پرش به محتوا

روضة النبی: تفاوت میان نسخه‌ها

۴ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۱ سپتامبر ۲۰۱۵
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mahboobi
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mahboobi
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش ۲|ماه=سپتامبر|روز=۲۰|سال=۲۰۱۵|چند = 2}}
[[پرونده:روضه النبی.jpg|بندانگشتی|تصویر روضه النبی در مسجد الحرام]]
[[پرونده:روضه النبی.jpg|بندانگشتی|تصویر روضه النبی در مسجد الحرام]]
'''روضة النبی'''، '''روضه مطهّره''' یا '''روضه شریفه''' به حدّ فاصل میان منبر و مرقد [[پیامبر(ص)]] در [[مسجد النبی]] اطلاق می‌گردد و رسول خدا(ص) در [[حدیث|حدیثی]] که مورد اتفاق [[شیعیان]] و [[اهل سنت]] می‌باشد، روضة النبی را روضه‌ای بهشتی معرفی کرده است.
'''روضة النبی'''، '''روضه مطهّره''' یا '''روضه شریفه''' به حدّ فاصل میان منبر و مرقد [[پیامبر(ص)]] در [[مسجد النبی]] اطلاق می‌گردد و رسول خدا(ص) در [[حدیث|حدیثی]] که مورد اتفاق [[شیعیان]] و [[اهل سنت]] می‌باشد، روضة النبی را روضه‌ای بهشتی معرفی کرده است. در محدوده روضه مطهّر، سه مکان مقدس وجود دارد: مرقد مطهّر رسول خدا(ص)، منبر و محراب.  


==محل روضه النبی==
==محل روضه النبی==
خط ۷: خط ۶:
قسمتی از مسجدالنّبی که در ناحیه جنوبِ شرقی (رو به سوی [[قبله]]) مسجد قرار دارد، و حدّ فاصل میان [[منبر]] و مرقد [[پیامبر(ص)]] است، به نام «روضه مطهّره» و «روضه شریفه» شناخته می‌شود. این قسمت فضیلت زیادی دارد; چراکه در حدیث رسول خدا(ص) روضه‌ای بهشتی معرفی شده است: «مَابَینَ بَیتِی وَ مِنْبَرِی رَوْضَةٌ مِنْ رِیاضِ الْجَنَّةِ وَ مِنْبَرِی عَلَی تُرْعَة مِنْ تُرَعِ الْجَنَّةِ»
قسمتی از مسجدالنّبی که در ناحیه جنوبِ شرقی (رو به سوی [[قبله]]) مسجد قرار دارد، و حدّ فاصل میان [[منبر]] و مرقد [[پیامبر(ص)]] است، به نام «روضه مطهّره» و «روضه شریفه» شناخته می‌شود. این قسمت فضیلت زیادی دارد; چراکه در حدیث رسول خدا(ص) روضه‌ای بهشتی معرفی شده است: «مَابَینَ بَیتِی وَ مِنْبَرِی رَوْضَةٌ مِنْ رِیاضِ الْجَنَّةِ وَ مِنْبَرِی عَلَی تُرْعَة مِنْ تُرَعِ الْجَنَّةِ»


این حدیث مورد اتفاق [[شیعه]] و [[سنی]] است; هرچند در تعریف محدوده روضه، اختلافاتی میان علما و محققان وجود دارد:
این حدیث مورد اتفاق [[شیعه]] و [[سنی]] است; هرچند در تعریف محدوده روضه، اختلافاتی میان علما وجود دارد:


