۱۷٬۹۵۹
ویرایش
نماز وتیره: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
افزایش جزیی
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (ویرایش جزیی) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (افزایش جزیی) |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
وتیره در فقه به معنای «وتر کوچک» معنا شده است. وتر، یک رکعت پایانی نماز شب است. [[شیخ مفید]]، وتیره را به لحاظ عددی، مانند یک رکعت ایستاده می‌داند.<ref>شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۰ق، ص۱۱۱.</ref> در روایتی، [[امام صادق]]، نماز وتیره را به منزله یک رکعت نماز وتر در نماز شب می‌داند که اگر نمازگزار پس از ادای آن (وتیره)، از دنیا رفت، ثواب نماز وتر برای او منظور گردد. امام صادق در ادامه می‌فرماید؛ [[پیامبر اکرم]] این نماز را نمی‌خواند، زیرا به وسیله [[وحی]] می‌دانست که آیا در این شب از دنیا می‌روند یا خیر؛ اما دیگران را به خواندن آن توصیه می‌کرد.<ref>صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۶ق، ج۲، ص۳۳۰و۳۳۱.</ref> | وتیره در فقه به معنای «وتر کوچک» معنا شده است. وتر، یک رکعت پایانی نماز شب است. [[شیخ مفید]]، وتیره را به لحاظ عددی، مانند یک رکعت ایستاده می‌داند.<ref>شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۰ق، ص۱۱۱.</ref> در روایتی، [[امام صادق]]، نماز وتیره را به منزله یک رکعت نماز وتر در نماز شب می‌داند که اگر نمازگزار پس از ادای آن (وتیره)، از دنیا رفت، ثواب نماز وتر برای او منظور گردد. امام صادق در ادامه می‌فرماید؛ [[پیامبر اکرم]] این نماز را نمی‌خواند، زیرا به وسیله [[وحی]] می‌دانست که آیا در این شب از دنیا می‌روند یا خیر؛ اما دیگران را به خواندن آن توصیه می‌کرد.<ref>صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۶ق، ج۲، ص۳۳۰و۳۳۱.</ref> | ||
== | == کیفیت نماز== | ||
نماز وتیره، دور رکعت نماز نافله عشاء است که به صورت نشسته خوانده می‌شود. [[شیخ عباس قمی]] در [[مفاتیح الجنان]] به نقل از [[مصباح المتهجد]] آورده است که در دو رکعت‌ِ نشسته بعد از نماز عشاء، صد [[آیه]] از [[قرآن]] خوانده شود و [[مستحب]] است به‌جای صد آیه، [[سوره واقعه]] را در یک رکعت و [[سوره توحید]] را در رکعت دیگر بخوانند.<ref>قمی، مفاتیح الجنان، ص۱۹.</ref> در روایت دیگری [[امام باقر]](ع) فرمود: هرکس [[سوره ملک|سوره مُلْک]] را شب بخواند، به قرائت بسیار و پاکیزه عمل نموده و از غافلان نخواهد بود و من نیز بعد از نماز عشا آن دو را در حالت نشسته [در نافله عشاء] می‌خوانم.<ref>سید بن طاووس، فلاح السائل، ص۲۵۹.