پرش به محتوا

محمد مؤمن قمی: تفاوت میان نسخه‌ها

۸۲۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۵ ژانویهٔ ۲۰۱۹
جز
تصحیح ارجاعات
جزبدون خلاصۀ ویرایش
imported>Sama
جز (تصحیح ارجاعات)
خط ۳۵: خط ۳۵:
محمد مؤمن در [[۲۲ دی]] ۱۳۱۶ش در قم متولد شد.<ref name=":0" /> پدرش عباس مؤمن، کشاورز بود.<ref name=":0" /> پس از تحصیل در مکتب‌خانه و مدرسهٔ جامع تعلیمات دینی، وارد حوزه شد.<ref name=":0">بهداروند، خاطرات و گفتگوهای سیاسی آیت الله محمد مؤمن قمی، ۱۳۹۴ش، ص۱۳.</ref> در سال‌های اول حوزه، همزمان با تحصیل برای معیشت، آموزگاری می‌کرد.<ref name=":1">[https://www.jameehmodarresin.org/azae-jameeh/azae-kononi/120-momen-mohammad/67-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%85%D9%88%D9%85%D9%86.html زندگی‌نامه آیت الله محمد مؤمن، پایگاه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم].</ref> [[امام خمینی]]، [[محمدحسین طباطبایی]]، [[علی مشکینی]] از اساتید وی در [[حوزه علمیه قم (دوران جمهوری اسلامی)|حوزه علمیه قم]] بودند.<ref name=":8">بهداروند، خاطرات و گفتگوهای سیاسی آیت الله محمد مؤمن قمی، ۱۳۹۴ش، ص۱۵.</ref>
محمد مؤمن در [[۲۲ دی]] ۱۳۱۶ش در قم متولد شد.<ref name=":0" /> پدرش عباس مؤمن، کشاورز بود.<ref name=":0" /> پس از تحصیل در مکتب‌خانه و مدرسهٔ جامع تعلیمات دینی، وارد حوزه شد.<ref name=":0">بهداروند، خاطرات و گفتگوهای سیاسی آیت الله محمد مؤمن قمی، ۱۳۹۴ش، ص۱۳.</ref> در سال‌های اول حوزه، همزمان با تحصیل برای معیشت، آموزگاری می‌کرد.<ref name=":1">[https://www.jameehmodarresin.org/azae-jameeh/azae-kononi/120-momen-mohammad/67-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%85%D9%88%D9%85%D9%86.html زندگی‌نامه آیت الله محمد مؤمن، پایگاه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم].</ref> [[امام خمینی]]، [[محمدحسین طباطبایی]]، [[علی مشکینی]] از اساتید وی در [[حوزه علمیه قم (دوران جمهوری اسلامی)|حوزه علمیه قم]] بودند.<ref name=":8">بهداروند، خاطرات و گفتگوهای سیاسی آیت الله محمد مؤمن قمی، ۱۳۹۴ش، ص۱۵.</ref>


پیش از انقلاب، از اعضای [[جامعه مدرسین حوزه علمیه قم]] بود.<ref name=":9">بهداروند، خاطرات و گفتگوهای سیاسی آیت الله محمد مؤمن قمی، ۱۳۹۴ش، ص۱۶.</ref> از سال ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۶ش در تبعید به سر برد.<ref>اهداف و فعالیت‌های جامعه مدرسین پیش از انقلاب اسلامی؛ مصاحبه به آیت الله محمد مؤمن، فصلنامه فرهنگی-تاریخی یادآور، ش ۴و۵، زمستان ۱۳۸۷ و بهار ۱۳۸۸ش.</ref> پس از انقلاب در قوهٔ قضائیه، شورای نگهبان، [[مرکز مدیریت حوزه های علمیه|مدیریت حوزه علمیه]] مسئولیت داشت و پنج دوره نماینده مجلس خبرگان بود.<ref name=":10">بهداروند، خاطرات و گفتگوهای سیاسی آیت الله محمد مؤمن قمی، ۱۳۹۴ش، ص۱۸.</ref>
پیش از انقلاب، از اعضای [[جامعه مدرسین حوزه علمیه قم]] بود.<ref name=":9">بهداروند، خاطرات و گفتگوهای سیاسی آیت الله محمد مؤمن قمی، ۱۳۹۴ش، ص۱۶.</ref> از سال ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۶ش در تبعید به سر برد.<ref>اهداف و فعالیت‌های جامعه مدرسین پیش از انقلاب اسلامی؛ مصاحبه به آیت الله محمد مؤمن، فصلنامه فرهنگی-تاریخی یادآور، ش ۴و۵، زمستان ۱۳۸۷ و بهار ۱۳۸۸ش به نقل از بهداروند، خاطرات و گفتگوهای سیاسی، ص۲۷۴</ref> پس از انقلاب در قوهٔ قضائیه، شورای نگهبان، [[مرکز مدیریت حوزه های علمیه|مدیریت حوزه علمیه]] مسئولیت داشت و پنج دوره نماینده مجلس خبرگان بود.<ref name=":10">بهداروند، خاطرات و گفتگوهای سیاسی آیت الله محمد مؤمن قمی، ۱۳۹۴ش، ص۱۸.</ref>


