استمتاع: تفاوت میان نسخه‌ها

==اقسام استمتاع==

استمتاع به لحاظ حکم بر دو قسم است:

===استمتاع حلال===

مراد از استمتاع حلال معنای عام آن است که [[واجب]]، [[مستحب]] و [[مکروه]] را در برمی‌گیرد.

===استمتاع حرام===

حرمت استمتاع یا ذاتی است یا عرضی.

# حرمت ذاتی: استمتاع از غیر همسر و کنیز، اعم از انسان و حیوان<ref>جواهر الکلام ۴۱/ ۶۳۷</ref> به [[لواط]]،<ref>جواهر الکلام، ج ۴۱، ص ۳۷۴</ref> [[مساحقه]]<ref>جواهر الکلام، ج ۴۱، ص ۳۸۷</ref> و جز آن دو، و نیز از راه [[استمناء]]<ref>جواهر الکلام، ج ۴۱، ص ۶۴۷</ref> حرام است.

# حرمت عرضی: هر نوع استمتاع حلال در حال [[احرام]]،<ref>جواهر الکلام، ج ۱۸، ص ۳۰۸ و ۳۱۷</ref> همچنین استمتاع روزه‌دار از همسر خود در صورتی که بداند منجرّ به بیرون آمدن منی (انزال) می‌شود، حرام است.<ref>الحدائق الناضرة، ج ۱۳، ص ۱۲۹</ref>

==حقّ استمتاع==

از جمله حقوق شوهر بر زن، حقّ استمتاع است و در صورت تعارض آن با دیگر حقوق و تکالیف، حقّ استمتاع مقدّم است. بنابر این، زن بدون اذن شوهر نمی‌تواند کاری انجام دهد که با این حق منافات داشته باشد، مانند اجیر شدن برای شیر دادن،<ref>جواهر الکلام، ج ۲۷، ص ۲۹۷ و ۳۱۱</ref> خروج از منزل<ref>جواهر الکلام، ج ۳۰، ص ۵۸</ref> و به جا آوردن [[حج]]<ref>جواهر الکلام، ج ۱۷، ص ۳۳۲</ref> و روزه مستحب.<ref>جواهر الکلام، ج ۱۷، ص ۱۳۰</ref> نیز نمی‌تواند شوهر را از آن باز دارد، مگر آنکه محذور شرعی از استمتاع، همچون ترک واجب یا ارتکاب حرام، یا محذور عقلی چون بیماری وجود داشته باشد.

==آثار==

استمتاع آثار بسیاری دارد که بیشتر آنها بر استمتاع از طریق [[آمیزش]] مترتّب می‌گردد. در این جا به مهم‌ترین آنها اشاره می‌شود.

===کیفر===

کیفر مترتّب بر استمتاع یا اُخروی است که در صورت عدم [[توبه]] و عدم وجود سایر اسباب آمرزش بر ارتکاب حرام بار می‌شود و یا دنیوی. مجازات دنیوی یا مالی است که بر استمتاعاتی که حرمت عرضی دارند مترتّب می‌گردد، مانند استمتاع در حال احرام که [[کفاره|کفّاره]] دارد و یا بدنی. مجازات بدنی یا حدّ است که بر استمتاعاتی که حرمت ذاتی دارند همچون زنا، لواط، مساحقه و مانند آنها بار می‌شود و یا [[تعزیر]] که بر استمتاعاتی همچون بوسیدن، لمس کردن، زیر یک لحاف خوابیدن با نامحرم و آمیزش با همسر در حال حیض یا در حال روزه مترتّب است.

===نفقه===

از شرایط وجوب [[نفقه]] زن بر شوهر در عقد دائم، آن است که زن در هر زمان که شوهر بخواهد از او استمتاع بَرَد، تمکین نماید و مانع نشود.<ref>جواهر الکلام، ج ۳۱، ص ۳۰۳ـ۳۰۴</ref>

== پانویس ==

== منابع ==

* منبع: فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۱، ص۴۸۵-۴۸۷.

* حکیم، محسن، مستمسک العروه الوثقی، مکتبة آیة الله مرعشی نجشفی، ۱۳۸۸ ۱۳۹۱ق.

*بحرانی، یوسف بن احمد، الحدایق الناضره فی احکام العتره الطاهره، موسسة النشر اسلامی التابعة لجامعه المدرسین، قم، ۱۴۰۵ ۱۴۰۹ ق.

* خوئی، محمدتقی، مبانی العروة الوثقی (النکاح)، تقریر: خوئی، ابوالقاسم، نشر لطفی و دارالهادی، قم، ۱۴۰۷ق.

[[رده:احکام خانواده]]