پرش به محتوا

نجس: تفاوت میان نسخه‌ها

۵۴۷ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۷ نوامبر ۲۰۱۶
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>S.j.mousavi
جزبدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mohamadhaghani
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{احکام}}
{{احکام}}
{{مقاله توصیفی فقهی}}
{{مقاله توصیفی فقهی}}
'''نجاسات''' یا چیزهای ناپاک (اَعیان نَجِسِه) عنوانی است فقهی برای اشاره به چیزهایی که در احکام اسلامی خوردن و آشامیدن آنها [[حرام]]  و همراه داشتن آن‌ها در  [[نماز]] و [[حج]] جایز نیست. اعیان نجسه موارد ده‌گانه‌ای هستند که هویت و ذات اصلیشان در احکام اسلامی ناپاک بوده و قابلیت پاک شدن نیز ندارند، بقیه اشیاء در حالت اصلی خود پاک بوده و در صورتی که با رطوبت به یکی از این موارد برخورد کنند نجس یا به عبارت فنی‌تر، مُتِنَجِّس می‌شوند و قابلیت پاک شدن مجدد دارند.<ref>. الشهید الاول (محمد بن جمال الدین مکّی العاملی)؛ الروفته البهیه فی شرح اللمعة الدمشقیه، بیروت – لبنان،‌دار احیاء الثراث الإسلامی، بی‌تا، الجزء الاول،ص۵۰ – ۴۸.</ref><ref>. مشفقی پور، محمد رضا؛ روشی نوین در بیان احکام، تهران، مؤسسه فرهنگی انتشاراتی راستان، چاپ اول ۱۳۷۶، جلد دوم،ص۸۵ – ۴۴.</ref>
'''نجس''' اصطلاحی فقهی که به آنچه از نظر شرعی ناپاک (غیرطاهر) است اطلاق می‌شود.  چیزهایی که نجس به شمار می‌روند به دو دسته تقسیم می‌شوند: دسته نخست، آنچه اصالتاً نجس است (نجاسات ده‌گانه) ؛ دسته دوم آنچه اصالتاً طاهر است اما به علت تماس با نجاسات، نجس شده است (مُتَنَجَّس). چندین [[حکم تکلیفی]] و [[حکمم وضعی|وضعی]] درباره نجاسات وجود دارد؛ مانند اینکه خوردن آنها [[حرام]] است و یا اینکه [[نماز|لباس نمازگزار]] نباید نجس باشد.


== واژه شناسی ==
== واژه شناسی ==
خط ۹: خط ۹:


نجاست به دو نوع ظاهری و باطنی تقسیم شده است.<ref>مفردات راغب، ذیل واژه نجس</ref> نجاسات ده گانه ظاهری‌اند و اموری مانند [[شرک]] و [[گناه]] نجاسات باطنی یا [[رجس|رِجس]] دانسته شده‌اند.<ref>مفردات راغب، ذیل واژه رجس</ref> بر اساس [[آیه تطهیر]]، [[اهل بیت]] از مطلق رجس پاک بوده و [[معصوم]] هستند.
نجاست به دو نوع ظاهری و باطنی تقسیم شده است.<ref>مفردات راغب، ذیل واژه نجس</ref> نجاسات ده گانه ظاهری‌اند و اموری مانند [[شرک]] و [[گناه]] نجاسات باطنی یا [[رجس|رِجس]] دانسته شده‌اند.<ref>مفردات راغب، ذیل واژه رجس</ref> بر اساس [[آیه تطهیر]]، [[اهل بیت]] از مطلق رجس پاک بوده و [[معصوم]] هستند.
==احکام نجاسات==
پاک بودن از نجاسات در بسیاری از احکام اسلامی مانند خوردن و آشامیدن و [[نماز]] و [[حج]] گزاردن مطرح است. برخی از این احکام عبارتند از:
* خوردن نجاسات [[حرام]] است.
*هنگام نماز یا [[طواف]] بدن و لباس باید از نجاسات پاک باشد.
* آب [[وضو]] و [[غسل]] باید پاک باشد.
* نجس کردن [[قرآن]] و [[مسجد]] حرام بوده و پاک کردن آنها [[واجب فوری]] است.<ref>توضیح المسائل مراجع، م۱۳۵ و م۹۰۰</ref>


==عین نجس و متنجس==
==عین نجس و متنجس==
{{اصلی|متنجس}}
{{اصلی|متنجس}}
در احکام اسلامی برخی «نجاسات» قابلیت پاک شدن ندارند (عین نجاست) و بقیه اشیاء پاک‌اند مگر با رطوبت با نجاسات تماس یابند که در این صورت به آنها مُتِنَجِّس (نجس شده) می‌گویند. اشیای منتنجس بر خلاف نجاسات، قابلیت پاک شدن دارند.<ref>طباطبائی یزدی، العروة الوثقی، تهران، ص۵۵؛ امام خمینی، تحریر الوسیله، ص۱۰۷ – ۱۰۲</ref>
در احکام اسلامی برخی «نجاسات» قابلیت پاک شدن ندارند (عین نجاست) و بقیه اشیاء پاک‌اند مگر با رطوبت با نجاسات تماس یابند که در این صورت به آنها مُتَنَجِّس (نجس‌شده) می‌گویند. اشیای منتنجس بر خلاف نجاسات، قابلیت پاک شدن دارند.<ref>طباطبائی یزدی، العروة الوثقی، تهران، ص۵۵؛ امام خمینی، تحریر الوسیله، ص۱۰۷ – ۱۰۲</ref>
 
