مکروه: تفاوت میان نسخه‌ها

'''مکروه'''، به معنای امر ناپسند و نامطلوب،<ref>دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژه «مکروه».</ref> در [[فقه]] برای اشاره به عملی به کار می‌رود که انجام آن گرچه [[حرام]] نیست، اما ترک‌کردن آن بهتر است.<ref>زحیلی، اصول الفقه الاسلامی، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۴۵.</ref> برای مثال، ایستاده بول کردن مکروه است؛<ref>امام خمینی، توضیح المسائل (محشی)، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۸۰، مسئله ۸۰.</ref> یعنی گرچه انجام آن حرام نیست اما بهتر است از انجام آن خودداری شود. مکروه در کنار [[واجب]]، [[حرام]]، [[مستحب]] و [[مباح]] یکی از [[احکام پنج‌گانه]] است.<ref>زحیلی، اصول الفقه الاسلامی، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۴۵.</ref> [[سید محمدکاظم یزدی]] در کتاب [[عروة الوثقی]] آورده است که  برای ترک عمل مکروه [[تقلید]] از یک [[مجتهد]] واجب است؛ همانطور که در سایر احکام پنج‌گانه نیز تقلید [[واجب]] است.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۱۱.</ref> گاه برای اشاره به امور مکروه از واژه کراهت استفاده می‌شود و بیان می‌شود که فلان کار کراهت دارد.<ref>برای نمونه مراجعه کنید به: امام خمینی، توضیح المسائل (محشی)، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۳۳۰، مسئله ۴۵۰.</ref>

در [[رساله عملیه|رساله‌های عملیه]] و دیگر کتب [[فقه|فقهی]]، در کنار اشاره به [[واجبات]] و [[محرمات]]، مکروهات هر [[ابواب فقه|باب]] نیز ذکر شده است؛ برای مثال مکروهات [[اطعمه و اشربه|باب خوردن و آشامیدن]] (مثل کراهت خوردن گوشت اسب و الاغ)؛<ref>امام خمینی، توضیح المسائل (محشی)، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۷۷۹، مسئله ۲۶۳۱.</ref> مکروهات تخلی (مثل کراهتِ بول کردن در آب، یا ایستاده بول کردن)؛<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۱۸۰.</ref> یا مکروهاتِ [[ذبح شرعی|ذبح حیوانات]] (از جمله سربریدن حيوان در مقابل حيوانی ديگر)<ref>امام خمینی، توضیح المسائل (محشی)، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۷۵۴، مسئله ۲۶۰۰.</ref> و مانند اینها.

همه کراهت‌ها در یک درجه نیستند و برخی شدت بیشتری دارند؛{{مدرک}} از جمله مواردی که جزو کراهت‌های شدید به شمار می‌روند نزدیکی با همسر از پشت است.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۸۰۸.</ref> با این حال، انجام کارهای مکروه عقاب و عذاب اخروی در پی ندارد.{{مدرک}}

گاهی مکروه درباره عبادات به کار می‌رود؛ مانند مکروه بودن [[نماز‌|نماز‌خواندن]] در حمام و [[قبرستان]]<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۹۳.</ref> و یا کراهت تلاوت قرآن برای فردِ [[جنب]]<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۲۹۲.</ref> و یا خانم‌هایی که در [[عادت ماهیانه]] هستند.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۳۴۹.</ref> در این موارد، مکروه به این معناست که انجام عمل مکروه ثواب عبادت را کمتر می‌کند، یعنی ثواب نماز خواندن در حمام کمتر از نماز خواندن در غیر حمام است؛ و یا ثواب  تلاوت قرآن برای فرد جنب کمتر از قرد جنب است و بهتر است پس از غسل جنابت قرآن بخواند.

{{پانویس اصلی}}

*[http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/8421/%D8%A8%D8%AD%D8%AB%DB%8C-%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%86-%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%AD%D8%A8%D8%A7%D8%AA-%D9%88-%D9%85%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%D8%AA-(1) بحثی پیرامون مستحبات و مکروهات]