پرش به محتوا

مختار بن ابی‌عبید ثقفی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
افزایش اطلاعات کتابشناسی
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جز (افزایش اطلاعات کتابشناسی)
خط ۹۹: خط ۹۹:


=== خودداری از قضاوت درباره مختار===
=== خودداری از قضاوت درباره مختار===
[[میرزا محمد استرآبادی]] معتقد است نباید از مختار به بدی یاد کرد. در عین حال روایات وی را قابل اعتماد نمی‌‎داند و در مورد او توقف کرده است.<ref>جامع الرواة، ج۲، ص۲۲۱.</ref> [[علامه مجلسی]] ایمان مختار را کامل ندانسته و اقدامات وی را بدون اجازه امام معصوم دانسته است در عین حال معتقد است به دلیل آنکه مختار کارهای نیک زیادی انجام داده است [[عاقبت به‌خیری|عاقبت به‌خیر]] شده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۴۵، ص۳۳۹.</ref> با این حال درباره او توقف کرده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۴۵، ص۳۳۹.</ref>
در کتاب جامع الرواة به [[میرزا محمد استرآبادی]] نسبت داده شده که معتقد است نباید از مختار به بدی یاد کرد. در عین حال روایات وی را قابل اعتماد نمی‌‎داند و در مورد او توقف کرده است.<ref>اردبیلی، جامع الرواة، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۲۲۱.</ref> [[علامه مجلسی]] ایمان مختار را کامل ندانسته و اقدامات وی را بدون اجازه امام معصوم دانسته است در عین حال معتقد است به دلیل آنکه مختار کارهای نیک زیادی انجام داده است [[عاقبت به‌خیری|عاقبت به‌خیر]] شده است با این حال درباره او توقف کرده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۴۵، ص۳۳۹.</ref>


===دیدگاه علمای اهل‌سنت===
===دیدگاه علمای اهل‌سنت===
در برخی از منابع اهل سنت نسبت‌هایی به مختار داده شده است روایتی به پیامبر(ص) منسوب است که از ثقیف کَذّاب و جنایتکاری به وجود خواهد آمد. این روایت را [[اسماء دختر ابوبکر]] مادر [[عبدالله بن زبیر]] روایت کرده است.<ref>ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج‌۳، ص۹۰۹.</ref> گفته شده منظور از کذّاب در این روایت، مختار است،<ref>ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج‌۳، ص۹۰۹.</ref> بنا به گزارشی  [[حجاج بن یوسف]]، مردم را به [[لعن]] [[حضرت علی(ع)]] و مختار امر می‌کرد.<ref> نگاه کنید به ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج‌۶، ص۱۶۸.</ref>مقریزی مختار را جزء [[خوارج]] می‌داند.<ref> مقریزی، امتاع الاسماع، ۱۴۲۰ق، ج‌۱۴، ص۱۵۷.</ref>
در برخی از منابع اهل سنت نسبت‌هایی به مختار داده شده است روایتی به پیامبر(ص) منسوب است که از ثقیف کَذّاب و جنایتکاری به وجود خواهد آمد. این روایت را [[اسماء دختر ابوبکر]] مادر [[عبدالله بن زبیر]] روایت کرده است.<ref>ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج‌۳، ص۹۰۹.</ref> گفته شده منظور از کذّاب در این روایت، مختار است،<ref>ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج‌۳، ص۹۰۹.</ref> البته از نظر علمای شیعه این روایت ساختگی است و توسط زبیریان جعل شده است.{{مدرک}} بنا به گزارشی  [[حجاج بن یوسف]]، مردم را به [[لعن]] [[حضرت علی(ع)]] و مختار امر می‌کرد.<ref> نگاه کنید به ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج‌۶، ص۱۶۸.</ref>مقریزی نیز مختار را جزء [[خوارج]] می‌داند.<ref> مقریزی، امتاع الاسماع، ۱۴۲۰ق، ج‌۱۴، ص۱۵۷.</ref>


