قحطانیان: تفاوت میان نسخه‌ها

قحطان و یا پسرش یعرب پس از [[طوفان نوح]] و در حدود هزاره دوم قبل از میلاد<ref>یوسفی غروی، تاریخ تحقیقی اسلام، ۱۳۸۳، ج۱، ص۱۲۵.</ref> اولین کسانی بودند که در منطقه [[یمن]] حکومت‌هایی را تشکیل داده‌اند<ref>دینوری، اخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۷.</ref> البته برخی بر این اعتقادند که یعرب فرزند با واسطه قحطان بود؛ چنان‌که برادران او همچون عمان و حَضرموت نیز در همان نواحی دست به تأسیس حکومت‌هایی زدند؛<ref> آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ۱۳۷۸ش، ص۲.</ref> به هر حال تمام تمدن‌های یمن و کلیه فعالیت‌های عمرانی این منطقه قبل از اسلام مربوط به قحطانیان بوده است<ref>مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۹، ص۶۶.</ref> که می‌توان به حکومت‌هایی چون مَعین، «۱۴۰۰ تا ۸۵۰ قبل از میلاد» به عنوان قدیمی‌ترین حکومت، قَتبان «قرن ششم قبل از میلاد»، حَضرموت و حِمیریان و البته [[سبائیان|سَبائیان]] اشاره کرد.<ref>ابن شبهه، السیرة النبویة، ۱۴۲۷ق، ج۱، ص۴۷.</ref>

سبائیان به عنوان یکی از اقوام مهم قحطان و در عین حال صاحب قدرت و حکمرانی، شناخته می‌شوند<ref>حسینی، باده ناب، ۱۳۸۲ش، ص۳۱.</ref> که دارای تمدنی غنی و ایالت‌های پیشرفته بودند.<ref>یوسفی غروی، تاریخ تحقیقی اسلام، ۱۳۸۳ش، ج۱، ص۹۳.</ref> از این قوم به دو مناسبت در [[قرآن]] یاد شده است که یکی از موارد، در ارتباط با شکستن سد مأرب و [[سیل عرم]]<ref> سوره سبأ، آیه۱۵-۱۹</ref> و دیگری به مناسبت ذکر [[ملکه سبأ]] و نامه [[حضرت سلیمان(ع)]] به او<ref>سوره نمل، آیه۲۲-۲۳</ref> است.<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، بیروت، ج۲، ص۱۵۸.</ref> از جد بزرگ حکومت‌های سبا در منطقه یمن به فردی با همین نام و از فرزندان باواسطه قحطان و سپس یعرب یاد شده است.<ref>یوسفی غروی، تاریخ تحقیقی اسلام، ۱۳۸۳، ج۱، ص۱۲۸.</ref> {{یادداشت| نام وی عبدالشمس بود اما او را به واسطه جنگ و قتل‌ها و البته به اسارت گرفتن دشمنان با نام سبا (اسیر) می‌شناسند که از او به عنوان نیای سبائیان یاد می‌کنند. (یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بیروت، ج۱، ص۱۹۵.)}} برخی معتقدند که نخستین حکومت‌ها در یمن به دست سبائیان و نه لزوما قحطان و فرزندان او شکل گرفته است؛<ref> یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بیروت، ج۱،ص۱۹۵.</ref> در هر حال پس از سبا، حمیر و کهلان به عنوان فرزندان او قدرت را به دست گرفتند<ref>آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ۱۳۷۸ش، ص۲.</ref> به گونه‌ای که عده‌ای معتقدند که تمامی اعراب جنوبی به این دو شخص برمی‌گردند.<ref> یوسفی غروی، تاریخ تحقیقی اسلام، ۱۳۸۳، ج۱، ص۱۲۹.</ref> قبایل معروف آنان از تیره حمیر، [[قضاعه|قُضاعه]] و زیدالجمهور بوده و همدان، طی، مذحج، [[قبیله کنده|کِنده]]، لخم، جذام، اَزد، [[اوس و خزرج|اوس و خَزرج]] از نسل کهلان هستند.<ref>حسینی، باده ناب، ۱۳۸۲ش، ص۲۴.</ref>