confirmed، templateeditor
۱۱٬۴۲۴
ویرایش
(ویرایش جعبه اطلاعات) |
جز (ویکی سازی) |
||
خط ۴: | خط ۴: | ||
| توضیح تصویر = | | توضیح تصویر = | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = | ||
| سرشناسی = | | سرشناسی =[[فقیه]]، مفسر و خوشنویس [[شیعه]] | ||
| نام کامل = | | نام کامل = | ||
| لقب = | | لقب = | ||
خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
| اجازه روایت به = | | اجازه روایت به = | ||
| اجازه اجتهاد به = | | اجازه اجتهاد به = | ||
| تالیفات =بعد معنوی هنر خط • الرسائل الفقهیة • کتابهای | | تالیفات =بعد معنوی هنر خط • الرسائل الفقهیة • کتابهای [[تفسیر]]ی | ||
| سایر =استاد خشنویسی نسخ و نقاشی | | سایر =استاد خشنویسی نسخ و نقاشی | ||
| سیاسی = | | سیاسی = | ||
خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
سید مرتضی نجومی در ۱۳۳۴ش، پس از پنج سال اقامت در [[نجف]] [[ازدواج]] کرد. در ۱۳۴۳ نیابتاً به [[حج]] رفت. در ۱۳۴۶ پدرش وفات کرد. در ۱۳۴۹ همزمان با [[اخراج ایرانیان از عراق]]، مجبور به مهاجرت و بازگشت به [[ایران]] شد.<ref>نجومی، کیمیای هستی؛ زندگینامه خودنوشت، ص۱۲۳، ۱۲۵، ۱۳۲</ref> در مبارزات پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] در کرمانشاه شرکت داشت و در خانهاش گاهی جلسات علما برگزار میشد و اعلامیههای انقلابی، در زیرزمین آن خانه، تکثیر و چاپ میشد. در این مبارزات، داماد وی، صادق صابونپز کشته شده است.<ref>نجومی، کیمیای هستی؛ زندگینامه خودنوشت، ص۱۵۷-۱۵۹</ref> | سید مرتضی نجومی در ۱۳۳۴ش، پس از پنج سال اقامت در [[نجف]] [[ازدواج]] کرد. در ۱۳۴۳ نیابتاً به [[حج]] رفت. در ۱۳۴۶ پدرش وفات کرد. در ۱۳۴۹ همزمان با [[اخراج ایرانیان از عراق]]، مجبور به مهاجرت و بازگشت به [[ایران]] شد.<ref>نجومی، کیمیای هستی؛ زندگینامه خودنوشت، ص۱۲۳، ۱۲۵، ۱۳۲</ref> در مبارزات پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] در کرمانشاه شرکت داشت و در خانهاش گاهی جلسات علما برگزار میشد و اعلامیههای انقلابی، در زیرزمین آن خانه، تکثیر و چاپ میشد. در این مبارزات، داماد وی، صادق صابونپز کشته شده است.<ref>نجومی، کیمیای هستی؛ زندگینامه خودنوشت، ص۱۵۷-۱۵۹</ref> | ||
سید مرتضی نجومی در کرمانشاه در مسجد نواب نماز میگزارد. او در کتابخانهاش در | سید مرتضی نجومی در کرمانشاه در مسجد نواب نماز میگزارد. او در کتابخانهاش در [[نجف]]، بیش از ۱۸ هزار جلد کتاب گرد آورد که بخشی از آن، کتابهای خطی نادر بوده است. بخشی از این کتابها را در هنگام بازگشت از نجف، به کرمانشاه منتقل کرد.<ref>نجومی، کیمیای هستی؛ زندگینامه خودنوشت، ص۱۳۳</ref> | ||
===وفات=== | ===وفات=== | ||
