دعای عرفه امام حسین(ع): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←سند بخش پایانی
جز (←سند بخش پایانی) |
جز (←سند بخش پایانی) |
||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
قسمت پایانی دعای عرفه را تنها [[سید ابن طاووس]] در [[اقبال الاعمال]] آورده است. سید ابن طاووس در کتاب دیگرش [[مصباح الزائر]] و [[کفعمی]] و [[علامه مجلسی]] آن را ذکر نکرده است، [[علامه مجلسی]] در صدور این بخش از [[امام حسین(ع)]] تردید کرده و عبارتهاى آن را با سياق دعاهاى معصومین(ع) ناسازگار شمرده و احتمال داده است که این قسمت را بعضی از مشایخ صوفیه به این دعا افزوده باشند. ممکن است این قسمت ابتدا در برخی کتاب‌ها نبوده و سید ابن طاووس با گمان اینکه جزء دعای عرفه است، آن را در پایان دعا قرار داده باشد و یا اینکه نسخه اصلی کتاب اقبال الاعمال دارای این زیاده نبوده و بعد‌ها برخی از مشایخ صوفیه آن را به این کتاب ملحق کرده‌اند. علامه مجلسی احتمال دوم را مناسب‌تر دانسته است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۵، ص۲۲۷.</ref> [[محمد محمدی ری‌شهری]] با آنکه در نقد کلام علامه مجلسی می‌گوید سیاق بخش پایانی دعای عرفه با سیاق برخی دیگر از ادعیه معصومان(ع) مانند [[مناجات شعبانیه]]، هماهنگ است، ولی سرانجام توقف می کند و همانند علامه مجلسی در پايان تأکید می‌کند بايد گفت: خداوند، به حقيقتِ احوال، آگاهتر است.<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسين(ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ، ج١٤، ص ٤٥.</ref> | قسمت پایانی دعای عرفه را تنها [[سید ابن طاووس]] در [[اقبال الاعمال]] آورده است. سید ابن طاووس در کتاب دیگرش [[مصباح الزائر]] و [[کفعمی]] و [[علامه مجلسی]] آن را ذکر نکرده است، [[علامه مجلسی]] در صدور این بخش از [[امام حسین(ع)]] تردید کرده و عبارتهاى آن را با سياق دعاهاى معصومین(ع) ناسازگار شمرده و احتمال داده است که این قسمت را بعضی از مشایخ صوفیه به این دعا افزوده باشند. ممکن است این قسمت ابتدا در برخی کتاب‌ها نبوده و سید ابن طاووس با گمان اینکه جزء دعای عرفه است، آن را در پایان دعا قرار داده باشد و یا اینکه نسخه اصلی کتاب اقبال الاعمال دارای این زیاده نبوده و بعد‌ها برخی از مشایخ صوفیه آن را به این کتاب ملحق کرده‌اند. علامه مجلسی احتمال دوم را مناسب‌تر دانسته است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۵، ص۲۲۷.</ref> [[محمد محمدی ری‌شهری]] با آنکه در نقد کلام علامه مجلسی می‌گوید سیاق بخش پایانی دعای عرفه با سیاق برخی دیگر از ادعیه معصومان(ع) مانند [[مناجات شعبانیه]]، هماهنگ است، ولی سرانجام توقف می کند و همانند علامه مجلسی در پايان تأکید می‌کند بايد گفت: خداوند، به حقيقتِ احوال، آگاهتر است.<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسين(ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ، ج١٤، ص ٤٥.</ref> | ||
[[سید محمدحسین حسینی تهرانی|علامه طهرانی]] نویسنده کتاب الله شناسی و روح مجرد و [[جلال الدین همایی]] این قسمت دعا را به ابن عطاء الله اسکندرانی عارف معروف سده هفتم هجری نسبت داده‌اند و معتقدند که این قسمت در نسخه قدیم کتاب «الحکم العطائیه» موجود است.<ref>حسینی طهرانی، الله‌شناسی، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۲۷۲؛ همایی، مولوی‌نامه، ۱۳۸۵ش، ج ۲، ص ۱۸.</ref> آیت الله [[شبیری زنجانی]] نیز این بخش را جزو کلمات امام حسین(ع) نمی‌داند.<ref>[http://www.shafaqna.com/persian/shafaqna/item/88985 قسمت آخر دعای عرفه از امام علیه‌السلام نیست]</ref> و می‌نویسد: این ذیل در نسخه‌های قدیمی اقبال وجود ندارد و بعداً به اقبال ملحق گردیده است.<ref>شبیری زنجانی، جرعه‌ای از دریا، ۱۳۹۳ق، ج۳، ص۲۵۶، پاورقی شماره ۲.</ref> | |||
[[آیت‌الله جوادی آملی]] با تکیه بر محتوای این قسمت، صدور آن را از غیر [[معصوم]] بعید دانسته و معتقد است که در بررسی اسناد روایات، آنچه موضوعیت دارد، اطمینان به صدور آن از [[امام معصوم]] است؛ این اطمینان گاهی از راه [[ثقه|وثاقت]] و اصالت و صداقتِ راوی به دست می‌آید، گاهی از راه بلندی محتوا و اتقانِ متن و گاهی نیز از راه شواهد و قرائن منفصل و متصل.<ref>حسینی، «نیم‌نگاهی به شرح فرازهایی از دعای عرفه»، ص۱۸۴.</ref> آیت‌الله [[ناصر مکارم شیرازی]] هرچند خودش از منتقدان صوفیه است و کتاب [[جلوه حق بحثى پيرامون( صوفيگرى) در گذشته و حال]] از آثار اوست ولی تردید برخی از اندیشمندان در معتبر بودن بخش اخیر دعای عرفه را موجّه نمی‌داند و می‌افزاید اين زيادتى نيز در حال و هواى همان دعاى عرفه است و در آن نشانه‌ای از افزوده‌های گروههاى منحرف یافت نشد.<ref>مکارم شیرازی، كليات مفاتيح نوين، ص٨٧٨ پاورقی١.</ref> | [[آیت‌الله جوادی آملی]] با تکیه بر محتوای این قسمت، صدور آن را از غیر [[معصوم]] بعید دانسته و معتقد است که در بررسی اسناد روایات، آنچه موضوعیت دارد، اطمینان به صدور آن از [[امام معصوم]] است؛ این اطمینان گاهی از راه [[ثقه|وثاقت]] و اصالت و صداقتِ راوی به دست می‌آید، گاهی از راه بلندی محتوا و اتقانِ متن و گاهی نیز از راه شواهد و قرائن منفصل و متصل.<ref>حسینی، «نیم‌نگاهی به شرح فرازهایی از دعای عرفه»، ص۱۸۴.</ref> آیت‌الله [[ناصر مکارم شیرازی]] هرچند خودش از منتقدان صوفیه است و کتاب [[جلوه حق بحثى پيرامون( صوفيگرى) در گذشته و حال]] از آثار اوست ولی تردید برخی از اندیشمندان در معتبر بودن بخش اخیر دعای عرفه را موجّه نمی‌داند و می‌افزاید اين زيادتى نيز در حال و هواى همان دعاى عرفه است و در آن نشانه‌ای از افزوده‌های گروههاى منحرف یافت نشد.<ref>مکارم شیرازی، كليات مفاتيح نوين، ص٨٧٨ پاورقی١.</ref> | ||