پرش به محتوا

سهل بن سعد ساعدی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
imported>Aghaie
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه زندگینامه
{{جعبه اطلاعات صحابه
| اندازه جعبه =
|اطلاعات صحابه  = سهل بن سعد ساعدی
| عنوان =سهل بن سعد ساعدی
| تصویر       =
| نام =
| توضیح تصویر =
| تصویر =
| نام کامل    =سهل بن سعد بن مالک انصاری ساعدی
| اندازه تصویر =
| کنیه        = ابوالعباس •  ابویحیی
| عنوان تصویر =
| لقب          =
| زادروز = <!-- {{تولد و سن|سال (۴ رقم فارسی)|ماه (۱ یا دو رقم فارسی)|روز (۲ رقم فارسی) }} -->
| دلیل شهرت    =
| زادگاه =
| زادروز/زادگاه =
| تاریخ مرگ = ۸۸ یا۹۱ق
| محل زندگی     =
| مکان مرگ =مدینه
| مهاجر/انصار  =
|عرض جغرافیایی محل دفن=
| نسب/قبیله    = بنی ساعده
|طول جغرافیایی محل دفن=
| خویشاوندان سرشناس  = سعد بن مالک انصاری ساعدی(پدر)
<!-- عرض جغرافیایی به درجه دقیقه و ثانیه و جهت پیش‌فرض شمال-->
| تاریخ و مکان درگذشت/شهادت = ۸۸ یا۹۱ق
|latd=|latm=|lats=|latNS=N
| نحوه درگذشت/شهادت =
<!-- طول جغرافیایی به درجه دقیقه و ثانیه و جهت پیش‌فرض غرب-->
| مدفن =مدینه
|longd=|longm=|longs=|longEW=E
| زمان اسلام آوردن =
| محل زندگی =
| نحوه اسلام آوردن =
| ملیت =
| حضور در جنگ‌ها  = [[جنگ تبوک|تبوک]]
| نژاد =
| هجرت به        =
| تابعیت =
| دیگر فعالیت‌ها  =راوی غدیر•  بیعت با پیامبر• یاران امام علی
| تحصیلات =
| آثار             =
| دانشگاه =
| پیشه =
| سال‌های فعالیت =
| کارفرما =
| نهاد =
| نماینده =
| شناخته‌شده برای =
| نقش‌های برجسته =[[صحابه]] {{•}} [[:رده:یاران امام علی|یاران امام علی(ع)]] {{•}} [[:رده:راویان حدیث|راویان]]
| سبک =
| استادان =
| شاگردان =
| شهر خانگی =
| تلویزیون =
| لقب =
| حزب =
| جنبش =
| مخالفان =
| هیئت =
| دین =اسلام
| مذهب =
| منصب =
| مکتب =
| آثار =
| خویشاوندان سرشناس =سعد بن مالک انصاری ساعدی(پدر)
| گفتاورد =
| جوایز =
| امضا =
| اندازه امضا =
| وبگاه =
| پانویس =
}}
}}
'''ابو‌العباس سهل بن سعد بن مالک انصاری ساعدی،''' (درگذشته ۸۸ یا ۹۱ق) از [[صحابه]] [[محمد(ص)|رسول خدا(ص)]] و [[:رده:یاران امام علی|یاران امام علی(ع)]] بود که [[حدیث غدیر]] و بسیاری از [[حدیث|احادیث]] دیگر را روایت کرده است. از افتخارات او می‌توان به [[بیعت]] با پیامبر(ص)، حضور در [[غزوه تبوک|جنگ تبوک]] و نماز خواندن به دو قبله اشاره کرد.
'''ابو‌العباس سهل بن سعد بن مالک انصاری ساعدی،''' (درگذشت ۸۸یا۹۱ ق) از [[صحابه]] [[محمد(ص)|رسول خدا(ص)]]، [[:رده:یاران امام علی|یاران امام علی(ع)]] وراویان [[حدیث غدیر]].