سید مرتضی نجومی، [[۲۵ آبان]] ۱۳۸۸ش در ۸۱ سالگی درگذشت.<ref>[http://www.mehrnews.com/news/984372/%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B6%DB%8C-%D9%86%D8%AC%D9%88%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B1%D8%A7-%D9%88%D8%AF%D8%A7%D8%B9-%DA%AF%D9%81%D8%AA آیتالله سید مرتضی نجومی دارفانی را وداع گفت]، مهر نیوز.</ref> در کرمانشاه سه روز عزای عمومی اعلام شد. برخی از علما<ref>[http://www.hawzah.net/fa/news/view/81652/ پیام تسلیت لطف الله صافی گلپایگانی]، پایگاه اطلاعرسانی حوزه.</ref> و مسئولان از جمله [[سید علی خامنهای|رهبر جمهوری اسلامی ایران]]،<ref>[http://farsi.khamenei.ir/message-content?id=8409 پیام تسلیت رهبر انقلاب در پی رحلت سید مرتضی نجومی]، پایگاه اطلاعرسانی آیتالله خامنهای.</ref> درگذشت وی را تسلیت گفتند.<ref>[http://www.mehrnews.com/news/984709/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85-%D8%AA%D8%B3%D9%84%DB%8C%D8%AA-%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3-%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%AA-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%86%D8%AC%D9%88%D9%85%DB%8C پیام تسلیت رئیس مجلس بهمناسبت درگذشت آیتالله نجومی]، خبرگزاری مهر.</ref><ref>[http://www.ofoghhawzah.com/index.aspx?siteid=4&pageid=11561&newsview=110931 پیامهای تسلیت به مناسبت درگذشت سید مرتضی نجومی]، سایت افق حوزه.</ref> مقبره او در باغ فردوس کرمانشاه قرار دارد. | سید مرتضی نجومی، [[۲۵ آبان]] [[۱۳۸۸ش]] در ۸۱ سالگی درگذشت.<ref>[http://www.mehrnews.com/news/984372/%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B6%DB%8C-%D9%86%D8%AC%D9%88%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B1%D8%A7-%D9%88%D8%AF%D8%A7%D8%B9-%DA%AF%D9%81%D8%AA آیتالله سید مرتضی نجومی دارفانی را وداع گفت]، مهر نیوز.</ref> در کرمانشاه سه روز عزای عمومی اعلام شد. برخی از علما<ref>[http://www.hawzah.net/fa/news/view/81652/ پیام تسلیت لطف الله صافی گلپایگانی]، پایگاه اطلاعرسانی حوزه.</ref> و مسئولان از جمله [[سید علی خامنهای|رهبر جمهوری اسلامی ایران]]،<ref>[http://farsi.khamenei.ir/message-content?id=8409 پیام تسلیت رهبر انقلاب در پی رحلت سید مرتضی نجومی]، پایگاه اطلاعرسانی آیتالله خامنهای.</ref> درگذشت وی را تسلیت گفتند.<ref>[http://www.mehrnews.com/news/984709/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85-%D8%AA%D8%B3%D9%84%DB%8C%D8%AA-%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3-%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%AA-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%86%D8%AC%D9%88%D9%85%DB%8C پیام تسلیت رئیس مجلس بهمناسبت درگذشت آیتالله نجومی]، خبرگزاری مهر.</ref><ref>[http://www.ofoghhawzah.com/index.aspx?siteid=4&pageid=11561&newsview=110931 پیامهای تسلیت به مناسبت درگذشت سید مرتضی نجومی]، سایت افق حوزه.</ref> مقبره او در باغ فردوس کرمانشاه قرار دارد. | ||
