۱۷٬۵۰۶
ویرایش
دومة الجندل: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
تمیزکاری
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (تمیزکاری) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (تمیزکاری) |
||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
== موقعیت جغرافیایی == | == موقعیت جغرافیایی == | ||
دومة | دومة الجندل شهری در نزدیکی [[تبوک]] بوده است<ref>جعفر مرتضی، الصحیح من سیرة النبی الاعظم، دار الحدیث، ج۱۰، ص۱۰۵.</ref> این شهر امروزه به نام جوف شناخته می‌شود و در استان جوف در شمال غرب عربستان سعودی واقع شده است.<ref>[http://rch.ac.ir/article/Details/7668 دانشنامه جهان اسلام مدخل جوف]</ref> دومة الجندل در حدود ۵۰ کیلومتری جنوب غربی شهر سکاکا، مرکز استان جوف و ۱۰۰ کیلومتری مرز اردن قرار دارد.<ref>[http://rch.ac.ir/article/Details/7668 دانشنامه جهان اسلام مدخل جوف]</ref> فاصله دومة الجندل تا ریاض پایتخت عربستان، ۹۰۰ کیلومتر و تا [[مکه]]، حدود ۱۲۲۰ کیلومتر است.{{مدرک}} بنابر سرشماری سال ۲۰۱۰م، جمیعت دومة الجندل ۴۹۶۴۶ نفر بوده است.{{مدرک}} | ||
دومة الجندل در روزگار قدیم، گذرگاه کاروان‌های تجاری از [[عراق]] و [[حجاز]] به [[شام]] و بالعکس بوده و از این رو، اهمیت تجاری داشته است.{{مدرک}} | دومة الجندل در روزگار قدیم، گذرگاه کاروان‌های تجاری از [[عراق]] و [[حجاز]] به [[شام]] و بالعکس بوده و از این رو، اهمیت تجاری داشته است.{{مدرک}} | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
بنابر آنچه که در معجم البلدان نقل شده، بخش اول دومة الجندل برگرفته از نام «دوماء» فرزند [[اسماعیل (پیامبر)|اسماعیل پیامبر]] است که این شهر را بنیان گذاشت.<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ۱۹۹۵م، ج۲، ص۴۸۷.</ref> کلمه جندل به معنای کلوخ و سنگ است و دومة الجندل به معنای قلعه‌ای است که دوماء در منطقه پر از سنگ بنا نهاده است.<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ۱۹۹۵م، ج۲، ص۴۸۸.</ref> آثار باستان‌شناسی کشف‌شده در استان جوف نشان می‌دهد جوف و اطراف آن، از هزاران سال پیش محل زندگی انسان بوده است.<ref>http://www.scta.gov.sa/en/Antiquities-Museums/Researches/Documents/Archeological_Sites_in_AlJouf.pdf </ref> | بنابر آنچه که در معجم البلدان نقل شده، بخش اول دومة الجندل برگرفته از نام «دوماء» فرزند [[اسماعیل (پیامبر)|اسماعیل پیامبر]] است که این شهر را بنیان گذاشت.<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ۱۹۹۵م، ج۲، ص۴۸۷.</ref> کلمه جندل به معنای کلوخ و سنگ است و دومة الجندل به معنای قلعه‌ای است که دوماء در منطقه پر از سنگ بنا نهاده است.<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ۱۹۹۵م، ج۲، ص۴۸۸.</ref> آثار باستان‌شناسی کشف‌شده در استان جوف نشان می‌دهد جوف و اطراف آن، از هزاران سال پیش محل زندگی انسان بوده است.<ref>http://www.scta.gov.sa/en/Antiquities-Museums/Researches/Documents/Archeological_Sites_in_AlJouf.pdf </ref> | ||