==زیست علمی==
==زیست علمی==
محمد مؤمن در سال ۱۳۳۰ش دروس حوزوی را آغاز کرد. دروس مقدمات و سطح را در ۵ سال طی کرد<ref name=":1" />  و در درس خارج فقه امام خمینی حاضر شد.<ref name=":2">[http://m-momen.ir/post/13 گفتگوی آیت الله محمد مؤمن با برنامه شناسنامه].</ref> در درس [[امام خمینی]]، [[سید محمد محقق داماد]]، [[مرتضی حائری یزدی]]، [[سید محمدحسین طباطبائی]] و ... حاضر شده است.<ref>مهرنامه، گفتگو با آیت الله محمد مؤمن، ش ۳۲، آذر ۱۳۹۲ش.</ref> پس از تدریس کتاب‌های [[مکاسب (کتاب)|مکاسب]] و [[فرائد الاصول (کتاب)|رسائل]] در فقه و اصول و [[کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد (کتاب)|شرح تجرید]] و بدایة و نهایة الحکه و [[الحکمة المتعالیة فى‌ الاسفار العقلیة الاربعة (کتاب)|اسفار]] و عرشیه در کلام و فلسفه، از سال ۱۳۶۲ش تدریس [[خارج اصول]] و از سال ۱۳۶۴ش [[خارج فقه]] را آغاز کرد.<ref name=":11" /> او در  خارج فقه مباحث معاملات، قضا، شهادات، حدود و [[مسائل مستحدثه]] را که مرتبط با حکومت‌داری بودند، تدریس می‌کرد.<ref name=":11" /> در سال ۱۳۷۱ش آیت الله خامنه‌ای، محمد مؤمن و تنی چند از علما را به عنوان عضو هیئت بررسی مسائل جدید فقهی منصوب کرد.<ref> [http://farsi.khamenei.ir/message-content?id=11173 انتصاب جمعی از علما جهت بررسی مسائل جدید فقهی].</ref> محمد مؤمن یکی از اعضای مباحثهٔ فقهی‌ با [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت الله خامنه‌ای]] بود.<ref name=":3">[http://pasdareeslam.ir/article_20554.html ناگفته‌هایی از سال‌ها انس علمی با رهبر معظم انقلاب؛ گفتگو با آیت الله محمد مؤمن، ماهنامهٔ پاسدار اسلام].</ref> مؤمن بعضی از این مسائل مطرح‌شده در این مباحثه‌ها را در کتاب کلمات سدیده آورده است.<ref name=":3" />
محمد مؤمن در سال ۱۳۳۰ش دروس حوزوی را آغاز کرد. دروس مقدمات و سطح را در ۵ سال طی کرد<ref name=":1" />  و در درس خارج فقه امام خمینی حاضر شد.<ref name=":2">[http://m-momen.ir/post/13 گفتگوی آیت الله محمد مؤمن با برنامه شناسنامه].</ref> در درس [[امام خمینی]]، [[سید محمد محقق داماد]]، [[مرتضی حائری یزدی]]، [[سید محمدحسین طباطبائی]] و ... حاضر شده است.<ref>مهرنامه، گفتگو با آیت الله محمد مؤمن، ش ۳۲، آذر ۱۳۹۲ش به نقل از بهداروند، خاطرات و گفتگوهای سیاسی، ص۱۵۰</ref> پس از تدریس کتاب‌های [[مکاسب (کتاب)|مکاسب]] و [[فرائد الاصول (کتاب)|رسائل]] در فقه و اصول و [[کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد (کتاب)|شرح تجرید]] و بدایة و نهایة الحکه و [[الحکمة المتعالیة فى‌ الاسفار العقلیة الاربعة (کتاب)|اسفار]] و عرشیه در کلام و فلسفه، از سال ۱۳۶۲ش تدریس [[خارج اصول]] و از سال ۱۳۶۴ش [[خارج فقه]] را آغاز کرد.<ref name=":11" /> او در  خارج فقه مباحث معاملات، قضا، شهادات، حدود و [[مسائل مستحدثه]] را که مرتبط با حکومت‌داری بودند، تدریس می‌کرد.<ref name=":11" /> در سال ۱۳۷۱ش آیت الله خامنه‌ای، محمد مؤمن و تنی چند از علما را به عنوان عضو هیئت بررسی مسائل جدید فقهی منصوب کرد.<ref> [http://farsi.khamenei.ir/message-content?id=11173 انتصاب جمعی از علما جهت بررسی مسائل جدید فقهی].</ref> محمد مؤمن یکی از اعضای مباحثهٔ فقهی‌ با [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت الله خامنه‌ای]] بود.<ref name=":3">[http://pasdareeslam.ir/article_20554.html ناگفته‌هایی از سال‌ها انس علمی با رهبر معظم انقلاب؛ گفتگو با آیت الله محمد مؤمن، ماهنامهٔ پاسدار اسلام].</ref> مؤمن بعضی از این مسائل مطرح‌شده در این مباحثه‌ها را در کتاب کلمات سدیده آورده است.<ref name=":3" />


