مدین (قبیله): تفاوت میان نسخه‌ها

'''مَدیَن''' قومی عرب که [[حضرت شعیب]] برای [[هدایت تشریعی|هدایت]] آنان مبعوث شد و [[حضرت موسی(ع)]] چند سالی در میان آنان زندگی کرد.

 

برخی محققان این قبیله را به مدین فرزند [[حضرت ابراهیم(ع)]] و برخی دیگر به [[حضرت اسماعیل(ع)]] منسوب دانسته‌اند. این قوم در شهر مدین؛ در نزدیکی خلیج عقبه زندگی می‌کردند. قوم مدین به جهت ایمان نیاوردن به خداوند، به عذاب الهی دچار گشتند.

مدین؛ قبیله‌ای از نژاد عرب بود.<ref>بلاغی، حجة التفاسير و بلاغ الإكسير، ۱۳۸۶ق، ج۱، ص۲۶۷.</ref> کلمه «مدین» ده مرتبه در [[قرآن]] آمده‏<ref>قرشی، قاموس قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۶، ص۲۴۵.</ref> که در برخی از آن‌ها قبیله مدین<ref>حسينى شيرازی، تبیین القرآن، ۱۴۲۳ق، ص۲۴۳.</ref> و در برخی دیگر، [[شهر مدین]] مقصود می‌باشد.<ref>برای نمونه: سوره هود، آیه ۸۴.</ref> در مورد نسب قبیله مدین، اختلافاتی وجود دارد:

بنابر تصریح [[تورات]]<ref>کتاب مقدس، پیدایش، ۲۵: ۱.</ref> و برخی منابع اسلامی<ref>بروجردی، تفسير جامع، ۱۳۶۶ش، ج۲، ص۴۳۲.</ref>، [[ابراهیم (پیامبر)|حضرت ابراهیم(ع)]] پس از وفات [[ساره]] با زنی دیگر ازدواج کرد و از آن زن صاحب فرزندانی شد. از جمله این فرزندان مدين (میدیان) بوده است. مدین با دختر [[حضرت لوط]] [[ازدواج]] کرد و نسل آن‌ها ادامه یافت.<ref>طبرسی، تفسير جوامع الجامع، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۴۵۱.</ref> برخی محققان و مورخان قبیله مدین را منسوب به این شخص دانسته‌اند.<ref>شبر، تفسير القرآن الكريم، ۱۴۱۲ق، ص۱۷۸؛ طبری، جامع البيان في تفسير القرآن، ۱۴۱۲ق، ج۸، ص۱۶۶.</ref>

برخی محققان قبیله مدین را از نسل [[حضرت اسماعیل(ع)|حضرت اسماعيل(ع)]] دانسته‌اند.<ref name=":1">مکارم شیرازی، تفسير نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۹، ص۲۰۰.</ref>

[[ابن‌‌کثیر]] قبیله مدین را از نسل مدين بن مديان بن إبراهيم(ع) دانسته است.‏<ref>ابن‌کثیر، البداية و النهاية، ۱۹۸۶م، ج۱، ص۱۸۵.</ref>

قوم مدین در شهر مدین زندگی می‌کردند و نام شهر از نام قبیله گرفته شده بود.<ref>یاقوت حموی، معجم‏ البلدان، ۱۹۹۵م، ج۵، ص۷۷.</ref> این شهر را در شرق خلیج عقبه<ref name=":1" /> بر کرانه دریا و آباد و سرسبز دانسته‌اند.<ref>دهخدا، لغت‌نامه، واژه مدین.</ref> این شهر در نزدیکی [[تبوک|منطقه تبوک]]<ref>یاقوت حموی، معجم‏ البلدان، ۱۹۹۵م، ج۱، ص۲۹۱.</ref> و همچنین در نزدیکی شهر [[لوط (پیامبر)|قوم لوط]] بوده است.<ref name=":0">قرشی، قاموس قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۶، ص۲۴۵.</ref> [[شیخ صدوق]] مدین را قریه‌ای کوچک دانسته‌ که بیش از چهل خانه در آن وجود نداشت.<ref>شیخ صدوق، كمال الدین و تمام النعمة، ۱۳۹۵ق، ج۱، ص۲۲۰.</ref>

برخی محققان این شهر را جزو شهرهای شام به حساب آورده‌اند<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۶، ص۲۴۹.</ref> و احتمال داده‌اند امروزه شهر «معان» در [[کشور اردن]] <ref>قرشی، قاموس قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۶، ص۲۴۵.</ref> در مکان آن ساخته شده است.<ref>بلاغی، حجة التفاسیر و بلاغ الإكسیر، ۱۳۸۶ق، ج۱، ص۲۶۷.</ref> برخی دیگر معتقدند که مدین در [[عربستان]] امروزی قرار داشته است.<ref>لغت‌نامه دهخدا، واژه مدین.</ref>

[[خداوند]] برای [[هدایت تشریعی|هدایت]] قوم مدین، [[حضرت شعیب(ع)]] را مبعوث کرد.<ref>سوره اعراف، آیه ۸۵</ref> شعیب فردی از قبیله مدین بود.<ref>فخر رازی، مفاتيح الغيب، ۱۴۲۰ق، ج۱۴، ص۳۱۳.</ref>

{{شعر۲|نگر به موسی عمران که از بر مادر |به مدین آمد و زان راه گشت او مولا<ref>[https://ganjoor.net/moulavi/shams/ghazalsh/sh214/ مولوی، دیوان شمس، غزلیات، غزل شمارهٔ ۲۱۴] </ref>}}

خداوند در [[سوره اعراف]] گفتگوی حضرت شعیب و مخالفانش را نقل می‌کند.<ref>سوره اعراف، آیه۸۵- ۹۰.</ref> مشرکان بسیاری از پذیرش دعوت شعیب(ع) خودداری کرده و در نهایت به عذاب الهی دچار شدند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۲، ص۱۱۲.</ref> بنابر آیات قرآن، قوم مدین توسط زلزله‌ای نابود شدند و در خانه‌هایشان بی‌جان افتادند<ref>سوره اعراف، آیه۹۱.</ref> چنان‌که گویی هرگز در آن شهر سكونت نداشتند.<ref>سوره اعراف، آیه ۹۲.</ref>

 

* ابن‌کثیر، اسماعیل بن عمر، البداية و النهاية، بیروت، دارالفکر، ۱۹۸۶م.

* حسينى شيرازی، سید محمد، تبیین القرآن، بیروت، دارالعلوم، ۱۴۲۳ق.

* طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی‏، محمد جواد، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.

* فخر رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، بیروت، داراحیاء التراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق.

* مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.