* برخی، دیوار شرقی مسجد را که کنار قبر پیامبر(ص) است، حدّ شرقی روضه دانسته‌اند، اما در حدّ غربی، تنها نقطه منبر را حدّ آن می‌دانند و به این ترتیب، حدود روضه را به یک مثلثی، محدود می‌سازند که یک زاویه آن منبر و دو زاویه دیگر آن دیواره شرقی مسجد است. این در حالی است که برخی دیگر، تمامی مسجدِ زمان پیامبر(ص) را روضه می‌دانند.
* برخی، دیوار شرقی مسجد را که کنار قبر پیامبر(ص) است، حدّ شرقی روضه دانسته‌اند، اما در حدّ غربی، تنها نقطه منبر را حدّ آن می‌دانند و به این ترتیب، حدود روضه را به یک مثلثی، محدود می‌سازند که یک زاویه آن منبر و دو زاویه دیگر آن دیواره شرقی مسجد است.
* برخی تمامی مسجدِ زمان پیامبر(ص) را روضه می‌دانند.
* نظریه دیگر آن است که برابرِ دیوار شرقی مسجد، در کنار قبر پیامبر(ص)، در غرب نیز به همان عرض، از منبر به پایین به سمت شمال محدوده روضه است که بر آن اساس، روضه شامل یک مستطیل می‌شود. این تعریف، مشهورترین نظریه در میان [[اهل سنت]] است. ستون های این بخش بر اساس همین نظریه، متفاوت از سایر ستون هاست، به طوری که یک ردیف از ستون ها از قبر تا منبر کاملاً با رنگ ویژه‌ای، رنگ آمیزی شده است.
* نظریه دیگر آن است که برابرِ دیوار شرقی مسجد، در کنار قبر پیامبر(ص)، در غرب نیز به همان عرض، از منبر به پایین به سمت شمال محدوده روضه است که بر آن اساس، روضه شامل یک مستطیل می‌شود. این تعریف، مشهورترین نظریه در میان [[اهل سنت]] است. ستون های این بخش بر اساس همین نظریه، متفاوت از سایر ستون هاست، به طوری که یک ردیف از ستون ها از قبر تا منبر کاملاً با رنگ ویژه‌ای، رنگ آمیزی شده است.
* علمای [[شیعه]] درباره تعریف روضه بر این باورند که، روضه از دیوار محراب در جنوب که امروزه با نرده‌های فلزی مشخص است آغاز و در شمال، به چهارمین ستون منتهی می‌گردد; یعنی یک ستون علاوه بر آنچه اهل سنت می‌گویند و حد دوم آن در شرق داخل بیت پیامبر(ص) و بیت [[فاطمه زهرا]](س) است و در سمت غرب برابر منبر شریف می‌باشد.<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ص ۲۱۷ ـ ۲۱۵</ref>
* علمای [[شیعه]] درباره تعریف روضه بر این باورند که، روضه از دیوار محراب در جنوب که امروزه با نرده‌های فلزی مشخص است آغاز و در شمال، به چهارمین ستون منتهی می‌گردد; یعنی یک ستون علاوه بر آنچه اهل سنت می‌گویند و حد دوم آن در شرق داخل بیت پیامبر(ص) و بیت [[فاطمه زهرا]](س) است و در سمت غرب برابر منبر شریف می‌باشد.<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ص ۲۱۷ ـ ۲۱۵</ref>
خط ۱۵: خط ۱۵:
==مکان های مقدس در روضه شریف==
==مکان های مقدس در روضه شریف==


در محدوده روضه مطهّر، سه مکان مقدس وجود دارد: «مرقد مطهّر» رسول خدا(ص)، «منبر» و «محراب».
در محدوده روضه مطهّر، سه مکان مقدس وجود دارد: مرقد مطهّر رسول خدا(ص)، منبر و محراب.  


