آیه متعه: تفاوت میان نسخه‌ها

'''آیهٔ مُتعِه''' آیه ۲۴ سورهٔ نساء که از نگاه [[شیعه]]، فرازی از این [[آیه]]، دلالت بر جواز [[ازدواج موقت]] در اسلام دارد. در مقابل،‌ اهل‌سنت چون متعه را جائز نمی‌دانند، مدعی شدند که این آیه به واسطهٔ سنت نبوی [[نسخ]] شده است. برخی از مفسران شیعی این ادعا را نادرست شمرده و می‌گویند روایات نسخ، ضعیف و مضمونشان آشفته است و [[حرام|تحریم]] متعه را به [[خلیفه دوم|خلیفهٔ دوم]] نسبت می‌دهند.  

|عرض=۹۵

آیه بیست و چهارم [[سوره نساء|سورهٔ نساء]] به جواز ازدواج موقت اشاره می‌کند و به این دلیل، آیهٔ متعه خوانده می‌شود.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۳، ص۳۳۵.</ref> در فرازی از این آیه، خداوند به [[مسلمان|مسلمانان]] می‌گوید که هرگاه میل به [[ازدواج]] و ایجاد رابطهٔ زناشویی با زنان داشتید، [[مهریه|مهریهٔ]] ایشان را پرداخت کنید.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۴، ص۲۷۱.</ref> گفته شده است که در این فراز، اصل جواز ازدواج موقت مسلّم انگاشته شده و تنها وجوب تعیین و پرداخت مهریه بیان شده است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۳، ص۳۳۵.</ref> هم‌چنین [[محمدحسین طباطبائی]] در تفسیر [[المیزان]] قائل است این این آیه در [[مدینه]] نازل شده و در آن روزگار، ازدواج موقت که به آن [[متعه]] می‌گفتند، در میان مسلمانان [[سنت|سنتی]] شناخته شده و عمل به آن رایج بوده و حتی واژهٔ «اِسْتَمْتَعْتُم» از همان عنوان متعه گرفته شده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۴، ص۲۷۲.</ref>  

[[فضل بن حسن طبرسی]] در [[مجمع‌البیان]] از [[ابن‌عباس]] و دیگر راویان از [[اصحاب پیامبر]] نقل می‌کند که مراد از واژهٔ «استمتعتم» در این آیه، [[عقد ازدواج|عقد ازدواجی]] است که دارای زمانی محدود است.<ref>طبرسی، مجمع‌ البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۵۳.</ref>  

[[سید هاشم بحرانی|بحرانی]] در [[تفسیر البرهان]] روایاتی را از [[امامان شیعه]] نقل می‌کند که همگی آیه را بیانگر جواز ازدواج موقت می‌شمارند.<ref>بحرانی، البرهان، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۵۸.</ref>

 

در [[صحیح مسلم]] هم روایتی از [[جابر بن عبدالله انصاری]] نقل شده که متعه در زمان [[پیامبر خدا]] و در عهد [[ابوبکر]] و تا میانهٔ دوران [[خلافت]] عمر حلال بود و [[عمر]] از آن نهی کرد.<ref>مغنیه، الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۲۹۶.</ref>

ابن‌عاشور، صاحب [[تفسیر التحریر و التنویر]]، ضمن بررسی [[روایات]] و اشاره به اختلاف [[اصحاب پیامبر|یاران پیامبر]] در ارتباط با جواز ازدواج موقت، در نهایت به این جمع‌بندی می‌رسد که تحریم [[متعه]] در موارد مختلف و بیان جوازش در موارد دیگر،‌ بیانگر [[نسخ]] این آیه نیست؛ بلکه جواز آن محدود به موارد ضرورت است.<ref>ابن‌عاشور، التحریر و التنویر، ۱۴۲۰ق، ج۴،‌ ص۸۹.</ref>

[[محمدجواد بلاغی]] نیز با بررسی منابع روایی اهل‌سنت و شیعه، سعی در اثبات این مهم دارد که تحریم [[ازدواج موقت]] در زمان [[پیامبر اسلام]] اتفاق نیفتاده است و منع [[عمر|خلیفهٔ دوم]] شایستگی [[نسخ]] جواز متعه را ندارد.<ref>بلاغی، آلاء الرحمن، ج۲، ص۷۵ تا ۸۰.</ref>

* مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۱ش.

* زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف عن حقائق التنزیل و عیون الأقاویل فی وجوه التأویل، بیروت، دارالکتاب العربی، ۱۴۰۷ق.

* آلوسی، محمود بن عبدالله، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی، بیروت،‌ دارالکتب العلمیه، منشورات محمدعلی بیضون، ۱۴۱۵ق.

* بلاغی،‌ محمدجواد، آلاءالرحمن فی تفسیر القرآن، قم،‌ وجدانی.