کاربر ناشناس
استمتاع: تفاوت میان نسخهها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Eahmadian بدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Pourrezaei جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{احکام}} | {{احکام}} | ||
''' | '''اِستِمتاع''' عبارت است از لذّت جنسی بردن از راه مشروع یا نامشروع با [[آمیزش]]، بوسیدن، نگاه کردن، لمس نمودن و مانند اینها. از این عنوان در باب [[نکاح]] و به مناسبت در بابهای [[طهارت]]، [[صوم]]، [[اعتکاف]]، [[حج]]، [[تجارت]] و [[حدود]] نیز سخن رفته است. | ||
==واژهشناسی== | ==واژهشناسی== | ||
استمتاع، واژهای عربی از مادّۀ «م - ت - ع» و این ماده به معنای منفعت و لذت بردن از چیزی است. بدین ترتیب، استمتاع از باب استفعال به معنای طلب کردن و پی جستن منفعت و لذت است.<ref>التحقیق لکلمات القرآن الکریم، | استمتاع، واژهای عربی از مادّۀ «م - ت - ع» و این ماده به معنای منفعت و لذت بردن از چیزی است. بدین ترتیب، استمتاع از باب استفعال به معنای طلب کردن و پی جستن منفعت و لذت است.<ref>التحقیق لکلمات القرآن الکریم، ج۱۱، ص۱۲.</ref> | ||
استمتاع در اصطلاح شرعی، عبارت است از نزدیکی جنسی یا هر گونه کاری مانند نگاه کردن و یا لمسِ انسان و حیوان به قصد لذت | استمتاع در اصطلاح شرعی، عبارت است از نزدیکی جنسی یا هر گونه کاری مانند نگاه کردن و یا لمسِ انسان و حیوان به قصد لذت جنسی.{{مدرک}} | ||
==اقسام استمتاع== | ==اقسام استمتاع== | ||
استمتاع به لحاظ حکم بر دو قسم است: | استمتاع به لحاظ حکم بر دو قسم است: | ||
استمتاع حلال و استمتاع حرام | استمتاع حلال و استمتاع حرام | ||
===استمتاع حلال=== | ===استمتاع حلال=== | ||
مراد از استمتاع حلال معنای عام آن است که [[واجب]]، [[مستحب]] و [[مکروه]] را در برمیگیرد. | مراد از استمتاع حلال معنای عام آن است که [[واجب]]، [[مستحب]] و [[مکروه]] را در برمیگیرد. | ||
# استمتاع با شرایطی، واجب میشود، مانند [[نذر]] استمتاع از حلال یا موردی که عدم ابتلا به استمتاع حرام متوقّف بر استمتاع حلال باشد.<ref>مستمسک العروة، ج۵،ص۱۴</ref> | |||
# در اسلام نسبت به استمتاع حلال همسران ترغیب و تشویق بسیار شده است. بر این استحباب هنگام تمایل جنسی هر یک از زوجین بیشتر تأکید شده است.<ref>وسائل الشیعة، ج ۲۰،ص۲۲۲۳</ref> | |||
# استمتاع در شرایطی مکروه میگردد، مانند استمتاع از همسر در محدوده ناف تا زانو جز قُبُل (جلو) در حال [[حیض]]. مشهور فقها در این فرض استمتاع از روی لباس را بدون تماس مستقیم با بدن مکروه نمیدانند.<ref>مستمسک العروة، ج ۳،ص۳۱۸۳۲۰؛ التنقیح (الطهارة)، ج ۶،ص۴۴۴</ref> | |||
===استمتاع حرام=== | |||
استمتاع از غیر همسر و کنیز، اعم از انسان و حیوان<ref>جواهر الکلام ۴۱/ ۶۳۷</ref> به [[لواط]]،<ref>جواهر الکلام، ج ۴۱،ص۳۷۴</ref> [[مساحقه]]،<ref>جواهر الکلام، ج ۴۱،ص۳۸۷</ref> نگاه و جز آنها، و نیز از راه [[استمناء]]<ref>جواهر الکلام، ج ۴۱،ص۶۴۷</ref> حرام است. | |||
هر نوع استمتاع حلال در حال [[احرام]] [[حج]] و [[عمره]]،<ref>جواهر الکلام، ج ۱۸،ص۳۰۸ و ۳۱۷</ref> همچنین استمتاع [[روزه]]دار از همسر خود در صورتی که بداند منجرّ به بیرون آمدن [[منی]] (انزال) میشود، حرام است.<ref>الحدائق الناضرة، ج ۱۳،ص۱۲۹</ref> | |||
استمتاع به نحو [[آمیزش]] با همسر نابالغ،<ref>جواهر الکلام، ج | استمتاع به نحو [[آمیزش]] با همسر نابالغ،<ref>جواهر الکلام، ج ۲۹،ص۴۱۴۴۱۶</ref> همسری که در عدّه وطی به شبهه به سر میبرد<ref>مبانی العروة (النکاح)، ج ۱،ص۲۵۴</ref> و آمیزش در قُبُل همسر در حال [[حیض]] حرام است؛ لیکن استمتاع به غیر آمیزش در موارد یاد شده جایز است.<ref>العروة الوثقی، ج ۱،ص۳۳۹</ref> | ||
==حقّ استمتاع== | ==حقّ استمتاع== | ||
