خود قرار داده باشد.<ref>ابن تیمیه، مجموعة الفتاوی، طبعة عبدالرحمن بن قاسم، ج۴، ص۴۲۹؛ طریحی، مجمع البحرین، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۱۷۴.</ref> آنان، اعتقاد به [[فسق]] یا [[کفر]] امام علی،<ref>ابن تیمیه، مجموعة الفتاوی، طبعة عبدالرحمن بن قاسم، ج۴، ص۴۲۹.</ref> اعتقاد به برتری دیگران بر او،<ref>فاضل مقداد، التنقیح الرائع، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۴۲۱.</ref> سب و لعن اهل بیت،<ref>فاضل مقداد، التنقیح الرائع، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۴۲۱.</ref> انکار فضایل آنان<ref>فاضل مقداد، التنقیح الرائع، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۴۲۱.</ref> و کراهت داشتن از ذکر و نشر آنها<ref> شهید ثانی، روض الجنان، ۱۴۰۲ق، ج۱، ص۴۲۰.</ref> را از مصادیق نصب شمردهاند. | ||
<br /> | <br /> | ||
[[حسن بن فرحان مالکی]] از علمای [[اهل سنت]]، هر گونه انحراف از امام علی(ع) و اهل بیت را نصب دانسته است.<ref>مالکی، انقاذ التاریخ الاسلامی، ۱۴۱۸ق، ص۲۹۸.</ref> او تضعیف احادیث صحیح در مدح امام علی، اعتقاد به اشتباه کردن او در جنگهای دوره [[خلافت]]، تشکیک در خلافت | [[حسن بن فرحان مالکی]] از علمای [[اهل سنت]]، هر گونه انحراف از امام علی(ع) و اهل بیت را نصب دانسته است.<ref>مالکی، انقاذ التاریخ الاسلامی، ۱۴۱۸ق، ص۲۹۸.</ref> او تضعیف احادیث صحیح در مدح امام علی، اعتقاد به اشتباه کردن او در جنگهای دوره [[خلافت]]، زیادهروی در ستایش دشمنان او، تشکیک در خلافت و خودداری از [[بیعت]] با او را، به مصادیق نصب افزوده است.<ref>مالکی، انقاذ التاریخ الاسلامی، ۱۴۱۸ق، ص۲۹۸.</ref> [[محدث بحرانی]] از فقیهان شیعه نیز، اعتقاد به [[امامت]] [[خلفای سهگانه]] را، بغض با حضرت علی و مصداق نصب دانسته است.<ref> بحرانی، الحدائق الناضره، ۱۴۰۵ق، ج۲۴، ص۶۰.</ref> | ||
=== ناصبی نبودن اهل سنت=== | === ناصبی نبودن اهل سنت=== | ||
مشهور فقیهان شیعه، ناصبی را کسی میدانند که با اهل بیت دشمنی داشته باشد و دشمنی خود را آشکار کند از اینرو به اعتقاد آنان، [[اهل سنت|اهل سنتی]] که محبت اهل بیت را پذیرفتهاند، ناصبی نیستند. <ref> برای نمونه نگاه کنید به: صدوق، من لا یحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۴۰۸؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۶۴.</ref> اما [[محدث بحرانی]] بر این باور است ناصبی کسی است که دیگران را بر امام علی مقدم کند و معتقد به [[امامت]] آنان باشد، بر این اساس، از نظر او همه اهل سنت که امامت [[خلفای سهگانه]] را پذیرفتهاند، ناصبی هستند.<ref> بحرانی، الحدائق الناضره، ۱۴۰۵ق، ج۲۴، ص۶۰. </ref> مستند او روایتی است که اعتقاد به امامت غیر ائمه شیعه را نصب معرفی میکند.<ref> بحرانی، الحدائق الناضره، ۱۴۰۵ق، ج۱۸، ص۱۵۷.</ref> [[صاحب جواهر]]، این قول را بر خلافت [[سیره متشرعه|سیره]] و عمل شیعیان دانسته<ref> نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۶۴.</ref> و در صحیح بودن سند و دلالت این روایت نیز تردید شده است.<ref>تولایی، «ملاک ناصبانگاری، احکام و آثار مترتب بر نصب در فقه امامیه»، ص۵۲.</ref> | مشهور فقیهان شیعه، ناصبی را کسی میدانند که با اهل بیت دشمنی داشته باشد و دشمنی خود را آشکار کند از اینرو به اعتقاد آنان، [[اهل سنت|اهل سنتی]] که محبت اهل بیت را پذیرفتهاند، ناصبی نیستند.