==همسرو فرزندان==
==همسرو فرزندان==
خط ۱۱۰: خط ۱۱۰:


==درگذشت==
==درگذشت==
مختار پس از ۱۸ ماه حکومت در [[۱۴ رمضان]]<ref>ابن‌جوزی، المنتظم، ج‌۶، ص۶۸.</ref> [[سال ۶۷ هجری قمری|سال۶۷ق]] در ۶۷سالگی به دست [[مصعب بن زبیر]] کشته شد.<ref> ابن‌اثیر، اسدالغابة، ج‌۴، ص۳۴۷.</ref> به دستور مصعب دست مختار را بریدند و به دیوار [[مسجد کوفه]] کوبیدند. هنگامی که [[حجاج بن یوسف ثقفی]] بر کوفه مسلط شد دستور داد آن را [[دفن]] کردند.<ref> طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج‌۶، ص۱۱۰.</ref> مزار مختار در مسجد کوفه است و در کتاب [[المزار شهید اول]] زیارتنامه‌ای برای او ذکر شده است.<ref>شهید اول، المزار، ۱۴۱۰ق، ص۲۸۴.</ref>
مختار پس از ۱۸ ماه حکومت در [[۱۴ رمضان]]<ref>ابن‌جوزی، المنتظم، ج‌۶، ص۶۸.</ref> [[سال ۶۷ هجری قمری|سال۶۷ق]] در ۶۷سالگی به دست [[مصعب بن زبیر]] کشته شد.<ref> ابن‌اثیر، اسدالغابة، ج‌۴، ص۳۴۷.</ref> به دستور مصعب دست مختار را بریدند و به دیوار [[مسجد کوفه]] کوبیدند. هنگامی که [[حجاج بن یوسف ثقفی]] بر کوفه مسلط شد دستور داد آن را [[دفن]] کردند.<ref> طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج‌۶، ص۱۱۰.</ref> مزار مختار در کنار مسجد کوفه است و در کتاب [[المزار شهید اول]] زیارتنامه‌ای برای او ذکر شده است.<ref>شهید اول، المزار، ۱۴۱۰ق، ص۲۸۴.</ref>
==آثار درباره مختار==
==آثار درباره مختار==
{{اصلی|فهرست کتاب‌های درباره مختار ثقفی}}
{{اصلی|فهرست کتاب‌های درباره مختار ثقفی}}
درباره مختار آثاری نوشته شده است. در این کتاب‌ها شخصیت و هدف او از قیام مورد بررسی قرار گرفته است. [[آقابزرگ تهرانی]] در [[الذریعة الی تصانیف الشیعة (کتاب)|الذریعه]] بیش از ۳۷ کتاب درباره مختار نام برده است.<ref>غلامعلی و غریب، «مختار ثقفی در گستره آثار رجالیان»، ص۷۷.</ref> برخی از آنها عبارتند از:
درباره مختار آثاری نوشته شده است. در این کتاب‌ها شخصیت و هدف او از قیام مورد بررسی قرار گرفته است. [[آقابزرگ تهرانی]] در [[الذریعة الی تصانیف الشیعة (کتاب)|الذریعه]] بیش از ۳۷ کتاب درباره مختار نام برده است.<ref>غلامعلی و غریب، «مختار ثقفی در گستره آثار رجالیان»، ص۷۷.</ref> برخی از آنها عبارت‌اند از:
*شرح الثار فی احوال المختار نوشته [[جعفر بن محمد بن نمای حلی|ابن‌نما حلی]]<ref> آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ج۱، ص۳۷۰.</ref> علامه مجلسی این کتاب را در جلد ۴۵ بحارالانوار آورده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۴۵، ص۳۴۶-۳۹۰.</ref>
*شرح الثار فی احوال المختار نوشته [[جعفر بن محمد بن نمای حلی|ابن‌نما حلی]]<ref> آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ج۱، ص۳۷۰.</ref> علامه مجلسی این کتاب را در جلد ۴۵ بحارالانوار آورده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۴۵، ص۳۴۶-۳۹۰.</ref>
*[[روضة المجاهدین (کتاب)|روضة المجاهدین]]؛ به زبان فارسی، شامل گزارش‌هایی از جنگ‌ها و رشادت‌های مختار که از حالت منظوم و روایی، به صورت منثور و حماسی درآمده است. این اثر نوشته [[عطاءالله بن حسام هروی|واعظ هروی]]، (قرن ۱۰ق) است که در ماه محرم بر منبر برای مردم روایت می‌کرده است. قرائت این کتاب مدت‌ها در مجالس روضه‌خوانی رواج داشته است. انتشارات ققنوس این کتاب را در ۵۲۰ صفحه منتشر کرده است.