==تحصیلات== | ==تحصیلات== | ||
سید مرتضی نجومی در ۱۳۱۴ش به دبستان هدایت رفت. در زندگی خودنوشت، خاطراتی از [[کشف حجاب]] و منع [[روضه خوانی]] و حمله متفقین به ایران بیان کرده است.<ref>نجومی، کیمیای هستی؛ زندگینامه خودنوشت، ص۶۵-۶۶</ref> در سال ۱۳۲۲ش پس از گذراندن سال دوم دبیرستان، دبیرستان را ترک کرد و به خواندن دروس حوزوی پرداخت؛ در حالی که به گفته خود او، در آن زمان هیچ طلبهای در کرمانشاه نبوده<ref>نجومی، کیمیای هستی؛ زندگینامه خودنوشت، ص۶۸</ref> و بنای [[حوزه علمیه|حوزه علمیه]] کرمانشاه، پس از آن و به امر [[سید ابوالحسن اصفهانی]] و همکاری علمای کرمانشاه بوده است.<ref>نجومی، کیمیای هستی؛ زندگینامه خودنوشت، ص۷۰</ref> | سید مرتضی نجومی در [[۱۳۱۴ش]] به دبستان هدایت رفت. در زندگی خودنوشت، خاطراتی از [[کشف حجاب]] و منع [[روضه خوانی]] و حمله متفقین به ایران بیان کرده است.<ref>نجومی، کیمیای هستی؛ زندگینامه خودنوشت، ص۶۵-۶۶</ref> در سال ۱۳۲۲ش پس از گذراندن سال دوم دبیرستان، دبیرستان را ترک کرد و به خواندن دروس حوزوی پرداخت؛ در حالی که به گفته خود او، در آن زمان هیچ طلبهای در کرمانشاه نبوده<ref>نجومی، کیمیای هستی؛ زندگینامه خودنوشت، ص۶۸</ref> و بنای [[حوزه علمیه|حوزه علمیه]] کرمانشاه، پس از آن و به امر [[سید ابوالحسن اصفهانی]] و همکاری علمای کرمانشاه بوده است.<ref>نجومی، کیمیای هستی؛ زندگینامه خودنوشت، ص۷۰</ref> | ||
'''مقدمات و سطح''' | '''مقدمات و سطح''' | ||
نجومی، [[جامع المقدمات]] را نزد میرزا ابراهیم پورمتعبد خواند<ref>نجومی، کیمیای هستی؛ زندگینامه خودنوشت، ص۶۹</ref> و بخشی از [[البهجة المرضیة|سیوطی]] و [[مغنی اللبیب|مغنی]] را از سید محمود معصومی لاری فراگرفت. بخشی از [[شرایع الاسلام|شرایع]] را نزد شیخ حسن حاج آخوند آموخت. مغنی، [[المطول فی شرح تلخیص المفتاح|مطول]]، [[معالم الدین و ملاذ المجتهدین|معالم]] و بخشی از [[شرح لمعه]] و [[قوانین الاصول|قوانین]] را نزد پدرش خواند. پس از آن به نجف رفت و باقی شرح لمعه و قوانین را در نجف خواند.<ref>نجومی، کیمیای هستی؛ زندگینامه خودنوشت، ص۷۱</ref> ادامه لمعه را در نجف از میرزا علی فلسفی و قوانین را از میرزا احمد اردبیلی فراگرفت. [[فرائد الاصول (کتاب)|رسائل]] را نزد [[سید علی بهشتی]] و [[سید محمد روحانی]] و [[سید احمد اشکوری]] و میرزا علی فلسفی خواند. مکاسب را در درس سید عبدالاعلی سبزواری حاضر شد و بعدها از وی [[اجازه اجتهاد]] دریافت کرد. همچنین [[کفایه الاصول|کفایه]] را از [[سید محمد روحانی]] و [[سید عبدالاعلی سبزواری]] آموخت.