===حجره و مرقد رسول خدا(ص)===
===حجره و مرقد رسول خدا(ص)===
خط ۲۱: خط ۲۱:
به هنگام تأسیس مسجد النبی، در کناره شرقی آن، حجره‌هایی برای زندگی پیامبر (ص) و همسرانش ساخته شد که تا حدود نود سال پس از رحلت آن حضرت نیز سرِ پا بود. ابتدا حجره‌ای برای [[سوده بنت زمعة بن قیس|سوده]]، پس از آن [[عایشه]] و در امتداد آن، حجره‌ای برای [[حضرت فاطمه]](س) بنا گردید. مورّخان نوشته‌اند که رسول خدا(ص) در همان حجره‌ای که وفات یافت، مدفون شد. بر اساس آنچه که اهل سنّت روایت کرده‌اند، این حجره، همان حجره عایشه بوده که حضرت در آن وفات یافت. احتمال دیگر نیز آن است که رحلت و دفن پیامبر در حجره‌ای در میان حجره عایشه و حجره حضرت فاطمه(س) بوده که آن حضرت برای استراحت در آنجا بسر می‌برده و اختصاص به هیچ یک از همسرانش نداشته است.
به هنگام تأسیس مسجد النبی، در کناره شرقی آن، حجره‌هایی برای زندگی پیامبر (ص) و همسرانش ساخته شد که تا حدود نود سال پس از رحلت آن حضرت نیز سرِ پا بود. ابتدا حجره‌ای برای [[سوده بنت زمعة بن قیس|سوده]]، پس از آن [[عایشه]] و در امتداد آن، حجره‌ای برای [[حضرت فاطمه]](س) بنا گردید. مورّخان نوشته‌اند که رسول خدا(ص) در همان حجره‌ای که وفات یافت، مدفون شد. بر اساس آنچه که اهل سنّت روایت کرده‌اند، این حجره، همان حجره عایشه بوده که حضرت در آن وفات یافت. احتمال دیگر نیز آن است که رحلت و دفن پیامبر در حجره‌ای در میان حجره عایشه و حجره حضرت فاطمه(س) بوده که آن حضرت برای استراحت در آنجا بسر می‌برده و اختصاص به هیچ یک از همسرانش نداشته است.


زمانی که پیامبر(ص) دفن شد و سپس [[ابوبکر بن ابوقحافه|ابوبکر]] و [[عمر بن خطاب|عمر]] را در کنار آن حضرت دفن کردند، به تدریج میان بخش متعلق به عایشه و این قسمت، پرده (و سپس در روزگار عمر دیوار کوتاهی) کشیده شد. این وضعیت تا زمان توسعه مسجد در عهد [[ولید بن عبدالملک|ولید]]، به همان شکل باقی بود. در آن زمان که قسمت شرقی مسجد توسعه یافت، مرقد مطهر در حالی که گرد آن یک پنج ضلعی کشیده شد، داخل در مسجد گردید. گفته‌اند انتخاب پنج ضلعی از آن روی بود که شبیه کعبه به صورت مربع نباشد. به علاوه کسانی که در پشت آن به سوی قبله نماز می‌خوانده‌اند، چون سمت مثلثی آن برابرشان بود، در واقع، عملا رو به قبر بودن، برای آنان صدق نمی‌کرد.
زمانی که پیامبر(ص) [[دفن]] شد و سپس [[ابوبکر بن ابوقحافه|ابوبکر]] و [[عمر بن خطاب|عمر]] را در کنار آن حضرت دفن کردند، به تدریج میان بخش متعلق به عایشه و این قسمت، پرده (و سپس در روزگار عمر دیوار کوتاهی) کشیده شد. این وضعیت تا زمان توسعه مسجد در عهد [[ولید بن عبدالملک|ولید]]، به همان شکل باقی بود. در آن زمان که قسمت شرقی مسجد توسعه یافت، مرقد مطهر در حالی که گرد آن یک پنج ضلعی کشیده شد، داخل در مسجد گردید. گفته‌اند انتخاب پنج ضلعی از آن روی بود که شبیه [[کعبه]] به صورت مربع نباشد. به علاوه کسانی که در پشت آن به سوی قبله [[نماز]] می‌خوانده‌اند، چون سمت مثلثی آن برابرشان بود، در واقع، عملا رو به قبر بودن، برای آنان صدق نمی‌کرد.


نخستین بار یکی از امرای اسماعیلی مصر با نام ابن ابی الهیجاء، پرده‌ای راکه سوره یس روی آن کتابت شده بود، روی مرقد مطهّر پیامبر(صلی الله علیه وآله) کشید و از آن زمان به بعد، پرده‌ای که روی آن آیات قرآن نوشته شده بود، روی مرقد مطهّر کشیده می‌شد.
نخستین بار یکی از امرای اسماعیلی [[مصر]] با نام [[ابن ابی الهیجاء]]، پرده‌ای راکه [[سوره یس]] روی آن کتابت شده بود، روی مرقد مطهّر پیامبر(ص) کشید و از آن زمان به بعد، پرده‌ای که روی آن آیات [[قرآن]] نوشته شده بود، روی مرقد مطهّر کشیده می‌شد.


