منهاج السنة النبویه (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

| اندازه تصویر    =180px

طبق برخی گزارش‌ها، کتاب منهاج السنه النبویه واکنشی به کتاب [[منهاج الکرامة فی معرفة الامامة (کتاب)|منهاج الکرامه]] [[علامه حلی]] و به عنوان ردیه‌ای بر این کتاب بوده است.<ref>ابن‌حجر عسقلاتی، لسان المیزان، ج۳، ص۲۱۵.</ref> در برخی گزارش‌ها آمده است قدرت علامه حلی در بحث و مناظره با علمای [[اهل سنت]] در حضور [[اولجایتو]]  پادشاه وقت بلاد اسلامی، نقش مهمی در گرایش اولجایتو و گسترش [[تشیع]] در [[ایران]] داشته است.<ref>جعفریان، سلطان محمد خدابنده، علامه حلی و رواج تشیع در ایران، نامه مفید، شماره۷، ۱۷۲ و ۱۷۳.</ref><ref>ابن الوردی، تاریخ ابن الوردی، ج ۲، ص۲۷۰.</ref> نوشتن کتاب منهاج الکرامه برای سلطان اولجایتو از سوی علامه حلی، گویای تأثیرپذیری سلطان از تشیع است.<ref>جعفریان، سلطان محمد خدابنده، علامه حلی و رواج تشیع در ایران، نامه مفید، شماره۷، ص۱۷۵.</ref><ref>[http://hajj.ir/14/53576 رحلت عالمی که پادشاه مغول را شیعه کرد، خبرگزاری حج].</ref> این وضعیت موجب شد تا [[ابن‌تیمیه]] با نوشتن منهاج السنه، با نگاه تند و خارج از انصاف، مبانی شیعه را مورد نقد قرار دهد.

از آن‌جا که کتاب منهاج السنه به عنوان یکی از مهم‌ترین آثار [[ابن تیمیه]] به شمار می‌رود، در میان جریان‌های [[سلفی]] به ویژه [[وهابیت]] مورد استفاده قرار گرفته است. در دوران معاصر شخصیت‌های وهابی نظیر [[بنباز|بِن‌باز]] بر این کتاب شرح زده‌اند.<ref>[https://archive.org/details/IbnBazMnhaagAlsonah1-5 بنباز، شرح منهاج السنه] </ref><ref>رجوع کنید به: احمد بن عبدالرحمن الصویان، اصول وقواعد منهجیة؛ قراءات فی منهاج السنة النبویه.</ref><ref>[http://www.ahlalhdeeth.com/vb/showthread.php?t=225454 انس سلیمان المصری النابلسی، منهج شیخ الاسلام فی الرد علی الرافضة فی کتابه منهاج السنة النبویه.]</ref>