<ref>نجومی، کیمیای هستی؛ زندگینامه خودنوشت، ص۷۸-۷۹</ref> | نجومی، [[جامع المقدمات]] را نزد میرزا ابراهیم پورمتعبد خواند<ref>نجومی، کیمیای هستی؛ زندگینامه خودنوشت، ص۶۹</ref> و بخشی از [[البهجة المرضیة|سیوطی]] و [[مغنی اللبیب|مغنی]] را از سید محمود معصومی لاری فراگرفت. بخشی از [[شرایع الاسلام|شرایع]] را نزد شیخ حسن حاج آخوند آموخت. مغنی، [[المطول فی شرح تلخیص المفتاح|مطول]]، [[معالم الدین و ملاذ المجتهدین|معالم]] و بخشی از [[شرح لمعه]] و [[قوانین الاصول|قوانین]] را نزد پدرش خواند. پس از آن به نجف رفت و باقی شرح لمعه و قوانین را در نجف خواند.<ref>نجومی، کیمیای هستی؛ زندگینامه خودنوشت، ص۷۱</ref> ادامه لمعه را در نجف از میرزا علی فلسفی و قوانین را از میرزا احمد اردبیلی فراگرفت. [[فرائد الاصول (کتاب)|رسائل]] را نزد [[سید علی بهشتی]] و [[سید محمد روحانی]] و [[سید احمد اشکوری]] و میرزا علی فلسفی خواند. مکاسب را در درس [[سید عبدالاعلی سبزواری]] حاضر شد و بعدها از وی [[اجازه اجتهاد]] دریافت کرد. همچنین [[کفایه الاصول|کفایه]] را از [[سید محمد روحانی]] و [[سید عبدالاعلی سبزواری]] آموخت.<ref>نجومی، کیمیای هستی؛ زندگینامه خودنوشت، ص۷۸-۷۹</ref> | ||
'''خارج''' | '''خارج''' | ||
پس از دروس سطح، دو دوره و نیم، در [[درس خارج]] اصول [[محمدباقر زنجانی|میرزا محمدباقر زنجانی]] شرکت کرد و در درس [[خارج فقه]] میرزا [[عبدالهادی شیرازی]]، [[سید محسن حکیم]] و [[سید محمود حسینی شاهرودی|سید محمود شاهرودی]] حاضر شد. همچنین در نجف با [[عبدالحسین امینی]] و [[آقا بزرگ طهرانی]] ارتباط داشت. | پس از دروس سطح، دو دوره و نیم، در [[درس خارج]] اصول [[محمدباقر زنجانی|میرزا محمدباقر زنجانی]] شرکت کرد و در درس [[خارج فقه]] میرزا [[عبدالهادی شیرازی]]، [[سید محسن حکیم]] و [[سید محمود حسینی شاهرودی|سید محمود شاهرودی]] حاضر شد. همچنین در [[نجف]] با [[عبدالحسین امینی]] و [[آقا بزرگ طهرانی]] ارتباط داشت. | ||
{{ستون-شروع|۳}} | {{ستون-شروع|۳}} | ||
خط ۷۵: | خط ۷۵: | ||
===اجازات=== | ===اجازات=== | ||
سید مرتضی نجومی در ۱۳۴۰ش ابتدا از میرزا محمدباقر زنجانی و سپس از [[سید عبدالاعلی سبزواری]] [[اجازه اجتهاد]] و نقل حدیث دریافت کرد. پدرش نیز سومین اجازه اجتهاد را به او داده است. نجومی همچنین از [[آقا بزرگ تهرانی]]، [[محمدعلی اراکی]]، [[سید محمدصادق بحر العلوم]] و [[سید شهاب الدین مرعشی نجفی]] [[اجازه روایت]] و [[اجازه حدیث|حدیث]] گرفته است.<ref>نجومی، کیمیای هستی؛ زندگینامه خودنوشت، ص۱۶۹-۱۸۳</ref> | سید مرتضی نجومی در [[۱۳۴۰ش]] ابتدا از میرزا محمدباقر زنجانی و سپس از [[سید عبدالاعلی سبزواری]] [[اجازه اجتهاد]] و نقل حدیث دریافت کرد. پدرش نیز سومین اجازه اجتهاد را به او داده است. نجومی همچنین از [[آقا بزرگ تهرانی]]، [[محمدعلی اراکی]]، [[سید محمدصادق بحر العلوم]] و [[سید شهاب الدین مرعشی نجفی]] [[اجازه روایت]] و [[اجازه حدیث|حدیث]] گرفته است.<ref>نجومی، کیمیای هستی؛ زندگینامه خودنوشت، ص۱۶۹-۱۸۳</ref> | ||
