جنگ چالدران: تفاوت میان نسخه‌ها

با پیروزی [[دولت عثمانی|عثمانیان]] در نبرد چالدران، بخشی از آناطولی شرقی که در تصرف دولت صفوی بود و نیز امیرنشین ذوالقدر، به قلمرو عثمانی ضمیمه و [[دیار بکر]] نیز از دست صفویان خارج شد.<ref>اسکندر منشی، ج ۱، ص۴۳؛ فرید، ص۱۹۱</ref> پس از چالدران، [[ایران|ایرانیان]] در قبال دولت عثمانی موضع دفاعی گرفتند و تا هنگام سلطنت [[شاه عباس اول|شاه‌عباس اول]] (حکومت:۹۹۶ـ ۱۰۳۸) وضع به همین صورت باقی ماند.<ref>سیوری، ص۴۵؛ نیز رجوع کنید به د. اسلام، چاپ دوم، ذیل «چالدران»</ref> ضربه‌ای که در چالدران بر شاه‌اسماعیل وارد آمد، تأثیر عمیقی بر وی گذاشت، چنان که تا پایان حیاتش از دخالت جدّی در اداره امور حکومتی کناره گرفت، در هیچ جنگی شرکت نکرد و به پادشاهی بی‌اراده و راحت‌طلب تبدیل شد.<ref>سیوری، ص۴۵ـ۴۶</ref> به گفته ملا کمال،<ref>ملاکمال، ص۳۱</ref> پس از چالدران کسی آن پادشاه را خندان ندید. افزون بر این، از اعتقاد غلوآمیز مریدان قزلباش به مرشد کامل کاسته شد و تمرد و کشمکش‌های قبیله‌ای افزایش یافت. جنگ چالدران افسانه شکست‌ناپذیری شاه‌اسماعیل را از بین برد، اما عثمانیان هرگز نتوانستند ایران را ضمیمه قلمرو خود کنند و مردم را به دست برداشتن از مذهب تشیع وا دارند. از آن پس،حکومت صفویه که به عنوان حکومتی الاهی مشروعیت داشت، به حکومتی اداری ـ سلطنتی تنزل یافت.<ref>رومر، ص۴۳۷، ۴۴۱؛ فارن، ص۴۵</ref>