مختار بن ابی‌عبید ثقفی: تفاوت میان نسخه‌ها

| آثار                  =

}}

==نسب و لقب==

کنیه مختار، ابواسحاق<ref> ابن‌اثیر، اسدالغابة، ۱۴۰۹ق، ج‌۴، ص۳۴۶.</ref> و لقبش کَیسان (زیرک و باهوش) بود.<ref>اخبار الدولة العباسیه، ۱۳۹۱ق، ص۱۶۵.</ref> از [[اصبغ بن نباته]] نقل شده هنگامی که مختار طفلی کوچک بود [[امام علی(ع)]] او را بر زانوی خود نشاند و وی را کَیِّس خواند.<ref> خویی، معجم رجال الحدیث، ج۱۸، ص۱۰۲.</ref> بعضی گفته‌اند لقب کیسان برگرفته از نام  [[ابوعمره کیسان|ابوعمره]] مشاور وی بوده است.<ref> نگاه کنید به کشی، رجال الکشی، ۱۴۰۹ق، ص۱۲۸.</ref>

== حضور در جنگ‌های قادسیه==

[[سعد بن مسعود ثقفی]] عموی مختار، از طرف [[امام علی(ع)]] والی [[مداین]] بود.<ref> دینوری، اخبارالطوال، ۱۳۶۸ش، ص۲۰۵.</ref> او در درگیری با [[خوارج]]، مختار را به جانشینی خود در مداین منصوب کرد و خود برای جنگ با آنان بیرون رفت.<ref> دینوری، اخبارالطوال، ۱۳۶۸ش، ص۲۰۵.</ref>

[[باقر شریف قرشی]] معتقد است که قیام مختار برای جاه‌طلبی و ریاست نبوده بلکه برای خونخواهی اهل‌بیت پیامبر(ص) و انتقام از قاتلان آنها بوده است.<ref>قرشی، حیاة الامام الحسین(ع)، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۴۵۳-۴۵۴.</ref> همچنین [[نجم‌الدین طبسی]] معتقد است که اتهامات به مختار نتیجه جو ضد مختاری بوده که [[بنی‌امیه]] آن را ساختند. وی طلب رحمت امام باقر(ع) برای مختار را به نوعی تأیید کارهای او در قبال قتل قاتلان امام حسین‌(ع) دانسته است.<ref>[http://velaseddighah.com/fa/?p=2977#more-2977| پایگاه اطلاع‌رسانی شیخ نجم‌الدین طبسی]</ref>

[[عبدالله مامقانی]] مختار را شیعه امامی دانسته گرچه وثاقتش ثابت نیست.<ref>مامقانی، تنقیح المقال، ۱۳۴۹ق، ج۳، ص۲۰۶.</ref> به گفته او، [[علامه حلی]] نیز در قسمت اول کتاب خود از مختار یاد کرده است او کسی که غیرامامی باشد حتی اگر از نظر [[وثاقت]] به حد اعلی و در مدح به سرحد کمال رسیده باشد را در کتابش نیاورده است.<ref>مامقانی، تنقیح المقال، ۱۳۴۹ق، ج۳، ص۲۰۶.</ref>  

برخی معتقدند از مجموعه قرائن و سوابق مختار به دست می‌آید که او شخصیت مثبتی نیست و قیام او برای کسب قدرت و حکومت بوده است.<ref> نصرتی، دیدگاه مورخین معاصر شیعی درباره مختار؛ دیدگاه محسن الویری، دانشگاه ادیان و مذاهب.</ref> همچنین همکاری او با مسلم بن عقیل را به خاطر اشتراک در هدف قلمداد کرده‌اند نه اشتراک در عقیده. بر اساس این دیدگاه، مختار معیارهای شیعه عقیدتی را ندارد و قیام او قیام شیعی به شمار نمی‎‌آید.<ref> نصرتی، دیدگاه مورخین معاصر شیعی درباره مختار؛ دیدگاه محمدرضا بارانی، دانشگاه ادیان و مذاهب.</ref> برخی از پژوهشگران تاریخ نیز معتقدند مختار فردی جاه‌طلب بوده اما به اهل‌بیت(ع) محبت داشت. بر اساس این دیدگاه مختار امام سجاد(ع) را به عنوان امام قبول نداشته و محمد بن حنفیه را نیز به عنوان انسانی نجات‌بخش و امام سیاسی مطرح کرده بود. به تعبیری دیگر مختار از اهل‌بیت(ع) استفاده ابزاری نموده و قصد داشته از طریق اهل‌بیت(ع) به اهداف خود دست یابد.<ref>نصرتی، دیدگاه مورخین معاصر شیعی درباره مختار؛ دیدگاه نعمت‌الله صفری فروشانی، دانشگاه ادیان و مذاهب.</ref>

=== مختار شیعه بود اما در انتقام زیاده‌روی کرد===

=== خودداری از قضاوت درباره مختار===

==درگذشت==

==آثار درباره مختار==

درباره مختار آثار زیادی نوشته شده است برخی از آنها عبارتند از:

*مختصر اخبار المختار نوشته [[شیخ طوسی]]

*اخبار المختار نوشته محمد بن حسن بن حمزه جعفری طالبی

*کتاب المختار، ابوسعید عبید بن کثیر عامری<ref>غلامعلی و غریب، «مختار ثقفی در گستره آثار رجالیان»، ص۷۷؛ ابن‌شهرآشوب، معالم العلماء، ص۱۱۷.</ref>

*قرة العین فی شرح ثارات الحسین نوشته علی بن حسن عاملی مروزی

*ماهیت قیام مختار نوشته ابوفاضل رضوی اردکانی

*آینه عصر اموی یا مختار ثقفی، علی حسین کریوتلی این کتاب به فارسی ترجمه شده است.

{{پایان}}

==پیوند به بیرون==

==پانویس==

*ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام، تحقیق عمر عبدالسلام تدمری، بیروت، دارالکتاب العربی، الطبعة الثانیة، ۱۴۱۳ق/۱۹۹۳م.

*ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، بیروت، مؤسسه الرساله، ۱۴۱۰ق.

*صدوق، محمد بن علی، علل الشرایع، قم، کتاب‌فروشی داوری، ۱۳۸۵ش/۱۹۶۶م.

*طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، الطبعة الثانیة، ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م.