پرش به محتوا

ناصبی: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۰۶۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۴ ژوئیهٔ ۲۰۱۸
جز
تمیزکاری
جز (افزایش منبع)
جز (تمیزکاری)
خط ۳: خط ۳:


==مفهوم==
==مفهوم==
نصب به معنای برپا کردن جنگ و دشمنی است.<ref>جوهری، الصحاح، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۲۲۵(ماده نصب).</ref> نصب در اصطلاح، دشمنی با اهل بیت و یا شیعیان آنان و آشکار کردن آن است.<ref> طریحی، مجمع البحرین، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۱۷۴.</ref>  ناصبی کسی است که با اهل بیت دشمن است و دشمنی خود را به صورت صریح یا کنایه آشکار می‌کند.<ref>شهید ثانی، روض الجنان، ۱۴۰۲ق، ج۱، ص۴۲۰.</ref> شهید ثانی کراهت داشتن از یاد و نشر فضایل اهل بیت، روی‌گردانی از مناقب آنان و دشمنی با دوستداران اهل بیت را اظهار دشمنی به صورت کنایه می‌داند.<ref> شهید ثانی، روض الجنان، ۱۴۰۲ق، ج۱، ص۴۲۰.</ref>
نصب به معنای دشمنی ورزیدن<ref> طریحی، مجمع البحرین، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۱۷۴.</ref> و برپا کردن جنگ است.<ref>جوهری، الصحاح، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۲۲۵(ماده نصب).</ref> نصب در اصطلاح، دشمنی کردن با اهل بیت و یا شیعیان آنان و آشکار کردن آن است.<ref> طریحی، مجمع البحرین، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۱۷۴.</ref>


برخی نیز معتقدند ناصبی کسی است که بغض حضرت علی را دین خود قرار داده باشد.<ref>طریحی، مجمع البحرین، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۱۷۴.</ref>
[[شهید ثانی]] ناصبی را کسی دانسته که با اهل بیت یا دوستداران آنان دشمن است و دشمنی خود را به صورت صریح یا کنایه آشکار می‌کند.<ref>شهید ثانی، روض الجنان، ۱۴۰۲ق، ج۱، ص۴۲۰.</ref> او کراهت داشتن از یاد و نشر فضایل اهل بیت، روی‌گردانی از مناقب آنان و دشمنی ورزیدن با دوستداران اهل بیت را اظهار کردن دشمنی به صورت کنایه می‌داند.<ref> شهید ثانی، روض الجنان، ۱۴۰۲ق، ج۱، ص۴۲۰.</ref> برخی نیز معتقدند ناصبی کسی است که بغض [[امام علی(ع)]] را جزو دین خود قرار داده باشد.<ref>طریحی، مجمع البحرین، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۱۷۴.</ref>
 
حسن بن فرحان مالکی از علمای اهل سنت، هر گونه انحراف از امام علی و اهل بیت را نصب دانسته است.<ref>مالکی، انقاذ التاریخ الاسلامی، ۱۴۱۸ق، ص۲۹۸.</ref>


==مصادیق نصب==
==مصادیق نصب==
فقیهان شیعه برای ناصبی مصادیقی ذکر کرده‌اند:
فقیهان شیعه برای ناصبی مصادیقی ذکر کرده‌اند:
{{ستون-شروع|۲}}
{{ستون-شروع|۲}}
* دشمنی با اهل بیت.<ref>طریحی، مجمع البحرین، ۱۴۱۶ق، ج۴، ۱۷۵.</ref>
* دشمنی با اهل بیت.<ref>طریحی، مجمع البحرین، ۱۴۱۶ق، ج۴، ۱۷۵؛ شهید ثانی، روض الجنان، ۱۴۰۲ق، ج۱، ص۴۲۰.</ref>
* انکار فضایل [[اهل بیت(ع)]]
* انکار فضایل [[اهل بیت(ع)]]
* ترجیح و مقدم کردن دیگران بر [[امام علی(ع)]]<ref> ابن حجر، مقدمه فتح الباری، ص۴۶۰. والنصب، بغض علی و تقدیم غیره علیه.</ref>
* مقدم کردن دیگران بر [[امام علی(ع)]]<ref> ابن حجر، مقدمه فتح الباری، ص۴۶۰. والنصب، بغض علی و تقدیم غیره علیه.</ref>
* اعتقاد به [[امامت]] و [[خلافت]] دشمنان اهل بیت(ع)
* اعتقاد به [[امامت]] و [[خلافت]] دشمنان اهل بیت(ع)
* هتک حرمت اهل بیت(ع)
* هتک حرمت اهل بیت(ع)
* سبّ و دشنام [[ائمه(ع)]]
* سبّ و دشنام دان به [[ائمه(ع)]]
* لعن امام علی(ع)<ref>مالکی، انقاذ التاریخ الاسلامی، ۱۴۱۸ق، ص۲۹۸.</ref>
* فاسق دانستن امام علی<ref>مالکی، انقاذ التاریخ الاسلامی، ۱۴۱۸ق، ص۲۹۸.</ref>
* جنگ با اهل بیت(ع)
* جنگ با اهل بیت(ع)
* دشمنی با اهل بیت و اظهار آن به صورت صریح یا کنابه<ref> شهید ثانی، روض الجنان، ۱۴۰۲ق، ج۱، ص۴۲۰.</ref>
* دشمنی با دوستداران اهل بیت؛ در صورتی که دشمنی با آنان به خاطر محبتشان به اهل بیت باشد.<ref> شهید ثانی، روض الجنان، ۱۴۰۲ق، ج۱، ص۴۲۰.</ref>  
* دشمنی با دوستداران اهل بیت؛ شهید ثانی آن را مقید کرده در صورتی که دشمنی با دوستان اهل بیت ناشی از محبت آنان به اهل بیت باشد.<ref> شهید ثانی، روض الجنان، ۱۴۰۲ق، ج۱، ص۴۲۰.</ref>
*دشمنی با [[شیعه|شیعیان]].<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۶۴.</ref> طریحی آن را مقید کرده در صورتی که دشمنی با آنان اهل بیت به خاطر پیروی شیعیان از اهل بیت باشد.<ref> طریحی، مجمع البحرین، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۱۷۴.</ref>
*دشمنی با [[شیعه|شیعیان]]<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۶۴؛ طریحی، مجمع البحرین، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۱۷۴.</ref>.
* کاستن از فضایل امام علی
* تضعیف احادیث صحیح در مدح امام علی
* اعتقاد به اشتباه امام علی در جنگ‌های دوره خلافت
*تشکیک در خلافت و بیعت با حضرت علی
* مبالغه کردن در ستایش دشمنان امام علی<ref>مالکی، انقاذ التاریخ الاسلامی، ۱۴۱۸ق، ص۲۹۸.</ref>
{{پایان}}
{{پایان}}