<ref> برای نمونه نگاه کنید به: صدوق، من لا یحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۴۰۸؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۶۴.</ref> اما [[محدث بحرانی]] بر این باور است ناصبی کسی است که دیگران را بر امام علی مقدم کند و معتقد به [[امامت]] آنان باشد، بر این اساس، از نظر او همه اهل سنت که امامت [[خلفای سهگانه]] را پذیرفتهاند، ناصبی هستند.<ref> بحرانی، الحدائق الناضره، ۱۴۰۵ق، ج۲۴، ص۶۰. </ref> مستند او روایتی است که اعتقاد به امامت غیر ائمه شیعه را نصب معرفی میکند.<ref> بحرانی، الحدائق الناضره، ۱۴۰۵ق، ج۱۸، ص۱۵۷.</ref> [[صاحب جواهر]]، این قول را بر خلافت [[سیره متشرعه|سیره]] و عمل شیعیان دانسته<ref> نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۶۴.</ref> و در صحیح بودن سند و دلالت این روایت نیز تردید شده است.<ref>تولایی، «ملاک ناصبانگاری، احکام و آثار مترتب بر نصب در فقه امامیه»، ص۵۲.</ref> رسالهای با عنوان «مال الناصب و انه لیس کل مخالف ناصباً» به [[سید عبدالله جزایری]]، عالم شیعی، منسوب است.<ref>آقا بزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۱۹، ص۷۶.</ref> | ||
==احکام ناصبی== | ==احکام ناصبی== | ||
خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
===پیامدها=== | ===پیامدها=== | ||
برخی از پیامدهایی که برای ناصبیگری در دوران حکومت بنیامیه شمردهاند عبارتند از: | برخی از پیامدهایی که برای ناصبیگری در دوران حکومت بنیامیه شمردهاند عبارتند از: | ||
* ورود [[روایات جعلی]] به کتب اهل سنت درباره تنقیص اهل بیت و انکار فضایل آنان به وسیله راویان ناصبی.<ref>کوثری، «بررسی ریشههای تاریخی ناصبیگری»، ص۱۰۴.</ref> | * ورود [[حدیث جعلی|روایات جعلی]] به کتب اهل سنت درباره تنقیص اهل بیت و انکار فضایل آنان به وسیله راویان ناصبی.<ref>کوثری، «بررسی ریشههای تاریخی ناصبیگری»، ص۱۰۴.</ref> | ||
* ممنوعیت نامگذاری کودکان به نام امام علی و قتل کودکان همنام علی.<ref>مزی، تهذیب الکمال، ۱۴۱۳ق، ج۲۰، ص۴۲۹.</ref> | * ممنوعیت نامگذاری کودکان به نام امام علی و قتل کودکان همنام علی.<ref>مزی، تهذیب الکمال، ۱۴۱۳ق، ج۲۰، ص۴۲۹.</ref> | ||
*مجازات و قتل افرادی که فضایل امام علی را بیان میکردند یا از سب او طفره میرفتند و یا اینکه برای معاویه فضیلتی نقل نمیکردند. شلاق | *مجازات و قتل افرادی که فضایل امام علی را بیان میکردند یا از سب او طفره میرفتند و یا اینکه برای معاویه فضیلتی نقل نمیکردند. شلاق خوردن [[عطیه بن سعد بن جناده عوفی|عطیة بن سعد]] از شیعیان امام علی(ع)، به دستور [[حجاج بن یوسف ثقفی]]<ref> ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۶، ص۳۰۵.</ref> و قتل [[احمد بن علی نسائی]] از نویسندگان [[صحاح سته]] اهل سنت،<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۱۱، ص۱۲۴.</ref> از این موارد است.<ref>کوثری، «بررسی ریشههای تاریخی ناصبیگری»، ص۱۰۴-۱۰۵.</ref> | ||
==نواصب معروف== | ==نواصب معروف== | ||
خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