وی در شام با کاروان [[:رده:اسیران کربلا|اسرای کربلا]] برخورد کرده و چگونگی ورود آنان به شام را روایت کرده است. او آخرین صحابه پیامبر(ص) بود که در [[مدینه]] درگذشت.
از افتخارات او می‌توان به [[بیعت]] با پیامبر(ص)، حضور در [[غزوه تبوک|جنگ تبوک]] و نماز خواندن به دو قبله اشاره کرد. وی در شام با کاروان [[اسیران کربلا|اسرای کربلا]] برخورد کرده و چگونگی ورود آنان به شام را روایت کرده است. او آخرین صحابه پیامبر(ص) بود که در [[مدینه]] درگذشت.


== زمان پیامبر==
== زمان پیامبر==
سهل بن سعد ساعدی از [[صحابه]] مشهور [[رسول خدا(ص)]] و از طایفه [[بنی ساعده|بنی‌ساعده]] بود که هنگام رحلت پیامبر اکرم(ص) ۱۵ سال بیشتر نداشت. گفته شده نام او حزن بود و پیامبر(ص) او را سهل نامید.<ref> ثقفی، الغارات، ص۴۳۸؛ اسدالغابه، ج۲، ص۳۲۰؛ ابن الأثیر، ج۲، ص۳۲۰</ref> کنیه‌ وی ابوالعباس<ref>اخبارالطوال، ص۳۷۰</ref><ref>مجلسی، ج۴۵، ص۱۲۷</ref> یا ابویحیی بود.<ref> ثقفی، الغارات، ص۴۳۸؛ اسدالغابه، ج۲، ص۳۲۰</ref> [[شیخ طوسی]] او را از [[:رده:یاران امام علی|یاران امام علی(ع)]] نیز می‌داند.<ref>طوسی، ص۶۶</ref>
سهل بن سعد ساعدی از [[صحابه]] مشهور [[رسول خدا(ص)]] و از طایفه [[بنی ساعده|بنی‌ساعده]] بود که هنگام رحلت پیامبر اکرم(ص) ۱۵ سال بیشتر نداشت. گفته شده نام او حزن بود و پیامبر(ص) او را سهل نامید.<ref> ثقفی، الغارات، ص۴۳۸؛ اسدالغابه، ج۲، ص۳۲۰؛ ابن الأثیر، ج۲، ص۳۲۰</ref> کنیه‌ وی ابوالعباس<ref> اخبارالطوال، ص۳۷۰؛ مجلسی، ج۴۵، ص۱۲۷</ref> یا ابویحیی بود.<ref> ثقفی، الغارات، ص۴۳۸؛ اسدالغابه، ج۲، ص۳۲۰</ref> [[شیخ طوسی]] او را از [[:رده:یاران امام علی|یاران امام علی(ع)]] نیز می‌داند.<ref>طوسی، ص۶۶</ref>


از جمله فضایل او را دو [[بیعت]] با پیامبر(ص)، و [[نماز]] گزاردن وی به دو [[قبله]] و همچنین تمجید پیامبر(ص) از وی دانسته‌اند.<ref>مفید، الجمل، ص۱۰۶</ref> وی از بزرگان اصحاب شمرده شده که خدمتگزار پیامبر(ص) و همواره ملازم آن حضرت بود و غالب روایات نبوی از همین گروه و نظایر ایشان نقل شده است، چرا که عمر طولانیتری داشتند و مورد مراجعه مردم بودند.<ref>ابن سعد، ج ۲، ص۳۵۷</ref>خواهرانش نائله و عمره از زنانی بودند که [[اسلام]] آوردند و با پیامبر(ص) در [[مدینه]] بیعت کردند.<ref>ابن سعد، ج ۸، ص۳۷۸</ref>
از جمله فضایل او را دو [[بیعت]] با پیامبر(ص)، و [[نماز]] گزاردن وی به دو [[قبله]] و همچنین تمجید پیامبر(ص) از وی دانسته‌اند.<ref> مفید، الجمل، ص۱۰۶</ref> وی از بزرگان اصحاب شمرده شده که خدمتگزار پیامبر(ص) و همواره ملازم آن حضرت بود و غالب روایات نبوی از همین گروه و نظایر ایشان نقل شده است، چرا که عمر طولانیتری داشتند و مورد مراجعه مردم بودند.<ref> ابن سعد، ج۲، ص۳۵۷</ref> خواهرانش نائله و عمره از زنانی بودند که [[اسلام]] آوردند و با پیامبر(ص) در [[مدینه]] بیعت کردند.<ref> ابن سعد، ج۸، ص۳۷۸</ref>