در سال ۵۵۷، در اطراف مرقد مطهّر، در زیر زمین، به دلیل احتمال نفوذ صلیبی‌ها که بنای حمله و نفوذ از طریق دریای سرخ را داشتند سُرب ریخته شد تا مانع از دسترسی آنان به قبر پیامبر(ص) شود. پس از آن در سال ۶۶۸ و ۶۹۴ توسط برخی از سلاطین مملوکی مقصوره‌های چوبی برای حجره شریفه ساخته شد.
در سال ۵۵۷، در اطراف مرقد، در زیر زمین، به دلیل احتمال نفوذ صلیبی‌ها که بنای حمله و نفوذ از طریق دریای سرخ را داشتند سُرب ریخته شد تا مانع از دسترسی آنان به قبر پیامبر(ص) شود. پس از آن در سال ۶۶۸ و ۶۹۴ توسط برخی از سلاطین مملوکی مقصوره‌های چوبی برای حجره شریفه ساخته شد.


تا این زمان، زائرانِ قبر پیامبر(ص) در فاصله یک و نیم متری قبر آن حضرت، در اطراف دیواره پنج ضلعی، که [[عمر بن عبدالعزیز]] در اطراف قبر کشیده بود، می‌ایستادند و [[زیارت]] می‌خواندند. [[جمال الدین اصفهانی]]، در اطراف حجره شریفه ضریح چوبی تا سقف کشید که در آتش سوزی سال ۶۵۴ سوخت. در همین آتش سوزی بود که سقف حجره شریفه نیز سقوط کرد. [[مستعصم]]، آخرین خلیفه [[بنی عباس|عباسی]] گروهی را برای تعمیر فرستاد و آنان بی‌آنکه وارد حجره شریفه شوند، سقف را دوباره زدند.
تا این زمان، زائرانِ قبر پیامبر(ص) در فاصله یک و نیم متری قبر آن حضرت، در اطراف دیواره پنج ضلعی، که [[عمر بن عبدالعزیز]] در اطراف قبر کشیده بود، می‌ایستادند و [[زیارت]] می‌خواندند. [[جمال الدین اصفهانی]]، در اطراف حجره شریفه ضریح چوبی تا سقف کشید که در آتش سوزی سال ۶۵۴ سوخت. در همین آتش سوزی بود که سقف حجره شریفه نیز سقوط کرد. [[مستعصم]]، آخرین خلیفه [[بنی عباس|عباسی]] گروهی را برای تعمیر فرستاد و آنان بی‌آنکه وارد حجره شریفه شوند، سقف را دوباره زدند.


در سال ۶۶۸ بَیبَرْس، دیواره مُشبّکی به صورت ضریح در اطراف این پنج ضلعی، به صورت مستطیل شکل کشید و خانه حضرت زهرا(س) نیز داخل آن قرار گرفت و محدوده‌ای تا محراب تهجّد را داخل این مقصوره کرد. از این زمان به بعد، دسترسی مردم به قبر دورتر شد، خانه حضرت زهرا(س) از مسجد به داخل این مقصوره افتاد و ستون مربعة القبر نیز از دسترس مردم خارج شد. علت نامگذاری آن به مربعة القبر، واقع شدن آن در زاویه شمال غربی ضریح قبر پیامبر(ص) است.
در سال ۶۶۸ بَیبَرْس، دیواره مُشبّکی به صورت ضریح در اطراف این پنج ضلعی، به صورت مستطیل شکل کشید و خانه [[حضرت زهرا(س)]] نیز داخل آن قرار گرفت و محدوده‌ای تا محراب تهجّد را داخل این مقصوره کرد. از این زمان به بعد، دسترسی مردم به قبر دورتر شد، خانه حضرت زهرا(س) از مسجد به داخل این مقصوره افتاد و ستون مربعة القبر نیز از دسترس مردم خارج شد. علت نامگذاری آن به مربعة القبر، واقع شدن آن در زاویه شمال غربی ضریح قبر پیامبر(ص) است.


