Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۲۱۵
ویرایش
ابواب فقه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←تاریخچه باب‌بندی مباحث فقهی
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
|caption= تقسیم‌بندی سلار و محقق حلی | |caption= تقسیم‌بندی سلار و محقق حلی | ||
|clades={{clade| style=font-size:75%;line-height:75% | |clades={{clade| style=font-size:75%;line-height:75% | ||
|label1=[[ابواب فقه]] | |label1=[[ابواب فقه]] | ||
| | |1={{clade | ||
|label1= عبادات | |label1= عبادات | ||
| | |1= | ||
|label2= معاملات | |label2= معاملات | ||
| | |2={{clade | ||
| | |1=عقود | ||
|label1= | |label1= | ||
|label2=احکام | |label2=احکام | ||
| | |2={{clade | ||
| | |1=احکام جزایی | ||
| | |2=سایر احکام | ||
}} | |||
}} | |||
}} | |||
}} | |||
}} | |||
[[سلار دیلمی]]، فقه را به دو بخش عبادات ومعاملات تقسیم کرده و بخش دوم را نیز در دو قسمت " عقود " و " احکام "<ref>سلار، مراسم: ۲۸</ref>، و احکام را نیز به نوبه خود در دو بخش: احکام جزائی و سایر احکام<ref>سلار، مراسم: ۱۴۳</ref> دسته‌بندی نمود. محقق حلی با الهام از این روش، کتاب شرایع خود را بر چهار بخش پایه گذاری کرد که به ترتیب ذکر: عبادات، عقود، ایقاعات و احکام بود.<ref> محقق حلی، شرایع الاسلام ج۱، ص۱۹، ۱۶۳؛ ج۲،ص ۵۳،۱۳۵</ref> | [[سلار دیلمی]]، فقه را به دو بخش عبادات ومعاملات تقسیم کرده و بخش دوم را نیز در دو قسمت " عقود " و " احکام "<ref>سلار، مراسم: ۲۸</ref>، و احکام را نیز به نوبه خود در دو بخش: احکام جزائی و سایر احکام<ref>سلار، مراسم: ۱۴۳</ref> دسته‌بندی نمود. محقق حلی با الهام از این روش، کتاب شرایع خود را بر چهار بخش پایه گذاری کرد که به ترتیب ذکر: عبادات، عقود، ایقاعات و احکام بود.<ref> محقق حلی، شرایع الاسلام ج۱، ص۱۹، ۱۶۳؛ ج۲،ص ۵۳،۱۳۵</ref> | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
===دسته‌بندی شهید صدر=== | ===دسته‌بندی شهید صدر=== | ||
[[سید محمد باقر صدر]] با تأثیر از روش‌های تقسیم بندی حقوقی جدید، دسته‌بندی نویی را ارائه داد. بر أساس این روش جدید مباحث فقهی در چهار گروه رده بندی می‌شوند به شرح زیر: | [[سید محمد باقر صدر]] با تأثیر از روش‌های تقسیم بندی حقوقی جدید، دسته‌بندی نویی را ارائه داد. بر أساس این روش جدید مباحث فقهی در چهار گروه رده بندی می‌شوند به شرح زیر: | ||
# عبادات ([[نماز]]، [[روزه]]، [[اعتکاف]]، [[حج]]، [[عمره]] و | # عبادات ([[نماز]]، [[روزه]]، [[اعتکاف]]، [[حج]]، [[عمره]] و [[کفاره|کفارات]]). | ||
# أموال که بر دو قسم است: {{سخ}}أ - أموال عمومی، یعنی اموالی که به شخصی خاص متعلق نیست و برای مصالحی عمومی و مصارفی مشخص در نظر گرفته شده است، مانند خراج، انفال، خمس و زکات. دو عنوان أخیر گرچه جنبه عبادی نیز دارند، لیکن جنبه ء مالی آن قویتر و بارزتر است. أموال خصوصی، یعنی اموالی که مالک یا مالکان مشخصی دارد. مقررات مربوط به این بخش در دو قسمت جدا مورد بررسی قرار می‌گیرد: (یک) أسباب شرعی تملک یا به دست آوردن حق خاص. مباحث احیاء موات، حیازت، صید تبعیت، میراث، ضمانات و غرامات [۳۳] و نظایر آن در این مبحث مورد سخن قرار می‌گیرد.(دو) احکام تصرف در أموال. شامل مباحث بیع، صلح، شرکت، وقف، وصیت و سایر تصرفات ومعاملات. | # أموال که بر دو قسم است: {{سخ}}أ - أموال عمومی، یعنی اموالی که به شخصی خاص متعلق نیست و برای مصالحی عمومی و مصارفی مشخص در نظر گرفته شده است، مانند خراج، انفال، خمس و زکات. دو عنوان أخیر گرچه جنبه عبادی نیز دارند، لیکن جنبه ء مالی آن قویتر و بارزتر است. أموال خصوصی، یعنی اموالی که مالک یا مالکان مشخصی دارد. مقررات مربوط به این بخش در دو قسمت جدا مورد بررسی قرار می‌گیرد: (یک) أسباب شرعی تملک یا به دست آوردن حق خاص. مباحث احیاء موات، حیازت، صید تبعیت، میراث، ضمانات و غرامات [۳۳] و نظایر آن در این مبحث مورد سخن قرار می‌گیرد.(دو) احکام تصرف در أموال. شامل مباحث بیع، صلح، شرکت، وقف، وصیت و سایر تصرفات ومعاملات. | ||
# سلوک و آداب و رفتار شخصی، یعنی اعمال شخصی که ربطی به عبادات و أموال ندارد که دو گروه است: {{سخ}}ا - روابط خوانداگی، مناسبات دو جنس زن و مرد. مباحث [[ازدواج|نکاح]] و [[طلاق]]، [[طلاق خلع|خلع]] و [[طلاق مبارات|مبارات]]، [[ظهار]] و [[لعان]] و [[ایلاء]]، و از این قبیل.{{سخ}} ب - روابط اجتماعی و مقررات مربوط به تنظیم رفتار فردی افراد جامعه. مقررات مربوط به أطعمه واشربه، ملابس و مساکن، آداب معاشرت، احکام نذر و عهد ویمین، ذباحه، امر به معروف و نهی از منکر همه در این بند جا می‌گیرد. | # سلوک و آداب و رفتار شخصی، یعنی اعمال شخصی که ربطی به عبادات و أموال ندارد که دو گروه است: {{سخ}}ا - روابط خوانداگی، مناسبات دو جنس زن و مرد. مباحث [[ازدواج|نکاح]] و [[طلاق]]، [[طلاق خلع|خلع]] و [[طلاق مبارات|مبارات]]، [[ظهار]] و [[لعان]] و [[ایلاء]]، و از این قبیل.{{سخ}} ب - روابط اجتماعی و مقررات مربوط به تنظیم رفتار فردی افراد جامعه. مقررات مربوط به أطعمه واشربه، ملابس و مساکن، آداب معاشرت، احکام نذر و عهد ویمین، ذباحه، امر به معروف و نهی از منکر همه در این بند جا می‌گیرد. | ||