آمین: تفاوت میان نسخه‌ها

در زبان عبری لفظ آمن نخست در قالب وصفی و به معنی درست و راست به کار می‌رفته است ولی در سفر اشعیاء<ref>۶۵: ۱۶</ref> به صورت اسم به کار رفته است. در ترجمه‌های فارسی و عربی موجود به ترتیب واژه‌های «حق»، «الحق» را در برابر آن گذاشته‌اند. این واژه سپس یکی از ادوات نامتغیر (مبنی) زبان عبری گردیده (به معنی «حقیقتاً»، «البته») و به این صورت، ۳۰ بار در متن مَسوره‌ای عهد عتیق و ۳۳ بار در ترجمۀ یونانی معروف به «هفتادی» آن (سده ۳ق م) آمده است. شاید وجود آن در کتاب اول تواریخ ایام<ref>۱۶: ۳۶</ref> و کتاب اول پادشاهان<ref>۱: ۳۶</ref> دلالت بر آن داشته باشد که این کلمه حتی پیش از سدۀ ۴ق م در ادعیه و شعائر دینی یهود به کار می‌رفته است. در سنت کهن یهود، بیش‌تر آن را در آغاز نیایش و گاه نیز در پایان آن می‌آورده‌اند. تکرار آن در پایان دعا و نماز و سرود دینی، هم تأکید و تأیید آن گفتار یا دعا بوده، و هم به امید اینکه همگی، با ذکر آمین، در برکات نیایشی که به جا آورده می‌شد، شریک شوند. در دورۀ تلمودی و سنن بعدی یهود چگونگی ادای این کلمه در موارد مختلف اهمیت خاص پیدا کرد و اعتقاد بر این بود که خداوند به ادعیه‌ای که خطاب به اوست، «آمین» می‌گوید.

سنت یهود به کلیسای مسیحی راه یافت و کلمه آمین ۱۱۹ بار در عهد جدید تکرار شد که در ۵۲ مورد نحوه استعمال آن با آمین یهود اندکی متفاوت است. این واژه سپس از طریق کتاب مقدس تقریباً در تمام زبانهای عمدۀ جهان منتشر شد.<ref>نک‌: جودائیکا، II/803؛ قاموس کتاب مقدس</ref>

# اقرار و اعلان قبول، موافقت یا مشارکت در دعا و بیان عهد و سوگند؛

# صفت یا نامی برای عیسی مسیح(ع).<ref>مکاشفۀ یوحنا، ۳: ۴</ref>

نمی‌دانیم این کلمه در چه زمانی به عربی راه یافته است. باتوجه به انتشار دو دین یهودی و نصرانی در جزیره‌العرب می‌توان پنداشت که اعراب، از جمله اعراب مکه و مدینه، با آن آشنا بوده‌اند، هرچند که نشانی از آن در شعر جاهلی نیافتیم و این واژه در قرآن کریم هم نیامده است، اما به یقین می‌دانیم که مسلمانان صدر اسلام آن را خوب می‌شناخته‌اند (نک‌: ونسینک). پیامبر گرامی(ص) نیز آن را به کار می‌برده است،<ref>نک‌: المعجم المفهرس ونسینک، بخاری</ref> اما گویی نخستین مسلمانان هنوز در استعمال یا فهم معنای دقیق آن دچار تردید بوده‌اند، زیرا هم پیامبر گرامی(ص) آن را برای ایشان تفسیر کرده است (آمین، مُهر خداوند است بر بندگان مؤمن خویش)، هم ابوبکر آن را شرح کرده و هم ابن عباس به توجیه نحوی آن پرداخته است.<ref>ابن منظور؛ الموسوعه الفقهیه، ۱/۱۱۰ به بعد</ref>

در توضیح آیه ۸۸ و ۸۹ سورۀ یونس  نخستین‌بار به کتب تفسیر راه یافته است: تقریباً همه مفسران نوشته‌اند که چون موسی(ع) فرعون را نفرین کرد، خود و برادرش هارون آمین می‌گفته‌اند.<ref>طبری،ج ۱۱، ص ۱۱۰</ref>

مورد دیگر، تکرار آمین پس از سورۀ فاتحه است. اهل سنت پس از پایان قرائت سورۀ فاتحه الکتاب در پاسخ «اِهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقیمَ...» (ما را به راه راست هدایت کن...)، می‌گویند: آمین. اگر نمازگزار به تنهایی (فرادی) نماز بخواند، خود به تنهایی این واژه را بر زبان می‌آورد، و اگر نماز به صورت جماعت باشد، پس از آنکه امام، سورۀ فاتحه را به پایان برد، نمازگزاران یکصدا می‌گویند: آمین. فقهای شیعه، گفتن این کلمه را در این مورد مبطل نماز می‌دانند.<ref>طوسی، استبصار، ج ۱، ص ۳۱۸-۳۱۹؛ همو، تبیان، ج ۱، ص ۴۶؛ طبرسی، ج۱، ص ۶۵</ref>

ریشه بیگانۀ کلمه، بسیاری از لغویان را به توجیهات ناروایی در باب اشتقاق آن کشانده است، اما بیش‌تر ایشان آن را اسم فعلی مبنی بر فتح، و معنای آن را نیز همان معانی مشهور کتاب مقدس (معانی دوم و سوم) دانسته‌اند. آنجا که آمین را از نام‌های خداوند شمرده‌اند، <ref>مثلاً ابن منظور</ref> پیداست از معنی عبری آن (معنی چهارم) تأثیر پذیرفته‌اند.