دومة الجندل را جوف{{یادداشت|زمین پست را جوف می‌گویند}} یا جوف آل‌عمرو نیز نامیده‌اند. آل عمرو منسوب به بنی عمرو از قبیله طی است که در قرن چهارم قمری در آنجا ساکن بودند | دومة الجندل را جوف{{یادداشت|زمین پست را جوف می‌گویند}} یا جوف آل‌عمرو نیز نامیده‌اند. آل عمرو منسوب به بنی عمرو از قبیله طی است که در قرن چهارم قمری در آنجا ساکن بودند.<ref>[http://rch.ac.ir/article/Details/7668 دانشنامه جهان اسلام مدخل جوف]</ref> | ||
==وقایع تاریخی== | ==وقایع تاریخی== | ||
دومة الجندل و مناطق اطراف آن در زمان ظهور اسلام، مسکن بنوکنانه از قبیله کلب بود. | دومة الجندل و مناطق اطراف آن در زمان ظهور اسلام، مسکن بنوکنانه از قبیله کلب بود.{{مدرک}} حاکم منطقه، اکیدر بن عبدالملک کندی مسیحی<ref>ابن اثیر، أسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۱۳۵.</ref> و تحت فرمان پادشاه روم قرار داشت.<ref>مسعودی، التنبیه و الاشراف، دار الصاوی، ص۲۱۵.</ref> همچنین بت «ود» از بت‌های مشهور جهان عرب در این منطقه قرار داشت.<ref> نگاه کنید به آلوسی، بلوغ الارب، دار الکتب العلمیه، ج۲، ص۲۱۳-۲۱۴.</ref> | ||
در منطقه دومة الجندل وقایعی رخ داد که سبب شد که در منابع تاریخ اسلام از آن بسیار یاد شود، برخی از این وقایع عبارتند از: | در منطقه دومة الجندل وقایعی رخ داد که سبب شد که در منابع تاریخ اسلام از آن بسیار یاد شود، برخی از این وقایع عبارتند از: | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
در ۲۵ ربیع الاول [[سال پنجم هجری قمری|سال پنجم قمری]] پیامبر با ۱۰۰۰ تن از [[مسلمانان]] به سوی منطقه دومة الجندل راه افتاد<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۴۰۳؛ مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۸، ص۳۶۷.</ref> زیرا به او خبر رسیده بود که اهالی دومة الجندل در گذرگاه بازرگانان کمین کرده و برای تجار مدینه ایجاد مزاحمت می‌کنند همچنین تصمیم دارند به [[مدینه]] نیز نزدیک شوند.<ref> واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۴۰۳؛ مقدسی، البَدْء و التاریخ، ج۴، ص۹۲.</ref> وقتی سپاه اسلام به منطقه دومة الجندل رسید، آنان با اطلاع از حضور سپاه اسلام پراکنده شده بودند، پیامبر افرادی را به اطراف فرستاد، آنان کسی را نیافتند جز محمد بن مسلمه شخصی را نزد پیامبر آورد و او اسلام را پذیرفت. مسلمانان در ۲۰ ربیع الثانی به مدینه بازگشتند، بدون اینکه جنگی در دومة الجندل رخ دهد.<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۴۰۲. </ref> | در ۲۵ ربیع الاول [[سال پنجم هجری قمری|سال پنجم قمری]] پیامبر با ۱۰۰۰ تن از [[مسلمانان]] به سوی منطقه دومة الجندل راه افتاد<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۴۰۳؛ مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۸، ص۳۶۷.</ref> زیرا به او خبر رسیده بود که اهالی دومة الجندل در گذرگاه بازرگانان کمین کرده و برای تجار مدینه ایجاد مزاحمت می‌کنند همچنین تصمیم دارند به [[مدینه]] نیز نزدیک شوند.<ref> واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۴۰۳؛ مقدسی، البَدْء و التاریخ، ج۴، ص۹۲.</ref> وقتی سپاه اسلام به منطقه دومة الجندل رسید، آنان با اطلاع از حضور سپاه اسلام پراکنده شده بودند، پیامبر افرادی را به اطراف فرستاد، آنان کسی را نیافتند جز محمد بن مسلمه شخصی را نزد پیامبر آورد و او اسلام را پذیرفت. مسلمانان در ۲۰ ربیع الثانی به مدینه بازگشتند، بدون اینکه جنگی در دومة الجندل رخ دهد.<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۴۰۲. </ref> | ||
