پرش به محتوا

غسل مس میت: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۵۰۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۳ ژوئیهٔ ۲۰۲۱
جز
درجه‌بندی
جز (تمیزکاری)
جز (درجه‌بندی)
خط ۴: خط ۴:
''' غُسل مَسِّ مَیت''' غُسلی که به سبب تماس با بدن انسان مرده [[واجب]] می‌شود. این غسل در صورتی واجب است که تماس با بدن مرده پس از سردشدن و قبل از [[غسل میت|غسل]] آن باشد. از نظر فقیهان شیعه این غسل واجب است اما فقیهان [[اهل‌سنت]] آن را [[مستحب]] می‌دانند.
''' غُسل مَسِّ مَیت''' غُسلی که به سبب تماس با بدن انسان مرده [[واجب]] می‌شود. این غسل در صورتی واجب است که تماس با بدن مرده پس از سردشدن و قبل از [[غسل میت|غسل]] آن باشد. از نظر فقیهان شیعه این غسل واجب است اما فقیهان [[اهل‌سنت]] آن را [[مستحب]] می‌دانند.
== مفهوم‌شناسی و جایگاه==
== مفهوم‌شناسی و جایگاه==
غسل مس میت به غسلی گفته می‌شود که به سبب تماس با بدن انسان مرده واجب می‌شود.<ref>علی‌شیعه، «احکام میت در فقه مذاهب اسلامی»، ص۵۷.</ref> از این غسل در باب احکام طهارت سخن گفته می‌شود.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۲.</ref>  
غسل مس میت به غسلی گفته می‌شود که به سبب تماس با بدن انسان مرده واجب می‌شود.<ref>علی‌شیعه، «احکام میت در فقه مذاهب اسلامی»، ص۵۷.</ref> از این غسل در باب احکام طهارت کتاب‌های فقهی سخن گفته می‌شود.<ref>برای نمونه نگاه کنید به طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۲.</ref>  


چونگی انجام غسل مس میت با دیگر غسل‌‎ها از جمله [[غسل جنابت]] تفاوتی ندارد.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۰.</ref> [[غسل]] به دو شیوه ترتیبی و ارتماسی انجام می‌شود. در شیوه ترتیبی پس از [[نیت]]، ابتدا سر و گردن، سپس سمت راست و پس از آن سمت چپ بدن شسته می‌شود. اما در غسل ارتماسی همه بدن در آب فرو می‌رود.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۵۲۲-۵۲۴.</ref>  
چونگی انجام غسل مس میت با دیگر غسل‌‎ها از جمله [[غسل جنابت]] تفاوتی ندارد.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۰.</ref> [[غسل]] به دو شیوه ترتیبی و ارتماسی انجام می‌شود. در شیوه ترتیبی پس از [[نیت]]، ابتدا سر و گردن، سپس سمت راست و پس از آن سمت چپ بدن شسته می‌شود. اما در غسل ارتماسی همه بدن در آب فرو می‌رود.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۵۲۲-۵۲۴.</ref>  
خط ۱۶: خط ۱۶:
به فتوای فقیهان شیعه تماس با بدن انسان مرده در صورتی موجب وجوب غسل می‌شود که بدن میت سرد شده باشد.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۳.</ref> همچنین لمس بدن میت پس از غسل دادن میت، موجب واجب شدن غسل مس میت نمی‌شود.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۳.</ref>  
به فتوای فقیهان شیعه تماس با بدن انسان مرده در صورتی موجب وجوب غسل می‌شود که بدن میت سرد شده باشد.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۳.</ref> همچنین لمس بدن میت پس از غسل دادن میت، موجب واجب شدن غسل مس میت نمی‌شود.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۳.</ref>  


=== استثناء===
بنا به نظر فقیهان شیعه از واجب بودن غسل مس میت مواردی استثناء شده است:
*لمس بدن معصوم و شهید؛ لمس بدن [[معصوم]] و [[شهید]] موجب واجب شدن غسل مس میت نمی‌‎شود.<ref> نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۵، ص۳۰۷.</ref> البته برخی احتمال داده‌اند که مس بدن شهید نیز موجب غسل گردد.<ref>تبریزی غروی، التنقیح، ۱۴۱۱ق، ج۸، ص۲۹۴-۲۹۸. </ref>
*لمس بدن میتی که پیش از اجرای [[حد]] یا [[قصاص]] غسل میت کرده، موجب غسل نمی‌شود.<ref> نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۵، ص۳۰۷.</ref>
== احکام مرتبط==
== احکام مرتبط==
* تکرار مسّ میت موجب تکرار غسل نمی‌شود.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۲.</ref>
برخی از احکام مرتبط با مس میت عبارتند از:
* بنا به نظر بیشتر فقیهان غسل مسّ میت کفایت از [[وضو]] نمی‌کند. از این‌رو برای [[نماز]]، علاوه بر غسل باید [[وضو]] هم گرفت.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۹-۱۰.</ref> البته به فتوای آیت‌الله سیستانی، غسل مس میت مانند [[غسل جنابت]] کفایت از وضو می‌کند.<ref>[https://www.sistani.org/persian/book/25103/4013/ «احکام اموات» مساله ۶۵۳.]</ref> همچنین برخی از فقیهان بر این نظرند که [[مس میت]] وضو را باطل می‌کند.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۹.</ref> هرچند مشهور آنان این نظر را نمی‌پذیرند.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۹، پانویس۵.</ref>  
* بنا به نظر بیشتر فقیهان غسل مسّ میت کفایت از [[وضو]] نمی‌کند. از این‌رو برای [[نماز]]، علاوه بر غسل باید [[وضو]] هم گرفت.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۹-۱۰.</ref> البته به فتوای [[سید علی  سیستانی|آیت‌الله سیستانی]]، غسل مس میت مانند [[غسل جنابت]] کفایت از وضو می‌کند.<ref> سیستانی، توضیح المسائل، بی‌تا، ص۱۰۳، مسأله۵۱۸.</ref>
* به فتوای بیشتر [[مراجع تقلید]]، لمس قطعه جداشده از بدن انسان، در صورتی که استخوان داشته باشد موجب غسل می‌گردد و در این مسأله تفاوتی بین مرده و زنده نیست.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۵.</ref> البته مس قسمتى که از بدن زنده جداشده اگر استخوان نداشته باشد، سبب واجب شدن غسل نمی‌شود.<ref>امام خمينى، استفتاءات، ۱۴۲۶ق، ج‌۱، ص۷۸.</ref> همچنین آیت‌الله سیستانی معتقد است که قطعه جداشده اگر چه استخوان و گوشت هم داشته باشد لمس آن موحب غسل نمی‌شود.<ref>سیستانی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۱۶.</ref>
* به فتوای بیشتر [[مراجع تقلید]]، لمس قطعه جداشده از بدن انسان، در صورتی که استخوان داشته باشد موجب غسل می‌گردد و در این مسأله تفاوتی بین مرده و زنده نیست.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۵.</ref> البته به فتوای [[امام خمینی]] مس قسمتى که از بدن زنده جداشده اگر استخوان نداشته باشد، سبب واجب شدن غسل نمی‌شود.<ref>امام خمينى، استفتاءات، ۱۴۲۶ق، ج‌۱، ص۷۸.</ref> همچنین آیت‌الله سیستانی معتقد است که قطعه جداشده اگر چه استخوان و گوشت هم داشته باشد لمس آن موحب غسل نمی‌شود.<ref>سیستانی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۱۶.</ref>


* برخی از فقیهان مس میت را [[حدث اصغر]] می‌دانند. بنا بر دیدگاه آنان، غسل مس میت تنها برای کارهایی واجب است که نیاز به وضو دارند؛ مانند نماز و دست زدن به خط [[قرآن]]. عده‌ای دیگر، مس میت را [[حدث اکبر]] می‌دانند. طبق نظر این عده، برای همه اعمالی که نیاز به [[طهارت]] است، باید غسل مس میت انجام شود؛ مانند نماز، [[طواف]]، [[روزه]] و توقف در [[مسجد]].<ref> نگاه کنید به طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۱؛ عاملی، مفتاح الکرامة، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۴، ص۳۱۴-۳۱۷.</ref>بیشتر مراجع نظر اول را پذیرفته‌اند. <ref>بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۳۹۳-۳۹۴.</ref>
* برخی از فقیهان مس میت را [[حدث اصغر]] می‌دانند. بنا بر دیدگاه آنان، غسل مس میت تنها برای کارهایی واجب است که نیاز به وضو دارند؛ مانند نماز و دست زدن به خط [[قرآن]]. عده‌ای دیگر، مس میت را [[حدث اکبر]] می‌دانند. طبق نظر این عده، برای همه اعمالی که نیاز به [[طهارت]] است، باید غسل مس میت انجام شود؛ مانند نماز، [[طواف]]، [[روزه]] و توقف در [[مسجد]].<ref> نگاه کنید به طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۱؛ عاملی، مفتاح الکرامة، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۴، ص۳۱۴-۳۱۷.</ref> در کتاب [[مفتاح الکرامه فی شرح قواعد العلامه|مفتاح الکرامه]] از شرح المفاتیح وحید بهبهانی نقل شده که مشهور و معروف میان فقیهان نظر دوم است.<ref>عاملی، مفتاح الکرامة، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۴، ص۳۱۴.</ref> با این حال بیشتر [[مراجع تقلید]] معاصر نظر اول را پذیرفته‌اند.<ref>نگاه کنید به بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۳۹۳-۳۹۴.</ref>  
 
*بنا به نظر فقیهان شیعه لمس بدن [[معصوم]] و [[شهید]] موجب واجب شدن غسل مس میت نمی‌‎شود.<ref> نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۵، ص۳۰۷.</ref> البته برخی احتمال داده‌اند که مس بدن شهید نیز موجب غسل گردد.<ref>تبریزی غروی، التنقیح، ۱۴۱۱ق، ج۸، ص۲۹۴-۲۹۸. </ref>همچنین بنابر قول برخی، لمس بدن میتی که پیش از اجرای [[حد]] یا [[قصاص]] غسل میت کرده، موجب غسل نمی‌شود.<ref> نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۵، ص۳۰۷.</ref>


==جُستارهای وابسته==
==جُستارهای وابسته==
خط ۳۳: خط ۳۵:
==منابع==
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
*بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسن، توضیح المسائل مراجع، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۹۲ش.
* امام خمینی، سید روح‌الله، استفتاءات، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۲۲ق.
* بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسن، توضیح المسائل مراجع، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۹۲ش.
* تبریزی غروی، میرزاعلی، التنقیح فی شرح العروة الوثقی تقریرا لبحث آیة‌الله العظمی السید ابوالقاسم الخوئی، الطبعة الثانیة، ۱۴۱۱ق.
* تبریزی غروی، میرزاعلی، التنقیح فی شرح العروة الوثقی تقریرا لبحث آیة‌الله العظمی السید ابوالقاسم الخوئی، الطبعة الثانیة، ۱۴۱۱ق.
* حسینی عاملی، سید محمدجواد، مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامه، تحقیق محمدباقر خالصی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، بی‌تا.  
* حسینی عاملی، سید محمدجواد، مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامه، تحقیق محمدباقر خالصی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، بی‌تا.  
* سیستانی، سید علی، [https://www.sistani.org/files-new/book-pdf/persian-tozih-edition1441.pdf توضیح المسائل]، بی‌نا، بی‌تا.
* سیستانی، سید علی، منهاج الصالحین، قم، دفتر نشر حضرت آیة الله سیستانی، ۱۴۱۷ق.
* سیستانی، سید علی، منهاج الصالحین، قم، دفتر نشر حضرت آیة الله سیستانی، ۱۴۱۷ق.
* شیخ صدوق، محمد بن علی، علل الشرائع، قم، کتابفروشی داوری، ۱۳۸۵ش/۱۹۶۶م.
* شیخ صدوق، محمد بن علی، علل الشرائع، قم، کتابفروشی داوری، ۱۳۸۵ش/۱۹۶۶م.
خط ۴۳: خط ۴۷:
* علی‌شیعه، علی، «[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1029872 احکام میت در فقه مذاهب اسلامی]»، مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی، شماره۳، زمستان ۱۳۹۱ش.
* علی‌شیعه، علی، «[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1029872 احکام میت در فقه مذاهب اسلامی]»، مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی، شماره۳، زمستان ۱۳۹۱ش.
* نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، تحقیق عباس قوچانی، بیروت،‌ دار احیاء التراث العربی، چاپ هفتم، ۱۳۶۲ش.
* نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، تحقیق عباس قوچانی، بیروت،‌ دار احیاء التراث العربی، چاپ هفتم، ۱۳۶۲ش.
*بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسن، توضیح المسائل مراجع، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۹۲ش.
{{پایان}}
{{پایان}}


خط ۵۷: خط ۶۰:
[[id:Mandi Massul Mayyit]]
[[id:Mandi Massul Mayyit]]
[[fr:Ghusl Mass al-Mayyit]]
[[fr:Ghusl Mass al-Mayyit]]
<onlyinclude>{{درجه‌بندی
| پیوند = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
| رده = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
| جعبه اطلاعات = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->دارد
| عکس = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->نمی‌خواهد
| ناوبری = <!--ندارد، دارد-->دارد
| رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->دارد
| کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد
| استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
| جانبداری = <!--دارد، ندارد-->دارد
| شناسه = <!--ناقص، کامل-->کامل
| رسا بودن = <!--ندارد، دارد-->دارد
| جامعیت = <!--ندارد، دارد-->دارد
| زیاده‌نویسی = <!--دارد، ندارد-->
| تاریخ خوبیدگی =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}-->
| تاریخ برتر شدن =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}-->
| توضیحات =
}}</onlyinclude>


[[رده:اصطلاحات باب طهارت]]
[[رده:اصطلاحات باب طهارت]]