کاربر ناشناس
ملاصدرا: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
Hasanejraei (بحث | مشارکتها) جز (اصلاح پانویس‌ها) |
imported>Bashiri جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
| پانویس = | | پانویس = | ||
}} | }} | ||
'''صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی'''(متوفی [[سال ۱۰۵۰ هجری قمری|۱۰۵۰ق]]) مشهور به ملاصدار [[فلسفه|فیلسوف]]، [[عرفان|عارف]] و [[مفسر]] [[شیعه|شیعی]]. وی به '''صدرالحکما''' و '''صدر المتألهین''' نیز معروف است. او شاگرد [[میر داماد]] و [[شیخ بهایی]] است و [[ملا محسن فیض کاشانی|فیض کاشانی]] و عبدالرزاق لاهیجی را از معروف‌ترین شاگردان او دانسته‌اند. ملاصدرا بنیانگذار مکتب فلسفی [[حکمت متعالیه]] به عنوان سومین مکتب مهم فلسفی در جهان اسلام است. او نظام فلسفی خود را در مهمترین کتاب خود [[الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة]] معروف به اسفار تبیین کرد. پس از او سنت عقلانی شیعه تحت تأثیر آموزه‌های وی قرار گرفت و فیلسوفان متعددی از جمله [[ملاهادی سبزواری]] و [[علامه طباطبایی]] به شرح اندیشه‌های او پرداختند. [[اصالت وجود]] اساس مکتب فکری اوست و نظریه‌اش درباره چگونگی [[معاد جسمانی]] مناقشاتی برانگیخته است. | '''صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی'''(متوفی [[سال ۱۰۵۰ هجری قمری|۱۰۵۰ق]]) مشهور به ملاصدار [[فلسفه اسلامی|فیلسوف]]، [[عرفان نظری|عارف]] و [[تفسیر قرآن|مفسر]] [[شیعه|شیعی]]. وی به '''صدرالحکما''' و '''صدر المتألهین''' نیز معروف است. او شاگرد [[میرداماد|میر داماد]] و [[شیخ بهایی]] است و [[ملا محسن فیض کاشانی|فیض کاشانی]] و عبدالرزاق لاهیجی را از معروف‌ترین شاگردان او دانسته‌اند. ملاصدرا بنیانگذار مکتب فلسفی [[حکمت متعالیه]] به عنوان سومین مکتب مهم فلسفی در جهان اسلام است. او نظام فلسفی خود را در مهمترین کتاب خود [[الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة (کتاب)|الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة]] معروف به اسفار تبیین کرد. پس از او سنت عقلانی شیعه تحت تأثیر آموزه‌های وی قرار گرفت و فیلسوفان متعددی از جمله [[ملا هادی سبزواری|ملاهادی سبزواری]] و [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] به شرح اندیشه‌های او پرداختند. [[اصالت وجود]] اساس مکتب فکری اوست و نظریه‌اش درباره چگونگی [[معاد جسمانی]] مناقشاتی برانگیخته است. | ||
صدرالدین شیرازی در [[شیراز]]، [[اصفهان]] و [[قم]] زندگی کرد. او در کنار آثار متعدد فلسفی، کتاب‌هایی نیز در زمینه [[تفسیر ملاصدرا|تفسیر قرآن]] و [[شرح اصول کافی ملا صدرا|شرح اصول کافی]] نگاشته است. | صدرالدین شیرازی در [[شیراز]]، [[اصفهان]] و [[قم]] زندگی کرد. او در کنار آثار متعدد فلسفی، کتاب‌هایی نیز در زمینه [[تفسیر ملاصدرا (کتاب)|تفسیر قرآن]] و [[شرح اصول کافی ملا صدرا|شرح اصول کافی]] نگاشته است. | ||
== نسب، ولادت و درگذشت == | == نسب، ولادت و درگذشت == | ||
تاریخ دقیق ولادت او مشخص نیست؛ ولی وفات وی در هفتاد سالگی، در | تاریخ دقیق ولادت او مشخص نیست؛ ولی وفات وی در هفتاد سالگی، در [[سال ۱۰۵۰ هجری قمری|سال ۱۰۵۰ق]] و به هنگامی بوده است که برای هفتمین بار به سفر [[حج]] می‌رفته و یا از سفر بازمی‌گشته است. بنابراین می‌توان تولد او در پانزده سال آخر قرن دهم هجری دانست.<ref>مقدمه محمدرضا مظفر بر الحکمة المتعالیة، ص۵.</ref> او در شیراز از پدری صالح به نام ابراهیم بن یحیی قوامی متولد شده است و گفته‌اند وی از وزیران دولت فارس به مرکزیت [[شیراز]] و از خاندان محترم قوامی بود و صاحب فرزند نمی‌شد. لذا نذر کرد در صورتی که خدای متعال به او پسری صالح و موحد ببخشد، به فقیران و اهل علم بسیار کمک کند.<ref>همانجا.</ref> | ||
صدرالمتألهین اموالی را که از پدرش برجای مانده بود در تحصیل علم صرف کرد. | صدرالمتألهین اموالی را که از پدرش برجای مانده بود در تحصیل علم صرف کرد. | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
