کاربر ناشناس
محمد بن عبدالله بن حسن: تفاوت میان نسخه‌ها
منبع یابی+اصلاح پاورقی و منابع بر اساس شیوه ارجاع+اصلاح درجه بندی
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>M.r.seifi (منبع یابی+اصلاح پاورقی و منابع بر اساس شیوه ارجاع+اصلاح درجه بندی) |
||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
==تولد و نسب== | ==تولد و نسب== | ||
ابوعبدالله محمد بن عبدالله بن حسن بن حسن که از سوی برخی به وی لقب [[نفس زکیه]] داده‌اند، در سال [[سال 100 هجری قمری|۱۰۰ق]] به دنیا آمد. پدرش عبدالله فرزند [[حسن مثنی]] و نوه [[امام حسن مجتبی (ع)]] است. مادرش هند دختر ابی عبیدة بن عبدالله بن زمعه است. به دلیل آنکه در تمام سلسله والدینش کنیز وجود نداشت و سلسله مادران وی همه از [[قریش]] بودند به او لقب صریح قریش دادند.<ref> | ابوعبدالله محمد بن عبدالله بن حسن بن حسن که از سوی برخی به وی لقب [[نفس زکیه]] داده‌اند، در سال [[سال 100 هجری قمری|۱۰۰ق]] به دنیا آمد. پدرش عبدالله فرزند [[حسن مثنی]] و نوه [[امام حسن مجتبی (ع)]] است. مادرش هند دختر ابی عبیدة بن عبدالله بن زمعه است. به دلیل آنکه در تمام سلسله والدینش کنیز وجود نداشت و سلسله مادران وی همه از [[قریش]] بودند به او لقب صریح قریش دادند.<ref>فرمانیان و موسوی‌نژاد، زیدیه تاریخ و عقاید، ۱۳۸۹ش، ص۳۶.</ref> | ||
{{خاندان پیامبر}} | {{خاندان پیامبر}} | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
پس از قیام [[یحیی بن زید]] و شهادت وی، طرفداران تفکر قیام به سیف و به طور کلی علویان و غیر آنها به سوى محمد بن عبدالله نفس زکیه شتافتند. [[عبدالله بن حسن (ابهام‌زدایی)|عبدالله بن حسن]] پدر نفس زکیه معروف به [[عبدالله محض |عبدالله محض]] در حدود سال ۱۲۶ق در منطقه [[ابواء]] نزدیک [[مدینه]] از خویشان و پیروان خود دعوت کرد تا با پسرش به عنوان [[مهدی (عج)|مهدی]] اهل بیت بیعت کنند و بسیاری بیعت او را پذیرفتند.<ref>ابن طباطبا، الفخری فی الاداب السلطانیه، ۱۴۱۸ق، ص۱۲۰.</ref> | پس از قیام [[یحیی بن زید]] و شهادت وی، طرفداران تفکر قیام به سیف و به طور کلی علویان و غیر آنها به سوى محمد بن عبدالله نفس زکیه شتافتند. [[عبدالله بن حسن (ابهام‌زدایی)|عبدالله بن حسن]] پدر نفس زکیه معروف به [[عبدالله محض |عبدالله محض]] در حدود سال ۱۲۶ق در منطقه [[ابواء]] نزدیک [[مدینه]] از خویشان و پیروان خود دعوت کرد تا با پسرش به عنوان [[مهدی (عج)|مهدی]] اهل بیت بیعت کنند و بسیاری بیعت او را پذیرفتند.<ref>ابن طباطبا، الفخری فی الاداب السلطانیه، ۱۴۱۸ق، ص۱۲۰.</ref> | ||
طبق برخی گزارش‌ها سه برادر عباسى ابراهیم، سفّاح و منصور<ref> | طبق برخی گزارش‌ها سه برادر عباسى ابراهیم، سفّاح و منصور<ref>ابو الفرج الاصفهانی، مقاتل الطالبیین، دار المعرفه، ص۲۵۶.</ref> و براساس گزارش‌های دیگر تنها منصور عباسی با نفس زکیه بیعت کردند.<ref>ابن طباطبا، الفخری فی الاداب السلطانیه، ۱۴۱۸ق، ص۱۱۹؛ جعفری، تشیع در مسیر تاریخ، ۱۳۵۹ش، ص۳۱۳.</ref> | ||
===موضع امام صادق(ع)=== | ===موضع امام صادق(ع)=== | ||
تنها مخالفتی که در واقعه بیعت ابواء صورت گرفت، از سوی [[امام صادق(ع)]] بود. بر اساس برخی گزارش‌ها مخالفت امام صادق(ع) به دلیل نسبت‌دادن لقب [[مهدی (عج)|مهدی]] [[اهل بیت(ع)]] به محمد بن عبدالله بود چرا که ایشان معتقد بود اکنون وقت ظهور مهدی نیست و محمد بن عبدالله به هیچ عنوان مهدی که [[پیامبر(ص)]] بشارت آن را داده، نیست.<ref> | تنها مخالفتی که در واقعه بیعت ابواء صورت گرفت، از سوی [[امام صادق(ع)]] بود. بر اساس برخی گزارش‌ها مخالفت امام صادق(ع) به دلیل نسبت‌دادن لقب [[مهدی (عج)|مهدی]] [[اهل بیت(ع)]] به محمد بن عبدالله بود چرا که ایشان معتقد بود اکنون وقت ظهور مهدی نیست و محمد بن عبدالله به هیچ عنوان مهدی که [[پیامبر(ص)]] بشارت آن را داده، نیست.<ref>ابو الفرج الاصفهانی، مقاتل الطالبیین، دار المعرفه، ص ۲۳۳ و ۲۵۴ - ۲۵۷؛ جعفریان، تاریخ تشیع در ایران از آغاز تا قرن هفتم هجری، ۱۳۶۹ش، ص۳۷.</ref> | ||