[[پرونده:خط ثلث سید مرتضی نجومی.jpg|بندانگشتی|نمونه خط ثلث سید مرتضی نجومی؛ کل من علیها فان و یبقی وجه ربک ذوالجلال و الاکرام]] | [[پرونده:خط ثلث سید مرتضی نجومی.jpg|بندانگشتی|نمونه خط ثلث سید مرتضی نجومی؛ کل من علیها فان و یبقی وجه ربک ذوالجلال و الاکرام]] | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
===کتب هنری=== | ===کتب هنری=== | ||
* بعد معنوی هنر خط: این رساله در شماره ۲۲۹ تا ۲۳۴ مجله سروش چاپ شده و در سال | * بعد معنوی هنر خط: این رساله در شماره ۲۲۹ تا ۲۳۴ مجله سروش چاپ شده و در [[سال ۱۳۶۲ش]] به دعوت دانشکده هنرهای اسلامی به صورت سخنرانی ارائه شد.<ref>نجومی، کیمیای هستی؛ زندگینامه خودنوشت، ص۱۵۹</ref> | ||
* عرفان هنری انسان: در سال ۱۳۶۲ در دانشگاه تهران به مدت چهار ساعت متوالی به صورت سخنرانی ایراد شد و بعدا انتشارات سروش آن را منتشر کرد.<ref>نجومی، کیمیای هستی؛ زندگینامه خودنوشت، ص۱۵۹</ref> | * عرفان هنری انسان: در سال ۱۳۶۲ در دانشگاه تهران به مدت چهار ساعت متوالی به صورت سخنرانی ایراد شد و بعدا انتشارات سروش آن را منتشر کرد.<ref>نجومی، کیمیای هستی؛ زندگینامه خودنوشت، ص۱۵۹</ref> | ||
[[پرونده:نقاشی سید مرتضی نجومی.jpg|بندانگشتی|کودک اثر سید مرتضی نجومی]] | [[پرونده:نقاشی سید مرتضی نجومی.jpg|بندانگشتی|کودک اثر سید مرتضی نجومی]] | ||
خط ۸۸: | خط ۸۸: | ||
*معراج الاصول: این اثر تقریر درس میرزا باقر زنجانی است که به قلم سید مرتضی نجومی نگاشته شده است. | *معراج الاصول: این اثر تقریر درس میرزا باقر زنجانی است که به قلم سید مرتضی نجومی نگاشته شده است. | ||
[[پرونده:نمونه خطّ آیت الله سید مرتضی نجومی علی مع الحقّ و الحقّ مع علی.jpg|400px|چپ| نمونه خطّ آیتالله سید مرتضی نجومی روایت علی مع | [[پرونده:نمونه خطّ آیت الله سید مرتضی نجومی علی مع الحقّ و الحقّ مع علی.jpg|400px|چپ| نمونه خطّ آیتالله سید مرتضی نجومی روایت [[علی مع الحق و الحق مع علی]]]] | ||
===کتابهای تفسیری=== | ===کتابهای تفسیری=== | ||
* مونس جان (تفسیر [[سوره یونس]]) | * مونس جان (تفسیر [[سوره یونس]]) | ||
خط ۱۱۸: | خط ۱۱۸: | ||