</ref> | نماز وتیره، دور رکعت نماز نافله عشاء است که به صورت نشسته خوانده می‌شود. [[شیخ عباس قمی]] در [[مفاتیح الجنان]] به نقل از [[مصباح المتهجد]] آورده است که در دو رکعت‌ِ نشسته بعد از نماز عشاء، صد [[آیه]] از [[قرآن]] خوانده شود و [[مستحب]] است به‌جای صد آیه، [[سوره واقعه]] را در یک رکعت و [[سوره توحید]] را در رکعت دیگر بخوانند.<ref>قمی، مفاتیح الجنان، ص۱۹.</ref> در روایت دیگری [[امام باقر]](ع) فرمود: هرکس [[سوره ملک|سوره مُلْک]] را شب بخواند، به قرائت بسیار و پاکیزه عمل نموده و از غافلان نخواهد بود و من نیز بعد از نماز عشا آن دو را در حالت نشسته [در نافله عشاء] می‌خوانم.<ref>سید بن طاووس، فلاح السائل، ص۲۵۹.</ref> | ||
===ایستاده‌خواندن نماز=== | ===ایستاده‌خواندن نماز=== | ||
[[شیخ حر عاملی]] در [[وسائل الشیعه]] می‌گوید که ایستاده‌خواندن نماز وتیره بهتر از نشسته است.<ref>حرعاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۴ق، ص۵۱.</ref> او همچنین بابی را به افضلیت ایستاده‌خواندن نماز وتیره و ساقط نشدن آن در سفر اختصاص داده است.<ref>حرعاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۴ق، ص۹۴.</ref> در روایتی از امام صادق(ع) آمده است که: پدرم این نماز را نشسته می‌خواند و من آن دو رکعت را ایستاده می‌خوانم.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۴، ص۱۰۶.</ref> [[علامه مجلسی|مجلسی]] در ادامه حدیث می‌آورد که چون بدن امام باقر سنگین | [[شیخ حر عاملی]] در [[وسائل الشیعه]] می‌گوید که ایستاده‌خواندن نماز وتیره بهتر از نشسته است.<ref>حرعاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۴ق، ص۵۱.</ref> او همچنین بابی را به افضلیت ایستاده‌خواندن نماز وتیره و ساقط نشدن آن در سفر اختصاص داده است.<ref>حرعاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۴ق، ص۹۴.</ref> اما [[شیخ طوسی]] نماز وتیره را از [[مسافر]] ساقط می‌داند.<ref>شیخ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ص۷۱.</ref> در روایتی از امام صادق(ع) آمده است که: پدرم این نماز را نشسته می‌خواند و من آن دو رکعت را ایستاده می‌خوانم.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۴، ص۱۰۶.</ref> [[علامه مجلسی|مجلسی]] در ادامه حدیث می‌آورد که چون بدن امام باقر سنگین و قیام برای او مشکل بود، نماز وتیره را نشسته می‌خواند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۴، ص۱۰۶.</ref> [[سید مرتضی]] می‌گوید نمازگزار بین چهارزانو یا دوزانو نشستن مخیر است.<ref>سیدمرتضی، رسائل مرتضی، ۱۴۱۵ق، ص۲۲۷.</ref> | ||
== دعای پس از نماز== | === دعای پس از نماز=== | ||
شیخ طوسی پس از تشریح نماز وتیره و چگونگی ادای آن، دعایی نسبتا طولانی را ذکر می‌کند که مستحب است پس از آن خوانده شود.<ref>طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ص۱۱۴-۱۱۹.</ref>:<ref group="یادداشت"> | شیخ طوسی پس از تشریح نماز وتیره و چگونگی ادای آن، دعایی نسبتا طولانی را ذکر می‌کند که مستحب است پس از آن خوانده شود.<ref>طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ص۱۱۴-۱۱۹.</ref>:<ref group="یادداشت"> | ||