[[ابن تیمیه]] در کتاب منهاج السنه مطالب خود را در ۲۱۴ فصل بیان کرده است. از آن‌جا که منهاج السنه ردیه‌ای است بر کتاب [[منهاج الکرامه]] [[علامه حلی]]، نویسنده بیشتر مطالب کتاب را به نقد و رد دیدگاه‌های علامه حلی درباره مبانی [[شیعه]] قرار داده است. به عبارتی کتاب منهاج السنه آیینه تمام‌نمای ردیه‌ها علیه شیعه است.<ref>الویری/ حسین‌پور، ردیه‌های تاریخی علیه شیعه؛ نقد و بررسی «منهاج السنه النبویه»، شیعه‌شناسی، ش۴۰.</ref> ابن تیمیه در سراسر کتابش از کلمه [[رافضی]] برای شیعیان استفاده کرده است. عمده توجه وی به موضوع [[امامت]] و [[اهل بیت(ع)]] متمرکز است. ابن تیمیه در سراسر کتاب به شدت با دیدگاه شیعه در موضوع امامت برخورد کرده و در این میان اهانت‌هایی را به شیعیان کرده است. نقد خارج از انصاف ابن تیمیه به موضوع امامت تا حدی است که وی با نگاه تردیدآمیز به جایگاه [[امام علی(ع)]] به عنوان [[خلیفه چهارم]] مسلمانان می‌نگرد.<ref>ابن تیمیه، منهاج السنه، ج۱، ص۵۳۷-۵۳۹.</ref> نویسنده کتاب، آن دسته از فضایل امام علی(ع) را که همه مسلمانان در مورد آن اتفاق‌نظر دارند، رد کرده و تلاش می‌کند جایگاه ایشان را در میان [[صحابه|صحابه پیامبر(ص)]] کم‌رنگ جلوه دهد.<ref>به عنوان نمونه رجوع کنید به: منهاج السنه، ج۵، ص۱۹؛همان، ج۷، ص۱۵۵ و ۲۷۳؛ همان، ج۸، ۲۸۵ و ۳۸۹.</ref> ابن تیمیه درباره جایگاه اهل بیت(ع) نیز از چارچوب انصاف خارج گشته و احادیث در فضیلت آنان را از اساس نپذیرفته است.<ref>برای نمونه رجوع کنید به: منهاج السنه، ج۷، ص۱۷۷- ۱۷۹، ۳۱۸ و ۳۹۴.</ref>

درمقابل ابن‌تیمیه نگاه مثبتی به حکومت [[بنی‌امیه]] و شخص [[معاویه]] داشته است و برای دفاع از او به امام علی(ع) توهین کرده است.<ref>منهاج السنه، ج۴، ص۵۱۳.</ref> او همچنین در دفاع از [[یزید]] و تطهیر شخصیت او کوتاهی نکرده است.<ref>منهاج السنه، ج۴، ص۴۷۲، ۵۱۳ و ۵۷۷.</ref>

نویسنده کتاب منهاج السنه هرگونه [[توسل]]، [[زیارت قبر]] و طلب حاجت از پیامبر(ص) را [[شرک]] دانسته است<ref>منهاج السنة النبویة، ج ۱، ص۴۷۸، ۴۷۹؛ همان، ج۲، ص۴۳۷.</ref> دیدگاه ابن تیمیه درباره صفات خداوند به [[تشبیه صفات|تشبیه]] و [[تجسیم|تجسیم]] منتهی شده و [[تأویل]] در [[آیه|آیات]] قرآن را نپذیرفته است.<ref>منهاج السنه، ج۳، ص۳۴۸.</ref>

همچنین در ۱۴۲۶ق عبدالله غنیمان، استاد دانشگاه [[مدینه منوره]] خلاصه‌ای از کتاب منهاج السنه را ارائه داده است.<ref>[http://waqfeya.com/book.php?bid=5040 المکتبة الوقفیة]</ref> این کتاب توسط اسحاق دبیری در سال ۱۳۸۶ش به فارسی ترجمه شده است.<ref>[http://www.aqeedeh.com/ پایگاه اینترنتی کتابخانه عقیده وابسته به سلفیان]</ref>.

* [[سراج‌الدین هندی]] در کتابی با عنوان [[اکمال المنّة فی نقض منهاج السنه|اکمال المنّة فی نقض منهاج السنه]].<ref>[http://www.al-milani.com/library/lib-pg.php?booid=13&mid=119&pgid=1667 سید علی حسینی میلانی، دراسات فی منهاج السنه لمعرفة ابن تیمیه.]</ref>

* [[سید علی حسینی میلانی|سید علی حسینی میلانی]] در سال ۱۴۱۹ق کتابی با عنوان [[دراسات فی منهاج السنه لمعرفة ابن تیمیه]] در نقد بر کتاب منهاج السنه تألیف کرده است و مواردی را که ابن تیمیه به عنوان نقد به مبانی شیعه وارد کرده، به صورت مجزا و به تفصیل پاسخ داده است.<ref>[http://www.al-milani.com/library/lib-mas.php?booid=13 پایگاه اینترنتی سید علی میلانی]</ref>