* [[عثمانیه]]: کسانی که بر این باور بودند که امام علی عثمان را به قتل رسانده یا به این امر کمک کرده است.<ref>معلم، النصب و النواصب، ۱۴۱۸ق، ص۵۹۱.</ref> از این رو از بیعت با او سر باززدند.<ref> طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۴، ص۴۳۰.</ref> ابن حجر نواصب را گروهی معرفی کرده که اعتقاد دارند امام علی، عثمان را به قتل رسانده یا در قتل او کمک کرده است.<ref>ابن حجر، تهذیب التهذیب، دار صادر، ج۸، ص۴۵۸.</ref> این گروه به خاطر غلو در محبت عثمان به تنقیص امام علی روی آوردند.<ref>ابن حجر، فتح الباری، ۱۴۰۸ق، ج۷، ص۱۳.</ref> | * [[عثمانیه]]: کسانی که بر این باور بودند که امام علی عثمان را به قتل رسانده یا به این امر کمک کرده است.<ref>معلم، النصب و النواصب، ۱۴۱۸ق، ص۵۹۱.</ref> از این رو از بیعت با او سر باززدند.<ref> طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۴، ص۴۳۰.</ref> ابن حجر نواصب را گروهی معرفی کرده که اعتقاد دارند امام علی، عثمان را به قتل رسانده یا در قتل او کمک کرده است.<ref>ابن حجر، تهذیب التهذیب، دار صادر، ج۸، ص۴۵۸.</ref> این گروه به خاطر غلو در محبت عثمان به تنقیص امام علی روی آوردند.<ref>ابن حجر، فتح الباری، ۱۴۰۸ق، ج۷، ص۱۳.</ref> | ||
* [[خوارج]]: گروهی از سپاه امام علی(ع) در [[جنگ صفین]] بودند که علی بن ابیطالب را متهم به کفر کردند و علیه او شوریدند. آنان را به سبب دشمنی با امام علی(ع)، نواصب یا ناصبه نیز خواندهاند.<ref> مقریزی، المواعظ و الاعتبار، ۱۴۲۲-۱۴۲۵ق، ج۴، قسم ۱، ص۴۲۸.</ref> | * [[خوارج]]: گروهی از سپاه امام علی(ع) در [[جنگ صفین]] بودند که علی بن ابیطالب را متهم به کفر کردند و علیه او شوریدند. آنان را به سبب دشمنی با امام علی(ع)، نواصب یا ناصبه نیز خواندهاند.<ref> مقریزی، المواعظ و الاعتبار، ۱۴۲۲-۱۴۲۵ق، ج۴، قسم ۱، ص۴۲۸.</ref> | ||
* [[حجاج بن یوسف ثقفی]] (درگذشته ۹۵ق ): به گفته [[مسعودی]]، حجاج با اهل بیت دشمن بود<ref>نگاه کنید به مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۱۴۴.</ref> او کسانی را که از امام علی و یاران او، اعلام برائت نمیکردند، به قتل میرساند.<ref>مغنیه، الشیعه و الحاکمون، ۲۰۰۰م، ص۹۴-۹۶.</ref> او شیعیان را میکشت و به کوچکترین ظن و تهمتی بازداشت میکرد و اگر به کسی زندیق یا [[کافر]] گفته میشد، بهتر بود از اینکه وی را شیعه علی معرفی کنند.<ref>ابن ابیالحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱۱، ص۴۴.</ref> حجاج در حکومت عبدالملک، ابتدا حاکم حجاز و سپس عراق بود.<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۹، ص۱۱۷.</ref> | * [[حجاج بن یوسف ثقفی]] (درگذشته ۹۵ق ): به گفته [[مسعودی]]، حجاج با اهل بیت دشمن بود<ref>نگاه کنید به مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۱۴۴.</ref> او کسانی را که از امام علی و یاران او، اعلام برائت نمیکردند، به قتل میرساند.<ref>مغنیه، الشیعه و الحاکمون، ۲۰۰۰م، ص۹۴-۹۶.</ref> او شیعیان را میکشت و به کوچکترین ظن و تهمتی بازداشت میکرد و اگر به کسی زندیق یا [[کافر]] گفته میشد، بهتر بود از اینکه وی را شیعه علی معرفی کنند.<ref>ابن ابیالحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱۱، ص۴۴.</ref> حجاج در حکومت عبدالملک، ابتدا حاکم حجاز و سپس عراق بود.<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۹، ص۱۱۷.</ref> | ||
