حجاج بن یوسف ثقفی: تفاوت میان نسخه‌ها

[[مروان بن حکم]] در [[شعبان]] یا [[رمضان]] [[سال ۶۵ هجری قمری|سال ۶۵ق]]، سپاهی به فرماندهی حُبَیش‌بن دَلَجه (دُلجه) قَینی برای سرکوبی [[عبدالله بن زبیر]] راهی [[حجاز]] کرد. در این لشکرکشی حجاج و پدرش، که پرچم‌دار دسته‌ای از سپاه بود، شرکت داشتند. لشکریان در نزدیکی روستای [[ربذه|رَبَذَه]] در اطراف [[مدینه]] از عبداللّه‌بن زبیر شکست خوردند و گریختند. بعد‌ها حجاج از این فرار ننگین به زشتی یاد می‌کرد. <ref>طبری، ۱۹۷۱، ج۵، ص ۶۱۱ـ ۶۱۲</ref>

عبدالملک پس از تصرف [[عراق]]، حجاج را از [[کوفه]]، در رأس سپاهی که بیشتر آن از مردم [[شام]] بودند، برای سرکوبی عبداللّه‌بن زبیر روانه حجاز کرد.<ref>بلاذری، ۲۰۰۰، ج۶، ص ۲۰۴ و ۲۱۲ و ۲۴۲</ref> پاره‌ای روایات مبالغه‌آمیز، شمار سپاهیان حجاج را از بیست هزار تا چهل هزار نفر ذکر کرده‌اند، <ref> رجوع کنید به یعقوبی، ۲۰۱۰، ج۲، ص ۱۸۵</ref> ولی روایت‌های مقبول شمار لشکریان حجاج را، با نیروهای کمکی که به وی پیوست، تا هفت هزار نفر برشمرده‌اند. <ref> رجوع کنید به بلاذری، ۲۰۰۰، ج ۶، ص۲۲۰</ref>

===در نبرد با عبداللّه‌بن زبیر===

در [[جمادی الاول]] [[سال ۷۲ هجری قمری|سال ۷۲ق]]، حجاج [[کوفه]] را ترک کرد و در [[شعبان]]‌‌ همان سال وارد [[طائف]] شد و در آنجا اردو زد. <ref> طبری، ۱۹۷۱، ج۶، ص۱۷۴ـ۱۷۵</ref> ظاهرآ دلیل این کار آن بود که وی در آغاز مأمور بود به [[مکه]] و [[مسجدالحرام]] تعرض نکند. <ref> رجوع کنید به بلاذری، ۲۰۰۰، ج۶، ص ۲۲۰</ref> پس از یک یا دو ماه اقامت در طائف و درگیری‌های جزئی با لشکریان عبداللّه‌بن زبیر در [[عرفات]] و در پی رسیدن نیروهای کمکی درخواستی و کسب اجازه از خلیفه اموی، وی راهی مکه شد و از اول [[ذیقعده]] سال [[سال ۷۲ هجری قمری|۷۲ق]]. شهر را به مدت هفت یا نُه ماه محاصره، و [[کعبه]] را با منجنیق سنگ باران کرد و پس از نبردهای شدید، عبداللّه‌بن زبیر را در [[۱۷ جمادی‌الاول|۱۷ جمادی الاولی]] یا [[جمادی الثانی]] سال [[سال ۷۳ هجری قمری|۷۳ق]]. کشت و مکه را گرفت و حجاز را به قلمرو امویان ملحق نمود. <ref>بلاذری، ۲۰۰۰، ج ۶، ص۲۲۰ـ۲۲۴</ref>

وقتی حجاج به رستقباذ رسید، با اولین شورش مردم عراق به رهبری [[عبداللّه‌ بن جارود]] روبه‌رو شد. این شورش بر اثر تهدیدهای حجاج مبنی بر لزوم پایداری در میدان‌های جنگ تا پیروزی کامل و نیز تصمیم وی مبنی بر کاهش حقوق جنگجویان به میزان صد درهم، درگرفت. در این شورش که در [[ربیع الأخر]] سال [[سال ۷۶ هجری قمری|۷۶ق]]. روی داد، مردم عراق اموال و انبارهای اسلحه حجاج را به غارت بردند. حجاج، پس از مشورت با یارانش و رسیدن نیروهای کمکی، به جنگ آنان رفت و ابن‌جارود را کشت و یارانش را پراکنده ساخت. <ref>بلاذری، ۲۰۰۰، ج ۶، ص ۳۹۷ـ۴۰۵</ref>

* دینوری، إبن قتیبة (۱۹۲۵) عیون الأخبار، ج۲، القاهرة:‌دار الکتب المصریة.