متنجس نیز مانند عین نجاست نجس‌کننده است<ref>. بیارجمندی، یوسف، مدارک العروه، ج‌۲، ص۱۹۰، بی‌تا، چاپ نعمان، نجف اشرف،.</ref> هرچند بر اساس بعضی [[فتوا|فتاوا]]، متنجس در واسطۀ سوم نجس‌کننده نیست.<ref>. توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج ۱،ص۸۸٫ با استفاده از سؤال ۱۷۶۹ (سایت اسلام کوئست:۱۷۵۴).</ref>


==نجاسات ده گانه==
==نجاسات ده گانه==
خط ۹۲: خط ۸۳:
[[وَذی|وذی]] و [[مَذی|مذی]] نزد حنفیه، مالکیه و شافعیه و وذی و مذی انسان و حیوان حرام گوشت نزد حنابله نجس هستند.<ref>مغنیه، محمد جواد‌، الفقه على المذاهب الخمسة، ج 1، ص 24 - 27،‌ دار التیار الجدید، دار الجواد، بیروت، چاپ دهم، 1421ق.</ref>
[[وَذی|وذی]] و [[مَذی|مذی]] نزد حنفیه، مالکیه و شافعیه و وذی و مذی انسان و حیوان حرام گوشت نزد حنابله نجس هستند.<ref>مغنیه، محمد جواد‌، الفقه على المذاهب الخمسة، ج 1، ص 24 - 27،‌ دار التیار الجدید، دار الجواد، بیروت، چاپ دهم، 1421ق.</ref>


===مقاسه نجاسات در مذاهب فقهی شیعه و اهل سنت===
==احکام نجاسات==
پاک بودن از نجاسات در بسیاری از احکام اسلامی مانند خوردن و آشامیدن و [[نماز]] و [[حج]] گزاردن مطرح است. برخی از این احکام عبارتند از:
* خوردن نجاسات [[حرام]] است.
*هنگام نماز یا [[طواف]] بدن و لباس باید از نجاسات پاک باشد.
* آب [[وضو]] و [[غسل]] باید پاک باشد.
* نجس کردن [[قرآن]] و [[مسجد]] حرام بوده و پاک کردن آنها [[واجب فوری]] است.<ref>توضیح المسائل مراجع، م۱۳۵ و م۹۰۰</ref>
 
* انتقال نجاست در اثر تماس: متنجس نیز مانند عین نجاست نجس‌کننده است<ref>. بیارجمندی، یوسف، مدارک العروه، ج‌۲، ص۱۹۰، بی‌تا، چاپ نعمان، نجف اشرف،.</ref> هرچند بر اساس بعضی [[فتوا|فتاوا]]، متنجس در واسطۀ سوم نجس‌کننده نیست.<ref>. توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج ۱،ص۸۸٫ با استفاده از سؤال ۱۷۶۹ (سایت اسلام کوئست:۱۷۵۴).</ref>
===پاک کردن چیزهای نجس===
{{اصلی|تطهیر}}
نجاسات ده گانه ذاتاً نجس بوده و نمی‌شود آنها را پاک کرد ولی آنچه در برخورد با آنها نجس شده باشد امکان پاک شدن مجدد دارد. [[مطهرات]] (پاک‌کننده‌ها) مهم عبارتند از: آب، آفتاب، زمین و استحاله.
 
 
==مقایسه نجاسات در مذاهب فقهی شیعه و اهل سنت==
تفاوتهایی در احکام نجاسات بین مذاهب شیعه و اهل سنت وجود دارد که برخی از آنها عبارتند از:
تفاوتهایی در احکام نجاسات بین مذاهب شیعه و اهل سنت وجود دارد که برخی از آنها عبارتند از:


خط ۱۲۱: خط ۱۲۵:
| سور حیوان|| سور سگ و خوک نجس است و سور مابقی حیوانات و انسان، پاک است|| سور تمام حیوانات و انسانها پاک است|| سور کلی و خوک نجس است و مابقی موارد پاک است|| سور سگ و خوک، شارب الخمر، گربه‌ای که پس از آن موش از آن خورده و حیوانات وحشی، نجس است و مابقی موارد پاک است|| سور کلب و خوک نجس است و مابقی موارد پاک است.<ref>الفقه علی المذاهب الخمسه، ج۱، ص۲۷</ref>
| سور حیوان|| سور سگ و خوک نجس است و سور مابقی حیوانات و انسان، پاک است|| سور تمام حیوانات و انسانها پاک است|| سور کلی و خوک نجس است و مابقی موارد پاک است|| سور سگ و خوک، شارب الخمر، گربه‌ای که پس از آن موش از آن خورده و حیوانات وحشی، نجس است و مابقی موارد پاک است|| سور کلب و خوک نجس است و مابقی موارد پاک است.<ref>الفقه علی المذاهب الخمسه، ج۱، ص۲۷</ref>
|}
|}
==پاک کردن چیزهای نجس==
{{اصلی|تطهیر}}
نجاسات ده گانه ذاتاً نجس بوده و نمی‌شود آنها را پاک کرد ولی آنچه در برخورد با آنها نجس شده باشد امکان پاک شدن مجدد دارد. [[مطهرات]] (پاک‌کننده‌ها) مهم عبارتند از: آب، آفتاب، زمین و استحاله.


==جُستارهای وابسته==
==جُستارهای وابسته==
کاربر ناشناس