او با اینکه سنّش کم بود اما در [[جنگ تبوک]] حاضر شد وی می‌گوید:
او با اینکه سنّش کم بود اما در [[جنگ تبوک]] حاضر شد وی می‌گوید:
:من از همه دوستانم کوچکتر و [[قرآن]]‌خوان ایشان در تبوک بودم.<ref>واقدی، ص۷۶۷</ref>
:من از همه دوستانم کوچکتر و [[قرآن]]‌خوان ایشان در تبوک بودم.<ref> واقدی، ص۷۶۷</ref>


==نقل روایت==
==نقل روایت==
او [[حدیث|احادیثی]] از [[پیامبر(ص)]] و [[علی(ع)]] و [[فاطمه(س)]] و برخی صحابه نقل کرده است. [[ابوهریره]] و [[سعید بن مسیب]]، [[زهری]]، [[ابو حازم]] و پسرش [[عباس بن سهل]] از او حدیث روایت کرده‌اند.<ref>ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۳۲۰</ref>
او [[حدیث|احادیثی]] از [[پیامبر(ص)]] و [[علی(ع)]] و [[فاطمه(س)]] و برخی صحابه نقل کرده است. [[ابوهریره]] و [[سعید بن مسیب]]، [[زهری]]، [[ابو حازم]] و پسرش [[عباس بن سهل]] از او حدیث روایت کرده‌اند.<ref> ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۳۲۰</ref>


از او نقل شده که می‌گوید: از [[حضرت زهرا]](س) درباره [[امامان]] پرسیدم، ایشان در پاسخ فرمود که پیامبر(ص)، نام علی(ع) و یازده فرزندش را به عنوان امامان یکی پس از دیگری نام برده است.<ref>خزاز قمی، ص۱۹۵</ref>
از او نقل شده که می‌گوید: از [[حضرت زهرا]](س) درباره [[امامان]] پرسیدم، ایشان در پاسخ فرمود که پیامبر(ص)، نام علی(ع) و یازده فرزندش را به عنوان امامان یکی پس از دیگری نام برده است.<ref> خزاز قمی، ص۱۹۵</ref>


او از شاهدان و [[:رده:راویان حدیث غدیر|راویان حدیث غدیر]] بوده<ref>ابن طاووس، ج ۱، ص۱۳۹</ref> و جمله مشهور پیامبر(ص) با عنوان [[حدیث رایت]] که فرمود: '''''فردا پرچم را به دست کسی خواهم داد که خدا و رسولش را دوست دارد و خدا و رسول او ر ادوست می‌دارند. و او بر نمی‌گردد تا این که خدا پیروزش کند''''' را روایت کرده است.<ref>ابن طاووس، ج۱، ص۵۸</ref>
او از شاهدان و [[:رده:راویان حدیث غدیر|راویان حدیث غدیر]] بوده<ref>ابن طاووس، ج۱، ص۱۳۹</ref> و جمله مشهور پیامبر(ص) با عنوان [[حدیث رایت]] که فرمود: '''''فردا پرچم را به دست کسی خواهم داد که خدا و رسولش را دوست دارد و خدا و رسول او ر ادوست می‌دارند. و او بر نمی‌گردد تا این که خدا پیروزش کند''''' را روایت کرده است.<ref> ابن طاووس، ج۱، ص۵۸</ref>


