کاربر ناشناس
زکات: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Pourrezaei جز (←زکات سایر نعمتها) |
imported>Pourrezaei جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
زکات از ریشه لغوی «ز ک و» دلالت بر رشد و نمو و زیاد شدن دارد.<ref> معجم مقاییس اللغة، ابن فارس، ج ۳، ص۱۶ ـ ۱۷ </ref> [[خلیل بن احمد]] درباره معنای لغوی زکات می‌گوید: زکات مال به معنای پاک کردن آن است و جمله «زکا الزرع یزکو زکاء» به معنای رشد کردن کشتزار و محصولات می‌باشد.<ref> کتاب العین، ج ۵، ص۳۹۴ </ref> [[راغب اصفهانی]] اصل زکات را به معنای رشدی که از برکت خداوند به دست آمده می‌داند.<ref> المفردات، ماده «زکو». </ref> و [[علامه طباطبایی]] معنای لغوی زکات را تطهیر می‌داند.<ref> المیزان، ج ۱۵، ص۹ ؛ ترجمه المیزان، ج ۱۵، ص۱۲ </ref> | زکات از ریشه لغوی «ز ک و» دلالت بر رشد و نمو و زیاد شدن دارد.<ref> معجم مقاییس اللغة، ابن فارس، ج ۳، ص۱۶ ـ ۱۷ </ref> [[خلیل بن احمد]] درباره معنای لغوی زکات می‌گوید: زکات مال به معنای پاک کردن آن است و جمله «زکا الزرع یزکو زکاء» به معنای رشد کردن کشتزار و محصولات می‌باشد.<ref> کتاب العین، ج ۵، ص۳۹۴ </ref> [[راغب اصفهانی]] اصل زکات را به معنای رشدی که از برکت خداوند به دست آمده می‌داند.<ref> المفردات، ماده «زکو». </ref> و [[علامه طباطبایی]] معنای لغوی زکات را تطهیر می‌داند.<ref> المیزان، ج ۱۵، ص۹ ؛ ترجمه المیزان، ج ۱۵، ص۱۲ </ref> | ||
==زکات در قرآن و روایات== | ==زکات در قرآن و روایات== | ||
| خط ۱۶۸: | خط ۹۴: | ||
|- | |- | ||
|} | |} | ||
==زکات فطره== | |||
زکات در اصطلاح دو نوع است: زکات مال و زکات بدن یا [[زکات فطره]]. زکات فطره مالی است که پرداخت آن با شرایطی پس از پایان [[ماه رمضان]] واجب می‌شود. زکات مورد بحث که از فروع دین است زکات اموال است. | |||
زکات در این اصطلاح شرعی ـ به عنوان یکی از [[فروع دین]] ـ پرداخت اندازه معینی از مال که به حد نصاب رسیده است می‌باشد و علت اینکه این واجب، زکات نامیده شده، امید به برکت یافتن مال، یا برای پاکیزه کردن نفس انسان است.<ref> تبیین اللغات لتبیان الایات، محمد قریب، ج ۱، باب زکوة </ref> | |||
زکات معنای عامی هم دارد که به همۀ کمکهای واجب و مستحب به دیگران گفته می‌شود. | |||
==وجوب زکات== | |||
وجوب زکات از [[ضروری دین|ضروریات دین]] اسلام و مورد اتفاق همه مسلمانان است و انکار [[وجوب]] آن موجب [[ارتداد]] خواهد شد. <ref>جواهر الکلام ج۱۵، ص۱۵</ref> زکات از [[عبادات]] به شمار می‌رود، از این رو، نیت (قصد قربت) در آن شرط است.<ref>جواهر الکلام ج۱۵، ص۴۷۱</ref> | |||