==ناصبی‌های مشهور==
==نواصب مشهور==
در منابع برخی افراد به عنوان ناصبی یاد شده است.
{{ستون-شروع|۲}}
{{ستون-شروع|۲}}
* [[معاویه بن ابی‌سفیان]]
* [[معاویه بن ابی‌سفیان]]
*[[خوارج]]، بیشتر خوارج ناصبی بودند.
*[[خوارج]]
* [[یزید بن معاویه]]
* [[یزید بن معاویه]]
* [[حریز بن عثمان]]<ref> تهذیب التهذیب، ج۲، ص۳۴؛ سمعانی، الأنساب، ج۳، ص۵۱.</ref>
* [[حریز بن عثمان]]<ref> تهذیب التهذیب، ج۲، ص۳۴؛ سمعانی، الأنساب، ج۳، ص۵۱.</ref>
خط ۳۲: خط ۴۱:
{{پایان}}
{{پایان}}


==پیامدها و احکام فقهی==
==پیامدها و احکام==
فقیهان شیعه در بحث [[نجاست کفار]] از به نصب نیز پرداخته‌اند.<ref> برای نمونه، نگاه کنید به: نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۶۳-۶۵؛ بحرانی، الحدائق الناضره، ۱۴۰۵ق، ج۵، ص۱۸۵-۱۷۷.</ref>از نظر آنان، نواصب در حکم کفّارند و برخی کفر آنان را اجماعی دانسته‌اند.{{مدرک}}همچنین بر اساس روایات نواصب از برخی حقوق اجتماعی محروم شده‌اند، مانند؛
فقیهان شیعه در بحث [[نجاست کفار]] از به نصب نیز پرداخته‌اند.<ref> برای نمونه، نگاه کنید به: نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۶۳-۶۵؛ بحرانی، الحدائق الناضره، ۱۴۰۵ق، ج۵، ص۱۸۵-۱۷۷.</ref>از نظر آنان، نواصب در حکم کفّارند و برخی کفر آنان را اجماعی دانسته‌اند.{{مدرک}}همچنین بر اساس روایات نواصب از برخی حقوق اجتماعی محروم شده‌اند، مانند؛
{{ستون-شروع|۲}}
{{ستون-شروع|۲}}
خط ۴۰: خط ۴۹:
* عدم جواز [[نیابت]] از ناصبی در [[حج]]
* عدم جواز [[نیابت]] از ناصبی در [[حج]]
* اشکال داشتن دادن گوشت [[قربانی]] به آنها
* اشکال داشتن دادن گوشت [[قربانی]] به آنها
*جایز نبودن [[صدقه]] دادن به نواصب<ref> امام خمینی، ج۲، ص۹۹؛ رسالة النجاة، ص۳۰۹.</ref>
*جایز نبودن [[صدقه]] دادن به نواصب<ref> امام خمینی، رسالة النجاة، ص۳۰۹.</ref>
{{پایان}}
{{پایان}}
== تک‌نگاری==
 