===استادان===
===استادان===
خط ۵۸: خط ۵۸:
* سید محمود یثربی قمی<ref name=":9" />
* سید محمود یثربی قمی<ref name=":9" />
{{پایان}}
{{پایان}}
محمد مؤمن پس از تبعید امام خمینی، در سال ۱۳۴۲ش شش ماه در نجف حاضر شد.<ref name=":8" /> در طی حضور امام خمینی در نجف، محمد مؤمن به آنجا رفت و آمد می‌کرد و در درس امام خمینی و نیز در درس [[سید ابوالقاسم خوئی]]، [[حسین حلی]]، [[سید محمود شاهرودی]] و اندکی از درس [[سید محسن حکیم]] حاضر شد.<ref>اهداف و فعالیت‌های جامعه مدرسین پیش از انقلاب اسلامی؛ مصاحبه به آیت الله محمد مؤمن، فصلنامه فرهنگی-تاریخی یادآور، ش ۴و۵، زمستان ۱۳۸۷ و بهار ۱۳۸۸ش.</ref>
محمد مؤمن پس از تبعید امام خمینی، در سال ۱۳۴۲ش شش ماه در نجف حاضر شد.<ref name=":8" /> در طی حضور امام خمینی در نجف، محمد مؤمن به آنجا رفت و آمد می‌کرد و در درس امام خمینی و نیز در درس [[سید ابوالقاسم خوئی]]، [[حسین حلی]]، [[سید محمود شاهرودی]] و اندکی از درس [[سید محسن حکیم]] حاضر شد.<ref>اهداف و فعالیت‌های جامعه مدرسین پیش از انقلاب اسلامی؛ مصاحبه به آیت الله محمد مؤمن، فصلنامه فرهنگی-تاریخی یادآور، ش ۴و۵، زمستان ۱۳۸۷ و بهار ۱۳۸۸ش،  به نقل از بهداروند، خاطرات و گفتگوهای سیاسی، ص۲۷۱</ref>


===شاگردان===
===شاگردان===
خط ۸۵: خط ۸۵:
{{ستون-شروع|۲}}
{{ستون-شروع|۲}}
# تقریرات درس‌های اصول، مکاسب محرمه و بیع امام خمینی با حواشی امام خمینی
# تقریرات درس‌های اصول، مکاسب محرمه و بیع امام خمینی با حواشی امام خمینی
# تقریرات کتاب صوم و صلاة محقق داماد؛ محمد مؤمن به پیشنهاد محقق داماد درس‌های کتاب صلاة را تقریر کرد.<ref>مهرنامه، گفتگو با آیت الله محمد مؤمن، ش ۳۲، آذر ۱۳۹۲ش.</ref>  
# تقریرات کتاب صوم و صلاة محقق داماد؛ محمد مؤمن به پیشنهاد محقق داماد درس‌های کتاب صلاة را تقریر کرد.<ref>مهرنامه، گفتگو با آیت الله محمد مؤمن، ش ۳۲، آذر ۱۳۹۲ش به نقل از بهداروند، خاطرات و گفتگوهای سیاسی، ص۱۵۰</ref>  
# تسدید الاصول؛ دورهٔ کامل اصول استدلالی
# تسدید الاصول؛ دورهٔ کامل اصول استدلالی
# کلمات سدیده؛ ده رسالهٔ فقهی در مسائل مستحدثه
# کلمات سدیده؛ ده رسالهٔ فقهی در مسائل مستحدثه
خط ۹۳: خط ۹۳:


==فعالیت‌های سیاسی==
==فعالیت‌های سیاسی==
محمد مؤمن پیش از انقلاب از سال ۱۳۴۲ش از اعضای جامعه مدرسین بود.<ref name=":9" /> در سال ۱۳۴۹ش جامعه مدرسین، پس از وفات [[سید محسن حکیم]]، مرجعیت امام خمینی را اعلام می‌کند. <ref>اهداف و فعالیت‌های جامعه مدرسین پیش از انقلاب اسلامی؛ مصاحبه به آیت الله محمد مؤمن، فصلنامه فرهنگی-تاریخی یادآور، ش ۴و۵، زمستان ۱۳۸۷ و بهار ۱۳۸۸ش.</ref>  ساواک در مرداد ۱۳۵۲ قصد دستگیری او را داشت اما به او دست نیافت.<ref name=":9" /> مؤمن در فروردین ۱۳۵۳ش دستگیر و سه سال به شهداد و تویسرکان تبعید شد.<ref>اهداف و فعالیت‌های جامعه مدرسین پیش از انقلاب اسلامی؛ مصاحبه به آیت الله محمد مؤمن، فصلنامه فرهنگی-تاریخی یادآور، ش ۴و۵، زمستان ۱۳۸۷ و بهار ۱۳۸۸ش.</ref>  
محمد مؤمن پیش از انقلاب از سال ۱۳۴۲ش از اعضای جامعه مدرسین بود.<ref name=":9" /> در سال ۱۳۴۹ش جامعه مدرسین، پس از وفات [[سید محسن حکیم]]، مرجعیت امام خمینی را اعلام می‌کند. <ref>اهداف و فعالیت‌های جامعه مدرسین پیش از انقلاب اسلامی؛ مصاحبه به آیت الله محمد مؤمن، فصلنامه فرهنگی-تاریخی یادآور، ش ۴و۵، زمستان ۱۳۸۷ و بهار ۱۳۸۸ش. به نقل از بهداروند، خاطرات و گفتگوهای سیاسی، ص ۲۷۰</ref>  ساواک در مرداد ۱۳۵۲ قصد دستگیری او را داشت اما به او دست نیافت.<ref name=":9" /> مؤمن در فروردین ۱۳۵۳ش دستگیر و سه سال به شهداد و تویسرکان تبعید شد.<ref>اهداف و فعالیت‌های جامعه مدرسین پیش از انقلاب اسلامی؛ مصاحبه به آیت الله محمد مؤمن، فصلنامه فرهنگی-تاریخی یادآور، ش ۴و۵، زمستان ۱۳۸۷ و بهار ۱۳۸۸ش به نقل از بهداروند، خاطرات و گفتگوهای سیاسی، ص۲۷۴</ref>  


===پس از انقلاب===
===پس از انقلاب===
خط ۱۰۰: خط ۱۰۰:
'''مسئولیت‌های قضایی'''{{سخ}}پس از انقلاب، محمد مؤمن در شکل‌گیری قوه قضائیه نقش مهمی داشت<ref name=":10" /> و تا سال ۱۳۶۲ش در انتخاب قضات، تجدید نظر برخی احکام قضایی و شورای عالی قضایی همکاری داشت.<ref name=":10" /> پس از قوه قضائیه او عضو فقیه شورای نگهبان بوده است<ref name=":11" /> و نیز در پنج دوره نماینده مجلس خبرگان رهبری است.<ref name=":4" /> به غیر از مسئولیت‌های حکومتی، محمد مؤمن در مدیریت حوزه علمیه نیز مسئولیت‌هایی را عهده‌دار بوده است.<ref name=":4" />
'''مسئولیت‌های قضایی'''{{سخ}}پس از انقلاب، محمد مؤمن در شکل‌گیری قوه قضائیه نقش مهمی داشت<ref name=":10" /> و تا سال ۱۳۶۲ش در انتخاب قضات، تجدید نظر برخی احکام قضایی و شورای عالی قضایی همکاری داشت.<ref name=":10" /> پس از قوه قضائیه او عضو فقیه شورای نگهبان بوده است<ref name=":11" /> و نیز در پنج دوره نماینده مجلس خبرگان رهبری است.<ref name=":4" /> به غیر از مسئولیت‌های حکومتی، محمد مؤمن در مدیریت حوزه علمیه نیز مسئولیت‌هایی را عهده‌دار بوده است.<ref name=":4" />