از آیات مختلف [[قرآن]] از جمله آیه ۱۵۶ [[سوره اعراف]]، ۳ [[سوره نمل]]، ۴ [[سوره لقمان]]، و آیه ۷ [[سوره فصلت]] که همه از [[سوره های مکی و مدنی|سوره‌های مکّی]] هستند، چنین استفاده می‌شود که: حکم وجوب زکات در [[مکه]] نازل شده است، و مسلمانان موظف به انجام این وظیفه اسلامی بودند ولی هنگامی که [[پیامبر(ص)]] به [[مدینه]] مهاجرت کرد و پایه حکومت اسلامی را گذارد از طرف خداوند مأموریت یافت که زکات را شخصاً از مردم بگیرد - نه این که خودشان به میل و نظر خود، در مصارف آن صرف کنند -. آیه شریفه «خُذْ مِنْ أَمْوالِهِمْ صَدَقَةً...» در این هنگام نازل شد. مشهور این است که نزول این آیه در سال دوم [[هجرت]] بود و سپس مصارف زکات به طور دقیق در آیه ۶۰ [[سوره توبه]] بیان گردیده است. <ref> تفسیر نمونه، ج۸ ص۱۹ </ref> | |||
===زکات در ادیان سابق=== | |||
زکات علاوه بر دین [[اسلام]] در ادیان پیشین نیز بوده است؛ یعنی زکات به همراه [[نماز]] از مشترکات همه ادیان آسمانی است و آیات بسیاری در قرآن کریم گواه این مدعاست.<ref> سوره مریم (۱۹) آیه ۳۱ ؛ سوره بقره (۲) آیه ۴۳ ؛ سوره بینه (۹۸) آیه ۵ </ref> | |||
با بررسی آیات و [[حدیث|روایات]] در می‌یابیم که زکات در اسلام همانند زکات در دیگر ادیان الهی نیست که صرفا مبتنی بر یک نوع وصیت و سفارش اخلاقی باشد؛ بلکه واجبی الهی است و بی‌اعتنایی به آن فسق بوده و منکر وجوب آن، [[کافر]] می‌باشد.<ref> زکات، محسن قرائتی، ص۱۹ ـ ۲۲ </ref> | |||
==موارد زکات== | |||
زکات به نه چیز تعلق می‌گیرد: | |||
۱- گندم، ۲- جو، ۳- خرما، ۴- کشمش، ۵- طلا، ۶- نقره، ۷- شتر، ۸- گاو، ۹- گوسفند. | |||
برخی سرمایه را نیز به موارد فوق افزوده‌اند؛ هرچند مشهور، زکات را در آن [[مستحب]] می‌دانند. <ref>جواهر الکلام ج۱۵، ص۷۲-۷۳</ref> <ref> [http://www.sistani.org/persian/book/50/77/ سایت آیت الله سیستانی] </ref> اگر کسی یکی از این موارد را مالک باشد، طبق شرایطی واجب است مقداری از آن، که در [[شریعت]] معین شده را پرداخت کند. | |||
در پرداخت زکات نیت لازم است، چون زکات یک واجب مالی و [[واجبات عبادی|عبادی]] است و بر زکات دهنده واجب است آن را برای قربت و امتثال فرمان خداوند پرداخت کند. | |||
---- | |||
[[مراجع تقلید]] برای وجوب و نصاب موارد زکات احکامی بیان کرده‌اند که لازم است برای اطلاع دقیق از آنها به [[رسالۀ توضیح المسائل]] مراجعه کرد. نظر مشهور [[فقیه|فقها]] در این احکام چنین است: | |||
===شرایط زکات غلات=== | |||
برای زکات غلات (گندم، جو، خرما و کشمش) دو شرط وجود دارد: | |||
۱. مالک بودن زراعت | |||
۲. رسیدن به مقدار نصاب (۲۰۷/۸۴۷ یا ۸۸۵ کیلوگرم) | |||
مقدار زکات با توجه به شرایط مختلف آبیاری بین یک دهم تا یک بیستم محصول است. <ref> [http://www.aviny.com/ahkam/ResalehVahidKhorasani/resale27.aspx سایت آوینی] </ref> | |||
===شرایط زکات طلا و نقره=== | |||
برای زکات طلا و نقره سه شرط وجود دارد: | |||
