پرش به محتوا

قاعده نفی سبیل: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
←‏مستندات: ویرایش و خلاصه نویسی
جز (←‏مستندات: ویرایش و خلاصه نویسی)
خط ۸: خط ۸:


== مستندات==
== مستندات==
برای اثبات قاعده نفی‌سبیل، به [[ادله اربعه]] استناد شده است؛ یعنی [[قرآن]]، [[حدیث|روایات]]، [[اجماع]] و [[عقل]]:<ref>عمید زنجانی، قواعد فقه، ۱۳۸۶ش، ج۳، ص۲۶.</ref>
آیه نفی‌سبیل<ref>علی‌دوست، «قاعده نفی‌سبیل»، ص۲۳۳؛ بجنوردی، القواعد الفقهیه، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۱۸۷.</ref> و حدیثی که در آن از برتری اسلام سخن آمده است،<ref>فاضل لنکرانی، القواعد الفقهیه، ص۲۳۸.</ref> مهم‌ترین دلایل فقیهان برای اثبات قاعده نفی سبیل است. البته در این زمینه به [[اجماع]] و [[عقل]] هم استناد شده است.<ref>عمید زنجانی، قواعد فقه، ۱۳۸۶ش، ج۳، ص۲۶.</ref>


===قرآن===
در آیه نفی‌سبیل آمده است: «لَنْ يَجْعَلَ اللَّهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلًا» (خداوند هرگز بر [زيان‌] مؤمنان، براى كافران راه [تسلّطى‌] قرار نداده است).<ref>سوره نساء، آیه ۱۴۱.</ref> به آیه چنین استناد شده است: غلبه کافران بر مؤمنان امری است که روی داده و در خود قرآن هم از آن سخن آمده است. بنابراین منظور آیه نمی‌تواند این باشد که کافران بر مؤمنان غلبه نکرده‌اند. در نتیجه مراد این است که در دین، هیچ حکمی وجود ندارد که اجازه دهد کافران بر مسلمانان سلطه یابند.<ref>فاضل لنکرانی، القواعد الفقهیه، ص۲۳۴.</ref>
{{همچنین|آیه نفی‌سبیل}}
مهم‌ترین مستند قرآنی این قاعده، آیه نفی‌سبیل است:<ref>علی‌دوست، «قاعده نفی‌سبیل»، ص۲۳۳؛ بجنوردی، القواعد الفقهیه، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۱۸۷.</ref> «لَنْ يَجْعَلَ اللَّهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلًا» (خداوند هرگز بر [زيان‌] مؤمنان، براى كافران راه [تسلّطى‌] قرار نداده است).<ref>سوره نساء، آیه ۱۴۱.</ref>


به آیه چنین استناد شده است: غلبه کافران بر مؤمنان امری است که روی داده و در خود قرآن هم از آن سخن آمده است. بنابراین منظور آیه نمی‌تواند این باشد که کافران بر مؤمنان غلبه نکرده‌اند. در نتیجه مراد این است که در دین، هیچ حکمی وجود ندارد که اجازه دهد کافران بر مسلمانان سلطه یابند.<ref>فاضل لنکرانی، القواعد الفقهیه، ص۲۳۴.</ref>
[[شیخ صدوق]] از [[پیامبر اسلام(ص)]] نقل کرده است:<ref>فاضل لنکرانی، القواعد الفقهیه، ص۲۳۸.</ref> «الْإِسْلَامُ يَعْلُو وَ لَا يُعْلَىٰ عَلَيْهِ وَ الْكُفَّارُ بِمَنْزِلَةِ الْمَوْتَى لَا يَحْجُبُونَ وَ لَا يَرِثُونَ» (اسلام برتری دارد و ‌هیچ‌چیز بر آن برتری ندارد و کافران به‌منزله مرده‌اند؛ مانع از ارث دیگران نمی‌شوند و خودشان نیز ارث نمی‌برند).<ref>شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۳۳۴.</ref>
 
===روایات===
مستند روایی این قاعده حدیثی است که [[شیخ صدوق]] از [[پیامبر اسلام(ص)]] نقل کرده است:<ref>فاضل لنکرانی، القواعد الفقهیه، ص۲۳۸.</ref> «الْإِسْلَامُ يَعْلُو وَ لَا يُعْلَىٰ عَلَيْهِ وَ الْكُفَّارُ بِمَنْزِلَةِ الْمَوْتَى لَا يَحْجُبُونَ وَ لَا يَرِثُونَ» (اسلام برتری دارد و ‌هیچ‌چیز بر آن برتری ندارد و کافران به‌منزله مرده‌اند؛ مانع از ارث دیگران نمی‌شوند و خودشان نیز ارث نمی‌برند).<ref>شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۳۳۴.</ref>


به‌گفته [[فاضل لنکرانی]] از [[مرجع تقلید|مراجع تقلید]]، روایت با توجه به عبارت پایانی آن (کافران مانند مرده‌اند...)، نمی خواهد خبر دهد که هیچ‌گاه کفر بر اسلام برتری نمی‌یابد؛ بلکه بیان‌کننده این است که هیچ حکمی در اسلام وضع نشده است که موجب برتری کافران بر مسلمانان شود؛ یعنی همه احکام بین مسلمانان و کفار به‌نفع مسلمانان است.<ref>فاضل لنکرانی، القواعد الفقهیه، ص۲۳۷-۲۳۸.</ref>
به‌گفته [[فاضل لنکرانی]] از [[مرجع تقلید|مراجع تقلید]]، روایت با توجه به عبارت پایانی آن (کافران مانند مرده‌اند...)، نمی خواهد خبر دهد که هیچ‌گاه کفر بر اسلام برتری نمی‌یابد؛ بلکه بیان‌کننده این است که هیچ حکمی در اسلام وضع نشده است که موجب برتری کافران بر مسلمانان شود؛ یعنی همه احکام بین مسلمانان و کفار به‌نفع مسلمانان است.<ref>فاضل لنکرانی، القواعد الفقهیه، ص۲۳۷-۲۳۸.</ref>
===اجماع===
برای اثبات وجود اجماع فقیهان در زمینه قاعده نفی‌سبیل گفته‌اند هیچ‌یک از عالمان با این قاعده مخالفت نکرده‌اند. افزون بر این، بسیار نقل شده است که فقیهان در این زمینه اجماع دارند.<ref>فاضل لنکرانی، القواعد الفقهیه، ص۲۳۳.</ref>
===عقل===
دلیل عقل به این شکل است که عقل با درنظرگرفتن این مسئله که اسلام تنها دین موردقبول خداوند است و این دین با سلطه کفر ناسازگار است، بی‌تردید می‌پذیرد که نباید در آن قانونی وجود داشته باشد که اجازه دهد غیرمسلمانان بر مسلمانان تسلط یابند.<ref>عمید زنجانی، قواعد فقه، ۱۳۸۶ش، ج۳، ص۳۴-۳۵.</ref>


==نفی‌سبیل حکمی ثانوی است==
==نفی‌سبیل حکمی ثانوی است==
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۲۷۶

ویرایش