از جمله حقوق شوهر بر زن، حقّ استمتاع است و در صورت تعارض آن با دیگر حقوق و تکالیف، حقّ استمتاع مقدّم است. بنابراین، زن بدون اذن شوهر نمیتواند کاری انجام دهد که با این حق منافات داشته باشد، مانند اجیر شدن برای شیر دادن،<ref>جواهر الکلام، ج | از جمله حقوق شوهر بر زن، حقّ استمتاع است و در صورت تعارض آن با دیگر حقوق و تکالیف، حقّ استمتاع مقدّم است. بنابراین، زن بدون اذن شوهر نمیتواند کاری انجام دهد که با این حق منافات داشته باشد، مانند اجیر شدن برای شیر دادن،<ref>جواهر الکلام، ج ۲۷،ص۲۹۷ و ۳۱۱</ref> خروج از منزل<ref>جواهر الکلام، ج ۳۰،ص۵۸</ref> و به جا آوردن [[حج]]<ref>جواهر الکلام، ج ۱۷،ص۳۳۲</ref> و روزه مستحب.<ref>جواهر الکلام، ج ۱۷،ص۱۳۰</ref> نیز نمیتواند شوهر را از آن باز دارد، مگر آنکه محذور شرعی از استمتاع، همچون ترک واجب یا ارتکاب حرام، یا محذور عقلی چون بیماری وجود داشته باشد. | ||
==آثار فقهی == | ==آثار فقهی == | ||
خط ۳۰: | خط ۳۱: | ||
===کیفر=== | ===کیفر=== | ||
کیفر مترتّب بر استمتاع یا اُخروی است که در صورت عدم [[توبه]] و عدم وجود سایر اسباب آمرزش بر ارتکاب حرام بار میشود و یا دنیوی. مجازات دنیوی یا مالی است که بر استمتاعاتی که حرمت عرضی دارند مترتّب میگردد، مانند استمتاع در حال احرام که [[کفاره|کفّاره]] دارد و یا بدنی. مجازات بدنی یا حدّ است که بر استمتاعاتی که حرمت ذاتی دارند همچون زنا، لواط، مساحقه و مانند آنها بار میشود و یا [[تعزیر]] که بر استمتاعاتی همچون بوسیدن، لمس کردن، زیر یک لحاف خوابیدن با نامحرم و آمیزش با همسر در حال حیض یا در حال روزه مترتّب است. | کیفر مترتّب بر استمتاع حرام یا اُخروی است که در صورت عدم [[توبه]] و عدم وجود سایر اسباب آمرزش بر ارتکاب حرام بار میشود و یا دنیوی. مجازات دنیوی یا مالی است که بر استمتاعاتی که حرمت عرضی دارند مترتّب میگردد، مانند استمتاع در حال احرام که [[کفاره|کفّاره]] دارد و یا بدنی. مجازات بدنی یا حدّ است که بر استمتاعاتی که حرمت ذاتی دارند همچون زنا، لواط، مساحقه و مانند آنها بار میشود و یا [[تعزیر]] که بر استمتاعاتی همچون بوسیدن، لمس کردن، زیر یک لحاف خوابیدن با نامحرم و آمیزش با همسر در حال حیض یا در حال روزه مترتّب است. | ||
===نفقه=== | ===نفقه=== | ||
از شرایط وجوب [[نفقه]] زن بر شوهر در عقد دائم، آن است که زن در هر زمان که شوهر بخواهد از او استمتاع بَرَد، تمکین نماید و مانع نشود.<ref>جواهر الکلام، ج | از شرایط وجوب [[نفقه]] زن بر شوهر در عقد دائم، آن است که زن در هر زمان که شوهر بخواهد از او استمتاع بَرَد، تمکین نماید و مانع نشود.<ref>جواهر الکلام، ج ۳۱،ص۳۰۳۳۰۴</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس۲}} | {{پانویس۲}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* منبع: فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۱، ص۴۸۵-۴۸۷. | * منبع: فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۱، ص۴۸۵-۴۸۷. | ||
* حکیم، محسن، مستمسک العروه الوثقی، مکتبة آیة الله مرعشی نجشفی، ۱۳۸۸ ۱۳۹۱ق. | * حکیم، محسن، مستمسک العروه الوثقی، مکتبة آیة الله مرعشی نجشفی، ۱۳۸۸ ۱۳۹۱ق. | ||
* حر عاملی، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، | * حر عاملی، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، مؤسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث، ۱۴۱۴ق. | ||
* نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، دارالکتب الاسلامیه و المکتبه الاسلامیه، تهران، ۱۳۶۲ ۱۳۶۹ش. | * نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، دارالکتب الاسلامیه و المکتبه الاسلامیه، تهران، ۱۳۶۲ ۱۳۶۹ش. | ||
* غروی تبریزی، علی، التنقیح فی شرح العروه الوثقی، تقریر: خویی، ابوالقاسم، دارالهادی للمطبوعات، قم ۱۴۱۰ق. | * غروی تبریزی، علی، التنقیح فی شرح العروه الوثقی، تقریر: خویی، ابوالقاسم، دارالهادی للمطبوعات، قم ۱۴۱۰ق. | ||
*بحرانی، یوسف بن احمد، الحدایق الناضره فی احکام العتره الطاهره، | *بحرانی، یوسف بن احمد، الحدایق الناضره فی احکام العتره الطاهره، مؤسسة النشر اسلامی التابعة لجامعه المدرسین، قم، ۱۴۰۵ ۱۴۰۹ ق. | ||
* خوئی، محمدتقی، مبانی العروة الوثقی (النکاح)، تقریر: خوئی، ابوالقاسم، نشر لطفی و دارالهادی، قم، ۱۴۰۷ق. | * خوئی، محمدتقی، مبانی العروة الوثقی (النکاح)، تقریر: خوئی، ابوالقاسم، نشر لطفی و دارالهادی، قم، ۱۴۰۷ق. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} |