* [[حریز بن عثمان]]؛ حریز امام علی را بر منبر سب میکرد.<ref> سمعانی، الانساب، ۱۳۸۲ق، ج۶، ص۹۵.</ref> او حدیث [[حدیث منزلت|انت منی بمنزلة هارون من موسی]] را به «انت منی بمنزلة قارون من موسی» تحریف میکرد.<ref>ابن حجر، تهذیب التهذیب، دار صادر، ج۲، ص۲۳۹.</ref> به گفته ابن حبان از رجالیان اهل سنت، حریز هر روز صبح، و هر شب [[علی|علی بن ابیطالب]] را ۷۰ بار [[لعن]] میکرد.<ref>ابن حجر، تهذیب التهذیب، دار صادر، ج۲، ص۲۴۰.</ref> | * [[حریز بن عثمان]]؛ حریز امام علی را بر منبر سب میکرد.<ref> سمعانی، الانساب، ۱۳۸۲ق، ج۶، ص۹۵.</ref> او حدیث [[حدیث منزلت|انت منی بمنزلة هارون من موسی]] را به «انت منی بمنزلة قارون من موسی» تحریف میکرد.<ref>ابن حجر، تهذیب التهذیب، دار صادر، ج۲، ص۲۳۹.</ref> به گفته ابن حبان از رجالیان اهل سنت، حریز هر روز صبح، و هر شب [[علی|علی بن ابیطالب]] را ۷۰ بار [[لعن]] میکرد.<ref>ابن حجر، تهذیب التهذیب، دار صادر، ج۲، ص۲۴۰.</ref> | ||
خط ۵۵: | خط ۵۴: | ||
== کتابها== | == کتابها== | ||
عالمان و محققان شیعه آثاری درباره معنای نصب و احکام آن نوشتهاند.<ref>ص۵۸۸-۵۹۰. </ref> از جمله: | عالمان و محققان شیعه آثاری درباره معنای نصب و احکام آن نوشتهاند.<ref>ص۵۸۸-۵۹۰. </ref> از جمله: | ||
* النصب و النواصب؛ نوشته محسن معلم به زبان عربی، نویسنده در این کتاب به مباحثی همچون معنای نصب، مصادیق آن،<ref>معلم، النصب و النواصب، ۱۴۱۸ق، ص۳۱-۳۸.</ref> حکم نواصب<ref>معلم، النصب و النواصب، ۱۴۱۸ق، ص۶۰۵-۶۲۴.</ref> و آثار درباره نصب<ref>معلم، النصب و النواصب، ۱۴۱۸ق، ص۵۸۸-۵۹۰.</ref> پرداخته است. او بغض و دشمنی امام علی را معیار ناصبی بودن ذکر کرده<ref>معلم، النصب و النواصب، ۱۴۱۸ق، ص۳۷.</ref> و از بیش از ۲۵۰ تن به عنوان ناصبی یا متهم به نصب نام برده است.<ref>معلم، النصب و النواصب، ص۲۶۱-۵۲۸.</ref> همچنین نام مناطقی که | * النصب و النواصب؛ نوشته محسن معلم به زبان عربی، نویسنده در این کتاب به مباحثی همچون معنای نصب، مصادیق آن،<ref>معلم، النصب و النواصب، ۱۴۱۸ق، ص۳۱-۳۸.</ref> حکم نواصب<ref>معلم، النصب و النواصب، ۱۴۱۸ق، ص۶۰۵-۶۲۴.</ref> و آثار درباره نصب<ref>معلم، النصب و النواصب، ۱۴۱۸ق، ص۵۸۸-۵۹۰.</ref> پرداخته است. او بغض و دشمنی امام علی را معیار ناصبی بودن ذکر کرده<ref>معلم، النصب و النواصب، ۱۴۱۸ق، ص۳۷.</ref> و از بیش از ۲۵۰ تن به عنوان ناصبی یا متهم به نصب نام برده است.<ref>معلم، النصب و النواصب، ص۲۶۱-۵۲۸.</ref> همچنین نام مناطقی که در آنجا نواصب زندگی میکردهاند در این کتاب آمده است.<ref>معلم، النصب و النواصب، ۱۴۱۸ق، ص۲۴۴-۲۲۹.</ref> این کتاب به وسیله انتشارات دار الهادی در سال ۱۴۱۸ق در بیروت منتشر شده است.<ref>[http://pdf.lib.eshia.ir/94626/1/1 النصب و النواصب]</ref> | ||
* «الشهاب الثاقب فی بیان معنی النواصب»؛ محدث بحرانی.<ref>بحرانی، الحدائق الناضره، ۱۴۰۵ق، ج۳، ص۴۰۵.</ref> | * «الشهاب الثاقب فی بیان معنی النواصب»؛ محدث بحرانی.<ref>بحرانی، الحدائق الناضره، ۱۴۰۵ق، ج۳، ص۴۰۵.</ref> | ||
* رساله «اصول الاسلام و الایمان و حکم الناصب و ما یتعلق به» اثر [[وحید بهبهانی]]<ref>آقا بزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۱۷۶.</ref> | * رساله «اصول الاسلام و الایمان و حکم الناصب و ما یتعلق به» اثر [[وحید بهبهانی]]<ref>آقا بزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۱۷۶.</ref> |
ویرایش