==در کلام امام حسین(ع) ==
==در کلام امام حسین(ع) ==
[[امام حسین(ع)]] در [[خطبه|خطبه‌ای]] که برای [[کوفه|کوفیانی]] که در مقابلش صف آرایی کرده بودند، ایراد کرد، او را به عنوان شاهد معرفی نمود و فرمود:
[[امام حسین(ع)]] در [[خطبه|خطبه‌ای]] که برای [[کوفه|کوفیانی]] که در مقابلش صف‌آرایی کرده بودند، ایراد کرد، او را به عنوان شاهد معرفی نمود و فرمود:
:«اگر مرا قبول ندارید، افرادی چون [[جابر بن عبدالله انصاری]]، [[زید بن ارقم]]، و '''سهل بن سعد ساعدی''' هستند، سخن رسول خدا(ص) درباره من را از آن‌ها بپرسید»<ref>مفید، الارشاد، ج‌۲، ص۹۷؛ طبری، ج ۷، ص۳۰۲۴؛ بحارالانوار، ج۴۵، ص۵؛ اعلام الوری، ص۲۴۰</ref>
:«اگر مرا قبول ندارید، افرادی چون [[جابر بن عبدالله انصاری]]، [[زید بن ارقم]]، و '''سهل بن سعد ساعدی''' هستند، سخن رسول خدا(ص) درباره من را از آن‌ها بپرسید»<ref> مفید، الارشاد، ج‌۲، ص۹۷؛ طبری، ج۷، ص۳۰۲۴؛ بحارالانوار، ج۴۵، ص۵؛ اعلام‌الوری، ص۲۴۰.</ref>


==دیدار با کاروان اسرا==
==دیدار با کاروان اسرا==
بعد از [[شهادت]] امام حسین(ع) وقتی [[اهل بیت]] را به [[شام]] بردند، سهل خود را به کاروان اهل بیت رساند و از دختر امام حسین(ع) خواست اگر خواسته‌ای دارد به وی بگوید. ایشان خواست سر مبارک امام را دورتر از ایشان حمل کنند تا مردم کمتر به حرم پیامبر(ص) بنگرند.<ref> مجلسی، ج۴۵، ص۱۲۷.</ref> روایت معروفی از چگونگی ورود [[:رده:اسیران کربلا|اسرای کربلا]] به شام از وی نقل شده است.<ref>بحارالانوار، ج۴۵، ص۱۲۷-۱۲۸ </ref><ref>[http://islamquest.net/fa/archive/question/fa2887 سهل بن سعد ساعدی که بود؟]</ref>
بعد از [[شهادت]] امام حسین(ع) وقتی [[اهل بیت]] را به [[شام]] بردند، سهل خود را به کاروان اهل بیت رساند و از دختر امام حسین(ع) خواست اگر خواسته‌ای دارد به وی بگوید. ایشان خواست سر مبارک امام را دورتر از ایشان حمل کنند تا مردم کمتر به حرم پیامبر(ص) بنگرند.<ref> مجلسی، ج۴۵، ص۱۲۷.</ref> روایت معروفی از چگونگی ورود [[:رده:اسیران کربلا|اسرای کربلا]] به شام از وی نقل شده است.<ref> بحارالانوار، ج۴۵، ص۱۲۷-۱۲۸؛ [http://islamquest.net/fa/archive/question/fa2887 سهل بن سعد ساعدی که بود؟]</ref>


==حمایت از اهل بیت==
==حمایت از اهل بیت==
در سال ۷۴ق روزی سهل از طرف [[حجاج بن یوسف]] احضار شد. حجاج سعی در تحقیر وی داشت. از این رو او را به خاطر عدم حمایتش از [[عثمان]] مؤاخذه کرد بعد دستور داد گردنش را مهر بزنند.
در سال ۷۴ق روزی سهل از طرف [[حجاج بن یوسف]] احضار شد. حجاج سعی در تحقیر وی داشت. از این رو او را به خاطر عدم حمایتش از [[عثمان]] مؤاخذه کرد بعد دستور داد گردنش را مهر بزنند.


به گفته برخی منابع سهل از دوستان [[امیرالمؤمنین]] و خاندان او بود و از این جهت حجاج وی را آزار میداد.<ref>ثقفی، الغارات، ۴۳۸</ref>
به گفته برخی منابع سهل از دوستان [[امام علی| امیرالمؤمنین]] و خاندان او بود و از این جهت [[حجاج بن یوسف ثقفی|حجاج]] وی را آزار می‌داد.<ref> ثقفی، الغارات، ۴۳۸</ref>