نجومی از کودکی به خط و نقاشی علاقه داشت. نخستین استاد وی محمدرضا اقبال بود. از مشق کردن پدر خود نیز آموخته بود. صحافی را به خوبی یاد گرفته بود. پس از طلبگی نقاشی را کنار گذاشت و پس از رفتن به نجف، به خط ثلث متمایل شود. با هاشم محمد بغدادی استاد خط عربی مراوده داشت. به گفته نجومی در زندگینامه خودنوشتش، او به صنایع و هنرهای کتابخانهای علاقهمند بود و در صحافی و وراقی (ساختن کاغذهای رنگی و ابر و باد و قطعهسازی و مرقعسازی و هنر تهذیب و نقاشی مینیاتور به ویژه گل و بوتهسازی دستی داشت.<ref>نجومی، کیمیای هستی؛ زندگینامه خودنوشت، ص۲۶۶-۲۶۷</ref> | نجومی از کودکی به خط و نقاشی علاقه داشت. نخستین استاد وی محمدرضا اقبال بود. از مشق کردن پدر خود نیز آموخته بود. صحافی را به خوبی یاد گرفته بود. پس از طلبگی نقاشی را کنار گذاشت و پس از رفتن به نجف، به خط ثلث متمایل شود. با هاشم محمد بغدادی استاد خط عربی مراوده داشت. به گفته نجومی در زندگینامه خودنوشتش، او به صنایع و هنرهای کتابخانهای علاقهمند بود و در صحافی و وراقی (ساختن کاغذهای رنگی و ابر و باد و قطعهسازی و مرقعسازی و هنر تهذیب و نقاشی مینیاتور به ویژه گل و بوتهسازی دستی داشت.<ref>نجومی، کیمیای هستی؛ زندگینامه خودنوشت، ص۲۶۶-۲۶۷</ref> | ||
در | در [[۱۳۵۷ش]]، اجازه توقیع و امضا را از میرزا [[احمد معصومی زنجانی]] دریافت کند.<ref>سیدمرتضی نجومی، کیمیای هستی؛ زندگینامه خودنوشت، ص۱۸۹</ref> در سال ۱۳۶۲ش در نمایشگاهی، از قطعات خطی او در تهران، از وزیر فرهنگ و ارشاد وقت، سید محمد خاتمی نشان و نامه افتخار دریافت کرد. در بهمن ۱۳۷۵ش در نخستین جشنواره خوشنویسان جهان اسلام، [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] رئیس جمهور وقت، لوح تقدیر به او اهدا کرد.<ref>نجومی، کیمیای هستی؛ زندگینامه خودنوشت، ص۱۹۰.</ref> وی از اعضای پیوسته فرهنگستان هنر بود<ref>[http://www.honar.ac.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=1&pageid=177 اعضای فرهنگستان هنر]، پایگاه فرهنگستان هنر.</ref> و در همایش دوم چهرههای ماندگار در سال ۱۳۸۱ش چهره ماندگار هنر شناخته شد.<ref>[http://chehreha.iribtv.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=23&Itemid=128 پایگاه چهرههای ماندگار]</ref> | ||
کتاب «یادگارهای ماندگار از استاد فرهیخته روزگار»، شامل بخشی از آثار خوشنویسی (ثلث، نستعلیق، شکستة نستعلیق، نسخ و خطوط متفرقه) وی، همراه با چند نمونه از آثار نقاشی، در زمستان ۱۳۹۰ در انتشارات متن چاپ شد.<ref>[http://matn.honar.ac.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=4&pageid=398&proid=582 کتاب یادگارهای ماندگار از استاد فرهیخته روزگار]، پایگاه انتشارات متن.</ref> | کتاب «یادگارهای ماندگار از استاد فرهیخته روزگار»، شامل بخشی از آثار خوشنویسی (ثلث، نستعلیق، شکستة نستعلیق، نسخ و خطوط متفرقه) وی، همراه با چند نمونه از آثار نقاشی، در زمستان ۱۳۹۰ در انتشارات متن چاپ شد.<ref>[http://matn.honar.ac.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=4&pageid=398&proid=582 کتاب یادگارهای ماندگار از استاد فرهیخته روزگار]، پایگاه انتشارات متن.</ref> |