محدوده حجره طاهره، که مرقد منسوب به فاطمه زهرا(س) و خانه ایشان در داخل آن قرار دارد، ۲۴۰ متر (۱۶ متر طول و ۱۵ متر عرض) مساحت دارد که ضریحی مطلاّ در اطراف آن کشیده شده است.
محدوده حجره طاهره، که مرقد منسوب به فاطمه زهرا(س) و خانه ایشان در داخل آن قرار دارد، ۲۴۰ متر (۱۶ متر طول و ۱۵ متر عرض) مساحت دارد که ضریحی مطلاّ در اطراف آن کشیده شده است.
خط ۳۹: خط ۳۹:
===قبر حضرت فاطمه زهرا(س)===
===قبر حضرت فاطمه زهرا(س)===


افزون بر مرقد مطهّر پیامبر(ص) در بخش شمالی آن، محلّی به عنوان قبر فاطمه زهرا(س) وجود دارد. این محل بنا به نقل‌هایی است که معتقد است حضرت در خانه خودش مدفون است. روایاتی نیز دفن آن حضرت را در بقیع می‌دانند که اهل سنت بیشتر به پذیرش این روایات تمایل دارند.<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ص ۲۱۹</ref>
افزون بر مرقد مطهّر پیامبر(ص) در بخش شمالی آن، محلّی به عنوان قبر فاطمه زهرا(س) وجود دارد. این محل بنا به نقل‌هایی است که معتقد است حضرت در خانه خودش مدفون است. روایاتی نیز دفن آن حضرت را در [[بقیع]] می‌دانند که اهل سنت بیشتر به پذیرش این روایات تمایل دارند.<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ص ۲۱۹</ref>


===درهای بیرونی حجره شریفه===
===درهای بیرونی حجره شریفه===
[[پرونده:درب خانه حضرت فاطمه زهرا(س).jpg|بندانگشتی|درب خانه حضرت فاطمه زهرا(س)]]
[[پرونده:درب خانه حضرت فاطمه زهرا(س).jpg|بندانگشتی|درب خانه حضرت فاطمه زهرا(س)]]
در جمع، چهار درِ بیرونی، برای حجره شریفه تعبیه شده است; نخست درِ جنوبی که تاریخ سال آن ۱۰۲۶ هجری است. در شمالی که باب التهجّد نام دارد و روبروی محراب تهجّد است. در شرقی که به باب فاطمه(س) نامبردار است و روی آن اشعاری نوشته‌اند. در غربی که به باب النبی مشهور است.
چهار درِ بیرونی، برای حجره شریفه تعبیه شده است; نخست درِ جنوبی که تاریخ سال آن ۱۰۲۶ هجری است. در شمالی که باب التهجّد نام دارد و روبروی محراب تهجّد است. در شرقی که به باب فاطمه(س) نامبردار است و روی آن اشعاری نوشته‌اند. در غربی که به باب النبی مشهور است.


کسی که در حال خروج از مسجدالنبی، از سمت باب البقیع جنوبی‌ترین درِ دیوار شرقی مسجد است، در سمتِ چپِ خود حجره شریفه را می‌بیند. در این قسمت، سه قوس یا به عبارتی طاق نما وجود دارد که به ترتیب در برابر قبر پیغمبر(ص) ابوبکر و عمر می‌باشد. بالای آن این آیه شریفه نوشته شده است: " إِنَّ الَّذِینَ یغُضُّونَ أَصْواتَهُمْ عِنْدَ رَسُولِ اللهِ أُولئِک الَّذِینَ امْتَحَنَ اللهُ قُلُوبَهُمْ لِلتَّقْوی لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ أَجْرٌ عَظِیمٌ ".
کسی که در حال خروج از مسجدالنبی، از سمت باب البقیع جنوبی‌ترین درِ دیوار شرقی مسجد است، در سمتِ چپِ خود حجره شریفه را می‌بیند. در این قسمت، سه قوس یا به عبارتی طاق نما وجود دارد که به ترتیب در برابر قبر پیغمبر(ص) ابوبکر و عمر می‌باشد. بالای آن این آیه شریفه نوشته شده است: " إِنَّ الَّذِینَ یغُضُّونَ أَصْواتَهُمْ عِنْدَ رَسُولِ اللهِ أُولئِک الَّذِینَ امْتَحَنَ اللهُ قُلُوبَهُمْ لِلتَّقْوی لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ أَجْرٌ عَظِیمٌ ".