روزگاری که او در مدینه می‌زیست، مردی از [[آل مروان]] بر این شهر حکومت یافت. وی سهل را احضار کرده و کنیه [[ابوتراب]] علی(ع) را مورد استهزاء قرار داد و از سهل خواست تا امام را ناسزا گوید، اما او نپذیرفت و خاطرنشان کرد که هیچ کنیه‌ای نزد امام چون ابوتراب محبوب نبود.<ref>ابن بطریق، ص۴۴۹</ref><ref> ثقفی، الغارات، ص۴۳۸</ref>
روزگاری که او در مدینه می‌زیست، مردی از [[آل مروان]] بر این شهر حکومت یافت. وی سهل را احضار کرده و کنیه [[ابوتراب]] علی(ع) را مورد استهزاء قرار داد و از سهل خواست تا امام را ناسزا گوید، اما او نپذیرفت و خاطرنشان کرد که هیچ کنیه‌ای نزد امام چون ابوتراب محبوب نبود.<ref>ابن بطریق، ص۴۴۹؛ ثقفی، الغارات، ص۴۳۸</ref>


==درگذشت==
==درگذشت==
او در سال ۸۸ یا ۹۱ق درگذشت و هنگام مرگ ۹۶ یا ۹۹ سال داشت.<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۲، ص۶۶۵</ref><ref>اخبار الطوال، ص۳۷۰؛ابن اثیر، الکامل، ج۴، ص۵۳۴</ref><ref>ابن جوزی،المنتظم، ج۶، ص۳۰۲</ref>
او در سال ۸۸ یا ۹۱ق درگذشت و هنگام مرگ ۹۶ یا ۹۹ سال داشت.<ref> ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۲، ص۶۶۵؛ اخبار الطوال، ص۳۷۰؛ابن اثیر، الکامل، ج۴، ص۵۳۴؛ ابن جوزی،المنتظم، ج۶، ص۳۰۲</ref>


البته اقوال دیگری نیز درباره سال وفات او وجود دارد.<ref>ابن قتیبه، ص۳۴۱؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۳۲۰</ref><ref>اخبار الطوال، ص۳۷۰</ref> او را آخرین صحابه‌ای دانسته‌اند که در [[مدینه]] درگذشت.<ref>تاریخ گزیده، ص۲۳۲؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۳۲۰؛ابن قتیبه، ص۳۴۱</ref><ref>اخبار الطوال، ص۳۷۰</ref><ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۲، ص۶۶۵</ref>
البته اقوال دیگری نیز درباره سال وفات او وجود دارد.<ref> ابن قتیبه، ص۳۴۱؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۳۲۰؛ اخبار الطوال، ص۳۷۰</ref> او را آخرین صحابه‌ای دانسته‌اند که در [[مدینه]] درگذشت.<ref> تاریخ گزیده، ص۲۳۲؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۳۲۰؛ابن قتیبه، ص۳۴۱؛ اخبار الطوال، ص۳۷۰؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۲، ص۶۶۵</ref>


==پانویس==
==پانویس==
<div class="reflist4" style="height: 220px; overflow: auto; padding: 3px" >
<div class="reflist4" style="height: 300px; overflow: auto; padding: 3px" >
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|اندازه=ریز|3}}
</div>
</div>


خط ۹۸: خط ۶۸:
{{ستون-شروع|۲}}
{{ستون-شروع|۲}}
* ابن اثیر، عزالدین علی، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارصادر، ۱۳۸۵ق.
* ابن اثیر، عزالدین علی، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارصادر، ۱۳۸۵ق.
* ابن الأثیر، عز الدین أبوالحسن علی بن محمد، أسد الغابة فی معرفة الصحابة، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م.
* همو، أسد الغابة فی معرفة الصحابة، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م.
* ابن الجوزی،أبو الفرج عبد الرحمن بن علی بن محمد، المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیة، ط الأولی، ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م.
* ابن الجوزی،أبو الفرج عبد الرحمن بن علی بن محمد، المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیة، ط الأولی، ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م.
* ابن بطریق، یحیی بن حسن حلی؛ العمدة، قم، انتشارات جامعه مدرسین، ۱۴۰۷ق.
* ابن بطریق، یحیی بن حسن حلی؛ العمدة، قم، انتشارات جامعه مدرسین، ۱۴۰۷ق.
کاربر ناشناس