دلیل دیگر مخالفت امام صادق (ع) آن بود که ایشان می‌دانست [[عباسیان|بنی العباس]] که برای بیعت با محمد بن عبدالله نفس زکیه آمده بودند، بیعت خود را با وی خواهند شکست و هدف آنها از نزدیک شدن به علویان، فراهم کردن زمینه برای رسیدن خود به قدرت بود.<ref>مطهرى، سیرى در سیره ائمه اطهار، ۱۳۹۱ش، ص۱۳۱-۱۳۲.</ref> | دلیل دیگر مخالفت امام صادق (ع) آن بود که ایشان می‌دانست [[عباسیان|بنی العباس]] که برای بیعت با محمد بن عبدالله نفس زکیه آمده بودند، بیعت خود را با وی خواهند شکست و هدف آنها از نزدیک شدن به علویان، فراهم کردن زمینه برای رسیدن خود به قدرت بود.<ref>مطهرى، سیرى در سیره ائمه اطهار، ۱۳۹۱ش، ص۱۳۱-۱۳۲.</ref> | ||
عده‌ای از نویسندگان علاوه بر دلیل نخست معتقدند امام صادق(ع) همچون پدر خود، [[امام محمد باقر (ع)|امام محمد باقر(ع)]]، با هر نوع قیام و خروج مخالف بوده و رویکرد [[تشیع فرهنگی |تشیع فرهنگی]] را دنبال می‌کرده است<ref> | عده‌ای از نویسندگان علاوه بر دلیل نخست معتقدند امام صادق(ع) همچون پدر خود، [[امام محمد باقر (ع)|امام محمد باقر(ع)]]، با هر نوع قیام و خروج مخالف بوده و رویکرد [[تشیع فرهنگی |تشیع فرهنگی]] را دنبال می‌کرده است<ref>فرمانیان، موسوی نژاد، زیدیه؛ تاریخ و عقاید، ۱۳۸۹ش، ص۳۶.</ref> برخلاف زیدیان و دیگر علویان که بر اساس دیدگاه [[تشیع سیاسی |تشیع سیاسی]] رفتار می‌کردند. | ||
البته برخی گزارش‌ها بیعت نکردن امام صادق(ع) را فقط به سبب معرفی محمد بن عبدالله به عنوان مهدی امت دانسته‌اند و ایشان با قیام محمد بن عبدالله به عنوانی اقدامی علیه ظلم و ستم و در راستای [[امر به معروف و نهی از منکر]] مخالف نبوده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، | البته برخی گزارش‌ها بیعت نکردن امام صادق(ع) را فقط به سبب معرفی محمد بن عبدالله به عنوان مهدی امت دانسته‌اند و ایشان با قیام محمد بن عبدالله به عنوانی اقدامی علیه ظلم و ستم و در راستای [[امر به معروف و نهی از منکر]] مخالف نبوده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۷، ص۲۷۸</ref> | ||
==قیام نفس زکیه== | ==قیام نفس زکیه== | ||
{{اصلی|قیام نفس زکیه}} | {{اصلی|قیام نفس زکیه}} | ||
محمد بن عبدالله نفس زکیه در سال [[سال ۱۴۵ هجری قمری|۱۴۵ق]] در [[مدینه]] بر ضد [[منصور عباسی]] قیام کرد.<ref>ابن قتیبه، المعارف، ص۳۷۸.</ref> فقها و محدثین مدینه با اینکه برخی از آنها [[شیعه]] نبودند اما به سبب برتر دانستن محمد بن عبدالله بر منصور، تخلف از نفس زکیه را جایز ندانسته، بیعت با منصور از روی اکراه را باطل شمردند.<ref> | محمد بن عبدالله نفس زکیه در سال [[سال ۱۴۵ هجری قمری|۱۴۵ق]] در [[مدینه]] بر ضد [[منصور عباسی]] قیام کرد.<ref>ابن قتیبه، المعارف، ۱۹۹۲م، ص۳۷۸.</ref> فقها و محدثین مدینه با اینکه برخی از آنها [[شیعه]] نبودند اما به سبب برتر دانستن محمد بن عبدالله بر منصور، تخلف از نفس زکیه را جایز ندانسته، بیعت با منصور از روی اکراه را باطل شمردند.<ref>ابو الفرج الاصفهانی، مقاتل الطالبیین، دار المعرفه، ص ۲۳۸، ۲۳۹ و ۲۵۱.</ref> | ||
با لشکرکشی [[عباسیان]] به [[مدینه]] و محاصره این شهر، بسیاری از مردم به سبب ترس از ادامه محاصره و قحطی از دور محمد بن عبدالله پراکنده شدند.<ref> | با لشکرکشی [[عباسیان]] به [[مدینه]] و محاصره این شهر، بسیاری از مردم به سبب ترس از ادامه محاصره و قحطی از دور محمد بن عبدالله پراکنده شدند.<ref>فرمانیان و موسوی‌نژاد، تاریخ و عقاید زیدیه، ۱۳۸۹ش، ص۳۸.</ref> | ||
==درگذشت== | ==درگذشت== | ||