*[[روضة المجاهدین (کتاب)|روضة المجاهدین]]؛ به زبان فارسی، شامل گزارش‌هایی از جنگ‌ها و رشادت‌های مختار که از حالت منظوم و روایی، به صورت منثور و حماسی درآمده است. این اثر نوشته [[عطاءالله بن حسام هروی|واعظ هروی]]، (قرن ۱۰ق) است که در ماه محرم بر منبر برای مردم روایت می‌کرده است. قرائت این کتاب مدت‌ها در مجالس روضه‌خوانی رواج داشته است. انتشارات ققنوس این کتاب را در ۵۲۰ صفحه منتشر کرده است.
خط ۱۴۵: خط ۱۴۵:
==منابع==
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
*ابن‌نما حلی، جعفر بن محمد، ذوب النضار فی شرح الثار، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۱۶ق.
*آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعة الی التصانیف الشیعة، بیروت، دارالاضواء، چاپ سوم، ۱۴۰۳ق.
*آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعة الی التصانیف الشیعة، بیروت، دارالاضواء، چاپ سوم، ۱۴۰۳ق.
*اخبار الدولة العباسیة و فیه اخبار العباس و ولده، تحقیق عبدالعزیز الدوری و عبدالجبار المطلبی، بیروت، دار الطلیعة، ۱۳۹۱ق.
*ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، تحقیق سید احمد صقر، بیروت، دار المعرفة، بی‌تا.
*ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، تحقیق سید احمد صقر، بیروت، دار المعرفة، بی‌تا.
*ابن‌اثیر، علی بن محمد، اسدالغابة فی معرفة الصحابة، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م.
*ابن‌اثیر، علی بن محمد، اسدالغابة فی معرفة الصحابة، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م.
خط ۱۵۸: خط ۱۵۶:
*ابن‌طیفور، احمد بن ابی‌طاهر، بلاغات النساء، تصحیح احمد الالفی، قاهره، مطبعة مدرسة والدة عباس الاول، ۱۳۲۶ق/۱۹۰۸م.
*ابن‌طیفور، احمد بن ابی‌طاهر، بلاغات النساء، تصحیح احمد الالفی، قاهره، مطبعة مدرسة والدة عباس الاول، ۱۳۲۶ق/۱۹۰۸م.
*ابن‌قتیبه عبدالله بن مسلم، المعارف، تحقیق ثروت عکاشة، قاهرة، الهیئة المصریة العامة للکتاب، البطعة الثانیة، ۱۹۹۲م.
*ابن‌قتیبه عبدالله بن مسلم، المعارف، تحقیق ثروت عکاشة، قاهرة، الهیئة المصریة العامة للکتاب، البطعة الثانیة، ۱۹۹۲م.
*ابن‌نما حلی، جعفر بن محمد، ذوب النضار فی شرح الثار، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۱۶ق.
*اخبار الدولة العباسیة و فیه اخبار العباس و ولده، تحقیق عبدالعزیز الدوری و عبدالجبار المطلبی، بیروت، دار الطلیعة، ۱۳۹۱ق.
*اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة و ازاحة الاشتباهات عن الطرق و الاسناد، بیروت، دار الاضواء، ۱۴۰۳ق.
*بلاذری، احمد بن یحیی،  جمل من انساب الاشراف، تحقیق سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۷ق/۱۹۹۶م.
*بلاذری، احمد بن یحیی،  جمل من انساب الاشراف، تحقیق سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۷ق/۱۹۹۶م.
*قرشی، باقرشریف، حیاة الامام الحسین علیه‌السلام، قم، مدرسه علمیه ایروانی، چاپ چهارم، ۱۴۱۳ق.
*خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة، قم، مرکز نشر آثار شیعه، ۱۴۱۰ق/۱۳۶۹ش.
*خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة، قم، مرکز نشر آثار شیعه، ۱۴۱۰ق/۱۳۶۹ش.
*دینوری، احمد بن داود، الاخبار الطوال، تحقیق عبدالمنعم عامر مراجعه جمال الدین شیال، قم، منشورات الرضی، ۱۳۶۸ش.
*دینوری، احمد بن داود، الاخبار الطوال، تحقیق عبدالمنعم عامر مراجعه جمال الدین شیال، قم، منشورات الرضی، ۱۳۶۸ش.
خط ۱۶۹: خط ۱۶۹:
*طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، تهران، دار الکتب الإسلامیه، ۱۴۰۷ق.
*طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، تهران، دار الکتب الإسلامیه، ۱۴۰۷ق.
*طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، قم، مؤسسه نشر اسلامی متعلق به جامعه مدرسین، ۱۳۷۳ش.
*طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، قم، مؤسسه نشر اسلامی متعلق به جامعه مدرسین، ۱۳۷۳ش.
*قرشی، باقرشریف، حیاة الامام الحسین علیه‌السلام، قم، مدرسه علمیه ایروانی، چاپ چهارم، ۱۴۱۳ق.
*کشی، محمد بن عمر، رجال الکشی- اختیار معرفة الرجال، تلخیص محمد بن حسن طوسی، تصحیح حسن مصطفوی، ۱۴۰۹ق.
*کشی، محمد بن عمر، رجال الکشی- اختیار معرفة الرجال، تلخیص محمد بن حسن طوسی، تصحیح حسن مصطفوی، ۱۴۰۹ق.
*مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال فی علم الرجال، نجف، مطبعة المرتضویة، ۱۳۴۹ق.
*مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال فی علم الرجال، نجف، مطبعة المرتضویة، ۱۳۴۹ق.
*مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، تحقیق: محمدباقر محمودی و عبدالزهراء علوی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
*مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، تحقیق: محمدباقر محمودی و عبدالزهراء علوی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
*مقدسی، مطهر بن طاهر، البدء و التاریخ، بورسعید، مکتبة الثقافة الدینیة، بی‌تا.
*مقرم، عبدالرزاق، مقتل الحسین(ع)، بیروت، مؤسسة الخراسان للمطبوعات، ۱۴۲۶ق/۲۰۰۷م.
*مقرم، عبدالرزاق، مقتل الحسین(ع)، بیروت، مؤسسة الخراسان للمطبوعات، ۱۴۲۶ق/۲۰۰۷م.
*مقدسی، مطهر بن طاهر، البدء و التاریخ، بورسعید، مکتبة الثقافة الدینیة، بی‌تا.
*مقریزی، احمد بن علی، اِمتاع الاَسماع بما للنبی من الاَحوال و الاَموال و الحفدة و المتاع، تحقیق محمد عبدالحمید النمیسی، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۲۰ق/۱۹۹۹م.
*مقریزی، احمد بن علی، اِمتاع الاَسماع بما للنبی من الاَحوال و الاَموال و الحفدة و المتاع، تحقیق محمد عبدالحمید النمیسی، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۲۰ق/۱۹۹۹م.
*یعقوبی، احمد بن ابی‌یعقوب، تاریخ الیعقوبی، بیروت، دارصادر، بی‌تا.
*یعقوبی، احمد بن ابی‌یعقوب، تاریخ الیعقوبی، بیروت، دارصادر، بی‌تا.
خط ۱۹۵: خط ۱۹۶:
  | ناوبری = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | ناوبری = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->ندارد
  | رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->ندارد
  | کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->از منبع خوب
  | کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد
  | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
  | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
  | جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد
  | جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد
  | رسا بودن = <!--ندارد، دارد-->ندارد
  | رسا بودن = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | جامعیت = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | جامعیت = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | زیاده‌نویسی = <!--دارد، ندارد-->دارد
  | زیاده‌نویسی = <!--دارد، ندارد-->دارد