== کتاب‌ها==
عالمان و محققان شیعه آثاری درباره نصب نوشته‌اند. به [[ابن ادریس]] و [[فاضل مقداد]] رساله‌هایی در معنای نصب منسوب است.<ref>سجادی، واکاوی مفهوم ناصب و محرومیت او از حقوق مدنی در احادیث فقه و امامیه.</ref>[[محدث بحرانی]] رساله‌ای با عنوان «الشهاب الثاقب فی بیان معنی النواصب» نوشته است.<ref>بحرانی، الحدائق الناضره، ۱۴۰۵ق، ج۳، ص۴۰۵.</ref> همچنین [[آقا بزرگ تهرانی]] از رساله «مال الناصب و انه لیس کل مخالف ناصباً» [[سید عبدالله جزایری]]<ref>آقا بزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۱۹، ص۷۶.</ref> و «اصول الاسلام و الایمان و حکم الناصب و ما یتعلق به» [[وحید بهبهانی]]<ref>آقا بزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۱۷۶.</ref> یاد کرده است. همچنین در عناوین برخی از ردیه‌هایی که عالمان شیعی در نقد آثار مخالفان نوشته‌اند از تعبیر نواصب استفاده شده است. مصائب النواصب؛ قاضی نورالله شوشتری<ref>آقا بزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۱۹، ص۷۶.</ref> و [[النقض (کتاب)|بعض مثالب النواصب فی نقض بعض فضائح الروافض]] عبدالجلیل قزوینی<ref>آقا بزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۱۳۰.</ref> از این موارد است.  
عالمان و محققان شیعه آثاری درباره نصب نوشته‌اند. به [[ابن ادریس]] و [[فاضل مقداد]] رساله‌هایی در معنای نصب منسوب است.<ref>سجادی، واکاوی مفهوم ناصب و محرومیت او از حقوق مدنی در احادیث فقه و امامیه.</ref>[[محدث بحرانی]] رساله‌ای با عنوان «الشهاب الثاقب فی بیان معنی النواصب» نوشته است.<ref>بحرانی، الحدائق الناضره، ۱۴۰۵ق، ج۳، ص۴۰۵.</ref> همچنین [[آقا بزرگ تهرانی]] از رساله «مال الناصب و انه لیس کل مخالف ناصباً» [[سید عبدالله جزایری]]<ref>آقا بزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۱۹، ص۷۶.</ref> و «اصول الاسلام و الایمان و حکم الناصب و ما یتعلق به» [[وحید بهبهانی]]<ref>آقا بزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۱۷۶.</ref> یاد کرده است. همچنین در عناوین برخی از ردیه‌هایی که عالمان شیعی در نقد آثار مخالفان نوشته‌اند از تعبیر نواصب استفاده شده است. مصائب النواصب؛ قاضی نورالله شوشتری<ref>آقا بزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۱۹، ص۷۶.</ref> و [[النقض (کتاب)|بعض مثالب النواصب فی نقض بعض فضائح الروافض]] عبدالجلیل قزوینی<ref>آقا بزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۱۳۰.</ref> از این موارد است.  


خط ۶۴: خط ۷۴:
*مفید، محمّد بن محمد، المقنعة، قم، المؤتمر العالمی لألفیة الشیخ المفید، ۱۴۱۳ق.
*مفید، محمّد بن محمد، المقنعة، قم، المؤتمر العالمی لألفیة الشیخ المفید، ۱۴۱۳ق.
*مکارم شیرازی، ناصر، کتاب النکاح، تهیه: محمدرضا حامدی، مسعود مکارم، قم، انتشارات امام علی بن ابی‌طالب، ۱۳۸۲.
*مکارم شیرازی، ناصر، کتاب النکاح، تهیه: محمدرضا حامدی، مسعود مکارم، قم، انتشارات امام علی بن ابی‌طالب، ۱۳۸۲.
*امام خمینی، روح الله، تحریر الوسیلة(ترجمه فارسی)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ‏۱۳۸۶ش‏.
*امام خمینی، روح الله، رساله نجاة العباد، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ‏۱۳۸۵ش‏.
*امام خمینی، روح الله، رساله نجاة العباد، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ‏۱۳۸۵ش‏.
* [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/888612 سجادی، واکاوی مفهوم ناصب و محرومیت او از حقوق مدنی در احادیث فقه و امامیه، آموزه‌های فقه مدنی، شماره۴، پاییز و زمستان، ۱۳۹۰ش.]
* [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/888612 سجادی، واکاوی مفهوم ناصب و محرومیت او از حقوق مدنی در احادیث فقه و امامیه، آموزه‌های فقه مدنی، شماره۴، پاییز و زمستان، ۱۳۹۰ش.]
* [http://lib.eshia.ir/23022/4/1359 پاکتچی، احمد، ابن شاذان، دایرة المعارف بزرگ اسلامی.]
* [http://lib.eshia.ir/23022/4/1359 پاکتچی، احمد، ابن شاذان، دایرة المعارف بزرگ اسلامی.]
* طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، تصحیح: سید احمد حسینی، تهران، کتابفروشی مرتضوی، ۱۴۱۶ق.
* طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، تصحیح: سید احمد حسینی، تهران، کتابفروشی مرتضوی، ۱۴۱۶ق.
* مالکی، انقاذ التاریخ الاسلامی، اردن، مؤسسة الیمامة الحفیه، ۱۴۱۸ق.
[[ar:ناصبي]]
[[ar:ناصبي]]