از آنجا که دومة الجندل زیر سلطه روم بود، این را اولین برخورد مسلمانان با رومیان دانسته‌اند.<ref> مقدسی، البَدْء و التاریخ، قاهره، ج۴، ص۲۱۴.</ref> | از آنجا که دومة الجندل زیر سلطه روم بود، این را اولین برخورد مسلمانان با رومیان دانسته‌اند.<ref> مقدسی، البَدْء و التاریخ، قاهره، ج۴، ص۲۱۴؛ مسعودی، التنبیه و الاشراف، دار الصاوی، ص۲۱۴.</ref> همچنین درباره هداف این غزوه گفته‌اند که پیامبر قصد داشت به مرزهای شام برود زیرا رفتن او به مرزهای شام سبب ترس قیصر روم می‌شد.<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۴۰۳.</ref> | ||
=== سریه عبدالرحمن بن عوف === | === سریه عبدالرحمن بن عوف === | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
=== حکمیت در جنگ صفین === | === حکمیت در جنگ صفین === | ||
بنابر برخی منابع تاریخی، ماجرای [[حکمیت]] در [[جنگ صفین]] که [[ابوموسی اشعری]] و [[عمرو بن عاص]] از سوی سپاه [[امام علی(ع)]] و [[معاویة بن ابی‌سفیان]] مأمور به مذاکره و حکم کردن به نفع یکی از طرفین شدند، در منطقه دومة الجندل رخ داده است.<ref>دینوری، اخبار الطوال، ۱۳۷۱ش، ص۲۴۲؛ یاقوت حموی، معجم البلدان، ۱۹۹۵م، ج۲، | بنابر برخی منابع تاریخی، ماجرای [[حکمیت]] در [[جنگ صفین]] که [[ابوموسی اشعری]] و [[عمرو بن عاص]] از سوی سپاه [[امام علی(ع)]] و [[معاویة بن ابی‌سفیان]] مأمور به مذاکره و حکم کردن به نفع یکی از طرفین شدند، در منطقه دومة الجندل رخ داده است.<ref>دینوری، اخبار الطوال، ۱۳۷۱ش، ص۲۴۲؛ یاقوت حموی، معجم البلدان، ۱۹۹۵م، ج۲، ص۴۸۹؛ مسعودی، التنبیه و الاشراف، ص۲۵۶.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
* ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابه فی تمییز الصحابه، تحقیق:عادل احمد عبدالموجود و علی محمد معوض، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۵ق/۱۹۹۵م. | * ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابه فی تمییز الصحابه، تحقیق:عادل احمد عبدالموجود و علی محمد معوض، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۵ق/۱۹۹۵م. | ||
* مسعودی، علی بن حسین، التنبیه و الاشراف، تصحیح: عبدالله اسماعیل صاوی، قاهره، دار الصاوی، بی‌تا(افست قم، مؤسسة نشر المنابع الثقافه الاسلامیه) | * مسعودی، علی بن حسین، التنبیه و الاشراف، تصحیح: عبدالله اسماعیل صاوی، قاهره، دار الصاوی، بی‌تا(افست قم، مؤسسة نشر المنابع الثقافه الاسلامیه) | ||
*عاملی، جعفر مرتضی، الصحيح من سيرة النبي الأعظم، موسسه فرهنگی دار الحدیث. | |||
{{عربستان}} | {{عربستان}} | ||
[[en:Dumat al-Jandal]] | [[en:Dumat al-Jandal]] | ||