روی یکی از این ستون ها، دست راست شخصی که روبروی قبر پیامبر(صلی الله علیه وآله) ایستاده، این شعر دیده می‌شود:
روی یکی از این ستون ها، دست راست شخصی که روبروی قبر پیامبر(ص) ایستاده، این شعر دیده می‌شود:


{{شعر}}
{{شعر}}
خط ۶۳: خط ۶۳:
===منبر پیامبر(ص)===
===منبر پیامبر(ص)===
[[پرونده:منبر پیامبر.jpg|بندانگشتی|تصویر منبر رسول خدا(ص)]]
[[پرونده:منبر پیامبر.jpg|بندانگشتی|تصویر منبر رسول خدا(ص)]]
یکی از مکان‌های مقدسِ مسجد، محل [[منبر]] [[رسول خدا(ص)]] است. در روایات زیادی نقل شده که پیامبر خدا(ص)، در آغاز با تکیه بر درخت خرمایی به ایراد خطبه می‌پرداخت تا اینکه یکی از [[اصحاب]] پیشنهاد ساختن منبری را داد تا رسول خدا(ص) بر روی آن بنشیند و بدینوسیله هم مردم او را ببینند و هم آن حضرت از ایستادن خسته نشود.
یکی از مکان‌های مقدسِ مسجد، محل [[منبر]] [[رسول خدا(ص)]] است. در روایات زیادی نقل شده که پیامبر خدا(ص)، در آغاز با تکیه بر درخت خرمایی به ایراد [[خطبه]] می‌پرداخت تا اینکه یکی از [[اصحاب]] پیشنهاد ساختن منبری را داد تا رسول خدا(ص) بر روی آن بنشیند و بدینوسیله هم مردم او را ببینند و هم آن حضرت از ایستادن خسته نشود.


در برخی دیگر از نقل‌ها آمده است که پیش از آن، سکویی از گِل ساخته بودند که آن حضرت بر روی آن می‌نشست و تنها در سال هفتم هجرت بود که منبری چوبین ساختند.
در برخی دیگر از نقل‌ها آمده است که پیش از آن، سکویی از گِل ساخته بودند که آن حضرت بر روی آن می‌نشست و تنها در سال هفتم [[هجرت]] بود که منبری چوبین ساختند.


این منبرِ سه پله‌ای تا زمان حکومت [[معاویه بن ابوسفیان|معاویه]] مورد استفاده بود. معاویه برای کسب وجهه و حق جلوه دادن خود، خواست تا منبر رسول خدا(ص) را از [[مدینه]] به [[شام]] ببرد، اما مردم مدینه دست به اعتراض زدند و از این کار ممانعت کردند. بعدها نجّاری، شش پلّه بر همان منبر ساخت که مجموعاً نُه پلّه شد. این منبر بر اثر گذشت زمان از میان رفت و قسمتی از آن در قرن ششم به عنوان [[تبرک|تبرّک]] مورد استفاده قرار می‌گرفت.
این منبرِ سه پله‌ای تا زمان حکومت [[معاویه بن ابوسفیان|معاویه]] مورد استفاده بود. معاویه برای کسب وجهه و حق جلوه دادن خود، خواست تا منبر رسول خدا(ص) را از [[مدینه]] به [[شام]] ببرد، اما مردم مدینه دست به اعتراض زدند و از این کار ممانعت کردند. بعدها نجّاری، شش پلّه بر همان منبر ساخت که مجموعاً نُه پلّه شد. این منبر بر اثر گذشت زمان از میان رفت و قسمتی از آن در قرن ششم به عنوان [[تبرک|تبرّک]] مورد استفاده قرار می‌گرفت.
خط ۸۸: خط ۸۸:
{{مکان های مقدس}}
{{مکان های مقدس}}
{{عربستان}}
{{عربستان}}
[[رده:عربستان]]
[[رده:مکان ها]]
کاربر ناشناس