أَمْسَيْنا وَ أَمْسَى الْحَمْدُ وَالْعَظَمَةُ وَالْكِبْريآءِ وَ الْجَبَرُوتُ وَالْحِلْمُ وَ الْعِلْمُ وَ الْجَلالُ وَ الْبَهآءُ وَ التَّقْديسُ وَ التَّعْظيمُ وَ التَّسْبيحُ وَ التَّكبيرُ وَالتَّهْليلُ وَ الَّتمْجيدُ [وَ التَّحْميدُ ]وَالسَّماحُ وَ الْجُودُ وَ الْكَرَمُ وَ الَْمجْدُ وَ الْمَنُّ وَ الْحَمْدُ وَ الْفَضْلُ وَ السَّعَةُ، وَالْحَوْلُ وَالْقُوَّةُ، وَ الْفَتْقُ وَ الرَّتْقُ، وَ اللَّيْلُ وَالنَّهارُ، وَ الظُّلُماتُ وَالنُّورُ، وَالدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ، وَالْخَلْقُ جَميعاً وَالاَْمْرُ كُلُّهُ، وَ ماسَمَّيْتُ وَ لَمْ أُسَمِّ، وَ ما عَلِمْتُ وَ ما لَمْ أَعْلَمْ، وَ ما كانَ وَ ما هُوَ كآئِنٌ، للَّهِِ رَبِّ الْعالَمينَ. | أَمْسَيْنا وَ أَمْسَى الْحَمْدُ وَالْعَظَمَةُ وَالْكِبْريآءِ وَ الْجَبَرُوتُ وَالْحِلْمُ وَ الْعِلْمُ وَ الْجَلالُ وَ الْبَهآءُ وَ التَّقْديسُ وَ التَّعْظيمُ وَ التَّسْبيحُ وَ التَّكبيرُ وَالتَّهْليلُ وَ الَّتمْجيدُ [وَ التَّحْميدُ ]وَالسَّماحُ وَ الْجُودُ وَ الْكَرَمُ وَ الَْمجْدُ وَ الْمَنُّ وَ الْحَمْدُ وَ الْفَضْلُ وَ السَّعَةُ، وَالْحَوْلُ وَالْقُوَّةُ، وَ الْفَتْقُ وَ الرَّتْقُ، وَ اللَّيْلُ وَالنَّهارُ، وَ الظُّلُماتُ وَالنُّورُ، وَالدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ، وَالْخَلْقُ جَميعاً وَالاَْمْرُ كُلُّهُ، وَ ماسَمَّيْتُ وَ لَمْ أُسَمِّ، وَ ما عَلِمْتُ وَ ما لَمْ أَعْلَمْ، وَ ما كانَ وَ ما هُوَ كآئِنٌ، للَّهِِ رَبِّ الْعالَمينَ. | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۱: | ||
أَللّهُمَّ، صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَافْعَلْ بى ما سَأَلْتُكَ مِنْ أَمْرِ الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ مَعَ الْفَوْزِ بِالْجَنَّةِ، وَامْنُنْ عَلَىَّ فى وَقْتى هذا، وَ فى ساعَتى هذِهِ، وَ فى كُلِّ أَمْرٍ شَفَعْتُ إِلَيْكَ فيهِ وَ ما لَمْ أَشْفَعْ إِلَيْكَ فيهِ مِمّا لى فيهِ النَّجاةُ مِنَ النَّارِ، وَ الصَّلاحُ فِى الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ، وَ أَعِنِّى عَلى كُلِّ ما سَأَلْتُكَ، أَنْ تَمُنَّ بِهِ عَلَىَّ. أَللّهُمَّ، وَ إِنْ قُصْرَ دُعآئى عَنْ حاجَتى، أَوْ كَلَّ عَنْ طَلَبِها لِسانى، فَلا تُقَصِّرْ بى مِنْ جُودِكَ وَلامِنْ كَرَمِكَ. يا سَيِّدى، فَأَنْتَ ذُوالْفَضْلِ الْعَظيمِ، أَللّهُمَّ، فَصَلِّ عَلىمُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَاكْفِنى ما أَهَمَّنى وَ ما لَمْ يُهِمَّنى، وَ ما حَضَرَنى وَ ما غابَ عَنّى، وَ ما أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنّى، أَللّهُمَّ، وَ ه ذا عَطآؤُكَ وَ مَنُّكَ، وَ هذا تَعْليمُكَ وَ تَأْديبُكَ، وَ هذا تَوْفيقُكَ، وَ هذِهِ رَغْبَتى إِلَيْكَ مِنْ حاجَتى، فَبِحَقِّكَ أَللّهُمَّ، عَلى مَنْ سَأَلَكَ، وَ بِحَقِّ ذِى الْحَقِّ عَلَيْكَ مِمَّنْ سَأَلَكَ، وَ بِقُدْرَتِكَ عَلى ما تَشآءُ، وَ بِحَقِّ لا إِلهَ إِلاّ أَنْتَ، ياحَىُّ، يا قَيُّومُ، يا مُحْيِىَ الْمَوْتى، يا لا إِلهَ إِلاّ أَنْتَ الْقآئِمُ عَلى كُلَّ نَفْسٍ بِما كَسَبَتْ، أَسْأَلُكَ أَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ أَنْ تُعْتِقَنى مِنَ النّارِ، وَ تَكْلَأَنى مِنَ الْعارِ، وَ تُدْخِلَنِى الْجَنَّةَ مَعَ الاَْبْرارِ، فَإِنَّكَ تُجيرُ وَلا يُجارُ عَلَيْكَ. | أَللّهُمَّ، صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَافْعَلْ بى ما سَأَلْتُكَ مِنْ أَمْرِ الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ مَعَ الْفَوْزِ بِالْجَنَّةِ، وَامْنُنْ عَلَىَّ فى وَقْتى هذا، وَ فى ساعَتى هذِهِ، وَ فى كُلِّ أَمْرٍ شَفَعْتُ إِلَيْكَ فيهِ وَ ما لَمْ أَشْفَعْ إِلَيْكَ فيهِ مِمّا لى فيهِ النَّجاةُ مِنَ النَّارِ، وَ الصَّلاحُ فِى الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ، وَ أَعِنِّى عَلى كُلِّ ما سَأَلْتُكَ، أَنْ تَمُنَّ بِهِ عَلَىَّ. أَللّهُمَّ، وَ إِنْ قُصْرَ دُعآئى عَنْ حاجَتى، أَوْ كَلَّ عَنْ طَلَبِها لِسانى، فَلا تُقَصِّرْ بى مِنْ جُودِكَ وَلامِنْ كَرَمِكَ. يا سَيِّدى، فَأَنْتَ ذُوالْفَضْلِ الْعَظيمِ، أَللّهُمَّ، فَصَلِّ عَلىمُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَاكْفِنى ما أَهَمَّنى وَ ما لَمْ يُهِمَّنى، وَ ما حَضَرَنى وَ ما غابَ عَنّى، وَ ما أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنّى، أَللّهُمَّ، وَ ه ذا عَطآؤُكَ وَ مَنُّكَ، وَ هذا تَعْليمُكَ وَ تَأْديبُكَ، وَ هذا تَوْفيقُكَ، وَ هذِهِ رَغْبَتى إِلَيْكَ مِنْ حاجَتى، فَبِحَقِّكَ أَللّهُمَّ، عَلى مَنْ سَأَلَكَ، وَ بِحَقِّ ذِى الْحَقِّ عَلَيْكَ مِمَّنْ سَأَلَكَ، وَ بِقُدْرَتِكَ عَلى ما تَشآءُ، وَ بِحَقِّ لا إِلهَ إِلاّ أَنْتَ، ياحَىُّ، يا قَيُّومُ، يا مُحْيِىَ الْمَوْتى، يا لا إِلهَ إِلاّ أَنْتَ الْقآئِمُ عَلى كُلَّ نَفْسٍ بِما كَسَبَتْ، أَسْأَلُكَ أَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ أَنْ تُعْتِقَنى مِنَ النّارِ، وَ تَكْلَأَنى مِنَ الْعارِ، وَ تُدْخِلَنِى الْجَنَّةَ مَعَ الاَْبْرارِ، فَإِنَّكَ تُجيرُ وَلا يُجارُ عَلَيْكَ. | ||
