پرش به محتوا

شرک: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۴۷۱ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۴ مهٔ ۲۰۱۸
جز
←‏اقسام شرک: تمیزکاری
جز (←‏اقسام شرک: تمیزکاری)
خط ۱۱: خط ۱۱:


==اقسام شرک==
==اقسام شرک==
شرک در برابر توحید است و در برابر اقسام توحید داری اقسامی است:
شرک در برابر توحید است و همانند آن دارای اقسامی است. اقسام آن عبارتند از
* '''شرک ذاتی'''؛ این قسم از شرک به دو معنا آمده است؛ یکی اعتقاد به اینکه ذات خدا مرکب است و در نتیجه قائل به جسمانیت او باشد، چنانکه [[حشویه|مجسِّمه]] چنین اعتقادی دارند. دیگر اعتقاد به چند خدای مستقل.<ref> المعجم المفهرس لالفاظ القرآن الكریم، ص۱۰۳- ۱۱۸.</ref>
* '''شرک ذاتی'''؛ این قسم از شرک به دو معنا آمده است؛ یکی اعتقاد به اینکه ذات خدا مرکب از دو یا چند جزء است. دیگر اعتقاد به چند خدای مستقل.<ref> المعجم المفهرس لالفاظ القرآن الكریم، ص۱۰۳- ۱۱۸.</ref>
* '''شرک صفاتی'''؛ اعتقاد به اینکه صفات خدا با ذاتش مغایر و دارای وجودی مستقل از ذات او هستند. بر این اساس اگر کسی معتقد باشد که صفت [[خالقیت]] چیزی است و ذات خداوند چیزی دیگر، مشرک محسوب می‌شود. این شرک تنها در بین فیلسوفان و متکلمان مطرح است.<ref>مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۸، ص۴۵۸.</ref>
* '''شرک صفاتی'''؛ اعتقاد به اینکه صفات خدا با ذاتش مغایرند و صفات او وجودی مستقل از ذاتش دارند. یعنی اعتقاد به اینکه  صفات خدا چیزی است و ذات او چیزی دیگر.<ref>مجمع البیان، ج۸، ص۴۵۸.</ref>
* '''شرک افعالی'''؛ در مقابل توحید افعالی قرار دارد و همانند آن به شاخه‌­های مختلفی تقسیم می‌­شود از جمله: شرک در خالقیت، شرک در عبادت، شرک در ربوبیت و شرک در طاعت.<ref>مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۸، ص۴۵۸.</ref>
* '''شرک افعالی'''؛ در مقابل [[توحید افعالی]] قرار دارد و همانند آن به شاخه‌­های مختلفی مانند شرک در خالقیت، شرک در عبادت، شرک در ربوبیت و شرک در طاعت.<ref>مجمع البیان، ج۸، ص۴۵۸.</ref>
* '''شرک در خالقیت'''؛ به معنای اعتقاد به وجود دو یا چند خالق مستقل به گونه‌­ای که هیچ یک از آنان تحت سیطره­ اراده و فرمان دیگری نباشد یکی از نمونه‌­های آن اعتقاد به دو خالق خیر و شر است. بر طبق این اعتقاد خداوند تنها اشیاء و امور نیک را می­‌آفریند اما موجود شریر و بدخواه دیگری مثل [[شیطان]] یا اهریمن وجود دارد که به صورت مستقل به آفرینش موجودات بد و شریر دست می‌­زند. این اندیشه در [[مانویت|آئین مانی]] و برخی پیروان [[دین زردشت]] رواج دارد.<ref>مفردات الفاظ القرآن، ص۹۱؛ التبیان فی تفسیرالقرآن، ج۱، ص۲۸۰.</ref>
* '''شرک در خالقیت'''؛ به معنای اعتقاد به وجود دو یا چند خالق مستقل به گونه‌­ای که هیچ یک از آنان تحت سیطره­ اراده و فرمان دیگری نباشد. اعتقاد به دو خالق خیر و شر از نمونه‌های آن است که بر اساس آن خداوند تنها امور نیک را می­‌آفریند اما خالق شر به آفرینش موجودات بد و شر دست می‌­زند.<ref>راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۹۱؛ طوسی، التبیان، ج۱، ص۲۸۰.</ref>
* '''شرک در ربوبیت'''؛ در میان اقوام و ملل مختلف رواج بسیاری داشته است. آنان برای هر یک از پدیده‌­های طبیعی مانند باد، باران، رویش گیاهان و... معتقد به خدایی مستقل بودند و به [[ربوبیت]] و تدبیر استقلالی آنها باور داشتند.
* '''شرک در ربوبیت'''؛ اعتقاد به اینکه پدیده‌­های طبیعی مانند باد، باران، رویش گیاهان و... معتقد به خدایی مستقل بودند و به [[ربوبیت]] و تدبیر استقلالی آنها باور داشتند. این باور در میان اقوام و ملل مختلف رواج بسیاری داشته است.  
*''' شرک در عبادت'''؛ پرستش، خضوع و خشوع در مقابل کسی یا چیزی غیر از خداوند، شرک در عبادت است. بیشتر مشرکان گرفتار چنین شرکی هستند. پرستش بت‌­های ساخته شده از سنگ، چوب، طلا و نیز خورشید و ماه و برخی حیوانات نمونه‌هایی از این شرک است.
*''' شرک در عبادت'''؛ پرستش، خضوع و خشوع در مقابل کسی یا چیزی غیر از خداوند.  
*'''شرک در طاعت'''؛ به این معنا که انسان غیر از خداوند مرجع مستقلی برای قانون‌گذاری بپذیرد و فرامین او را در راستای مخالفت با احکام الهی لازم الاجرا بداند؛ چنانکه امام صادق(ع) ذیل آیه: «و اتخذوا من دون الله آلهة لیکونوا لهم عزا» (مریم/۸۱) «و آنان غیر از خدا معبودانی را برای خود برگزیدند تا مایه عزّتشان باشد.» فرمود:
*'''شرک در طاعت'''؛ به این معنا که انسان غیر از خداوند مرجع مستقلی برای قانون‌گذاری بپذیرد و دستورات او را در راستای مخالفت با احکام الهی لازم الاجرا بداند.
::پرستش تنها رکوع و سجود نیست، بلکه اطاعت از کسی همان پرستش است و هر کسی که مخلوقی را در معصیت خالق اطاعت نماید در حقیقت او را پرستش کرده­ است.<ref>بحار الأنوار، ج۶۹، ص۹۴.</ref>


==اهمیت و جایگاه==
==اهمیت و جایگاه==