اصحاب سبت: تفاوت میان نسخه‌ها

'''اصحاب سَبْت''' گروهی از [[بنی‌اسرائیل]] که بنابر آیات [[قرآن]]، به خاطر نافرمانی خدا و صید ماهی در [[شنبه|روز شنبه]]، به [[عذاب الهی]] گرفتار شدند. چنان‌که در [[قرآن]] آمده اصحاب سبت به امر خدا به صورت بوزینه درآمدند و بنابر برخی [[روایات]]، این گروه مسخ شده پس از ۳ روز هلاک شدند. بیشتر روایات، وقوع ماجرای اصحاب سبت را همزمان با [[داوود (پیامبر)|حضرت داوود]] و در شهر ایله دانسته‌اند که امروزه در [[فلسطین|فلسطین اشغالی]] است و ایلات خوانده می‌شود.  

== مفهوم‌شناسی==

    

سَبت که به‌معنای قطع یا قطع عمل است<ref>قرشی بنابی، قاموس قرآن، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۰۷.</ref> و در زبان عبری، شبات خوانده می‌شود،<ref>روحی، «اصحاب سبت»، ص۲۳۲.</ref> عنوان روز شنبه در میان یهودیان بوده<ref>قرشی بنابی، قاموس قرآن، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۰۷.</ref> و در لغت عبرانی، به‌معنای استراحت است.<ref>قرشی بنابی، قاموس قرآن، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۰۷.</ref> بنابر فرهنگ یهودی، قوم یهود باید در روز شنبه یا سبت، از همه کارهای خود دست بکشند و استراحت کنند.<ref>قرشی بنابی، قاموس قرآن، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۰۷.</ref> حفظ حرمت روز سبت و کارنکردن در آن، یکی از ده فرمان [[حضرت موسی]] بوده است.<ref>قرشی بنابی، قاموس قرآن، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۰۷.</ref>

بر اساس روایتی از [[امام سجاد(ع)]]، اصحاب سبت، گروهی بوده‌اند که در کنار دریایی ساکن بوده و خداوند آنها را از شکار ماهی در روز [[شنبه]] نهی کرده بود.<ref>مجلسی، حیوة القلوب، ۱۳۸۴ش، ج۲، ص۹۴۸.</ref> از آنجا که در روز شنبه، ماهی‌های بسیار زیادی به ساحل نزدیک می‌شدند، آنان برای شکار ماهی در این روز، دست به حیله زدند و حوض‌ها و جدول‌هایی کندند که ماهی‌ها می‌توانستند وارد آن شوند، اما نمی‌توانستند از آن خارج شوند.<ref>مجلسی، حیوة القلوب، ۱۳۸۴ش، ج۲، ص۹۴۸.</ref> اصحاب سبت، گرچه در روز شنبه، به شکار ماهی نمی‌پرداختند، روز یکشنبه، ماهی‌هایی را صید می‌کردند که شنبه، در جدول‌ها و حوض‌های آنان گرفتار شده بودند.<ref>مجلسی، حیوة القلوب، ۱۳۸۴ش، ج۲، ص۹۴۸.</ref> اصحاب سبت، به همین شیوه مال فراوانی اندوختند و نعمت‌های بسیاری به‌دست آوردند.<ref>مجلسی، حیوة القلوب، ۱۳۸۴ش، ج۲، ص۹۴۸.</ref> براساس روایت مذکور، آنها ۸۰ هزار نفر بودند که ۷۰ هزار نفرشان به نهی خداوند از صید ماهی در روز شنبه، بی‌توجهی کردند.<ref>مجلسی، حیوة القلوب، ۱۳۸۴ش، ج۲، ص۹۴۸.</ref>  

{{اصلی|مسخ}}

[[سید محمدحسین طباطبائی|سید محمدحسین طباطبایی]] در [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر المیزان]] نوشته است: براساس [[آیه]] ۱۶۵ [[سوره اعراف]]، کسانی از آنان که [[امر به معروف و نهی از منکر|نهی از منکر]] می‌کردند، نجات یافتند، اما دو گروه دیگر، یعنی خطاکاران و کسانی که در برابر آنان ساکت بودند، گرفتار عذاب الهی شدند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۸، ص۲۶۸-۲۶۹.</ref>

برخی ازجمله [[مجاهد بن جبر]]، [[تفسیر|مفسر]] شیعه (درگذشت ۱۰۴ق) و محمد عبده، مفسر [[اهل سنت]]، معتقدند مسخ جسمانی اصحاب سبت رخ نداده و آنچه در آیه ۶۵ سوره بقره آمده، تمثیلی است و حکایت از مسخ شدن قلب اصحاب سبت دارد.<ref>مغنيه، تفسير الكاشف، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۱۲۱.</ref>

== منابع==

* قرآن کریم.

* روحی، ابوالفضل، «اصحاب سبت»، در اعلام قرآن: از دائرة المعارف قرآن کریم، ج۲، قم، مؤسسه بوستان کتاب، ۱۳۸۵ش.

* طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۷ق.

* قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۷۱ش.

* مجلسی، محمدباقر، حیوة القلوب، قم، سرور، ۱۳۸۴ش.

* مکارم شیرازی، ناصر، و همکاران، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیة، ۱۳۸۰ش.