==تحصیلات== | ==تحصیلات== | ||
وی تحصیلات مقدماتی را در کنار پدرش که از اشراف بود، به پایان رساند. پس از فوت پدر به [[اصفهان]] رفت. اصفهان در آن دوران پایتخت [[صفویه|صفویان]] بود و از جهت علوم نقلی و عقلی رونق داشت. وی علوم عقلی را نزد [[میرداماد|سید محمدباقر میرداماد]] (متوفی ۱۰۴۱ق) و علوم نقلی را از [[ | وی تحصیلات مقدماتی را در کنار پدرش که از اشراف بود، به پایان رساند. پس از فوت پدر به [[اصفهان]] رفت. اصفهان در آن دوران پایتخت [[صفویه|صفویان]] بود و از جهت علوم نقلی و عقلی رونق داشت. وی علوم عقلی را نزد [[میرداماد|سید محمدباقر میرداماد]] (متوفی ۱۰۴۱ق) و علوم نقلی را از [[شیخ بهائی|شیخ بهاء الدین عاملی]] (متوفی ۱۰۳۰ ق) فراگرفت و از این دو اجازه دریافت کرد.<ref>صدرالدین شیرازی، شرح اصول کافی، ذیل حدیث اول، ص۱۶.</ref> هنگامی که وی به اصفهان می‌رفت دارای مقام علمی و عملی ممتازی بوده است؛ زیرا در ابتدای ورود به حوزه اصفهان در درس شیخ بهاءالدین عاملی (۱۰۳۱-۹۵۳ق) شرکت نمود.<ref>مقدمه محمدرضا مظفر بر الحکمة المتعالیة، ص۵.</ref> | ||
پس از اصفهان، دوباره به شیراز بازگشت. وی در شیراز در مدرسه خان تدریس می‌کرد.<ref>تاریخ آثار العجم، ص۴۹۵، ذیل مدرسه خان شیراز.</ref> در شیراز برخی از علما وی را آزار دادند و او شیراز را به سوی کهک یکی از روستاهای اطراف قم ترک کرد<ref>سید ابوالحسن قزوینی، سه مقاله و دو نامه، بی تا، ص۲.</ref> و سال‌ها در انزوا به ریاضت و [[تزکیه]] پرداخت. پس از این دوران وی به تألیف و تأسیس مکتب فلسفی خود روی آورد و تا پایان عمر بدان مشغول بود. مطابق برخی اسناد وی بخش پایانی زندگی را در قم گذراند. | پس از اصفهان، دوباره به شیراز بازگشت. وی در شیراز در مدرسه خان تدریس می‌کرد.<ref>تاریخ آثار العجم، ص۴۹۵، ذیل مدرسه خان شیراز.</ref> در شیراز برخی از علما وی را آزار دادند و او شیراز را به سوی کهک یکی از روستاهای اطراف قم ترک کرد<ref>سید ابوالحسن قزوینی، سه مقاله و دو نامه، بی تا، ص۲.</ref> و سال‌ها در انزوا به ریاضت و [[تزکیه]] پرداخت. پس از این دوران وی به تألیف و تأسیس مکتب فلسفی خود روی آورد و تا پایان عمر بدان مشغول بود. مطابق برخی اسناد وی بخش پایانی زندگی را در قم گذراند. | ||
| خط ۱۰۳: | خط ۱۰۳: | ||
*عدم اصالت و تعین فکری: برخی فلسفه صدرا را فاقد هرگونه اصالت و تعین فکری می‌دانند و آن را آمیزه‌ای نامنظم از اندیشه‌های متفکران پیشین اعم از مشائی، اشراقی، کلامی و عرفانی خوانده‌اند.<ref>دری، ج۲، ص۱۵۷.</ref> | *عدم اصالت و تعین فکری: برخی فلسفه صدرا را فاقد هرگونه اصالت و تعین فکری می‌دانند و آن را آمیزه‌ای نامنظم از اندیشه‌های متفکران پیشین اعم از مشائی، اشراقی، کلامی و عرفانی خوانده‌اند.<ref>دری، ج۲، ص۱۵۷.</ref> | ||
*آمیزه‌ای از فلسفه مشاء و اشراق: دیدگاه دیگر اینکه حکمت متعالیه آمیزه‌ای از فلسفه مشاء و حکمت اشراقی است. صدرا هم از فیلسوفان مشاء و هم از آراء [[ | *آمیزه‌ای از فلسفه مشاء و اشراق: دیدگاه دیگر اینکه حکمت متعالیه آمیزه‌ای از فلسفه مشاء و حکمت اشراقی است. صدرا هم از فیلسوفان مشاء و هم از آراء [[شهاب‌الدین یحیی سهرودی|شیخ اشراق]] تأثیر پذیرفته است.<ref>مصباح، ج۱، ص۱۲۰.</ref> | ||
*فلسفه عرفانی: برخی نیز حکمت متعالیه را فلسفه عرفانی خوانده‌اند. ملاصدرا از متون عرفان نظری بویژه [[محی الدین عربی|ابن عربی]] بسیار استفاده کرده است.<ref>نک:ندری، ۱۹۲.</ref> حکمت متعالیه تلاشی برای فلسفه سازی عرفان نظری است.<ref>حکیمی، ۴۱۳.</ref>بر همین مبنا او را عارف متفلسف دانسته‌اند نه فیلسوف متأله<ref>روضاتی، ص۱۸۱.</ref> | *فلسفه عرفانی: برخی نیز حکمت متعالیه را فلسفه عرفانی خوانده‌اند. ملاصدرا از متون عرفان نظری بویژه [[محی الدین عربی|ابن عربی]] بسیار استفاده کرده است.<ref>نک:ندری، ۱۹۲.</ref> حکمت متعالیه تلاشی برای فلسفه سازی عرفان نظری است.<ref>حکیمی، ۴۱۳.</ref>بر همین مبنا او را عارف متفلسف دانسته‌اند نه فیلسوف متأله<ref>روضاتی، ص۱۸۱.</ref> | ||