پرش به محتوا

مسجد: تفاوت میان نسخه‌ها

۵۴۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۳ مارس ۲۰۲۳
خط ۴۰: خط ۴۰:
احداث مساجد پس از [[مسجد قبا]] و [[مسجدالنبی |مسجد النبی]] در دیگر مناطقی که [[اسلام]] بدانها راه می‌یافت، انجام می‌گرفت. در قرن اول قمری [[مسجد کوفه]](۱۷ق.)، مسجد فُسطاط(۲۱ق.){{یادداشت| مسجد بزرگ عمرو عاص در فُسطاط مصر}} و [[مسجد جامع بصره| جامع بصره]](۲۴ق.) به اهتمام مسلمانان ساخته شد.<ref>غنیمه، تاریخ دانشگاه‌های بزرگ اسلامی، ۱۳۷۲ش، ص۶۱.</ref>
احداث مساجد پس از [[مسجد قبا]] و [[مسجدالنبی |مسجد النبی]] در دیگر مناطقی که [[اسلام]] بدانها راه می‌یافت، انجام می‌گرفت. در قرن اول قمری [[مسجد کوفه]](۱۷ق.)، مسجد فُسطاط(۲۱ق.){{یادداشت| مسجد بزرگ عمرو عاص در فُسطاط مصر}} و [[مسجد جامع بصره| جامع بصره]](۲۴ق.) به اهتمام مسلمانان ساخته شد.<ref>غنیمه، تاریخ دانشگاه‌های بزرگ اسلامی، ۱۳۷۲ش، ص۶۱.</ref>


به گفته ابن خلدون(م. ۸۰۸ق) دو نوع مسجد شهری وجود داشته است: مساجد بزرگ تحت اختیار دولت برای نمازهای جمعه و اجتماعات مهم مسلمانان و مساجد کوچک که به وسیله بخش‌های گوناگون جمعیت شهری ساخته و اداره می‌شدند. در دوره اولیه معمول این بود که به پیروی از آداب و رسوم پیش از اسلام و نیز روش و [[سیره نبوی|سیره پیامبر]] در مدینه، [[خلفا (ابهام‌زدایی)|خلفا]] یا فرمانداران منصوب آنها اقامتگاه خود را در کنار مسجد جامع برپا کنند در حالی که مردم عادی مساجد خود را در محلات قبیله‌ای خود می‌ساختند. با افزایش شدید قدرت و ثروت امپراتوری‌های اسلامی و جدا شدن اقامتگاه حاکمان، بر تعداد مساجد دولتی و غیردولتی به شدت افزوده شد. هر دو نوع معمولا به کمک مردم و درآمدهای [[وقف|اوقاف]] تأسیس و نگهداری می‌شدند.<ref>کامپو، دایرة المعارف نوین اسلام، ۴، ۱۶۷ و ۱۶۸ ذیل مدخل مسجد</ref>
به گفته ابن خلدون(م. ۸۰۸ق) دو نوع مسجد شهری وجود داشته است: مساجد بزرگ تحت اختیار دولت برای نمازهای جمعه و اجتماعات مهم مسلمانان و مساجد کوچک که به وسیله بخش‌های گوناگون جمعیت شهری ساخته و اداره می‌شدند. در دوره اولیه معمول این بود که به پیروی از آداب و رسوم پیش از اسلام و نیز روش و [[سیره نبوی|سیره پیامبر]] در مدینه، [[خلفا (ابهام‌زدایی)|خلفا]] یا فرمانداران منصوب آنها اقامتگاه خود را در کنار مسجد جامع برپا کنند در حالی که مردم عادی مساجد خود را در محلات قبیله‌ای خود می‌ساختند. با افزایش شدید قدرت و ثروت امپراتوری‌های اسلامی و جدا شدن اقامتگاه حاکمان، بر تعداد مساجد دولتی و غیردولتی به شدت افزوده شد. هر دو نوع معمولا به کمک مردم و درآمدهای [[وقف|اوقاف]] تأسیس و نگهداری می‌شدند.<ref>کامپو، دایرة المعارف نوین اسلام، ۴، ۱۶۷ و ۱۶۸ ذیل مدخل مسجد</ref>{{یادداشت| جعفریان چهار گونه مسجد را برای یک مسلمان قابل تصور دانسته که عبارتند از: مسجد محله، مسجد مرکزی، در شهر برای نمازگزاران شهر با عنوان مسجد جامع، مصلاّیی برای مراسم نماز عید برای تمامی مردم یک منطقه. و چهارم مسجدالحرام برای حضور همه مسلمانان. جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۱ش، ص ۲۰۰-۲۰۱}}


کارآیی مسجد غالبا برای برپایی عبادات روزانه و [[نماز جمعه]] بوده که مردان بیشتر در آن شرکت می‌کردند. زنان در عقب صف مردان در حالی که پرده‌ای میان آنها و مردان بود یا در اتاقی جداگانه و یا در طبقه بالا در مراسم حضور داشتند.<ref>کامپو، دایرة المعارف نوین اسلام، ۴، ۱۶۹ ذیل مدخل مسجد</ref>
کارآیی مسجد غالبا برای برپایی عبادات روزانه و [[نماز جمعه]] بوده که مردان بیشتر در آن شرکت می‌کردند. زنان در عقب صف مردان در حالی که پرده‌ای میان آنها و مردان بود یا در اتاقی جداگانه و یا در طبقه بالا در مراسم حضور داشتند.<ref>کامپو، دایرة المعارف نوین اسلام، ۴، ۱۶۹ ذیل مدخل مسجد</ref>
۱۸٬۴۴۳

ویرایش