* مسئول انتخاب و اعزام قضات شرع دادگاه‌های انقلاب در سراسر کشور به دستور امام خمینی. به گفته مؤمن، امام خمینی پس از انقلاب تعیین قضات دادگاه‌ها را به [[حسینعلی منتظری]] و [[علی مشکینی]] واگذار کرد و آن‌ها شناسایی قضات را به عهده محمد مؤمن گذاردند.<ref> عباسعلی علیزاده، تاریخ شفاهی قوه قضائیه،‌ سی سال پس از انقلاب اسلامی، گفتگو با محمد مؤمن.</ref> همچنین محمد مؤمن در تعیین قضات دادگاه به قدوسی دادستان انقلاب کمک می‌کرد.<ref>عباسعلی علیزاده، تاریخ شفاهی قوه قضائیه،‌ سی سال پس از انقلاب اسلامی، گفتگو با محمد مؤمن.</ref> محمد مؤمن و ربانی املشی پیش از در سال ۱۳۵۸ش مسئول رسیدگی و تجدیدنظر دربارهٔ احکام اعدام و مصادره بودند و تا تشکیل شورای عالی قضایی این مسئولیت ادامه داشت.<ref>عباسعلی علیزاده، تاریخ شفاهی قوه قضائیه،‌ سی سال پس از انقلاب اسلامی، گفتگو با محمد مؤمن.</ref>
* مسئول انتخاب و اعزام قضات شرع دادگاه‌های انقلاب در سراسر کشور به دستور امام خمینی. به گفته مؤمن، امام خمینی پس از انقلاب تعیین قضات دادگاه‌ها را به [[حسینعلی منتظری]] و [[علی مشکینی]] واگذار کرد و آن‌ها شناسایی قضات را به عهده محمد مؤمن گذاردند.<ref> عباسعلی علیزاده، تاریخ شفاهی قوه قضائیه،‌ سی سال پس از انقلاب اسلامی، گفتگو با محمد مؤمن،  به نقل از بهداروند، خاطرات و گفتگوهای سیاسی، ص۲۹۰</ref> همچنین محمد مؤمن در تعیین قضات دادگاه به قدوسی دادستان انقلاب کمک می‌کرد.<ref>عباسعلی علیزاده، تاریخ شفاهی قوه قضائیه،‌ سی سال پس از انقلاب اسلامی، گفتگو با محمد مؤمن،  به نقل از بهداروند، خاطرات و گفتگوهای سیاسی، ص۲۹۰</ref> محمد مؤمن و ربانی املشی پیش از در سال ۱۳۵۸ش مسئول رسیدگی و تجدیدنظر دربارهٔ احکام اعدام و مصادره بودند و تا تشکیل شورای عالی قضایی این مسئولیت ادامه داشت.<ref>عباسعلی علیزاده، تاریخ شفاهی قوه قضائیه،‌ سی سال پس از انقلاب اسلامی، گفتگو با محمد مؤمن،  به نقل از بهداروند، خاطرات و گفتگوهای سیاسی، ص۲۹۱</ref>
* رئیس دادگاه عالی انقلاب اسلامی
* رئیس دادگاه عالی انقلاب اسلامی
* عضو شورای عالی قضایی تا سال ۱۳۶۲ش.<ref>بهداروند، خاطرات و گفتگوهای سیاسی آیت الله محمد مؤمن قمی، ۱۳۹۴ش، ص۱۷.</ref>
* عضو شورای عالی قضایی تا سال ۱۳۶۲ش.<ref>بهداروند، خاطرات و گفتگوهای سیاسی آیت الله محمد مؤمن قمی، ۱۳۹۴ش، ص۱۷.</ref>
کاربر ناشناس