أَللّهُمَّ، صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ أَعِذْنى مِنْ سَطَواتِكَ، وَ أَعِذْنى مِنْ سُوءِ عُقُوبَتِكَ، أَللّهُمَّ، ساقَتْنى إِلَيْكَ ذُنُوبى، وَ أَنْتَ تَرْحَمُ مَنْ يَتُوبُ، فَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَاغْفِرْلى جُرْمى، وَارْحَمْ عَبْرَتى، وَ أَجِبْ دَعْوَتى، وَ أَقِلْ عَثْرَتى، وَ امْنُنْ عَلَىَّ بِالْجَنَّةِ، وَأَجِرْنى مِنَ النّارِ، وَ زَوِّجْنى مِنَ الْحُورِ الْعَيْنِ، وَ أَعِطْنى مِنْ فَضْلِكَ، فَإِنّى بِكَ إِلَيْكَ أَتَوسَّلُ، فَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَاقْلِبْنى مَوْفُورَ الْعَمَلِ بِغُفْرانِ الزَّلَلِ بِقُدْرَتِكَ، وَ لاتُهِنّى فَأَهُونَ عَلى خَلْقِكَ، وَ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ النَّبِىِّ وَآلِهِ الطّاهِرينَ، وَ سَلِّمْ تَسْليماً.</ref> | أَللّهُمَّ، صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ أَعِذْنى مِنْ سَطَواتِكَ، وَ أَعِذْنى مِنْ سُوءِ عُقُوبَتِكَ، أَللّهُمَّ، ساقَتْنى إِلَيْكَ ذُنُوبى، وَ أَنْتَ تَرْحَمُ مَنْ يَتُوبُ، فَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَاغْفِرْلى جُرْمى، وَارْحَمْ عَبْرَتى، وَ أَجِبْ دَعْوَتى، وَ أَقِلْ عَثْرَتى، وَ امْنُنْ عَلَىَّ بِالْجَنَّةِ، وَأَجِرْنى مِنَ النّارِ، وَ زَوِّجْنى مِنَ الْحُورِ الْعَيْنِ، وَ أَعِطْنى مِنْ فَضْلِكَ، فَإِنّى بِكَ إِلَيْكَ أَتَوسَّلُ، فَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَاقْلِبْنى مَوْفُورَ الْعَمَلِ بِغُفْرانِ الزَّلَلِ بِقُدْرَتِكَ، وَ لاتُهِنّى فَأَهُونَ عَلى خَلْقِكَ، وَ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ النَّبِىِّ وَآلِهِ الطّاهِرينَ، وَ سَلِّمْ تَسْليماً.</ref> | ||
== فضیلت نماز== | |||
اسماعیل بن عبدالخالق بن عبدربّه از امام صادق(ع) نقل می‌کند که پدرم ( امام باقر ) همواره بعد از نماز عشاء، دو رکعت نماز در حالت نشسته می‌خواند و صد آیه در آن دو رکعت قرائت می‌نمود و پیوسته می‌فرمود: هرکس این دو رکعت را بخواند و صد آیه در آن تلاوت کند، از [[غفلت|غافلان]] نخواهد بود. وی می‌گوید: امام باقر(ع) در آن دو رکعت، [[سوره واقعه]] و [[سوره اخلاص|اخلاص]] را قرائت می‌کرد.<ref>سید بن طاووس، فلاح السائل، ص۲۵۹.</ref> | |||
نماز وتیره، برای جبران نماز وتر در نماز شب قرار داده شده که اگر کسی به دلایلی مانند خواب یا مرگ موفق نشد نماز وتر را بخواند، به ثواب آن برسد. | |||
== وقت نماز== | |||
وقت نماز وتیره، پس از نماز عشاء تا نیمه‌شب شرعی است اما گفته شده اگر بلافاصله پس از نماز عشاء خوانده شود بهتر است.<ref>[http://www.sistani.org/persian/book/50/41/ سیستانی، توضیح المسائل، نمازهای مستحب؛ وقت نافله‌های یومیه، مسأله ۷۵۸.]</ref> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس2}} | {{پانویس2}} | ||