سرانجام با ورود عباسیان به داخل شهر، جنگ تن به تن درگرفت و محمد بن عبدالله به دست [[حمید بن قحطبه طائی|حمید بن قُحطبه]] در منطقه «احجار الزیت» مدینه کشته شد.<ref>طبری، تاریخ طبری، ج۷، ص۵۸۹ و ۵۹۰ | سرانجام با ورود عباسیان به داخل شهر، جنگ تن به تن درگرفت و محمد بن عبدالله به دست [[حمید بن قحطبه طائی|حمید بن قُحطبه]] در منطقه «احجار الزیت» مدینه کشته شد.<ref>طبری، تاریخ طبری، مکتبة الخیاط، ج۷، ص۵۸۹ و ۵۹۰.</ref>بعد از کشته‌شدن، سرش را از بدنش جدا کرده و در شهرهاى مختلف گرداندند و بدن وی را در [[بقیع|بقیع]] دفن کردند.<ref>فرمانیان، موسوی‌نژاد، تاریخ و عقاید زیدیه، ۱۳۸۹ش، ص۳۸.</ref> | ||
==ظهور فرقه محمدیه== | ==ظهور فرقه محمدیه== | ||
| خط ۸۶: | خط ۸۶: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* ابن طباطبا، معروف به ابنطقطقی، محمد بن علی، الفخری فی الآداب السلطانیه، به کوشش عبدالقادر، بیروت، دار القلم العربی، ۱۴۱۸ق. | |||
* الاصفهانی، | *ابن جریر طبری، ابوجعفر محمد، تاریخ طبری، بیروت، مکتبة الخیاط، بی‌تا. | ||
* جعفری، حسین‌محمد، تشیع در مسیر تاریخ، ترجمه سید محمد تقی آیت اللهی (شیرازی)، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۵۹ش. | *ابن طباطبا، معروف به ابنطقطقی، محمد بن علی، الفخری فی الآداب السلطانیه، به کوشش عبدالقادر، بیروت، دار القلم العربی، ۱۴۱۸ق. | ||
* جعفریان، رسول، تاریخ تشیع در ایران از آغاز تا قرن هفتم هجری، تهران، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ دوم ۱۳۶۹ش. | *ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم، المعارف، تحقیق ثروت عکاشه، قاهره، الهيئة المصریة العامة للکتاب، چاپ ششم، ۱۹۹۲م. | ||
* | *ابو الفرج الاصفهانی، علی بن حسین، به کوشش سید احمد صقر، بیروت، دار المعرفه، بی‌تا. | ||
* فرمانیان، مهدی/موسوی نژاد، سید علی، زیدیه؛ تاریخ و عقاید، قم، نشر ادیان، ۱۳۸۹ش. | *بغدادی، عبدالقاهر بن محمد بن عبدالله، الفرق بین الفرق، بیروت، دار الآفاق الجدیدة، ۱۹۷۷م. | ||
* مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، تحقیق: محمد باقر محمودی، بیروت، داراحیاء التراث العربی، | *جعفری، حسین‌محمد، تشیع در مسیر تاریخ، ترجمه سید محمد تقی آیت اللهی (شیرازی)، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۵۹ش. | ||
* | *جعفریان، رسول، تاریخ تشیع در ایران از آغاز تا قرن هفتم هجری، تهران، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ دوم ۱۳۶۹ش. | ||
*حسن ابراهیم حسن، تاریخ سیاسی اسلام، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، سازمان انتشارات جاویدان، چاپ نهم، ۱۳۷۶ش. | |||
*فرمانیان، مهدی/موسوی نژاد، سید علی، زیدیه؛ تاریخ و عقاید، قم، نشر ادیان، ۱۳۸۹ش. | |||
*مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، تحقیق: محمد باقر محمودی، بیروت، داراحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق. | |||
*مطهرى، مرتضی، سیرى در سیره ائمه اطهار علیهم‌السلام، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۹۱ش. | |||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{امام صادق}} | {{امام صادق}} | ||
| خط ۱۱۶: | خط ۱۱۴: | ||
| عکس = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->نمی‌خواهد | | عکس = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->نمی‌خواهد | ||
| ناوبری = <!--ندارد، دارد-->دارد | | ناوبری = <!--ندارد، دارد-->دارد | ||
| رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد--> | | رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->دارد | ||
| کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد | | کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد | ||
| استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل | | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل | ||