پرش به محتوا

مستحب: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۰۹ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۵ مهٔ ۲۰۲۱
ویکی‌سازی
(ویکی‌سازی)
خط ۱: خط ۱:
{{احکام}}
{{احکام}}


'''مُستَحَب'''؛ به معنای چیزی که شخص با آن محبوب می‌شود، [[اصطلاحات فقهی|اصطلاحی فقهی]] است و به اعمالی گفته می‌شود که انجام آن‌ها ، بهتر از ترک آن‌ها است، هرچند انجام دادنش [[واجب]] نیست. [[نماز شب]]، [[نمازهای نافله]] روزانه، [[روزه]]‌های مستحبی، [[دعا]] به خصوص دعاهای مأثور، [[صلوات]] و بسیاری از اعمال دیگر را مستحب خوانده‌اند.
'''مُستَحَب''' به عملی گفته می‌شود که انجام آن بهتر از ترک آن‌ است، هرچند انجام دادنش [[واجب]] نیست. [[نماز شب]]، [[نمازهای نافله]] روزانه، [[روزه]]‌های مستحبی، [[دعا]] به خصوص دعاهای مأثور، [[صلوات]] و بسیاری از اعمال دیگر را مستحب خوانده‌اند.


==مفهوم شناسی==
==مفهوم‌شناسی==
در معنای لغوی، استحباب مصدر باب استفعال از ماده "ح ب ب" و به معنای دوست داشتن و پسندیدن چیزی است. کاربرد این لغت در [[قرآن کریم]] و [[احادیث]] [[معصومین|معصومان]] به همان معنای لغوی است<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۱، ۳۹۷.</ref> و در اصطلاح فقها، عملی است که حکم شرعی آن، استحباب است و انجام آن بهتر است و در عین حال ترک کردن آن اشکالی ندارد.<ref>خویی، اجود التقریرات، ۱۳۵۲ش، ج۱، ص۱۴۳؛ حکیم، اصول العامه للفقه المقارن، ۱۹۷۹م، ص۶۲.</ref>
مستحب در فقه، عملی است که حکم شرعی آن‌استحباب است و انجام آن بهتر است و در عین حال ترک کردن آن اشکالی ندارد.<ref>خویی، اجود التقریرات، ۱۳۵۲ش، ج۱، ص۱۴۳؛ حکیم، اصول العامه للفقه المقارن، ۱۹۷۹م، ص۶۲.</ref> با این حال کاربرد این لغت در [[قرآن کریم]] و [[احادیث]] [[معصومین|معصومان]]، به معنای لغوی یعنی دوست داشته شده و محبوب است.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۱، ۳۹۷.</ref>


===الفاظ مترادف===
عناوین ندب، نفل، سنّت و تطوّع نیز بیانگر معنای استحباب است.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۳۹۶.</ref>
عناوین ندب، نفل، سنّت و تطوّع نیز بیانگر معنای استحباب است.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۳۹۶.</ref>


خط ۱۳: خط ۱۲:


==اقسام==
==اقسام==
عمل مستحب دارای اقسامی است که برخی از مهم‌ترین آنها عبارتند از:
عمل مستحب دارای اقسامی است که برخی از مهمترین آنها عبارتند از:


* '''مستحب نفسی''' یا مستحب ذاتی: عملی است که استحباب و مطلوب بودن انجام آن، به خاطر عمل دیگری نیست؛ مانند [[نماز]]ها و [[روزه|روزه‌های]] مستحب همچون روزه [[عید غدیر]].
* '''مستحب نفسی''' یا مستحب ذاتی: عملی است که استحباب و مطلوب بودن انجام آن، به خاطر عمل دیگری نیست؛ مانند [[نماز]]ها و [[روزه|روزه‌های]] مستحب همچون روزه [[عید غدیر]].
خط ۳۱: خط ۳۰:
===نمازهای مستحب===
===نمازهای مستحب===
{{اصلی|نافله‌های یومیه|نماز شب||نماز جعفر طیار}}
{{اصلی|نافله‌های یومیه|نماز شب||نماز جعفر طیار}}
از آنجا که [[نماز]] زیباترین و کامل‌ترین عمل عبادی است، علاوه بر نمازهای واجب، نمازهای مستحبی زیادی برای مشتاقان قرار داده شده و کمتر موقعیت دینی را می‌توان یافت که نماز ویژه‌ای نداشته باشد. در [[مفاتیح الجنان]] تعداد زیادی از این نمازها بیان شده است. برخی از مهم‌ترین نمازهای مستحبی عبارتند از نماز‌های نافله روزانه، نماز شب، نماز جعفر طیار، [[نماز استسقا]]، [[نماز عید فطر]] و [[نماز عید قربان|قربان]]، نماز اول ماه.{{مدرک}}
از آنجا که [[نماز]] زیباترین و کامل‌ترین عمل عبادی است، علاوه بر نمازهای واجب، نمازهای مستحبی زیادی برای مشتاقان قرار داده شده و کمتر موقعیت دینی را می‌توان یافت که نماز ویژه‌ای نداشته باشد. در [[مفاتیح الجنان]] تعداد زیادی از این نمازها بیان شده است. برخی از مهمترین نمازهای مستحبی عبارتند از نماز‌های نافله روزانه، نماز شب، نماز جعفر طیار، [[نماز استسقا]]، [[نماز عید فطر]] و [[نماز عید قربان|قربان]]، نماز اول ماه.{{مدرک}}


===روزه‌های مستحب===
===روزه‌های مستحب===
خط ۱۰۴: خط ۱۰۳:


==منابع==
==منابع==
* هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، قم، موسسه دایرة المعارف فقه اسلامی، ۱۴۲۶ق.
* آخوند خراسانی، ملاکاظم، کفایه الاصول، قم، موسسه آل البیت، ۱۴۰۹ق.
* حکیم، محمد تقی،‌ اصول العامه للفقه المقارن، بیروت، مؤسسة آل البیت، چاپ دوم، ۱۹۷۹م.
* خویی، سید ابوالقاسم، اجود التقریرات، تقریرات درس محمد حسین نائینی، قم، مطبعه العرفان، ۱۳۵۲ش.
* خویی، سید ابوالقاسم، اجود التقریرات، تقریرات درس محمد حسین نائینی، قم، مطبعه العرفان، ۱۳۵۲ش.
* حکیم، محمد تقی،‌ اصول العامه للفقه المقارن، بیروت، مؤسسة آل البیت، چاپ دوم، ۱۹۷۹م.
* شهید اول (عاملی)، محمد بن مکی، القواعد و الفوائد، تصحیح: سید عبدالهادی حکیم، قم، کتابفروشی مفید، افست نجف.
* آخوند خراسانی، ملاکاظم، کفایه الاصول، قم، موسسه آل البیت، ۱۴۰۹ق.
* محقق حلی، جعفر بن حسن، المعتبر فی شرح المختصر، قم، موسسه سید الشهداء، ۱۴۰۷ق.
* نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، تصحیح: عباس قوچانی و علی آخوندی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ هفتم، بی‌تا.
* نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، تصحیح: عباس قوچانی و علی آخوندی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ هفتم، بی‌تا.
* محقق حلی، جعفر بن حسن، المعتبر فی شرح المختصر، قم، موسسه سید الشهداء، ۱۴۰۷ق.
* هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، قم، موسسه دایرة المعارف فقه اسلامی، ۱۴۲۶ق.
* شهید اول (عاملی)، محمد بن مکی، القواعد و الفوائد، تصحیح: سید عبدالهادی حکیم، قم، کتابفروشی مفید، افست نجف.
 


{{اصطلاحات فقهی}}
{{اصطلاحات فقهی}}
۴۴۱

ویرایش