۱. زکات طلا و نقره در صورتی واجب می‌شود که آن را سکه زده باشند و معامله با آن رواج داشته باشد. | |||
۲. گذشتِ سال. | |||
۳. رسیدن به مقدار نصاب. نصاب اول طلا حدود ۹۶ گرم و نصاب اول نقره حدود ۷۰۰ گرم و زکات آن یک چهلم است. <ref> [http://www.aviny.com/ahkam/ResalehVahidKhorasani/resale27.aspx سایت آوینی] </ref> | |||
===شرایط زکات حیوانات=== | |||
برای زکات دام (شتر، گاو، گوسفند) چهار شرط وجود دارد: | |||
۱. گذشتِ سال | |||
۲. چریدن از علف بیابان نه علوفه چیده شده | |||
۳. بی‌کار بودن حیوان در طول سال | |||
۴. رسیدن به مقدار نصاب. نصاب اول شتر ۵ نفر است که یک گوسفند زکات آن است. زکات اول گاو ۳۰ رأس است که زکات آن یک گوساله دو ساله است. زکات اول گوسفند ۴۰ رأس و زکات آن یک گوسفند است. <ref> [http://library.tebyan.net/newindex.aspx?pid=19667&PageIndex=0&BookID=62390&Language=1 سایت تبیان] </ref> | |||
===موارد مصرف زکات=== | |||
در بیان تعیین موارد مصرف زکات اکثر مفسّران بدین آیه استناد نموده‌اند و در این موارد، اختلافی ندارند. مراد از صدقات در این آیه زکات واجب است: «انَّما الصَّدقاتُ للفُقَراء و المَساکین و العاملین عَلَیها وَ المُؤلَّفَةِ قُلُوبُهُم وَ فی الرّقاب و الغارمین و فی سبیل الله و ابن السبیل فریضَة مِنَ الله و الله عَلیمٌ حکیم»<ref> سوره توبه (۹) آیه ۶۰ </ref> | |||
«صدقات، منحصرا در این موارد هشت گانه به مصرف می‌رسد: | |||
# فقرا؛ | |||
# مساکین؛ | |||
# متصدیان اداره صدقات و مأموران جمع آوری زکات؛ | |||
# افرادی که به وسیله کمکهای مالی، تمایل بیشتری به اسلام پیدا می‌کنند و تألیف قلوب در آنها به وجود می‌آید؛ | |||
# کسانی که برده هستند و برای آزادی آنها از زکات استفاده می‌شود؛ | |||
# بدهکاران؛ | |||
# هر امری که رضای خداوند در آن باشد؛ | |||
# افرادی که در راه مانده‌اند و درمانده شده‌اند.»<ref> تفسیر المیزان، ج ۹، ص۳۱۳ </ref> | |||
==زکات و مالیات== | |||
امروزه در مورد زکات بحث‌های مختلفی وجود دارد از جمله رابطه زکات و مالیاتی که دولت می‌گیرد و انحصار زکات در موارد نُه گانه. | |||
گروهی وجود مالیات را جایگزین زکات می‌دانند و در مقابل برخی با توجه به آیات و روایات و موارد وجوب و موارد مصرف، مالیات و زکات را دو مقولۀ جدا می‌دانند.<ref> [http://library.tebyan.net/newindex.aspx?pid=19667&BookID=62372&Language=1 سایت تبیان] </ref> <ref>[http://www.hawzah.net/fa/magazine/magart/4385/4404/29846 مجله حوزه]</ref> برخی روشنفکران زکات را منحصر در نه چیز ندانسته و همه تولیدات صنعتی، کشاورزی و غیره را مشمول آن می‌دانند.<ref> خورشید معرفت، جلد سوم، نشر جاوید، ۱۳۵۰ و شرح رساله، نشر نگارش، ۱۳۸۲ </ref> | |||
==جُستارهای وابسته== | ==جُستارهای وابسته== | ||